5. Per van 6 maart 2013 heeft JBA Klaassen een schriftelijke zienswijze ingediend.

Transcriptie

1 Sanctiebeschikking Kenmerk: 28608/ Betreft: niet melden vaste prijs en toepassen staffelkorting Sanctiebeschikking van het Commissariaat voor de Media (hierna: het Commissariaat) betreffende overtreding van artikel 4, eerste lid, eerste volzin, van de Wet op de vaste boekenprijs (hierna: de Wvbp) en artikel 6, eerste lid, eerste volzin, van de Wvbp door Juridisch en Bestuurlijk Adviescentrum Klaassen B.V. (hierna: JBA Klaassen). a. Verloop van de procedure 1. Bij brieven van 18 oktober 2011 (kenmerk: 26174/ ), 7 november 2011 (kenmerk: 26147/ ) en 18 april 2012 (kenmerk: 26147/ ) heeft het Commissariaat JBA Klaassen verzocht informatie te verstrekken over de verkoop van het boek Handboek Omgevingsrecht Per berichten van 27 oktober 2011 en 18 november 2011, en bij brief van 9 mei 2012, heeft JBA Klaassen het Commissariaat informatie verstrekt. 3. Bij brief van 26 februari 2013 (kenmerk: 28608/ ) heeft het Commissariaat JBA Klaassen in kennis gesteld van het voornemen om een bestuurlijke boete van 1.001,- op te leggen. JBA Klaassen is uitgenodigd voor een hoorzitting. 4. In een telefoongesprek van 4 maart 2013 heeft JBA Klaassen aangegeven geen gebruik te zullen maken van de door het Commissariaat geboden mogelijkheid om een mondelinge zienswijze te geven op het voorgenomen besluit. 5. Per van 6 maart 2013 heeft JBA Klaassen een schriftelijke zienswijze ingediend. 6. In een telefoongesprek van 28 maart 2013 heeft JBA Klaassen nadere vragen van het Commissariaat beantwoord. b. Feiten 7. JBA Klaassen is uitgever van het boek Handboek Omgevingsrecht 2011 van mr. A.W. Klaassen. Bij het Commissariaat zijn voor dit boek geen vaste prijs en geen bijzondere prijzen gemeld. 8. Voornoemd boek is vanaf september 2011 te bestellen via een antwoordkaart op de website van JBA Klaassen, Tevens kan het boek besteld worden door een te sturen naar info@adviescentrumklaassen.nl. Op de website van JBA Klaassen is hierover het volgende vermeld:

2 De kosten voor het Handboek Omgevingsrecht 2011 bedragen 79,00 per stuk incl. 6% BTW en excl. verzendkosten. Bestelt u meerdere exemplaren dan kunt u profiteren van een speciale prijs: - 70,00 per stuk bij 2-5 exemplaren - 65,00 per stuk bij 6-10 exemplaren - 60,00 per stuk bij exemplaren - 55,00 per stuk bij exemplaren - 50,00 per stuk bij exemplaren - Bij 75 exemplaren of meer prijs op aanvraag c. Juridisch kader 9. In de bijlage bij dit besluit zijn de relevante wetsartikelen vermeld. d. Informatie JBA Klaassen 10. JBA Klaassen heeft het boek Handboek Omgevingsrecht 2011 van mr. A.W. Klaassen in september van 2011 uitgegeven. Het boek wordt gebruikt voor onderwijsdoeleinden, zowel voor de door JBA Klaassen verzorgde cursussen als voor externe trainingen. Het is het eerste boek dat door JBA Klaassen is uitgebracht. 11. Via zijn website biedt JBA Klaassen het boek Handboek Omgevingsrecht 2011 te koop aan. Het boek is niet via andere kanalen gedistribueerd. De meeste exemplaren van het boek heeft JBA Klaassen verkocht voor een prijs van 79, Daarnaast heeft JBA Klaassen bij verkoop van voornoemd boek een staffelkorting toegepast. Met toepassing van de staffelkorting bij gelijktijdige levering van 2-5 exemplaren, heeft JBA Klaassen aan eindafnemers een nader genoemd aantal exemplaren van het boek verkocht voor een prijs van 70,-. Verder heeft JBA Klaassen aan eindafnemers een nader genoemd aantal exemplaren van het boek verkocht voor een prijs van 65,-, met toepassing van de staffelkorting bij gelijktijdige levering van 6-10 exemplaren. 13. Middels de digitale folder van JBA Klaassen is publiciteit gegeven aan het boek. 14. In de titel van het boek is een jaartal vermeld, om aan te geven dat de informatie hierin slechts een beperkte periode actueel is. Wijzigingen in de relevante ruimtelijke wetten, het algemeen bestuursrecht en jurisprudentie hebben ertoe geleid dat de bruikbaarheid en de waarde van het boek inmiddels zijn gedaald. Een jaar na datum van het verschijnen van het boek zijn de verkopen aanzienlijk minder geworden. Bij de verkopen die nog wel plaatsvinden wordt vermeld dat de bruikbaarheid van het boek sterk is verminderd. Gelet hierop heeft JBA Klaassen een digitaal handboek omgevingsrecht ontwikkeld, dat regelmatig wordt geactualiseerd. JBA Klaassen heeft het Commissariaat deze digitale versie doen toekomen, om de veranderingen waaraan het boek onderhevig is inzichtelijk te maken. JBA Klaassen zal geen nieuwe papieren uitgave van het boek op de markt brengen

3 15. JBA Klaassen is een zeer klein bedrijf. Het was niet op de hoogte van het bestaan van de Wvbp en het Besluit vaste boekenprijs (hierna: het Bvbp) en heeft op geen enkele manier de intentie gehad de wet te overtreden. Na de eerste brief van het Commissariaat heeft JBA Klaassen geen enkel boek meer met korting verkocht. e. Overwegingen Commissariaat Boek in de zin van de Wvbp 16. In artikel 1, aanhef en onderdeel b, eerste alinea, van de Wvbp wordt een definitie van het begrip boek gegeven. Vervolgens geeft artikel 1, onderdeel b, in sub 2 tot en met sub 8 een limitatieve opsomming van uitgaven die niet kunnen worden aangemerkt als boek in de zin van de Wvbp. Daarbij gaat het om uitgaven die in beginsel wel aan de definitie van boek voldoen, maar die vanwege hun specifieke karakter of verschijningsvorm zijn uitgezonderd. Het betreft tijdschriften, maandbladen, weekbladen, dagbladen, almanakken en agenda s en dergelijke met een periodiek karakter Artikel 1, aanhef en onderdeel b, sub 2, van de Wvbp maakt een uitzondering voor agenda s en almanakken die in de titel het jaartal van de gebruiksbestemming vermelden. Het Commissariaat ziet zich gesteld voor de vraag of het Handboek omgevingsrecht 2011 kan worden beschouwd als een almanak of een daarmee vergelijkbare uitgave. 18. Hiervoor moet naar het oordeel van het Commissariaat gekeken worden naar de aard van het handboek. Het Commissariaat overweegt dat in het handboek het ruimtelijk bestuursrecht (omgevingsrecht) in brede zin uiteen is gezet, met aandacht voor ontwikkelingen in beleid, wetgeving en jurisprudentie. Het handboek kan, volgens de informatie op de achterflap, gebruikt worden als studieboek of naslagwerk. De uitgave verschijnt niet jaarlijks in een geactualiseerde editie. Sterker nog, JBA Klaassen heeft volstaan met deze papieren uitgave van het handboek. Het Commissariaat is van oordeel dat het handboek naar zijn aard niet verschilt van andere (juridische) studieboeken of naslagwerken, die onder het bereik van de Wvbp vallen. Ook deze boeken zijn met het verstrijken van tijd, mede naar aanleiding van gewijzigde wetten en jurisprudentie, aan verandering onderhevig. Het Commissariaat is dan ook van oordeel dat het handboek naar zijn aard niet als almanak of een daarmee vergelijkbare uitgave aangemerkt kan worden. 19. Verder is het onaannemelijk dat het jaartal 2011 dat in de titel is vermeld, het jaartal van gebruiksbestemming betreft. De uitgave is immers pas in september van 2011 verschenen en zou daarmee een gebruiksbestemming van maximaal vier maanden hebben. Ook daarom voldoet deze uitgave niet aan de criteria die in de uitzonderingsbepaling van artikel 1, aanhef en onderdeel b, sub 2, van de Wvbp worden gesteld. 1 TK II, vergaderjaar , , nr. 9 p

4 20. Een en ander leidt er volgens het Commissariaat toe dat het Handboek Omgevingsrecht 2011 dient te worden aangemerkt als een boek in de zin van artikel 1, aanhef en onderdeel b, eerste alinea, van de Wvbp. 21. Ten aanzien van dit boek heeft JBA Klaassen zowel in de hoedanigheid van uitgever als in de hoedanigheid van verkoper gehandeld. In het navolgende zal eerst worden ingegaan op het handelen van JBA Klaassen in zijn hoedanigheid van uitgever en daarna op het handelen van JBA Klaassen als verkoper. Melden vaste prijs 22. Op grond van artikel 2 van de Wvbp dient een uitgever voor boeken die hij voor het eerst in een bepaalde uitgave in Nederland uitgeeft een vaste prijs vast te stellen. Ingevolge artikel 4, eerste lid, eerste volzin, van de Wvbp in samenhang met artikel 1, eerste lid, van de Regeling vaste boekenprijs is de uitgever gehouden de vaste prijs ten minste een week vóór de ingangsdatum te melden bij het Commissariaat. 23. De verplichting van een uitgever om tijdig de uitgaven die door hem in het handelsverkeer worden gebracht met de bijbehorende vaste prijs te melden bij het Commissariaat heeft tot doel dat het Commissariaat kan zorg dragen voor de landelijke bekendmaking van de geldende vaste prijs van Nederlands- en Friestalige boeken. Het niet (tijdig) melden van vaste prijzen en wijzigingen daarin bij het Commissariaat kan er derhalve toe leiden dat verkopers bij de verkoop van boeken aan eindafnemers een prijs toepassen die afwijkt van de door de uitgever vastgestelde vaste prijs. 24. JBA Klaassen is uitgever van het boek Handboek Omgevingsrecht Uit de door JBA Klaassen verstrekte gegevens alsmede uit de informatie zoals vermeld op de website van JBA Klaassen, blijkt dat JBA Klaassen voor het boek een vaste boekenprijs van 79,- heeft vastgesteld. Het Commissariaat stelt vast dat deze vaste prijs tot op heden niet is gemeld via de daartoe bestemde website van het Commissariaat. 25. Gelet op het voorgaande is het Commissariaat van oordeel dat, nu JBA Klaassen niet heeft voldaan aan de verplichting de door hem vastgestelde vaste prijs voor het boek Handboek Omgevingsrecht 2011 te melden bij het Commissariaat, het artikel 4, eerste lid, eerste volzin, van de Wvbp heeft overtreden. Toepassen staffelkorting 26. Op grond van het bepaalde in artikel 6, eerst lid, eerste volzin, van de Wvbp is de verkoper gehouden bij de verkoop van boeken in de Nederlandse en Friese taal de prijs toe te passen die de uitgever voor deze boeken heeft vastgesteld. In bepaalde in het Bvbp geregelde gevallen kan op deze vastgestelde prijs korting worden gegeven. 27. Artikel 1, eerste lid, van het Bvbp bepaalt dat ten hoogste 5 procent korting mag worden verleend bij gelijktijdige levering van ten minste 10 exemplaren van eenzelfde boek en ten hoogste 10 procent bij gelijktijdige levering van ten minste 30 exemplaren. Het tweede lid van dit artikel bepaalt dat bij gelijktijdige levering aan eenzelfde eindafnemer van ten - 4 -

5 minste 100 exemplaren van een boek, de verkoper zelf een door hem te bepalen korting op de vaste prijs kan toepassen. 28. Het Commissariaat stelt vast dat JBA Klaassen eindafnemers van het boek Handboek Omgevingsrecht 2011 een staffelkorting op de vaste prijs van 79,- heeft aangeboden. Bij gelijktijdige leveringen van 2 tot en met 5 exemplaren hanteerde JBA Klaassen een verkoopprijs van 70,-, respectievelijk een staffelkorting van 11,4 procent. Bij gelijktijdige leveringen van 6 tot en met 10 exemplaren hanteerde JBA Klaassen een verkoopprijs van 65,-, respectievelijk een staffelkorting van 17,7 procent. Bij gelijktijdige levering van 11 tot en met 25 exemplaren, 26 tot en met 50 exemplaren en 51 tot 75 exemplaren is een (nog) lagere prijs ( 60,-, 55,-, 50,-) respectievelijk hogere staffelkorting (24,1 procent, 30,4 procent, 36,7 procent) aangeboden. Bij gelijktijdige levering van ten minste 75 exemplaren hanteerde JBA Klaassen een prijs op aanvraag. 29. Het is het Commissariaat gebleken dat JBA Klaassen een nader genoemd aantal exemplaren van het boek Handboek Omgevingsrecht 2011 heeft verkocht met toepassing van de staffelkorting bij gelijktijdige levering van 2 tot en met 5 exemplaren en 6 tot en met 10 exemplaren. Artikel 1 van het Bvbp biedt niet de mogelijkheid om bij verkoop van 2 tot en met 5 en 6 tot en met 10 exemplaren van eenzelfde titel korting respectievelijk meer dan 5 procent korting toe te passen. Het is derhalve niet toegestaan om bij dergelijke leveringen de aangeboden korting toe te passen. Ook anderszins bood het Bvbp geen mogelijkheid tot afwijking van de vaste prijs. 30. Het Commissariaat is van oordeel dat, nu JBA Klaassen korting heeft toegepast bij verkoop van het boek Handboek Omgevingsrecht 2011 waarbij ingevolge artikel 6 van de Wvbp in samenhang met artikel 1 van het Bvbp geen respectievelijk niet meer dan 5 procent korting mocht worden gegeven, het artikel 6, eerste lid, eerste volzin, van de Wvbp heeft overtreden. 31. Overigens zijn de kortingen die JBA Klaassen eindafnemers in het vooruitzicht stelde bij gelijktijdige levering van 11 tot en met 25 exemplaren, 26 tot en met 50 exemplaren en 51 tot 75 exemplaren, ook niet in overeenstemming met de korting die op grond van artikel 6 van de Wvbp in samenhang met artikel 1 van het Bvbp is toegestaan. Deze kortingen zijn hoger dan de 5 respectievelijk 10 procent die is toegestaan bij gelijktijdige levering van ten minste 10 respectievelijk 30 exemplaren van hetzelfde boek. Ten slotte was het JBA Klaassen pas bij gelijktijdige levering van ten minste 100 exemplaren (in plaats van bij ten minste 75 exemplaren) toegestaan om een door hem te bepalen korting toe te passen

6 f. Bestuurlijke boete Melden vaste prijs 32. Op grond van artikel 17 van de Wvbp kan het Commissariaat in geval van overtreding van het bepaalde in artikel 4 van de Wvbp een bestuurlijke boete opleggen. 33. Bij de vaststelling van de hoogte van de boete, neemt het Commissariaat in overweging dat de handelwijze van JBA Klaassen de concurrentie niet of in zeer beperkte mate heeft verstoord, gelet op de omstandigheid dat de overtreding een zeer beperkte omvang heeft nu zij ziet op één titel en verkopers via de website van JBA Klaassen kennis konden nemen van de door JBA Klaassen vastgestelde vaste prijs. Daardoor heeft de handelwijze naar verwachting niet of slechts in zeer beperkte mate de concurrentie tussen uitgevers en/of verkopers van dit boek verstoord. 34. Het Commissariaat besluit ten aanzien van bovengenoemde overtreding te volstaan met het opleggen van een symbolische boete van 1,-. Toepassen staffelkorting 35. Op grond van artikel 17 van de Wvbp kan het Commissariaat in geval van overtreding van het bepaalde in artikel 6, eerste lid, eerste volzin, van de Wvbp een bestuurlijke boete opleggen. 36. Bij de vaststelling van de hoogte van de boete, neemt het Commissariaat in overweging het beperkte aantal exemplaren van het boek Handboek Omgevingsrecht 2011 dat door JBA Klaassen met toepassing van de ongeoorloofde staffelkorting onder de vaste prijs is verkocht en de omstandigheid dat de overtreding betrekking heeft op één titel. Daarnaast is het Commissariaat gebleken dat JBA Klaassen het boek uitsluitend in eigen beheer heeft uitgegeven en heeft verkocht en er geen distributie van het boek via andere kanalen heeft plaatsgehad. Daardoor heeft de handelwijze van JBA Klaassen er naar verwachting niet toe geleid dat tussen verkopers prijsconcurrentie is ontstaan en heeft de handelwijze van JBA Klaassen de concurrentie tussen verkopers slechts in zeer beperkte mate verstoord. 37. Het Commissariaat besluit ten aanzien van bovengenoemde overtreding te volstaan met het opleggen van een symbolische boete van 1, Overigens, voor zover JBA Klaassen heeft gesteld dat het onbekend was met de Wvbp, merkt het Commissariaat op dat dit niet betekent dat de voorliggende overtredingen JBA Klaassen niet kunnen worden verweten. 2 De bekendheid met de regelgeving en de juiste toepassing hiervan behoort tot de eigen verantwoordelijkheid van de desbetreffende uitgever of verkoper, in dit geval JBA Klaassen. Het Commissariaat ziet hierin dan ook geen aanleiding van de oplegging van de bestuurlijke boete in dit geval af te zien. 2 Rechtbank Utrecht 15 juni 2012, LJN: BW

7 g. Besluit 39. Voor het Commissariaat staat vast dat JBA Klaassen niet heeft voldaan aan de verplichting de door hem vastgestelde vaste prijs voor het boek Handboek Omgevingsrecht 2011 te melden bij het Commissariaat en aldus artikel 4, eerste lid, eerste volzin, van de Wvbp heeft overtreden. Verder heeft JBA Klaassen, door bij verkoop van het boek Handboek Omgevingsrecht 2011 een ongeoorloofde (staffel)korting toe te passen, in strijd gehandeld met artikel 6, eerste lid, eerste volzin, van de Wvbp. Het Commissariaat legt JBA Klaassen in verband met deze overtredingen een bestuurlijke boete op van in totaal 2, Op grond van artikel 4:87 van de Algemene wet bestuursrecht dient de betaling van deze bestuurlijke boete te geschieden binnen zes weken na de dag waarop dit besluit is verzonden. 41. Op grond van artikel 8 van de Wob besluit het Commissariaat de volledige tekst van dit besluit twee weken na bekendmaking daarvan op zijn website te publiceren. Het Commissariaat heeft het algemeen belang bij openbaarmaking van het besluit afgewogen tegen het belang van JBA Klaassen. Aan het algemeen belang dat door openbaarmaking wordt gediend, komt een groot gewicht toe. Mede gelet hierop is het Commissariaat van oordeel dat de belangen van JBA Klaassen door openbaarmaking van dit besluit niet onevenredig worden benadeeld. Hilversum, 16 april 2013 COMMISSARIAAT VOOR DE MEDIA, prof. mr. dr. Madeleine de Cock Buning voorzitter drs. Eric Eljon commissaris Belanghebbenden die zich met dit besluit niet kunnen verenigen, kunnen op grond van de Algemene wet bestuursrecht binnen zes weken na de dag waarop dit besluit is bekendgemaakt bezwaar maken bij het Commissariaat voor de Media, Postbus 1426, 1200 BK te Hilversum

8 Bijlage: juridisch kader Artikel 1, aanhef en onderdeel b, van de Wvbp bepaalt dat onder boek in de zin van deze wet wordt verstaan een werk dat tekst bevat die vrijwel uitsluitend is gesteld in de Nederlandse of Friese taal, voorzien is van een titel, bestaat uit papieren bladzijden, al dan niet vergezeld van ondersteunende informatiedragers, en wordt uitgegeven in een oplage van meerdere exemplaren die voor de verkoop aan eindafnemers zijn bestemd. Sub 1 tot en met sub 8 bevat een limitatieve opsomming van uitgaven die niet kunnen worden aangemerkt als boek in de zin van de Wvbp. Sub 2 maakt een uitzondering voor agenda s en almanakken die in de titel het jaartal van gebruiksbestemming vermelden. Artikel 2 van de Wvbp bepaalt dat de uitgever voor boeken die hij voor het eerst in een bepaalde uitvoering in Nederland uitgeeft een vaste prijs vaststelt. Artikel 4, eerste lid, van de Wvbp bepaalt dat de uitgever van de vaste prijs mededeling doet aan het Commissariaat. Het Commissariaat draagt zorg voor de landelijke bekendmaking van de vaste prijs. Artikel 1, eerste lid, van de Regeling vaste boekenprijs bepaalt dat de uitgever en de importeur van de vaste prijs, alsmede van de aanpassing of opheffing daarvan ten minste een week vóór de ingangsdatum mededeling doen aan het Commissariaat. Artikel 6, eerste lid, eerste volzin, van de Wvbp bepaalt dat de verkoper gehouden is bij verkoop van boeken in de Nederlandse of Friese taal de prijs toe te passen die de uitgever voor deze boeken heeft vastgesteld. Artikel 13 van de Wvbp bepaalt dat bij of krachtens algemene maatregel van bestuur regels kunnen worden gesteld omtrent het toepassen door een verkoper van kortingen op de vaste prijs. In hoofdstuk 1 van het Bvbp wordt vervolgens nadere invulling gegeven aan het begrip kortingen in de zin van artikel 13 van de Wvbp. Artikel 1, eerste lid, van het Bvbp bepaalt dat de verkoper bij gelijktijdige levering aan eenzelfde eindafnemer van meerdere exemplaren van een boek een korting op de vaste prijs kan toepassen van: a. ten hoogste 5 procent bij levering van ten minste 10 exemplaren van een boek; b. ten hoogste 10 procent bij levering van ten minste 30 exemplaren van een boek. Het tweede lid van artikel 1 van het Bvbp bepaalt dat bij gelijktijdige levering aan eenzelfde eindafnemer van ten minste 100 exemplaren van een boek de verkoper een door hem te bepalen korting op de vaste prijs kan toepassen. Op grond van artikel 15, eerste lid, in samenhang met artikel 17 van de Wvbp kan het Commissariaat in geval van overtreding van het bepaalde bij of krachtens de artikelen 2 tot en met 14 van de Wvbp een bestuurlijke boete opleggen. De Beleidslijn sanctiemaatregelen vaste boekenprijs 2011 bepaalt de criteria die in geval van overtreding van de bij of krachtens de Wvbp en de Algemene wet bestuursrecht gestelde voorschriften bij het opleggen van sanctiemaatregelen worden gehanteerd