Bestuurlijk rechtsoordeel Kenmerk: 29498/2013003342 Betreft: rechtsoordeel 100% stedengids met app Bestuurlijk rechtsoordeel van het Commissariaat voor de Media (hierna: het Commissariaat) over de toepassing van de artikelen 1, aanhef en onder b, 2 en 4, eerste lid, eerste volzin, van de Wet op de vaste boekenprijs (hierna: de Wvbp) a. Verloop van de procedure 1. Bij e-mail van 25 januari 2013 en bij brief van 12 februari 2013 heeft uitgeverij mo media b.v. (hierna: mo media) het Commissariaat benaderd met het verzoek een oordeel uit te spreken over de verenigbaarheid van een voornemen om bij de door mo media uitgegeven 100% stedengidsen een app beschikbaar te stellen met de Wvbp. 2. Op 7, 18 en 19 maart 2013 heeft mo media desgevraagd aanvullende informatie aan het Commissariaat verstrekt. b. Feiten 3. mo media is voornemens om onder de noemer 100% stedengids en navigatie app bij de door hem uitgegeven papieren 100% stedengidsen een app aan te bieden. Die app bestaat uit kaartenmateriaal en GPS-coördinaten en moet ertoe leiden dat kopers van de papieren 100% stedengids op hun smartphone of tablet kunnen zien waar zij zich in een bepaalde stad bevinden en welke bijvoorbeeld bezienswaardigheid, restaurant of winkel uit de papieren 100% stedengids bij hen in de buurt is. c. Juridisch kader 4. Voor de relevante bepalingen wordt verwezen naar de bijlage. Kenmerk: 29498/2013003342 1
d. Informatie mo media 5. mo media zoekt naar een mogelijkheid om kopers van de papieren 100% stedengids een app aan te bieden zonder dat hij daarvoor een combinatieprijs moet vaststellen en moet melden. 6. mo media wil bij een papieren 100% stedengids een gratis 100% app aanbieden, waarbij er dan twee opties zijn. 7. In het eerste geval wordt in de papieren 100% stedengidsen een unieke code afgedrukt, waarmee - binnen de gratis 100% app - kaartenmateriaal en GPScoördinaten kunnen worden gedownload. Het kaartenmateriaal bestaat uit één of meerdere plattegronden van een stad. De GPS-coördinaten bestaan uit de locaties van de bezienswaardigheden, restaurants en winkels die in de papieren 100% stedengids zijn opgenomen, die dan door middel van icoontjes worden getoond op het kaartenmateriaal. 8. Het kaartenmateriaal en de GPS-coördinaten kunnen uitsluitend met behulp van de unieke code in de papieren 100% stedengids worden gedownload. Het kaartenmateriaal en de GPS- coördinaten zijn dan ook slechts toegankelijk voor kopers van een papieren 100% stedengids. Met de app kunnen kopers van de papieren 100% stedengids - offline - navigeren en bovendien, door middel dus van icoontjes die op de plattegrond worden weergegeven, zien welke bijvoorbeeld bezienswaardigheid, restaurant of winkel zich bij hem of haar in de buurt bevindt. 9. Daarbij wordt op de plattegrond echter niet meer dan de naam van bijvoorbeeld de bezienswaardigheid, het restaurant of de winkel aangegeven. Voor informatie, zoals een omschrijving van de bezienswaardigheid, een recensie van het restaurant en de openingstijden van de winkel, moet de papieren 100% stedengids erbij worden gepakt. 10. In het tweede geval kan het kaartenmateriaal door iedereen kosteloos worden gedownload. De GPS-coördinaten worden uitsluitend aangeboden aan kopers van de 100% stedengids met deze app. Dat wil dus zeggen dat alleen met de unieke code in de papieren 100% stedengids de GPS-coördinaten kunnen worden gedownload en de icoontjes kunnen worden weergegeven op de plattegrond. Kenmerk: 29498/2013003342 2
e. Overwegingen Commissariaat 11. Artikel 1, aanhef en onder b, van de Wvbp definieert een boek als een werk dat tekst bevat die vrijwel uitsluitend is gesteld in de Nederlandse of Friese taal, voorzien is van een titel, uit papieren bladzijden bestaat, al dan niet vergezeld van ondersteunende informatiedragers en wordt uitgegeven in een oplage van meerdere exemplaren die voor de verkoop aan eindafnemers zijn bestemd. 12. In de memorie van toelichting bij de Wvbp is in de toelichting op artikel 1, aanhef en onder b, van de Wvbp onder meer het volgende overwogen: Onder de ruim bedoelde definitie van boek zijn mede begrepen werkschriften, werkblocs, woordenboeken, encyclopedieën, taalboeken en leerboeken, stripboeken, muziekliteratuur en meer algemeen alle uitgaven waarin naast illustraties en dergelijke ook tekst is opgenomen, mits die tekst in het Nederlands of Fries is gesteld. Een boek blijft een boek, ook als aan of in het boek multimedia, audiovisuele of andersoortige informatiedragers ter ondersteuning van de inhoud van het boek worden toegevoegd. Omgekeerd maakt de toevoeging van een boek(je) ter ondersteuning van een dvd (-rom), cd (-rom), cassette of videoband deze audiovisuele media of multimedia niet tot een boek waarop de vaste boekenprijs van toepassing zou zijn. Hetzelfde geldt voor handleidingen die in vaste combinatie met een apparaat worden meegeleverd en niet los van het apparaat worden verkocht. De toevoeging van «papieren» zorgt voor uitsluiting van het zogenaamde E-boek, waarbij de tekst langs elektronische weg vanuit een centrale databank op een nietpapieren drager kan worden gedownload en met inschakeling van elektronische hulpmiddelen zichtbaar of hoorbaar kan worden gemaakt. Voor dit E-boek geldt dus geen voorgeschreven vaste boekenprijs. 1 13. Onder verwijzing naar onder meer de besluiten van het Commissariaat van 12 juni 2012 (kenmerk: 26171/2012006020) en 9 oktober 2012 (kenmerk: 26172/2012012261) moet onder ondersteunende informatiedrager worden verstaan een informatiedrager die uitsluitend informatie bevat ter ondersteuning van de inhoud van het papieren boek. 14. Het Commissariaat ziet zich dan ook voor de vraag gesteld of de apps uitsluitend informatie bevatten ter ondersteuning van de inhoud van de papieren 100% stedengidsen. 15. Anders dan het Commissariaat heeft overwogen in bijvoorbeeld het eerdergenoemde besluit van 12 juni 2012 is voor de beantwoording van die vraag niet van doorslaggevend belang of de app en de 100 % stedengidsen zelfstandig kunnen worden gebruikt, maar moet worden gekeken naar de aard en de inhoud van de app in relatie tot de aard en de inhoud van de papieren 100% stedengidsen. 1 Kamerstukken II 2003-2004, 28 652, nr. 3, p. 16 en nr. 9, p. 27-28. Kenmerk: 29498/2013003342 3
16. Het Commissariaat is van oordeel dat zowel het kaartenmateriaal als de GPScoördinaten van ondersteunende aard is ten aanzien van de inhoud van de papieren 100% stedengidsen. Dat betekent dat de informatiedrager informatie bevat die dient ter ondersteuning van de inhoud van de papieren 100% stedengidsen. 17. De ondersteunende aard van het kaartenmateriaal en de GPS- coördinaten bestaat erin dat kopers van de papieren 100% stedengidsen door middel van het kaartenmateriaal, de GPS-coördinaten en de icoontjes, te weten kunnen komen waar zij zich in een bepaalde stad bevinden ten opzichte van een deel van de informatie uit de papieren 100% stedengidsen die betrekking heeft op die stad. Omdat de kopers op dat moment echter niet meer dan de naam van bijvoorbeeld de bezienswaardigheid, het restaurant of de winkel te zien krijgen, moeten zij voor meer informatie daarover teruggrijpen op de papieren 100% stedengidsen. Met de inhoud van de app wordt aldus de inhoud van de papieren 100% stedengidsen ondersteund. De app is niet slechts een één op één versie van de papieren 100% stedengidsen. Een deel van de inhoud van de papieren 100% stedengidsen wordt met de app vindbaar gemaakt. 18. Het Commissariaat acht het in dit verband wel van belang dat bij de icoontjes niet alleen de naam van bijvoorbeeld de bezienswaardigheid, het restaurant of de winkel wordt vermeld, maar dat ook de vindplaats van de informatie daarover in de papieren 100% stedengids wordt gegeven. Op die manier wordt in de app immers rechtstreeks verwezen naar de papieren 100% stedengidsen, hetgeen het ondersteunende karakter van de app ten opzichte van de inhoud van de papieren 100% stedengidsen verduidelijkt. 19. Gelet op het voorgaande kan deze combinatie van de papieren 100% stedengids en de app worden aangemerkt als boek in de zin van artikel 1, aanhef en onder b, van de Wvbp. In dat geval is mo media overeenkomstig artikel 2, eerste lid, eerste volzin, in samenhang met artikel 4 van de Wvbp gehouden voor deze uitgave een vaste prijs vast te stellen en bij het Commissariaat te melden. 20. mo media heeft het Commissariaat, met het oog op de voorwaarden die wellicht door Apple worden gesteld bij het aanbieden van de app in de zogenaamde App Store, ten slotte gevraagd of het voor zijn oordeel van belang is of het kaartenmateriaal en de GPS-coördinaten zelfstandig in het handelsverkeer verkrijgbaar zijn. Het Commissariaat acht dat niet van belang, omdat het al dan niet (verplicht) afzonderlijk beschikbaar stellen van de app, immers geen invloed heeft op de aard en de inhoud, en daarmee de ondersteunende rol, van de app. Kenmerk: 29498/2013003342 4
f. Bestuurlijk rechtsoordeel 21. Naar het oordeel van het Commissariaat kan de app, in de eerste door mo media voorgestelde opzet, reeds worden aangemerkt als ondersteunende informatiedrager in de zin van artikel 1, aanhef en onder b, van de Wvbp. Dit betekent dat de papieren 100% stedengids, vergezelt van deze ondersteunende informatiedrager, kan worden aangemerkt als boek in de zin van artikel 1, aanhef en onder b, van de Wvbp. 22. Op grond van artikel 8 van de Wet openbaarheid van bestuur besluit het Commissariaat de volledige tekst van dit rechtsoordeel twee weken na bekendmaking daarvan op zijn website te publiceren. Het Commissariaat heeft het algemeen belang bij openbaarmaking van het rechtsoordeel afgewogen tegen het belang van mo media. Aan het algemeen belang dat door openbaarmaking wordt gediend, komt een groot gewicht toe. Mede gelet hierop is het Commissariaat van oordeel dat de belangen van mo media door openbaarmaking van dit rechtsoordeel niet onevenredig worden benadeeld. Hilversum, 16 april 2013 Hoogachtend, COMMISSARIAAT VOOR DE MEDIA, prof. mr. dr. Madeleine de Cock Buning voorzitter drs. Eric Eljon commissaris Kenmerk: 29498/2013003342 5
Bijlage: Juridisch kader Artikel 1, onder b, van de Wvbp definieert een boek als een werk dat tekst bevat die vrijwel uitsluitend gesteld is in de Nederlandse of Friese taal, voorzien is van een titel, bestaat uit papieren bladzijden, al dan niet vergezeld van ondersteunende informatiedragers, en wordt uitgegeven in een oplage van meerdere exemplaren die voor de verkoop aan eindafnemers zijn bestemd. Artikel 2 van de Wvbp bepaalt dat de uitgever voor boeken en muziekuitgaven die hij voor het eerst in een bepaalde uitvoering in Nederland uitgeeft een vaste prijs vaststelt. Artikel 4, eerste lid, van de Wvbp bepaalt dat de uitgever en de importeur van de vaste prijs mededeling doen aan het Commissariaat. Het Commissariaat draagt zorg voor de landelijke bekendmaking van de vaste prijs. Bij ministeriële regeling kunnen nadere regels gesteld worden omtrent de mededeling en bekendmaking, bedoeld in de eerste en tweede volzin. De Beleidslijn sanctiemaatregelen vaste boekenprijs 2011 bepaalt de criteria die in geval van overtreding van de bij of krachtens de Wvbp en de Algemene wet bestuursrecht gestelde voorschriften bij het opleggen van sanctiemaatregelen worden gehanteerd. Kenmerk: 29498/2013003342 6