Basisopleiding Asielprocedure en opvangwet Dienst Studie en Beleid 21 oktober ellen.vanvooren@fedasil.be
Opbouw van de sessie I. Algemeen II. De asielprocedure III. De opvang IV. Profiel asielzoekers in België V. Rechten in opleiding en onderwijs VI. Vragen
I. Algemeen
Terminologie Asielzoeker Mensen die asiel aanvragen noemen we tijdens hun asielprocedure, asielzoekers. Asielzoekers hebben recht op opvang en begeleiding. Zij verblijven legaal in ons land.. begunstigde van opvang Staatlozen Een persoon die door geen enkele staat, krachtens diens wetgeving, als onderdaan wordt beschouwd. De staatloze bestaat als het ware juridisch niet. Wie geen nationaliteit heeft wordt door geen enkele overheid erkend. Vluchteling Iemand die als asielzoeker aankwam en, na grondig onderzoek, erkend is als persoon die onder de definitie van de Conventie van Genève valt. Hij/zij krijgt bescherming en rechten die gelijkwaardig zijn aan die van een Belg. Subsidiair beschermde Als mensen bv. vluchten voor oorlog dan komen ze niet in aanmerking voor de vluchtelingenstatus. Deze mensen kunnen dan de subsidiaire beschermingsstatus krijgen. Ontheemden Ontheemden zijn op de vlucht in hun eigen land.
Terminologie Gezinshereniging Procedure die asielzoekers, vluchtelingen en andere migranten in staat stelt hun gezin naar België te laten komen. De Dienst Vreemdelingenzaken behandelt de aanvragen voor gezinshereniging. Geregulariseerde asielzoeker Iemand die asiel vroeg, maar om andere dan asielredenen toch gemachtigd werd om in België te verblijven (omwille van ziekte, humanitaire redenen ). Uitgeprocedeerde asielzoeker Als iemand asiel aanvraagt en een definitief negatief antwoord krijgt dan spreken we van een afgewezen of uitgeprocedeerde asielzoeker. Deze mensen moeten binnen de tien dagen België verlaten. Mensen zonder papieren Dit zijn mensen die zonder wettelijk verblijf in België wonen. Sommigen onder hen vroegen ooit asiel aan en werden afgewezen. Anderen deden dit niet en leven al sinds hun aankomst in België zonder wettelijk statuut.
ASIEL Procedures om een intenationaal beschermingsstatuut toe te kennen INTERNATIONAAL Conventie van Geneve van 28 juli 1951 + Europese richtlijnen OPVANG Opvangsysteem voor asielzoekers en andere categorieën van vreemdelingen EUROPEES Europese richtlijn van 27 januari 2003 tot vaststelling van de minimumnormen voor de opvang van asielzoekers (+ herschikking 2013/33) BELGIË Wet van 15 december 1980 betreffende de toegang tot het grondgebied het verblijf, de vestiging en de verwijdering van vreemdelingen BELGIË Wet van 12 januari 2007 betreffende de opvang van asielzoekers en van bepaalde andere categorieën van vreemdelingen
Bevoegdheid Theo Francken Staatssecretaris Asiel en Migratie Asielprocedure: DVZ, CGVS, RVV Opvang: FEDASIL
Voornaamste missies Fedasil Organisatie van de opvang van asielzoekers en andere categorieën voorzien in de opvangwet 2007 Coördinatie van de verscheidene opvangoperatoren Conventies met derden Coördinatie van de vrijwillige terugkeer (programma s) Observatie en oriëntatie van niet-begeleide minderjarige vreemdelingen Voorbereiding, uitvoering en evaluatie van het opvangbeleid Hervestigingsprogramma s
II. De asielprocedure
De asielprocedure Fase 1: Dienst Vreemdelingenzaken Asielaanvraag DVZ Dispatching Fedasil Registratie van de asielaanvraag en identificatie Vingerafdrukken Vragenlijst Bepalen van de verantwoordelijke staat (Dublin) Overdracht dossier naar CGVS Bijlage 26
De asielprocedure Fase 2: Commissariaat-generaal voor de vluchtelingen en de staatslozen Asielaanvraag DVZ Onderzoek ten gronde CGVS Dispatching Fedasil Beslissing CGVS Grondig onderzoek van de asielaanvraag Onderzoek van nieuwe elementen bij meervoudige asielaanvragen Positieve beslissing: Vluchtelingenstatuut Negatieve beslissing: BGV
De asielprocedure Fase 3:Raad voor vreemdelingenbetwistingen Asielaanvraag DVZ Onderzoek ten gronde CGVS Beroepsprocedure RVV Dispatching Fedasil Beslissing CGVS Beroepsprocedure tegen beslissingen van DVZ en CGVS Procedure Raad Van State
Asielzoeker: documenten Attest van Immatriculatie A ( oranje kaart )
Vluchtelingenstatuut De Conventie van Geneve (1951) Vluchteling = «elke persoon : [...] die uit gegronde vrees voor vervolging op basis van zijn ras, zijn godsdienst, zijn nationaliteit, het behoren tot een bepaalde sociale groep, zijn politieke overtuiging, zich bevindt buiten het land waarvan hij de nationaliteit bezit, en die de bescherming van dat land niet kan of, uit hoofde van bovenbedoelde vrees, niet wil inroepen [ ]» Protocol van New York van 1967
Statuut van subsidiaire bescherming Voor hen die niet in aanmerking komen voor het bekomen van het vluchtelingenstatuut Reëel risico op ernstige schade in het geval van terugkeer naar het land van herkomst: doodstraf / executie ernstige schade door onmenselijke of vernederende behandeling (foltering) ernstige schade door een gewapend conflict (willekeurig geweld)
Rechten volgens statuut Erkende vluchteling Elektronische A-kaart Verblijf 5 jaar: daarna onbeperkt Onderworpen aan het Belgisch recht en moet dezelfde wetten respecteren als Belgen Subsidiaire bescherming Elektronische A-kaart Beperkt verblijf 1-2-2: daarna onbeperkt Een aantal wetten van het land van herkomst blijven van toepassing voor de subsidiair beschermde
III. De opvang
Dispatching: code 207 Op grond van de opvangwet en in functie van de beschikbare plaatsen verwijst de cel Instroom van de Dispatching de asielzoeker door naar een collectieve opvangstructuur. De Dispatching ziet erop toe dat die plaats - in de mate van het mogelijke - aangepast is aan de behoeften van de asielzoeker en rekening houdt met de volgende toewijzingscriteria: het recht op opvang en de legale criteria, de gezinssamenstelling, de medische situatie, de scholingsgraad, de proceduretaal, de kennis van een landstaal Dit met bijzondere aandacht voor de kwetsbare groepen (minderjarigen, alleenstaande ouders met kinderen, zwangere vrouwen, personen met een handicap, slachtoffers van geweld...). Alle asielzoekers ouder dan vijf jaar, uitgezonderd zwangere vrouwen, ondergaan bij hun aankomst in de Dispatching een radiografie van de longen voor het opsporen van tuberculose (TBC). Dat onderzoek wordt vervolgens om de zes maanden uitgevoerd tijdens de eerste twee jaar van hun verblijf in België.
Dispatching: code NO-SHOW De asielzoeker is niet verplicht om in de opvangstructuur te verblijven die hem werd toegewezen, maar het merendeel kiest voor deze oplossing. Als de asielzoeker niet in een opvangstructuur verblijft, ontvangt hij geen materiële hulp maar enkel de medische hulp die voor iedereen gegarandeerd is. Fedasil beheert de medische kosten van deze 'no show' asielzoekers.
Opvangnetwerk
De opvangwet Wet van 12 januari 2007 betreffende de opvang van asielzoekers en van bepaalde andere categorieën van vreemdelingen = Materiële hulp Geen financiële dienstverlening Bepaling opvang: begin vanaf indiening van asielaanvraag einde Bij negatieve beslissing en einde uitvoering bevel om het grondgebied te verlaten (Raad van State) Bij toekenning verblijfstitel meer dan 3 maanden verlenging
Materiële hulp Logement, maaltijden, kleding Informatie Individuele evaluatie van de noden van de bewoner Sociale, medische en psychologische begeleiding Toegang tot juridische bijstand, tolk- en vertaaldiensten Toegang tot opleidingen Zakgeld Sancties en ordemaatregelen Klachten en beroepen Beroepsinkomsten en materiële hulp Deontologische code voor personeelsleden Etc.
Wie wordt opgevangen? Asielzoekers in asielprocedure maar ook : Afgewezen asielzoekers die een verlenging van het recht op opvang hebben gekregen (art. 7); Personen die een statuut hebben gekregen en die tijdelijk in de opvangstructuur mogen blijven («transitie»); Afgewezen asielzoekers in beroep bij de Raad van State (in geval van een beschikking van toelaatbaarheid van de Raad van State); Families zonder bestaansmiddelen, in illegaal verblijf en met minderjarige kinderen (KB.24-06-2004) NBMV die geen asiel hebben aangevraagd
Transfer De interne transfers worden beheerd door de cel Doorstroom van de Dispatching. Transfers van collectieve naar individuele opvangstructuren, als tussen collectieve structuren onderling. Zo heeft een asielzoeker de mogelijkheid om na vier maanden onafgebroken verblijf in een collectieve opvangstructuur een transfer lang verblijf aan te vragen naar een individuele woning. Aangepaste opvangplaats vragen als zijn huidige opvangplaats niet meer voldoet. Dat is bijvoorbeeld zo bij veranderingen van gezinssamenstelling en bij gezinshereniging, of als de opvangplaats zijn medische opvolging niet kan verzekeren. Disciplinaire transfer
IV. Profiel Asielzoekers in België
Evolutie van het aantal opgevangen personen in het opvangnetwerk (begin januari van elk jaar, 2016: januari en september)
Belangrijkste nationaliteiten (eind aug 2016)
Gezinssamenstelling (eind aug 2016)
Opleidingsniveau Cijfers Hoogopgeleid versus laagopgeleid Alfabetisering
V. Rechten in opleiding en onderwijs
Opleidingen en onderwijs Wettelijk kader De opvangwet bepaalt in artikel 35 dat er cursussen en opleidingen worden voorgesteld aan de begunstigde van de opvang uitgebaat door de opvangstructuren van Fedasil of de andere opvangpartners Kwaliteitssysteem Begeleiding bij administratieve handelingen zoals o.a. inschrijving voor opleidingen Ondersteuning in alle aspecten van het dagelijks leven: dagbesteding en toegang tot opleiding
Vrijstelling van het inschrijvingsgeld Decreet volwassenonderwijs Art 109 regelt de vrijstelling van het inschrijvingsgeld geldt er een volledige vrijstelling van het inschrijvingsgeld voor cursisten die: 2 op het moment van hun inschrijving materiële hulp genieten zoals bedoeld in de wet van 12 januari 2007 betreffende de opvang van asielzoekers en van bepaalde andere categorieën van vreemdelingen; NO-SHOW krijgen ook een vrijstelling
Voorbeeld
http://ond.vlaanderen.be/volwassenenond erwijs/directies/vademecum.htm
Vragen? ellen.vanvooren@fedasil.be