Kennismaken met de zwemsport

Kennismaken met de zwemsport Werkblad beschrijving interventie voor Goed Beschreven t.b.v. Menukaart Sportimpuls Originele versie: maart 2013, versie 1.0 Versie MSI: oktober 2013 Gebruik de HANDLEIDING bij dit werkblad LET OP velden met de aanduiding MSI, zijn verplicht voor het aanmelden voor de Menukaart Sportimpuls Voor meer informatie: http://www.sportindebuurt.nl/ menukaart@nisb.nl Oktober 2013, versie MSI

Colofon Ontwikkelaar/licentiehouder van de interventie Naam KNZB Adres Wattbaan 31-49 Postcode 3439 ML Plaats Nieuwegein E-mail levenlangzwemmen@knzb.nl Telefoon 030-7513200 Fax 030-7513201 Website http://www.knzb.nl/knzbvoor/verenigingen_vrijwilligers/leven_lang_zwemmen/ (van de interventie) Contactpersoon Vul hier de eerste contactpersoon voor de interventie in, wanneer deze afwijkt van de ontwikkelaar of licentiehouder Naam Adres Postcode Plaats E-mail Telefoon Fax Cécile Veldman Wattbaan 31-49 3439 ML Nieuwegein Cecile.veldman@knzb.nl 030-7513217 Tweede contactpersoon Vul hier de tweede contactpersoon voor de interventie in Naam Adres Postcode Plaats E-mail Telefoon Fax Maritsa Venhof Wattbaan 31-49 3439 ML Nieuwegein Maritsa.venhof@knzb.nl 030-7513236 Referentie in verband met publicatie Naam auteur Koninklijke Nederlandse Zwembond Titel interventie Kennismaken met de zwemsport Databank(en) Plaats, instituut Nieuwegein, KNZB Datum 20-12-2013 Het Werkblad moet een samenvatting van de beschikbare schriftelijke informatie zijn en geeft informatie over de interventie die van belang is voor de beoordeling van de kwaliteit en randvoorwaarden van de interventie. Daarnaast is de informatie bedoeld voor bezoekers van de databank(en) van de samenwerkende organisaties. Het Werkblad is een invulformulier, geordend naar onderwerp (doelgroep, doel enzovoort). De onderwerpen volgen de criteria voor beoordeling. Kijk in de handleiding die bij dit werkblad hoort ter ondersteuning bij het invullen van dit werkblad. Dit is een gezamenlijk werkblad van de volgende organisaties 2

Inhoud Colofon... 2 Samenvatting... 4 Uitgebreide beschrijving... 5 1. Probleemomschrijving... 6 2. Beschrijving interventie... 6 3. Samenhang... 10 4. Uitvoering... 11 5. Evaluatie van praktijkervaringen... 13 6. Aangehaalde literatuur... 14 3

Samenvatting MSI Eén A-4tje, maximaal 400 woorden Schrijf hier een korte pakkende beschrijving van de interventie en neem hier in ieder geval de volgende onderdelen in op: Doelgroep, doel en aanpak van de activiteiten. Laat kinderen ervaren hoe leuk zwemmen is Veel kinderen hebben na zwemles geen beeld van zwemmen als sport. Schoolzwemmen vindt in steeds minder gemeenten plaats. Kinderen komen daardoor nauwelijks in aanraking met de zwemsport. Na het behalen van het zwemdiploma kiezen ze als snel voor hockey, tennis, voetbal of turnen. En dat terwijl de verschillende zwemsporten toch leuk, inspannend, gezond en niet blessuregevoelig zijn. Wedstrijdzwemmen is een sport voor mensen die individuele prestaties belangrijk vinden, terwijl waterpolo een echte teamsport is. Voor dans- en muziekliefhebbers is juist synchroonzwemmen leuk. En voor turn-liefhebbers kan schoonspringen een prachtige sport zijn. De KNZB heeft veel producten en diensten beschikbaar voor verenigingen, zwembaden en gemeenten om kinderen in de leeftijd 6-12 jaar op een leuke manier kennis te laten maken met de zwemsport. Kinderen ervaren in drie verschillende lessenseries hoe leuk zwemmen is. De lessenseries moeten worden aangeboden in de hieronder gepresenteerde volgorde. In de eerste lessenserie SwimSTAR leren kinderen via spelletjes en trucjes zoals duiken, sprongen maken, schieten op doel en racen de vele facetten van de zwemsport kennen. In vier lessen (Shoot, Trick, Action en Race) komen alle onderdelen van de watersporten voorbij. Na elke les krijgen ze een sticker die ze op het diploma plakken. Na vier lessen is het diploma volgeplakt en mogen ze zich een echte SwimSTAR noemen. In de tweede lessenserie Sterrenplan maken kinderen nader kennis met vier verschillende zwemsporten, wedstrijdzwemmen, synchroonzwemmen, schoonspringen en waterpolo. Ze leren samen met vriendjes en vriendinnetjes te sporten, lange afstanden te zwemmen, trucjes in het water en nog veel meer. Kinderen die een onderdeel erg goed kunnen, worden beloond met een sticker. En als alle oefeningen van een module goed zijn afgerond ontvangen ze een certificaat. In de laatste lessenserie FUNdament wordt voortgebouwd op SwimSTAR en Sterrenplan. Kinderen leren in FUNdament specifiek de techniekvaardigheden aan van één van de zwemsporten, die ze zelf hebben gekozen. Ze raken vertrouwd met de trainers van de zwemvereniging. Na het volgen van de lessenseries weten ze welke zwemsport zij het leukst vinden. Alle programma's zijn flexibel van opzet en de doorlooptijd is aan te passen aan de mogelijkheden van de verenigingen. Verenigingen zijn sterk afhankelijk van beschikbare accommodatie en kunnen de programma's dus naar eigen inzicht inrichten. 4

Uitgebreide beschrijving 1. Probleemomschrijving MSI Probleem Voor welk probleem, thema of risico is de interventie ontwikkeld? Omschrijf aard en ernst van het probleem Gebruik hiervoor maximaal 400 woorden. Beschrijf ook de spreiding (hoe vaak komt het probleem voor en bij wie) en de mogelijke gevolgen (immaterieel en materieel) als er nu niet wordt ingegrepen. Uit de recente gegevens van het Sociaal Cultureel Planbureau (2012) blijkt zwemmen 1 de meest populaire sport van Nederland. Drie miljoen Nederlanders bezoeken minimaal één keer per maand een zwembad. Zwemmen blijkt een populaire sport te zijn en zwemmen heeft ook het imago van een gezonde sport voor kinderen om te beoefenen (Nationaal zwemonderzoek, 2009). Echter zwemmen deze mensen vaak niet in de georganiseerde zwemsport 2. Bijna alle kinderen in Nederland komen in aanraking met zwemmen door het behalen van het zwemdiploma 3. 96 %van de kinderen volgen zwemlessen en behalen het zwemdiploma. Voor het ZwemABC geldt dat 87% van de kinderen die een A-diploma haalt, ook doorgaat voor het B-diploma. Echter gaat van deze groep slechts 49% door voor het C-diploma (NPZ-NRZ, 2012). Lang niet alle kinderen volgen dus het gehele ZwemABC. Hiermee zijn zij minder zwemvaardig dan wanneer het gehele ZwemABC wordt gevolgd. Echter stoppen veel kinderen met zwemmen na het behalen van het zwemdiploma doordat ze een andere sport kiezen of helemaal stoppen met bewegen. Gedeeltelijk heeft dit te maken met de onbekendheid van de mogelijkheden binnen de zwemsport. Kinderen weten niet goed wat de zwemsport inhoudt en welke zwemsport bij hen past. Daarnaast is het probleem bij deze doelgroep dat het sportaanbod vaak te serieus is, terwijl gebleken is dat kinderen in de leeftijd 4 tot 8 jaar vooral moeten kunnen spelen in de sport (Buisman, 2001). De zwemles kan hierbij als voorbeeld genomen worden. Hier draait het vooral om leren en wat minder om het plezier. Uit onderzoek (van Straaten, 2009) blijkt dat plezier de belangrijkste factor is waarom kinderen voor de zwemsport kiezen. Ook blijkt er een belangrijke rol voor ouders weggelegd; zij zijn niet alleen van invloed op het plezier en de motivatie van kinderen, maar ook direct op de sportkeuze van het kind. Ouders zijn vaak niet bekend met de zwemsport en de mogelijkheden die er zijn in de zwemsport. Zij zien zwemmen niet als optie om te beoefenen binnen de georganiseerde sport. Daarnaast wordt in steeds meer gemeenten het schoolzwemmen afgeschaft en bestaan enkel nog vangnetconstructies. Kinderen komen zo gedurende een minder lange tijd in aanraking met zwemmen en behalen niet het hele ZwemABC. Hierdoor zijn kinderen steeds vaker minder zwemvaardig en ontstaan er vaker gevaarlijke situaties. Het aantal verdrinkingen neemt de afgelopen jaren flink toe (NOS, 2013). Daarom is het belangrijk dat kinderen blijven zwemmen, ook na het behalen van het zwemdiploma. Hoe langer kinderen blijven zwemmen, des te zwemvaardiger de kinderen worden en de kans op verdrinkingen wordt op die manier ook weer kleiner. Echter weten veel ouders en kinderen niet wat de zwemsport inhoudt en wat de mogelijkheden zijn. Door middel van deze interventie maken kinderen op een leuke en speelse manier kennis met de zwemsport. 1 Onder zwemmen wordt zwemmen in het zwembad, de zee of een meer bedoeld. Dit is recreatief zwemmen buiten de georganiseerde sport. 2 Met zwemsport wordt waterpolo, synchroonzwemmen, wedstrijdzwemmen, schoonspringen, openwater, gehandicaptensport en recreatief zwemmen bedoeld. 3 Onder zwemdiploma worden alle zwemdiploma s verstaan die in Nederland te behalen zijn; het KNZB zwemdiploma, het ZwemABC of bijvoorbeeld het Envoz zwemdiploma 5

2. Beschrijving interventie Het werkblad is ook geschikt voor een samenvattende beschrijving van complexe of samengestelde interventies. Dit zijn interventies die uit twee of meer afzonderlijke onderdelen bestaan. Denk aan interventies met aparte onderdelen voor verschillende doelgroepen, zoals een leefstijlinterventie die zowel gericht is op de community als de school als de individuele docent. Of aan interventies met verschillende modules die bij een doelgroep op maat worden toegepast. Naarmate er meer onderdelen zijn is het aan te bevelen de structuur visueel weer te geven in een schema. Dit geldt met name voor de subdoelen en voor de aanpak van de interventie. Zie verder bij de betreffende paragrafen hieronder. 2.1 Doelgroep MSI Wat is de uiteindelijke doelgroep van de interventie? Jeugd in de basisschoolleeftijd (6 tot 12 jaar), die hun zwemdiploma hebben behaald. Zijn er intermediaire doelgroepen? Zo ja, welke? De trainers van de zwemverenigingen zijn de belangrijkste intermediaire doelgroep. Zij verzorgen het programma en laten de kinderen kennis maken met de zwemsport. Ook ouders zijn belangrijk. Zij spelen een belangrijke rol in de sportkeuze van hun kind en worden tijdens het traject voorgelicht over de mogelijkheid die zwemsporten bieden. Daarnaast kunnen zij actief worden betrokken bij het aanbod en een rol vervullen als 'hulpouder' of assistent-trainer. Selectie van doelgroepen Hoe wordt de doelgroep en - indien van toepassing - de (intermediaire) doelgroep(en) geselecteerd? De interventie is toegankelijk voor kinderen die minimaal in het bezit zijn van een zwemdiploma. De lessen zijn, met aanpassingen, ook toegankelijk voor een groep kinderen met een handicap (afhankelijk van de mogelijkheden en inschatting van de lesgever, is het voor iedere handicap toegankelijk). 2.2 Doel MSI Hoofddoel Wat is het hoofddoel van de interventie? Het hoofddoel van deze interventie is kinderen op een laagdrempelige en speelse manier kennis laten maken met de vele facetten van de zwemsport, waardoor meer kinderen structureel deelnemen aan de zwemsport. Subdoelen Wat zijn de subdoelen van de interventie? 6

Indien van toepassing: koppel de subdoelen aan de betreffende (intermediaire) doelgroepen, bijvoorbeeld in een schema. Subdoelstellingen 1. Kinderen ervaren het plezier van en worden enthousiast voor de zwemsport 2. Kinderen zijn zwemvaardiger, waardoor ze op een veilige manier in het water spelen 3. Kinderen zijn lid van de zwemvereniging 4. Ouders hebben meer kennis over de diverse onderdelen van de zwemsport en de mogelijkheden voor hun kind bij de zwemvereniging in de buurt 2.3 Aanpak MSI Opzet van de interventie Hoe is de opzet van de interventie? Denk aan volgorde, frequentie, intensiteit en duur - indien van toepassing. Voeg hier eventueel een schema in. De interventie bestaat uit 3 op elkaar volgende lesprogramma s: SwimSTAR (kennis maken met), Sterrenplan (speelse manier verdiepen, al wel lid van de zwemvereniging) en FUNdament (doorstroom naar wedstrijdsport van de zwemvereniging). De lesprogramma s worden uitgevoerd in de genoemde volgorde, omdat kinderen zo langzaamaan steeds bekender raken met de verschillende facetten van de zwemsport. Alle drie de onderdelen bestaan uit oefeningen die gebaseerd zijn op een les van 45 tot 60 minuten, die in het teken van plezier staan en kinderen op een veilige manier in het water laten spelen. Als een organisatie met de interventie aan de slag wil, moeten de volgende stappen, eventueel met ondersteuning van de KNZB, doorlopen worden: 1. Het opstellen van een plan van aanpak 2 weken 2. Draagvlak creëren en afstemming met samenwerkingspartners 1 á 2 maanden 3. Werven van de doelgroep 4 weken 4. Uitvoering interventie a. Lesprogramma Swimstar 4 weken 1 keer per week, 50 minuten per les b. Lesprogramma Sterrenplan kan ½ jaar tot 2 jaar doorlopen Dit zijn activiteiten die minimaal 1x per week plaatsvinden en 45 tot 60 minuten duren per les/training, gedurende 40 weken in het jaar. c. Lesprogramma Fundament - doorlopend Dit zijn activiteiten die minimaal 1x per week plaatsvinden en 45 tot 60 minuten duren per les/training, gedurende 40 weken in het jaar. Voor alle lesprogramma s is een flyer beschikbaar om ouders te informeren over de zwemsport en de zwemvereniging. Het kennismakingsprogramma kan dus lang duren voor kinderen die niet weten wat ze willen, maar het bewegen in het water wel leuk vinden. Kinderen die weten wat ze willen doen, kunnen doorstromen in het Fundament programma om echt deel te gaan nemen in een tak van de zwemsport. Op deze manier is er een programma wat bij elk kind past en wat de kinderen geleidelijk aan steeds meer meeneemt in de zwemsport. Locatie en uitvoerders Waar wordt de interventie uitgevoerd en door wie? Indien van toepassing per onderdeel beschrijven. De interventie wordt uitgevoerd in het zwembad. Er zijn geen richtlijnen voor de lengte van het bad, de interventie kan in principe in ieder zwembad uitgevoerd worden. Wel is het wenselijk dat het een bad is waar de kinderen niet kunnen staan. 7

De interventie wordt in principe uitgevoerd door een zwemvereniging. De interventie kan ook door een andere organisatie uitgevoerd worden. Vanaf het Sterrenplan is een samenwerking met de zwemvereniging gewenst, voor de doorstroom van de kinderen naar de zwemvereniging. Een andere organisatie is bijvoorbeeld een zwembadexploitant of een welzijnsorganisatie. Deze organisaties hebben ook personeel in dienst die bevoegd zijn om de rol van de trainer binnen de zwemvereniging op zich te nemen. Er wordt samengewerkt met scholen en combinatiefunctionarissen. Zij spelen gezamenlijk een rol in de werving van de deelnemers. Wanneer een kind deelneemt aan de interventie zorgt het plezier en enthousiasme voor de doorstroom binnen het programma. Het heeft de voorkeur dat degene die de lessen geeft een niveau 2 of 3 opleiding heeft, dus een lesbevoegdheid. Dit is echter geen vereiste omdat de lessen eenvoudig van opzet zijn. Uiteraard dient er wel aan de minimale eisen t.a.v. toezicht houden voldaan te worden. Affiniteit met de doelgroep is een vereiste, zodat de lessen op een leuke en speelse manier gegeven worden. Inhoud van de interventie Welke concrete activiteiten worden uitgevoerd en eventueel in welke volgorde? Indien van toepassing per onderdeel samenvatten. Bij interventies op maat: geef aan wat op basis van welke criteria wanneer wordt uitgevoerd. Geen uitputtende beschrijving van activiteiten; het is voldoende als de lezer zich een beeld kan vormen van wat er gedaan wordt en hoe. 1. Plan van aanpak opstellen Er wordt een projectgroep geformeerd die werkt aan een projectplan (een format is vanuit KNZB beschikbaar). De projectgroep kan bestaan uit: - Leden van de zwemvereniging - Een combinatie van leden van de zwemvereniging en een combinatiefunctionaris of personeel van de zwembadexploitant - Personeel van een welzijnsorganisatie of zwembadexploitant (die wel contact hebben met de zwemvereniging) 2. Draagvlak creëren en afstemming samenwerkingspartners De projectgroep neemt verschillende taken op zich: - Samenwerking met lokale partners, zoals een SportService punt of een basisschool (wanneer dit van toepassing is) - Badwater regelen - Promotie maken 3. Werving Voor de werving van de kinderen die de lessen gaan volgen, zijn er verschillende vindplaatsen mogelijk: - bij het recreatief zwemmen in het zwembad - via basisscholen - via buurt/wijkcentra - via de inzet van een combinatiefunctionaris De werving bestaat uit, waar mogelijk, persoonlijke benadering van kinderen en hun ouders. Daarnaast worden kinderen en ouders aangeschreven en wordt gebruik gemaakt van divers promotiemateriaal. 4.Uitvoering interventie Lesprogramma Swimstar Swimstar bestaat uit vier lessen (van 50 minuten; Waterpolo, wedstrijdzwemmen, synchroonzwemmen en schoonspringen) waarin de kinderen via spelletjes en trucjes zoals duiken, sprongen maken, schieten op doel en racen, de vele facetten van de zwemsport leren kennen. De Swimstar lessen hebben allen dezelfde opbouw, er wordt begonnen met een introductie, waarna er een kern 1 en kern 2 is en als laatste een afsluiting. Kinderen zijn zo steeds iets specifieker, op een speelse wijze, 8

bezig met de kennismaking van de zwemsport. Voor de uitvoering hiervan worden de leskaarten bij Swimstar gebruikt. Na elke les krijgen ze een sticker die ze op het diploma plakken. Door de lesopbouw van Swimstar hebben de meeste kinderen plezier gekregen in en zijn enthousiast gemaakt voor de zwemsport. Na Swimstar is de mogelijkheid om lid te worden van de zwemvereniging. Dit kan ook tijdelijk zijn, zodat ze tijdens Sterrenplan verder kunnen kennismaken met de zwemsport. Voorafgaand aan en tijdens Swimstar worden ouders geïnformeerd over de zwemsport om de onbekendheid over de zwemsport weg te nemen. Dit wordt vooraf gedaan door middel van een informatieflyer om ouders te informeren over zwemmen bij een zwemvereniging. Daarnaast mogen ouders kijken bij de Swimstar lessen en krijgen zij per les uitleg over de zwemsport die dan aan bod is. Zo worden ouders betrokken bijen geïnformeerd over de mogelijkheden binnen de zwemsport. Lesprogramma Sterrenplan Door het plezier en enthousiasme wat kinderen gekregen hebben tijdens Swimstar, nemen ze deel aan het Sterrenplan. Tijdens het Sterrenplan leren kinderen verschillende vaardigheden aan, zoals het verbeteren van de schoolslag. Het doel is om kinderen zwemvaardiger te maken en tegelijkertijd te laten zien hoe leuk en veelzijdig de zwemsport is. Voor de uitvoering van Sterrenplan zijn 12 modules beschikbaar. Elke module bestaat uit een aantal vaardigheden die kinderen leren gedurende de module, per module is het aantal vaardigheden verschillend. Aan de hand van deze vaardigheden vult de trainer de lessen in. Het Sterrenplan kan 1 of 2 keer per week aangeboden worden door de vereniging. De duur van een Sterrenplanles staat niet vast, maar 45 minuten a 60 minuten is gebruikelijk. Per jaar kunnen vier Sterrenplan modules worden behandeld. De vereniging is vrij om het Sterrenplan naar lengte en invulling (eenjarig of tweejarig traject) vorm te geven. Kinderen verzamelen per module verschillende stickers en certificaten, na het behalen van de vaardigheden, die ze op weg helpen het hele Sterrenplan compleet te maken. Door het volgen van het Sterrenplan komen kinderen te weten welk deel van de zwemsport ze leuk vinden en verder willen beoefenen. Zo kunnen zij, na het volgen van het Sterrenplan een keuze voor een bepaalde zwemsport maken en doorstromen in dat deel van FUNdament. Lesprogramma Fundament In FUNdament maken kinderen een keuze in welke zwemsport zij willen beoefenen. Vervolgens focussen kinderen zich tijdens FUNdament op de vaardigheden die nodig zijn in de gekozen zwemsport. Zij gaan vervolgens 1-2 uur zwemtraining per week volgen. Een kind zit gemiddeld 1-2 jaar in FUNdament, afhankelijk van de ontwikkeling van het kind Hieronder staat per zwemsport beschreven wat er geleerd wordt. 1. Waterpolo: Minipolo Minipolo is letterlijk 'het fundament' van de waterpolosport waarbij het principe van spelend leren wordt gehanteerd. Het spel staat centraal, (nog) niet de vaardigheden. Hoewel de basiselementen hetzelfde zijn als bij het 'gewone' waterpolo, mag bij minipolo (bijna) alles. 2. Zwemmen: Swimkick Met de SwimKick Techniekschool oefenen de kinderen de basis techniekvaardigheden van het zwemmen. De SwimKick Techniekacademie is het vervolg op de techniekschool. Beide onderdelen zijn methodes die door trainers worden gebruikt om het wedstrijdzwemmen verder te leren beheersen. 3. Synchroonzwemmen: Synchro Spinning Starters Synchro Spinning Starters bestaat uit 5 aanloopdiploma's. De diploma's volgen elkaar op in een methodische lijn. Spinning Starters is erop gericht om oefenstof aan te bieden waarmee de eindtermen die op de diploma s staan vertaald kunnen worden naar leuke trainingsinhouden. Op deze manier worden kinderen enthousiast gehouden voor de zwemsport. 4. Schoonspringen: Diving techniekschool De divingtechniekschool is een plan om jonge schoonspringers te laten kennismaken met de basisvaardigheden van een schoonspringer. Met het doorlopen van het plan, oefenen de sporters de basisvaardigheden en leren ze deze beheersen. Tijdens het Sterrenplan zijn deze basisvaardigheden nog niet volledig aangeleerd en worden ze hier verder verfijnd. Kinderen blijven na FUNdament gewoon in die tak van sport, tenzij ze willen switchen en door het enthousiasme die de lesprogramma s bij de kinderen opgewekt heeft, zullen ze lid blijven van de zwemvereniging en doorstromen in de normale groep van een zwemsport. 9

Alle programma's zijn flexibel van opzet, en de doorlooptijd is aan te passen aan de mogelijkheden van de verenigingen. Er wordt wel telkens een minimum per onderdeel geadviseerd, als voorbeeld het Sterrenplan minimaal een jaar uitvoeren. 2.4 Ontwikkelgeschiedenis Betrokkenheid doelgroep Was de doelgroep betrokken bij de ontwikkeling van de interventie, en op welke manier? De verschillende onderdelen van deze interventie zijn ontwikkeld in samenwerking met leerkrachten lichamelijke opvoeding, specialisten uit het onderwijs, ouders, kinderen, verenigingen, zwembadexploitanten en trainers. De einddoelgroep, kinderen van 6 t/m 12 jaar, zijn dus betrokken geweest bij het ontwikkelen van de interventie. Er is hen gevraagd om input en feedback op de inhoud van de onderdelen, dit is tijdens bijeenkomsten gebeurd maar ook door middel van feedback op de mail. Per onderdeel zijn er gemiddeld 5 personen bij betrokken geweest. Op deze manier is gepoogd om een aanbod te creëren wat zo dicht mogelijk bij de einddoelgroep staat. 2.5 Vergelijkbare interventies In Nederland uitgevoerd Worden in Nederland vergelijkbare interventies uitgevoerd, zo ver bekend? Welke? Zijn deze opgenomen in één van de databanken met (potentieel) effectieve interventies? Voor zover bekend, worden er geen vergelijkbare interventies uitgevoerd in Nederland. Het onderdeel Swimstar wordt wel toegepast in andere sporten, zoals tafeltennis (TableSTARS) en rugby (rugbystars) n.v.t. Overeenkomsten en verschillen Wat zijn de belangrijkste overeenkomsten en verschillen (puntsgewijs)? Toegevoegde waarde Wat is de toegevoegde waarde van deze interventie? De toegevoegde waarde van deze interventie is dat kinderen spelenderwijs en gedurende langere tijd uitgebreid kennismaken met de zwemsport. Ze hoeven niet gelijk te kiezen voor één sport maar kunnen gedurende lange tijd bewegen/sporten in het water voordat ze een keuze maken. Daarnaast is deze interventie goed uit te voeren in samenwerking met andere organisaties. Het begin traject kan ook goed uitgevoerd worden door bijvoorbeeld zwembaden, om het vervolg traject bij de vereniging te doen. Dit versterkt ook de band tussen beide organisaties. 3. Samenhang (Facultatief) 10

Beschrijf in maximaal 250 woorden hoe de aanpak aansluit bij de aanleiding, het doel en de doelgroep. Anders gezegd: hoe leidt deze aanpak bij deze situatie en/of dit probleem tot het beoogde doel bij deze doelgroep. 4. Uitvoering Materialen MSI Welke materialen zijn beschikbaar voor de uitvoering, werving en evaluatie van de interventie? Het volgende materiaal is beschikbaar voor het uitvoeren van de activiteiten. - Promotieflyers en materiaal (informatiefolder voor ouders en een voor kinderen) - Draaiboeken, werkmap en leskaarten (uitwerking per les) voor trainers - Speels materiaal voor deelnemende kinderen (beloningssysteem, diploma's & stickers) - Posters, stickers en certificaten voor kinderen - DVD voor trainers - Website voor trainers & sporters - Themadagen - Sportkampen voor kinderen - (Bij)scholingen voor kader - handleiding Type organisatie Welk(e) soort(en) organisatie(s) kan /kunnen de interventie uitvoeren? De interventie in z n geheel kan het beste uitgevoerd worden door de zwemvereniging. Echter kunnen de eerste twee delen (Swimstar en Sterrenplan) ook door andere aanbieders uitgevoerd worden, maar wel in samenwerking met de zwemvereniging (zie 2.3; locatie en uitvoerders). Opleiding en competenties Welke opleiding /training en specifieke competenties van de uitvoerders zijn vereist? De trainer die de Swimstar lessen geeft, heeft minimaal een trainer opleiding op niveau 2/3 afgerond en/of een ALO of CIOS diploma. Mogelijk wordt deze trainer geassisteerd door een trainer op niveau 2. Sterrenplan en FUNdament hebben dezelfde basis eisen, maar worden begeleid door instructeurs die een opleiding hebben op niveau Elementair zwemmen 3 en/of zwemleider B. De begeleiders hebben de mogelijkheid om aanvullende bijscholingen te volgen, deze zijn niet verplicht. Wanneer de interventie uitgevoerd wordt door een andere organisatie geldt voor die trainers dezelfde opleidingseisen als bovenstaande. Dit kan een opleiding niveau 2 zijn maar een ook een vergelijkbare opleiding die bij een ander instituut gevolgd is dan bij de KNZB. Kwaliteitsbewaking Hoe wordt de kwaliteit van de interventie bewaakt? De kwaliteit wordt op verschillende onderdelen bewaakt. Hieronder per onderdeel uitgesplitst. Inhoud 11

- Lesprogramma draagt het stempel van de KNZB - Programma s worden alleen uitgevoerd met ondersteuning van de, door de KNZB, aangeleverde materialen - Steekproefsgewijs wordt door het land heen bekijken hoe er met het product omgegaan wordt en of de kwaliteit gewaarborgd wordt. Kwantiteit - Registratie deelnemers per fase - Doorstroom cijfers worden gemonitord en gearchiveerd Kwaliteit - 1x per jaar wordt een bijeenkomst georganiseerd zodat zwemverenigingen of aanbieders die er mee werken gezamenlijk kunnen kijken hoe met het product omgegaan wordt, ervaringen te delen en het product zo te optimaliseren - Evaluaties worden afgenomen bij de zwemverenigingen of aanbieders die er mee werken Randvoorwaarden Wat zijn de organisatorische en contextuele randvoorwaarden voor een goede uitvoering van de interventie? - Opgeleid kader volgens de richtlijnen die eerder aangegeven zijn (Zie 4.Uitvoering; Opleiding en competenties) - De aansluiting van de verschillende lesprogramma s moet goed op elkaar afgestemd zijn Overdraagbaarheid en/of implementatie MSI Is er een systeem voor de overdracht en/of implementatie? Geef een samenvatting. Er zijn werkmappen beschikbaar waarin planning, doelgroep ed. behandeld wordt. Per module staan de vaardigheden, oefenstof en aandachtspunten uitgebreid beschreven. Zo weet de uitvoerder precies hoe elke module is opgebouwd en op welke manier de oefenstof aangeboden kan worden. Voor het houden van de daadwerkelijke lessen zijn leskaarten beschikbaar waarop precies staat wat er in die les gedaan wordt en wat hiervoor nodig is. Voor het advies en ondersteuning van de KNZB kan telefonisch contact opgenomen worden. Er is een contactpersoon voor de interventie op het bondsbureau en een projectleider of accountmanager kan de vereniging ondersteunen. De ondersteuning en het advies bestaat uit het voorzien van informatie zoals praktijk voorbeelden, meedenken en begeleiden van de projectgroep / organisatie. Een bezoek aan de betreffende sportaanbieders behoort tot de mogelijkheden. Kosten Wat zijn de kosten van de interventie? Denk ook aan de uren voor voorbereiding en evaluatie. Zie bijlage 12

5. Evaluatie van praktijkervaringen Onderzoek en resultaten Is er een evaluatie geweest van de praktijkervaringen met de interventie bij de uitvoerders en de doelgroepen en wat zijn daarvan de meest relevante uitkomsten? Beschrijf het bereik, de succes- en verbeterpunten en geef indien van toepassing aan of er na de evaluatie punten in de interventie zijn aangepast. Beschrijf hoe de evaluatie is opgezet en neem hier de respons en de respondenten in mee. De 25 organisaties (gebruikers), verspreidt over het land, (zwemverenigingen, zwembaden en een sportbedrijf) die het onderdeel Swimstar hebben gebruikt in de pilotperiode in 2012 zijn bevraagd met behulp van een vragenlijst en hebben positief gereageerd op Swimstar. Deze gebruikers vinden de materialen erg mooi en er is makkelijk mee te werken voor iedereen. Daarnaast blijkt de doorstroom naar de vereniging ongeveer 14% van de kinderen te zijn. Wel hebben de organisaties kenbaar gemaakt dat Swimstar verruimd dient te worden met extra leskaarten, dit is inmiddels gebeurd met het hebben van 2 algemene leskaarten. De 25 organisaties hebben de reacties van de kinderen meegenomen in de vragenlijst. De kinderen zijn dus niet rechtstreek door ons bevraagd, maar via de organisaties. Hier hebben de kinderen erg positief over Swimstar gesproken. Zie de procesevaluatie voor een uitgebreider verslag. Het onderdeel sterrenplan is twee jaar geleden geëvalueerd en aan de hand daarvan is een nieuwe versie ontwikkeld. Punten die hierbij naar boven kwamen is dat er meer nadruk moest liggen op de didactische opbouw en er geredeneerd moest worden vanuit de eindtermen per module. Positief bevindingen waren dat er veel variatie mogelijk is binnen de vereniging en dat de opzet van de lessen kinderen stimuleert om samen te werken. Naar aanleiding van de veranderingen reageren de gebruikers positief over de verbeterslag die er is gemaakt; zowel inhoudelijk als visueel. Voor het onderdeel FUNdament is een bijeenkomst georganiseerd waar verenigingen zich voor aan konden melden. Tijdens die bijeenkomst waren 30 verenigingen aanwezig om ervaringen te delen en van elkaar te leren. Verder konden zij punten aangeven voor verbetering. Hier zijn punten genoemd rondom de invulling van de lessen en het definiëren van de vaardigheden die aangeleerd worden. Deze punten zijn meegenomen bij de volgende druk van de producten die onder FUNdament vallen. De gehele interventie is 1 op 1 met de trainers en ouders van 5 verenigingen geëvalueerd. Wij hechten waarde aan persoonlijk contact, zeker als het gaat om de doorstroom naar zwemverenigingen en hoe deze te verbeteren. Vandaar dat er geen onderzoek is gedaan maar wel gesprekken zijn gevoerd bij zwemverenigingen. Tijdens deze gesprekken met de 5 verenigingen is niet inhoudelijk op de drie onderdelen ingegaan maar juist het gehele proces en de doorloop hier van. Uit deze gesprekken is gebleken dat deze interventie erg succesvol is. Verenigingen maken verschillende groepen voor de 3 onderdelen en laten de tijden van deze lessen op elkaar aansluiten. De kinderen hoppen zo van de ene groep door naar de andere wanneer het moment daar is. De groepen zijn hierdoor erg goed gevuld en de kinderen gaan ook door met de zwemsport als gevolg van deze opzet. Het plezier van de kinderen blijkt erg groot te zijn en juist de laagdrempelige kennismaking door Swimstar zorgt ervoor dat ze doorgaan met zwemmen. Zo blijkt ook dat het hoofddoel van deze interventie behaald wordt; kinderen zwemvaardiger maken en door te laten stromen in de zwemvereniging. Praktijkvoorbeeld (Facultatief) Beschrijf, indien beschikbaar, in max. 600 woorden een praktijkvoorbeeld van de uitvoering van de interventie. 13

6. Aangehaalde literatuur Maak een alfabetische lijst van alle in deze beschrijving aangehaalde literatuur, en gebruik hiervoor de APA-normen (met kleine letters). - Rapportage sport 2010 - Nationaal zwemonderzoek, 2009 - NOS, 2013 - Buisman, 2001 - van Straaten, 2009 - NPZ-NRZ, 2012 14