4 juni 2015 Resultaten Nalevingsmeting Oplosmiddelen in de Transportketen 1. Samenvatting administratiecontroles In tabel 1 wordt het aantal ondertoezichtstaande bedrijven (OTS), aantal controles nodig voor de steekproef, aantal geplande en uiteindelijk gecontroleerde bedrijven weergegeven alsmede de naleving van de bedrijven. Tabel 1 bedrijven en naleving Producenten 60/21 38/18 32 18 2 11% 16 89% Formuleerders 155/75 60/43 89 72 17 24% 52 72% Importeurs/distributeurs 825/500 87/81 134 74 11 15% 51 69% Verpakkers 4 25/8 21/8 11 8 0 0% 5 63% Vullers 1 34/15 26/14 26 0/15 7 47% Reach 2 -regels vwb VIB s Regels Vervoer GS Benodigde Geinspecteerd Soort bedrijf 1 steekproef 3 % Gepland binnen Nalevers % naleving OTS doelgroep 4 Nalevers naleving Totaal 1099/619 232/164 292 172/187 30 17% 131 70% Bij de uitwerking van de nalevingsmeting Oplosmiddelen en de nalevingsmeting Omhullingen is gebleken, dat het aantal bedrijven dat binnen de doelgroep van de nalevingsmeting valt, circa de helft lager is dan verwacht op basis van de SBI-codes van soorten bedrijven. Hierdoor hoeven minder bedrijven gecontroleerd te worden om toch een representatieve uitspraak te kunnen doen over het naleefgedrag. Mede hierdoor is het gelukt om een zodanig aantal bedrijven te controleren per soort (producent, formuleerder etc.), dat bij nagenoeg alle soorten bedrijven een representatieve uitspraak over het naleefgedrag gedaan kan worden (bij een foutmarge van 10%, een betrouwbaarheid van 95% en een spreiding van 50%). Alleen bij de vullers is dit niet goed mogelijk vwb de REACH-controles, omdat de controles daar (uitgevoerd in het eerder gestarte UVP-2014-project omhullingen ) niet goed vergelijkbaar zijn met REACH-controles binnen de actie Oplosmiddelen. Het is gebleken dat het meegeven van controlelijsten aan projecten die eerder starten in de praktijk erg lastig is, omdat de eigen controlelijsten nog aan aanpassing onderhevig zijn. 1 De administratiecontroles van vullers zijn uitgevoerd in het UVP-2014-project omhullingen. Omdat de REACHcontroles niet goed vergelijkbaar zijn met REACH-controles binnen de actie Oplosmiddelen, zijn de resultaten van deze controles niet integraal opgenomen in deze rapportage. 2 Links van de streep staat het aantal OTS volgens de SBI-codes, rechts van de streep een schatting van het aantal OTS vallend onder de doelgroep van het betreffende project, op basis van ervaringen bij het zoeken van de betreffende bedrijven. 3 Links van de streep staat de benodigde steekproef horend bij het aantal OTS volgens de SBI-codes, rechts van de streep horend bij de schatting van het aantal OTS vallend onder de doelgroep van het betreffende project, op basis van ervaringen bij het zoeken van de betreffende bedrijven. 4 Links van de streep staat het getal horend bij de REACH-doelgroep, rechts (inclusief) de vullers-doelgroep. 4 Verpakkers zijn bedrijven die in opdracht van derden stoffen verpakken, in bijvoorbeeld jerrycans, vaten of IBC s. 1
Overigens: mogelijk zijn niet alle gecontroleerde producenten ook echt producent conform de REACH-regelgeving (dus producent van een stof), maar eerder formuleerder (dus producent van een mengsel=formuleerder). Dit is echter niet verder nagegaan. Algehele conclusie: een belangrijk deel van het transport van gevaarlijke stoffen betreft oplosmiddelen. In de keten van oplosmiddelen (van productie en import via distributie tot eindgebruiker) blijken deze stoffen in circa 70% van de onderzochte gevallen ingedeeld, geetiketteerd en verpakt conform de vervoerseisen. Echter, de beschreven vervoerseisen in rubriek 14 van de Veiligheidsinformatiebladen (VIB s) bleek bij circa 50% van de gecontroleerde bedrijven niet (volledig) juist te zijn. Door fouten in rubriek 14 van de VIB s kunnen bijvoorbeeld gevaarlijke stoffen verpakt worden in verkeerde verpakkingen, met risico s voor mens en milieu. Ook op andere aspecten bleek het merendeel van de VIB s fouten te bevatten, waardoor de ontvanger van gevaarlijke stoffen onvoldoende of onjuist geinformeerd wordt over de gevaarsaspecten van de stoffen. Slechts bij 17% van de gecontroleerde bedrijven bleken de onderzochte VIB s volledig juist te zijn op de onderzochte rubrieken Aanbevolen wordt de komende jaren extra aandacht te geven aan de juistheid van de Veiligheidsinformatiebladen (rubriek 14 door transportinspecteurs, t.b.v. de juiste classificatie van de gevaarlijke stoffen/mengsels voor een veilig transport, en de overige belangrijke rubrieken door REACH-inspecteurs). 2 REACH-administratiecontroles 2.1 Tekortkomingen REACH-administratiecontroles Van de 172 gecontroleerde bedrijven zijn bij 30 (17%) geen tekortkomingen geconstateerd bij de geselecteerde Veiligheidsinformatiebladen (VIB s). Van de overige 142 bedrijven heeft meer dan de helft 3 of meer VIB s met een of meer tekortkomingen (zie tabel 2). Tabel 2 bedrijven met tekortkomingen bij de geselecteerde VIB s VIBs met bedrijven tekortkomingen 0 30 1 26 2 42 3 68 4 of meer 6 Eindtotaal 172 De verpakkers doen het relatief slechter dan de overige soorten bedrijven, zie tabel 3. Tabel 3 VIB s met tekortkomingen onderverdeeld naar soort bedrijf VIBs met tekortkomingen Importeurs/ Distributeurs Formuleerders Producenten Verpakkers Eindtotaal 0 11 17 2 30 1 11 13 2 26 2 19 16 6 1 42 3 29 25 7 7 68 4 of meer 4 1 1 6 Eindtotaal 74 72 18 8 172 In totaal zijn er bij 142 van de 172 onderzochte bedrijven 342 VIB s met 724 tekortkomingen aangetroffen. 2
In tabel 4 is aangegeven hoe de 724 tekortkomingen over de verschillende soorten bedrijven verdeeld zijn. Tabel 4 Soort overtredingen (overigens zijn niet alle VIB-rubrieken bekeken): Omschrijving REACH-tekortkoming NVIC-vermelding ontbreekt of is onvolledig 177 VIB (gedeeltelijk) NIET in Nederlandse taal 73 persoonlijke beschermingsmiddelen niet (goed) beschreven (rubriek 8) 69 verkeerde classificatie (rubriek 14) 63 verkeerde of ontbreken (techn.) benaming (rubriek 14) 61 rubriek 2 (o.a. verkeerde classificatie of stof/mengsel verkeerd benoemd) 61 indeling VIB niet correct of rubrieken voldoen niet 41 kenmerking milieugevaarlijk niet correct (rubriek 14) 38 rubriek 3 niet correct (m.n. stof- of componentnamen) 27 rubriek 9 niet correct (o.a. viscositeit) 26 geen of verouderde VIB (art 31 lid 1) 22 rubriek 1 niet correct (o.a. leverancier ontbreekt) 21 vermelding uitsluitend voor professionele hulpverleners ontbreekt 17 diverse 28 Totaal 724 Van de 172 onderzochte bedrijven hadden er 79 geen tekortkoming in rubriek 14 (naleefgedrag van 46%) en 81 hadden geen tekortkoming in rubriek 1 op het punt van NVIC-vermelding (naleefgedrag van 47%). Nb 1. Tijdens de actie werd ervan uitgegaan, dat in rubriek 14 van het VIB alle vervoersmodaliteiten benoemd moesten worden. Aan het eind van de actie werd na dieper gaande juridische analyse duidelijk, dat dit niet het geval behoeft te zijn. In tabel 4 is dan ook dit aspect niet opgenomen als overtreding. Nb 2. Bij rubriek 14 van het Veiligheidsinformatieblad hebben de inspecteurs alleen de vervoersmodaliteit bekeken waar zij verstand van hebben (bijvoorbeeld alleen ADR, en niet ADN). Hierdoor is geen volledig beeld verkregen van het naleefgedrag van rubriek 14. 2.2 Interventies REACH-administratiecontroles Alle 142 bedrijven met een gesignaleerde tekortkoming hebben via een waarschuwingsbrief 2 maanden de tijd gekregen om de REACH-tekortkomingen in de VIB s te verhelpen en de nieuwe VIB(s) aan ILT toe te sturen. Tien bedrijven hadden na deze tijd nog REACH-tekortkomingen open staan. Het dossier is ter verdere afhandeling doorgegeven aan de LO-afdeling die REACH-controles uitvoert. 3 Administratiecontroles vervoer gevaarlijke stoffen (WVGS/VLG/ADR) 3.1 gecontroleerde bedrijven en tekortkomingen Ook is bij de bedrijven gekeken of er tekortkomingen waren op het gebied van het vervoer van gevaarlijke stoffen. Dit aantal gecontroleerde bedrijven (225) is hoger dan het aantal op REACHregelgeving gecontroleerde bedrijven (172), omdat een deel van de bedrijven die buiten de REACH-doelgroep viel, toch (marginaal) op ADR is gecontroleerd. Tabel 5. Totaal aantal gecontroleerde bedrijven en tekortkomingen mbt vervoer gevaarlijke stoffen WVGS/AD R Importeurs/Distribute Formuleerde Producente urs rs n Verpakk er Eindtota al Conform 80 67 20 7 174 NonConfor m 26 20 2 3 51 % 77 23 3
Eindtotaal 106 87 22 10 225 10 0 In tabel 6 is weergegeven hoe het met de naleving mbt vervoer gevaarlijke stoffen is gesteld van bedrijven die vallen binnen de REACH-doelgroep van 172 bedrijven. Tabel 6. gecontroleerde bedrijven (vallend onder de REACH-doelgroep) en tekortkomingen mbt vervoer gevaarlijke stoffen WVGS/ADR Importeur/Distributeurs Formuleerders Producenten Verpakker Eindtotaal % Conform 51 52 16 5 124 72 NonConform 23 20 2 3 48 28 Eindtotaal 74 72 18 8 172 3.2 Specificatie tekortkomingen vervoer gevaarlijke stoffen De vet in tabel 7 weergegeven tekortkomingen betreffen de afgesproken te controleren items m.b.t. veiligheidsadviseur, classificatie en indeling, gebruik (juiste) verpakkingen, etikettering en kenmerking. De overige geconstateerde tekortkomingen als opleiding, veiligheidsplichten, vervoersdocument zijn dus facultatief gecontroleerd. Tabel 7. Tekortkomingen wet- en regelgeving vervoer gevaarlijke stoffen ADR Sectie-no. Omschrijving tekortkomingen* 1.3.2.1 Opleiding - algemene bewustmaking 18 1.3.2.2 Opleiding - functiespecifiek 5 1.4.2.1.1 Veiligheidsplichten - afzender 1 1.4.2.1.2 Veiligheidsplichten - maatregelen afzender 1 1.8.3.1 Veiligheidsadviseur - benoeming 7 1.8.3.3 Veiligheidsadviseur - taken 3 1.10.2.1 Opleiding - security 4 2.1.2.5 Indeling gevaarlijke stoffen 1 2.1.3.6 Classificatie - gebruik specifieke aanduiding 2 3.1.2.8.1 Benaming algemene en NEG-posities 1 3.1.3.2 Indeling oplossing/mengsel 2 3.4.1 GS in LQ 2 3.4.2 GS in LQ - verpakking 4 3.4.12 GS in LQ - bruto massa meedelen 4 3.4.7 GS in LQ - kenmerking 7 4.1.1.1 Verpakking - kwaliteit en sluiting 8 4.1.1.3 Verpakking - beproeving conform hfdstk 6 6 4.1.1.11 Verpakking - leeg-ongereinigd 2 4.1.1.15 Verpakking - gebruiksduur 5 jaar 1 4.1.4.1 Verpakkingsinstructie 1 5.1.2 Gebruik oververpakking 2 5.2.1.1 Kenmerking verpakking colli 9 5.2.1.2 Leesbaarheid kenmerking verpakking colli 1 5.2.1.8 Kenmerking verpakking colli - milieugevaarlijk 5 5.2.2.1.1 Etikettering colli 5 5.2.2.1.6 Aanbrengen etiketten op colli 1 5.2.2.2.1 Opmaak etiketten colli 1 5.4.1.1.1 Vervoersdocument - algemene informatie 7 5.4.1.1.1(c) Vervoersdocument - algemene informatie - C 1 5.4.1.4 Vervoersdocument - taal en opmaak 1 6.1.1.5 Verpakking 2 6.1.3.1 Merktekens op verpakking 2 6.1.5.8 Beproevingsrapport 2 7.5.7.1 Drukontlastingsinrichting 6 8.1.2.1 Documenten mee te voeren 4 8.1.4 Brandbestrijdingsuitrusting 2 8.2.3 Opleiding personen (uitgez. bestuurders) 2 *: de weergegeven tekortkomingen zijn niet te koppelen aan de doelgroepbedrijven 4
3.3 Interventies vervoer gevaarlijke stoffen In totaal zijn voor bovenstaande ADR tekortkomingen 7 proces verbalen opgemaakt en 40 bestuurlijke waarschuwingen gegeven. Daarnaast moesten de tekortkomingen opgelost worden voordat vervoer van de betreffende gevaarlijke goederen mag plaatsvinden. 4. Objectinspecties (Verpakte goederen) 4.1 geinspecteerde objecten en tekortkomingen Om het naleefgedrag bij de gehele transportketen van oplosmiddelen in beeld te brengen, is niet alleen gekeken naar de Nederlandse afzenders (producenten, formuleerders, verpakkers en vullers), maar ook naar de buitenlandse afzenders. Hierbij is de invoer gecontroleerd bij importeurs en distributeurs (zoals beschreven bij paragraaf 3) en de doorvoer op de zeehaventerminal in Rotterdam en de luchthaventerminal van Schiphol. De doorvoer via de weg is niet gecontroleerd, omdat deze als verwaarloosbaar werd ingeschat. In tabel 8 staat aangegeven hoeveel objectinspecties verricht zijn op de zeehaventerminal in Rotterdam en de luchtaventerminal van Schiphol. Het betreft hoofdzakelijk objectinspecties m.b.t. doorvoer (dus afkomstig van een buitenlandse afzender, met als eindbetemming het buitenland). Het aantal uitgevoerde objectinspecties is zodanig geweest, dat een representatieve uitspraak gedaan kan worden over het naleefgedrag. Uit tabel 8 blijkt, dat het naleefgedrag bij doorvoer van oplosmiddelen via de lucht zeer groot is (97%), maar via de zee zeer matig (50%). Tabel 8. Tekortkomingen wet- en regelgeving vervoer gevaarlijke stoffen Benodigde Gepland Conform NonConform Totaal steekproef Luchtvaart 184 (97%) 5 (3%) 189 96 200 Scheepvaart 49 (48%) 53 (52%) 102 96 200 Totaal 233 (80%) 58 (20%) 291 400 4.2 Specificatie tekortkomingen geinspecteerde objecten Tabel 9A. Tekortkomingen wet- en regelgeving vervoer gevaarlijke stoffen IMDG Code (scheepvaart) 5
IMDG Code sectie-no. 3.4.5 Kenmerk LQ 7 5.2.1 Kenmerking - verpakking 23 5.2.2 Etikettering - verpakking 10 5.3.1 Etikettering - CTU 13 5.3.2 Kenmerking - CTU 13 5.4.1 Documentatie 9 5.4.2 Container packing certificate 5 7.3.3 Packing CTU 5 7.3.3 Packing CTU - Ladingzekering 35 Andere 11 Eindtotaal 131 vervoer gevaarlijke stoffen ICAO (luchtvaart) Tabel 9B. Tekortkomingen wet- en regelgeving ICAO TI sectie-no. NonConform Proces Verbaal 4.1.1.2 Verpakkinginstructies 1 4.5.1 Verpakkinginstructies klasse 3 1 5.1.1.c Afzender voorschriften 1 5.3.2.9 Etikettering 1 6.4.1.7 Voorschriften voor de verpakking 1 Eindtotaal 5 Waarschuwing Signaal 4.3 Interventies geinspecteerde objecten Tabel 10. Tekortkomingen wet- en regelgeving vervoer gevaarlijke stoffen Maatregel Luchtvaart 5 1 3 1 2 Scheepvaart 53 0 26 0 47 Totaal 58 1 29 1 49 4.4 Vervoerde stoffen en tekortkomingen In tabel 11 is het niet-naleefpercentage en aantal wel en niet conforme inspecties weergegeven van oplosmiddelen (combinatie UN-nummer en verpakkingsgroep) die vaker dan 5 keer werden aangetroffen. Omdat tijdens de 291 objectinspecties soms meerdere oplosmiddelen werden aangetroffen is het aantal oplosmiddelen hoger dan het aantal inspecties, namelijk 350. Tabel 11. keer aangetroffen oplosmiddelen bij objectinspecties *: Alle genoemde oplosmiddelen zijn van de gevaarklasse 3 Het percentage afwijking geeft in procenten weer hoeveel de niet-conformiteit afwijkt van het gemiddelde (21%). Een positief getal is beter dan het gemiddelde; een negatief getal slechter. UN-code / PG* Omschrijving Niet conform Wel conform Totaal % niet conform Afwijking t.o.v. gemiddelde 1090_II ACETON 1 7 8 13% 41% 1133_II LIJMEN 2 8 10 20% 5% ETHANOL (ETHYLALCOHOL) of ETHANOL, OPLOSSING 1170_II (ETHYLALCOHOL, OPLOSSING) 5 13 18 28% -31% 1170_III ETHANOL, OPLOSSING (ETHYLALCOHOL, OPLOSSING) 2 5 7 29% -35% 1219_II ISOPROPANOL (ISOPROPYLALCOHOL) 2 8 10 20% 5% 1230_II METHANOL 1 11 12 8% 61% 1263_II VERF, of VERF-VERWANTE PRODUCTEN 5 13 18 28% -31% 1263_III VERF, of VERF-VERWANTE PRODUCTEN 8 28 36 22% -5% 1266_II PARFUMERIEPRODUCTEN 3 5 8 38% -77% 1266_III PARFUMERIEPRODUCTEN 1 5 6 17% 21% 1307_III XYLENEN 1 7 8 13% 41% 1987_II ALCOHOLEN, N.E.G. 2 5 7 29% -35% 1987_III ALCOHOLEN, N.E.G. 1 7 8 13% 41% 1993_II BRANDBARE VLOEISTOF, N.E.G. 1 13 14 7% 66% 1993_III BRANDBARE VLOEISTOF, N.E.G. 13 28 41 32% -50% 6
Subtotaal 48 163 211 23% -8% 1139_III BESCHERMLAK, OPLOSSING - 6 6 - - 1210_II DRUKINKT of DRUKINKT-VERWANTE PRODUCTEN - 7 7 - - Overige UN-nummers en verpakkingsgroepen (minder dan 6 keer aangetroffen) 26 100 126 21% 2% Subtotaal 26 113 139 19% 12% Totaal Inspecties 74 276 350 21% - Opmerkelijk is dat van vijf stoffen (UN-no s) meerdere verpakkingsgroepen voorkomen en er bij vier daarvan een grote verschil is in de afwijking van de conformiteit van de 2 verpakkingsgroepen. Een verpakkingsgroep doet het beter en een slechter dan het gemiddelde. Dit speelt alleen niet bij UN 1170 ETHANOL. Onduidelijk is wat de reden hiervoor is. 5. Verbreding toezicht Veiligheidsinformatiebladen Door een ervaren inspecteur transportregelgeving zijn 85 Veiligheidsinformatiebladen die in een ander kader op bepaalde rubrieken goedgekeurd waren door REACH-inspecteurs, beoordeeld op rubriek 14 (transport vwb ADR). Daaruit bleek dat 1 op de 3 gecontroleerde bladen van gevaarlijke stoffen/mengsels fouten bevat in rubriek 14. Het merendeel betrof een administratieve fout, zoals het vermelden van een oude LQ-code of een onjuiste vervoersnaam. In enkele gevallen was ook sprake van een ernstige fout, zoals een verkeerde transportcategorie of verpakkingsgroep. In geval van visceuze stoffen kan beroep worden gedaan op 2.2.3.1.5 ADR om een uitzondering te creëren. Het gaat alleen over klasse 3 stoffen. Dit is 6 keer terecht gedaan en 9 keer onterecht (in 5 gevallen was deze informatie namelijk niet daarmee in overeenstemming of kon niet teruggevonden worden in het Veiligheidsinformatieblad en in 4 gevallen ging het om klasse 8, waarvoor 2.2.3.1.5 niet opgaat). Kennelijk kan niet aangenomen worden, dat als belangrijke rubrieken zoals 2 en 3 goed zijn, ook rubriek 14 wel goed zal zijn. Aanbevolen wordt, dat rubriek 14 voortaan door de transportinspecteurs wordt beoordeeld als standaard onderdeel van een administratiecontrole van een bedrijf. 7