Hoofddorp, 19 juli middagdienst. Onderwerp: HC zondag 46 Aanwijzingen voor de liturgie: lezen: HC 46. Zingen: GK 178, 181 (Onze Vader); psalm 115. Preek Gemeente van Christus, gasten, Tegen wie zeg je u, en tegen wie zeg je gewoon jij? ouders? Leraren? Opa s en oma s? Waarom? Antwoord: heeft te maken met respect. De vraag hoe je iemand aanspreekt kan best ingewikkeld zijn. Het zegt namelijk iets over de onderlinge verhoudingen. Als je jij tegen iemand mag zeggen, zegt dat iets over gelijkwaardigheid. Tussen collega s bijvoorbeeld. Als je ergens nieuw bent, of je schrijft of mailt iemand voor het eerst begin je vaak met u, en geachte heer of mevrouw. Als iemand dan terugmailt met Beste Hans-Jan, dan weet je dat je elkaar mag tutoyeren. Ik heb eens op internet gezocht naar de verschillende aanspreektitels die je kunt gebruiken in de aanhef van een brief. - geachte of zeer geachte - Weledelgeleerde - Hooggeachte - Weledelgestrenge - Weledelzeergeleerde - Excellentie - Majesteit -
Maar nu het volgende. Wat moet je nu zeggen als je God aanspreekt? Hebben we daar ook een aparte aanspreektitel voor? De laatste twee, en dan vooral de laatste lijken hiervoor het meest in aanmerking te komen. Hoe moet je God nu aanspreken? Als er voor mensen al zo veel titels bestaan! Jezus leert ons God zo aan te spreken: als je bidt, zegt Hij, begin dan zo: Onze Vader in de Hemel. Ik kan me herinneren dat, toen ik in Kampen studeerde, ik altijd erg onder de indruk was van een van de hoogleraren, en dan niet in de eerste plaats vanwege de lessen, maar vooral van de manier waarop hij kon bidden. Altijd wist hij mooie en passende woorden te vinden om God aan te spreken. Toch kan daar ook een risico in zitten. Want Jezus leert ons om eenvoudig te bidden. Lees maar mee: Matteüs 6:7-8 Bij het bidden moeten jullie niet eindeloos voortprevelen zoals de heidenen, die denken dat ze door hun overvloed aan woorden [er staat letterlijk: vanwege hun welsprekendheid] verhoord zullen worden. [8] Doe hen niet na! Jullie Vader weet immers wat jullie nodig hebben, nog vóór jullie het hem vragen. Wij moeten dus niet denken dat God naar ons luistert vanwege onze mooie woorden. Dat is dus les 1. Soms kijk je misschien op tegen anderen. Omdat zij het zo mooi kunnen zeggen. Altijd de juiste taal gebruiken. Dat heb ik niet, denk je dan. Je voelt jezelf dom. Leer dan deze eerste les van Jezus: God weet, wat je nodig hebt. Nog vóór je het Hem vraagt. God verhoort niemand omdat hij of zij zo vroom is. correct of welsprekend. God luistert naar iedereen die eenvoudig
begint. De catechismus zegt het zo: kinderlijk ontzag en vertrouwen : Onze Vader. Nu een tweede punt. Het gebed begint met onze Vader. Hoezo onze, denk je misschien? Is God niet de Vader van alle mensen? Claimen we God als christenen zo niet te veel? Is God niet altijd groter dan wij denken? In de Bijbel staat hierover dit: Daarom buig ik mijn knieën voor de Vader, die de vader is van elke gemeenschap in de hemelsferen en op aarde. Efeziers 3 vers 14-15 En: Handelingen 17 vers 28: Want in hem leven wij, bewegen wij en zijn wij. En: [ ] Uit hem komen ook wij voort. Je zou inderdaad kunnen zeggen dat God de Vader is van alles wat leeft. Hij is de Schepper. Alles wat leeft, leeft dankzij God. Elk levend wezen. Boven de aarde, in de geesten- en engelenwereld en op aarde. Maar in de Bijbel wordt ook onderscheid gemaakt. Lees mee met de volgende tekst: Johannes 8 vers 42-44 Als God uw Vader was, zei Jezus tegen hen, zou u mij liefhebben, want ik ben bij God vandaan gekomen toen ik hiernaartoe kwam. Ik ben niet namens mezelf gekomen, maar hij heeft mij gezonden. [43] Waarom begrijpt u niet wat ik zeg? Omdat u mijn woorden niet kunt aanhoren. [44] Uw vader is de duivel [ ]
Er is dus ook onderscheid. Sommige mensen behoren de duivel toe. God is de schepper van alles en iedereen, maar toch is Hij niet Vader van alle mensen. Er zijn veel mensen die over God praten als een vage kracht, die in iedereen en in alles aanwezig is. Jezus corrigeert dit Godsbeeld. Hij maakt verschil. Onze Vader. Dat is niet de Vader van iedereen. Dat is de Vader van iedereen die Jezus Christus erkent als Heer. De God van de Bijbel. Catechismus: God is immers door Christus onze Vader geworden. Is God alleen de God van christenen? Twee dingen: 1. God is nooit van iemand. En dus ook niet van ons. Alsof kerkmensen het alleenrecht op God hebben. Zo werkt dat niet. Het klinkt ook arrogant. 2. Hoe dan wel? Jezus leerde het gebed aan zijn volgelingen. Zijn leerlingen. Onze Vader mag je zeggen als je bij Jezus hoort. Dat is geen kwestie van arrogantie. Die weg staat open voor iedereen die gelooft dat Jezus Gods Zoon is. Dat Hij de enige echte oplossing is voor alle problemen die er bestaan. Te beginnen met het probleem van het kwaad in je eigen hart. Onze Vader dus. Voor mensen die bij Jezus willen horen. Vergelijk het met iemand die gaat trouwen. Vanaf dat moment, vaak moet je daar nog erg aan wennen, zeg je pa, of papa, vader tegen je schoonvader. Omdat je man of vrouw papa zegt, mag jij het voortaan ook. Iedereen die gelooft is via Jezus kind aan huis bij God. Bidden is: in de gemeenschap met Jezus blijven. Niemand zegt onze Vader buiten Jezus Christus om.
Dat over het eerste woord. onze. Nu Vader. Ik heb het idee dat vaders weer een beetje terug komen van weggeweest. Vanaf de jaren 60 hadden vaders last van een slecht imago. Ze waren er nooit. Denk aan de reclame van de man die zondags het vlees kwam snijden. En er kwamen verhalen van vaders die hun macht misbruikten. Tegenwoordig ligt dit volgens mij iets anders. Ik heb het dat jammer genoeg niet over het grote kwaad van misbruik. Dat is van alle tijden. Maar vandaag kennen we zogenaamde papa-dagen. Het lijkt erop dat vaders tegenwoordig meer tijd met het gezin doorbrengen. En mama s minder, maar dat terzijde. Pappa s komen dus een beetje terug van weggeweest. Dat is de ene kant. Maar er is ook een andere kant. Er zijn ook nog steeds slechte vaders. Daarom kunnen mensen soms zeggen: mijn vader was er nooit. Of mijn vader was een harde, autoritaire man. Nu kan ik niet meer in een God geloven die zichzelf vader laat noemen. Ik geloof er gewoon niet meer in. Mijn vertrouwen in vaders is weg. Kijk, dat is het erge van slechte vaders. Een slechte vaders gedraagt zich niet alleen slecht tegenover zijn kinderen. Hij maakt het zijn kinderen ook nog extra moeilijk om te geloven in God. Want kinderen leren door het voorbeeld dat ze krijgen. Zo geven slechte vaders hun kinderen een slecht godsbeeld mee. Het is een beweging die moeilijk te doorbreken is. Generaties. Maar ik denk dat er een oplossing is. Volgens mij moeten we de zaak radicaal omdraaien. Als we willen weten wie God is, moeten we niet naar mensen kijken. Niet naar je vader, of wie dan ook. Die kunnen je teleurstellen.
De bedoeling is andersom. Je moet naar God kijken. Als je wilt weten hoe jij bent bedoeld. Die negatieve spiraal van slechte voorbeelden kan alleen worden doorbroken als mensen zich laten inspireren door God. Papa s in de zaal: nu goed opletten. God laat zichzelf Vader, papa noemen. Dat betekent dit: wil je weten hoe je een goede vader bent? Wil je weten hoe een goede vader omgaat met zijn kinderen? Kijk dan omhoog. Naar dé Vader in de hemel. Hij is Eerlijk, rechtvaardig, genadig, betrokken. Hij geeft dus een nieuwe definitie aan ons vaderschap. Blijft dit probleem: Wat nu als jij slechte ervaringen hebt met je eigen vader? Trouwens, dit geldt natuurlijk voor alle slechte ervaringen die je gehad kunt hebben in je leven. Slechte ervaringen staan vaak het geloof in God in de weg. Ga maar na: - je hebt geen goed voorbeeld gehad van je vader / moeder - je zult zelf misschien zelf nooit vader, of moeder worden - je kinderen geloven niet meer, terwijl je blijft bidden - Je hebt een kind, of kinderen verloren - Iemand heeft jou onrecht aangedaan - Je bent ziek en wordt misschien niet meer beter - Je hebt huwelijksproblemen Slechte ervaringen staan vaak het geloof in God in de weg. Wat nu? Broers en zussen, ik geloof dat het mooiste stukje evangelie, goed nieuws, verborgen zit in de staart van de aanspraak die Jezus ons leert. Onze Vader in de hemel.
Waarom is dit zo mooi? Wat is er aan de hand? Wij mensen zijn heel snel geneigd om onze kijk op God te laten bepalen door wat wij meemaken. Hebben we slechte ervaringen, dan zeggen we al snel: waar is God? Of: God bestaat niet. Terwijl we in werkelijkheid andersom moeten leren denken! Het onze Vader leert ons meer God-gericht in het leven te staan. Daarmee zijn niet alle problemen opgelost. Maar het perspectief verandert wel. Denk aan psalm 128: gelukkig ieder die ontzag heeft voor de Heer. Wat je meemaakt in dit leven mag nu een eer zijn: je mag een voorbeeld zijn voor iedereen voor de hele gemeente. Je mag laten zien dat je alles van God verwacht. Hem vertrouwen. Hem verwachten. In die verwachtingen, in het vertrouwen op God ben je vruchtbaarder dan een gezonde vrouw met 10 kinderen (lees Gal. 4:27)! Dat is bovendien: God-gericht leven. Onze Vader in de hemel. Dat betekent: denk niet té aards van Vader. De catechismus zegt: we moeten altijd rekening houden met zijn hemelse majesteit. Wie God is, hangt dus niet af van de prestaties van je eigen Vader. Wie God is, hangt niet af van wat jij hebt meegemaakt. Wat we kunnen leren van het Onze Vader is dit: Je hebt een Vader in de hemel. Houd rekening met zijn hemelse majesteit! En met zijn almacht. Van God mag je, omdat Hij zo groot is, alles verwachten. Als je het Onze Vader bidt, gaat de hemel open. Dat leer je meer God-gericht in het leven staan. Zie God zoals Hij is. vaak projecteren we onze teleurstellingen op God, zo, dat we gaan denken dat God teleur stelt. Maar het onze Vader leert ons over God niet te klein te denken. Als je God aanspreekt op de manier zoals Jezus het ons voordeed, gaat de hemel open. Onze Vader in de Hemel.
Laten we eens kijken wat er dán gebeurt: Ik laat het zien adhv twee bijbelteksten: Ezechiël kreeg een kijkje in de hemel en zag daar God: [ ] ik zag [ ] een gedaante als van een mens. [27] Vanaf wat zijn lendenen leken te zijn naar boven toe zag ik iets dat glansde als wit goud en door iets als vuur omgeven was, en naar beneden toe zag ik iets als vuur, omgeven door een stralende gloed. [28] Zoals de boog die bij regen verschijnt in de wolken, zo zag die gloed eruit. Dit was de aanblik van de stralende verschijning van de HEER, en toen ik dit alles zag, wierp ik me voorover op de grond. [ ] Déze God mag je, als je gelooft, dankzij Jezus Christus jouw Vader noemen!! Hij is niet beperkt tot de dimensie van onze ervaringen. Hij woont in de hemel. Nu een tekst uit het Nieuwe Testament: [Fil. 2 vers 5-8] Laat onder u de gezindheid heersen die Christus Jezus had. Hij die de gestalte van God had, hield zijn gelijkheid aan God niet vast, maar deed er afstand van. Hij nam de gestalte aan van een slaaf en werd gelijk aan een mens. En als mens verschenen, heeft hij zich vernederd en werd gehoorzaam tot in de dood de dood aan het kruis. De God van Ezechiël is mens geworden. heeft zich vernederd en is gestorven. Dood gegaan. God! De ultieme teleurstelling. Vind je het moeilijk om God te blijven zien in al jouw omstandigheden? Bedenk dan dat God jou wel heeft zien staan. Hij heeft zich klein gemaakt. Hij heeft geleden onder de gevolgen van de zonde en het kwaad.
En nu? Is de God van Ezechiël machteloos geworden? Nee, want Jezus overwon de dood en God verwelkomde Hem in de hemel. Daar regeert Hij. Dat is de boodschap van het evangelie. Waarom? Waarom dit lijden, sterven, opstaan? Om recht te zetten wat krom is. Om heel te maken wat kapot is. wat nu nog zucht, wat nu nog lijdt kan niet lang meer duren! Want er is betaald met goddelijk lijden! Er komt een dag dat gevonnist wordt over onvruchtbaarheid. Over onrecht. Over eenzaamheid, over schuld en zonde. Die dag komt dichterbij. Dat is het evangelie van het Onze Vader. Goed nieuws voor mensen die bij Jezus horen. Je mag tegen God onze Vader zeggen. De hemel gaat open. [Amen]