Strategische analyse sociale economie in Zuid- West-Vlaanderen Peter Cousaert, VVSG-stafmedewerker activeringsbeleid en lokaal sociaal beleid
Context en uitgangspunten Afstemmingsvraagstuk ihkv werk op maat van alle kansengroepen Participatieladder als insteek Ook cruciaal binnen Maatwerk, W 2, toekomstig doelgroepenbeleid Ambitie: nulmeting, basis: input werkveld Gaandeweg: ook groot luik aanbevelingen 2 - VVSG - Pas aan bij: Invoegen / Koptekst en Voettekst
Strategische doelstellingen SD 1: Netwerkvorming en samenwerking binnen RESOC-gebied mbt SE en belendende domeinen SD 2: Dynamiek vanuit organisatieoverschrijdende aanpak SD3: Afgestemde dienstverlening SD4: Behoeftendetectie van onderuit en meer vraagsturing 3 - VVSG - Pas aan bij: Invoegen / Koptekst en Voettekst
Operationele doelstellingen OD 1: Inventaris vraag en aanbod OD 2: Drempels in keten in kaart OD 3: Toegankelijkheid hulp- en dienstverlening OD 4: Communicatieprocedures 4 - VVSG - Pas aan bij: Invoegen / Koptekst en Voettekst
Plan van aanpak werken in subregio s 5 - VVSG - Pas aan bij: Invoegen / Koptekst en Voettekst
Plan van aanpak - procesopbouw Startevenement Huiswerk Eerste bijeenkomst werkgroepen Tussentijds rapport Tweede bijeenkomst werkgroepen Eindrapport en voorstelling 6 - VVSG - Pas aan bij: Invoegen / Koptekst en Voettekst
Inventaris en analyse Overzicht werkzoekendepopulatie Overzicht aanbod SE (alles in beweging) Beschutte werkplaats Sociale werkplaats Lokale Diensteneconomie Arbeidszorg PWA Artikel 60 7 Inschaling participatieladder Gemoduleerd aanbod SE per subregio Toeleiders in kaart 7 - VVSG - Pas aan bij: Invoegen / Koptekst en Voettekst
Over ketens en netwerken verknoping van het netwerk Cluster Harelbeke 8 - VVSG - Pas aan bij: Invoegen / Koptekst en Voettekst
Over ketens en netwerken verknoping van het netwerk Cluster Menen 9 - VVSG - Pas aan bij: Invoegen / Koptekst en Voettekst
Over ketens en netwerken verknoping van het netwerk Cluster Waregem 10 - VVSG - Pas aan bij: Invoegen / Koptekst en Voettekst
Over ketens en netwerken verknoping van het netwerk Cluster Kortrijk 11 - VVSG - Pas aan bij: Invoegen / Koptekst en Voettekst
Krachten op de dienstverleningsketen (1) Krachten op dienstverleningsketen 12 - VVSG - Pas aan bij: Invoegen / Koptekst en Voettekst
Krachten op de dienstverleningsketen (2) Waterbedeffecten AZ als wachtkamer SE Weglekken Schakelmogelijkheden SE / NEC Problemen bij toeleiding LDE, Maatwerk.. Wat met gemotiveerden op wachtlijsten? Racisme en uitsluiting op arbeidsmarkt Drempel naar OCMW s Opstoppingen Wachtlijsten SE (+/- alle treden) Beperkt aantal jobs NEC 13 - VVSG - Pas aan bij: Invoegen / Koptekst en Voettekst
Krachten op de dienstverleningsketen (3) Sub-optimalisatie Administratieve verplichtingen Verdwijnen Werkwinkel = verschraling samenwerking Veel organisaties > info verloren Strategisch gedrag Redeneren vanuit eigen organisatie Afroming Kruisende ketens Combinatie AZ / WLH-reglementering problematisch Begeleidingsopdracht VDAB vs controlefunctie RVA 14 - VVSG - Pas aan bij: Invoegen / Koptekst en Voettekst
Toegankelijkheid dienstverlening en communicatie (niet voor Kortrijk!) Centrale aanspreekpunten en loketten voor burger Rol in toegankelijkheid SE: fysiek noch digitaal of telefonisch Doorverwijzing Weinig afspraken Wel: regionaal overleg TB ers waar afspraken worden gemaakt + Menen-Wervik overleg met VDAB Cliëntoverleg: indien nood aan Gemeenschappelijke taal: nihil Gezamenlijke communicatie naar doelgroep: nihil 15 - VVSG - Pas aan bij: Invoegen / Koptekst en Voettekst
Conclusies invulling op treden (1) Algemeen Tekort aan plaatsen in SE Drummen op bovenste treden ladder Treden ingevuld door te sterke profielen Gevolg van Delokalisering / machines Relatief veel aanbod, ondergrens werkzoekendenbestand Toch ook organisatiedenken Vlaamse focus op doorstroom: soelaas? 16 - VVSG - Pas aan bij: Invoegen / Koptekst en Voettekst
Conclusies invulling op treden (2) Arbeidsmatige activiteiten onder begeleiding met welzijns en zorgondersteuning: Meer buiten SE: verder inventariseren AZ als wachtkamer SE, gevaar finaliteitsoplossing Tegelijk: wegdrukken van wie behoefte heeft Tijdelijk activerende trajecten Toeleiders, met vaak grote dossierdruk Ook afromingseffecten Betaald werk met ondersteuning Wachtlijsten (soms tot één jaar bij maatwerkbedrijven) Mensen verdwijnen uit beeld 17 - VVSG - Pas aan bij: Invoegen / Koptekst en Voettekst
Conclusies invulling op treden (2) Schakel SE NEC niet naadloos Kennen elkaar niet Schakelmogelijkheden moeilijk: grote stap, probleem bij mislukking Tekort aan laaggeschoold werk (zeker voor cluster Menen) Werkzoekenden ontglippen toeleiders Komen zelf naar initiatieven Zorgen over centrale rol VDAB ihkv maatwerk (flessenhals) 18 - VVSG - Pas aan bij: Invoegen / Koptekst en Voettekst
Conclusies (lokale) financiering van de SE Financiering diffuus: lokaal, provinciaal, Vlaams, federaal, eigen middelen Verdeelsleutel verschillend per organisatie/werkvorm Eigen middelen: tussen 1 en 79% Quasi alle federale middelen naar Vlaanderen (middelen op peil?) Lokale financiering ook diffuus Lokale investeringen in artikel 60 7 (RMI, 70-30, excl omkadering) en LDE (klaverblad, van 6 tot 28%) Sociale Werkplaatsen: nergens meer dan 10% Arbeidszorg: eerder beperkt (sector die het moeilijk heeft) VVSG -
Conclusies (lokale) financiering van de SE Opgelet: geen absolute cijfers, moeilijke inschatting Te gevoelig gebleken Grote / kleine organisaties Ook geen cijfers mbt rol lokaal als aankoper van diensten: verdere inventaris interessant 20 - VVSG - Pas aan bij: Invoegen / Koptekst en Voettekst
Conclusies: Netwerk, centrale en perifere spelers Centrale spelers Meestal toeleiders OCMW s heel vaak centraal Zowel op cliënt- als organisatieniveau Niet elk OCMW even centraal Concreet Cluster Harelbeke: OCMW Kuurne en OCMW Harelbeke Cluster Menen: OCMW Wervik, Menen en Wevelgem, Veerkracht 4 (laatste sterk op organisatieniveau) Cluster Waregem: OCMW Waregem, OCMW Anzegem, in mindere mate Tandem (organisatieniveau) Cluster Kortrijk: OCMW Kortrijk, De Poort en Mentor Opvallende vaststelling: VDAB bijna steeds perifeer 21 - VVSG - Pas aan bij: Invoegen / Koptekst en Voettekst
Conclusies: Netwerk, centrale en perifere spelers Perifeer Lappendeken aan organisaties Over verschillende werkvormen heen 22 - VVSG - Pas aan bij: Invoegen / Koptekst en Voettekst
Conclusies: Netwerkvorming begrenzing van het netwerk Betrokkenheid in subregio s verschillend Subregio Menen: sterk Kortrijk: beperkt (overaanbod ander overleg?) Vanuit continuüm werk welzijn is focus op SE en toeleiders (te) beperkt Te begrensd: Ondernemers uit NEC? Welzijnspartners (onmogelijk volledige welzijnswerk mee te nemen) Gemeente- en stadsbesturen 23 - VVSG - Pas aan bij: Invoegen / Koptekst en Voettekst
Conclusies: Weerstand in subregio s? Verschillend per organisatie Blijf-van-mijn-lijf : werking ter discussie voor andere partners? Kortrijk: partners ontmoeten elkaar op andere fora? Gemeenschappelijk belang / individueel belang? Algemeen bij dit soort processen: Vragen bij idee externe deskundige Geldverspilling? Wat brengt het op? Wat komt er uit dat niet aansluit bij buikgevoel? Tijdrovende analyse? Konden dit zelf ook wel aansturen? 24 - VVSG - Pas aan bij: Invoegen / Koptekst en Voettekst
Conclusies: Toegankelijkheid van dienstverlening en communicatie (excl. Kortrijk) Weinig profs volledig overzicht SE / toeleiders Wat dan voor burger? Weinig systemen die klaarheid brengen (loketten, centrale aanspreekpunten, digitale overzichten..) Communicatie tussen organisaties op cliëntniveau Weinig gestructureerd cliëntoverleg: ad hoc Weinig begeleide toeleiding (behalve bij OCMW s) Weinig aandacht voor beroepsgeheim en privacy Formalisering van de relaties: zeer beperkt (uitzondering VDAB?) 25 - VVSG - Pas aan bij: Invoegen / Koptekst en Voettekst
Aanbevelingen - Netwerkontwikkeling Ontgrenzen netwerk: ondernemers, welzijnspartners, gemeenten en steden Regionaal of subregio? Niet eenduidig: subregio kan, mits (Regionaal?) Doelstellingenoverleg en platformen Functionaliteit centraal Hoe kan regie in SE vorm krijgen? Hoe brug tussen SE en NEC? Doelgerichtheid netwerk tegen het licht Proces opzetten Netwerken en lokaal welzijnsbeleid: model, meetinstrumenten en praktijk! Pas aan bij: Invoegen / Koptekst en Voettekst 26 - VVSG -
Aanbevelingen Netwerkontwikkeling, leefwereldperspectief Deelnemers en activeerders Netwerkgroep Subregiovergadering 27 - VVSG - Pas aan bij: Invoegen / Koptekst en Voettekst
Aanbevelingen Netwerkontwikkeling Veel niet-geformaliseerde relaties (VDAB als uitzondering) Sommige relaties kunnen meer formalisering gebruiken Maar: Niet eenzijdig opleggen Niet per se voor nieuwe partnerschappen Natuurlijk gevolg informele relaties 28 - VVSG - Pas aan bij: Invoegen / Koptekst en Voettekst
Aanbevelingen - Aanpak bij wachtlijsten Ideale wereld: match vraag en aanbod Maar: veel wachtlijsten Ideaal Aanpak VAN wachtlijsten Maar: geen capaciteitsverhoging te verwachten Zoeken naar overgangssystemen Maw: hoe houden we gemotiveerden warm? Kijken naar vrijwilligerswerk, opleiding Zoektocht samen inzetten 29 - VVSG - Pas aan bij: Invoegen / Koptekst en Voettekst
Aanbevelingen - Communicatieaspecten Naar de doelgroep Gezamenlijke communicatieacties Behoeftegericht ipv organisatiegericht Tussen partners Proces om samenwerking en communicatie te verbeteren/verfijnen Doorverwijzing en cliëntoverleg systematiseren Meer en betere afspraken tussen toeleiders en werkvloeren Afspraken over informatiedeling en beroepsgeheim Inzet op gemeenschappelijke taal (bv experimenteren met elkaar methodieken) 30 - VVSG - Pas aan bij: Invoegen / Koptekst en Voettekst
Aanbevelingen aan lokale besturen regie en netwerkvorming Regie en netwerkvorming versterken Beleidsvisie ontwikkelen Intergemeentelijke aanpak, SE geschikt thema Omwille van gebrek aan ambtelijke capaciteit Omwille van niet hoog op politieke agenda Maar: moeilijk coördinatievraagstuk ((sub)regionale dynamiek vs beleidsplanning gemeente Weinig doorzettingsmacht, maar kennis belangrijk om te kunnen sturen Ifv netwerkvorming: in contracten of convenanten deelname aan netwerken opnemen als voorwaarde Motor om niches te definiëren en dienstverlening te ontwikkelen/aan te sturen (ook in overleg met sectoren) 31 - VVSG - Pas aan bij: Invoegen / Koptekst en Voettekst
Aanbevelingen aan lokale besturen boost aan sociale economie Binnen lokale budgettaire marge Als werkgever: enclavewerking bestuderen binnen de gemeente Als aanbesteder: werken met sociale clausules Als regisseur: SE in al haar facetten kenbaar maken Subsidiereglementen opzetten voor werkgelegenheid tav kansengroepen (bv cofinanciering voor projecten die passen binnen beleidsprioriteiten gemeente) 32 - VVSG - Pas aan bij: Invoegen / Koptekst en Voettekst
Aanbevelingen aan lokale besturen diensten SE bevattelijker Dienstverlening niet steeds op juiste plaats Sectoraal, versnipperd Hoe meer behoeften, hoe meer last van Uitbouw loket SE, maar: Integratie binnen bestaande structuren: Sociaal Huis of andere loketten, Werkwinkel waar die nog bestaan Ook inzet op digitaal (kanalenmix): Dienstenwijzer? (niet iedereen eens dat de tool geschikt is) 33 - VVSG - Pas aan bij: Invoegen / Koptekst en Voettekst
Aanbevelingen aan lokale besturen Ruimer dan SE Visie op SE cruciaal Maar ruimer: visie op werkgelegenheid nodig Dus ook: toegankelijke dienstverlening voor werkgevers, competentieverhoging werkzoekenden 34 - VVSG - Pas aan bij: Invoegen / Koptekst en Voettekst
Samen aan de slag 35 - VVSG - Pas aan bij: Invoegen / Koptekst en Voettekst
Contactgegevens Peter Cousaert peter.cousaert@vvsg.be 0477 70 56 89 36 - VVSG - Pas aan bij: Invoegen / Koptekst en Voettekst
37 - VVSG - Pas aan bij: Invoegen / Koptekst en Voettekst