Jaarplan 2017 Bouwend Nederland Vakgroep Railinfra (VRI) Versie: Concept Datum: 31 oktober 2016
INHOUDSOPGAVE 1. INLEIDING 3 2. VAKGROEP RAILINFRA IN KORT BESTEK 4 3. OMGEVINGSANALYSE: DE RAILINFRA CONTEXT 5 4. BELEIDSDOELEN EN ACTIVITEITEN 6 4.1 BESTUUR 6 5. CAO RAILINFRASTRUCTUUR 6 6. OVERIG: ROR EN SAS 7 7. BEGROTING VAKGROEP RAILINFRA 2017 7 BIJLAGE 8 2
1. INLEIDING Leden van de Vakgroep Railinfra (VRI) zijn als collectief beter in staat de randvoorwaarden te beïnvloeden die benodigd zijn voor innovatie en continuïteit binnen de branche. Dit met als doel een gezonde bedrijfsvoering van haar individuele leden te bevorderen. Om dit te bereiken heeft de vakgroep zich de volgende doelen gesteld: 1. De VRI behartigt de belangen van haar leden bij de diverse stakeholders. 2. De VRI bevordert de verhoudingen tussen de leden en hun opdrachtgevers en andere relevante relaties 3. De VRI zet zich in om samen met Strukton Rail in goed overleg met vakbonden een Cao voor de rail-infrabranche af te sluiten en te (doen) naleven. 4. De VRI brengt branche-specifieke vraagstukken onder de aandacht bij Bouwend Nederland. Dit plan beschrijft welke activiteiten de Vakgroep Railinfra in 2017 uitvoert. 3
2. DE VAKGROEP RAILINFRA IN KORT BESTEK De VRI telt momenteel 3 leden, die tevens het bestuur van de vakgroep vormen. Bestuur Jan Vos (VolkerRail), voorzitter Maarten van Raaij (BAM Rail), penningmeester Arrèn van Tienhoven (DuraVermeerRailinfra), lid Secretariaat Charles Verheyen (Bouwend Nederland) Lidmaatschap Het lidmaatschap van de vakgroep staat open voor ondernemingen, die:. Lid zijn van Bouwend Nederland, de vereniging van bouw- en infrabedrijven, dan wel - gezien de aard van de bedrijfsactiviteiten geen lid kunnen zijn van Bouwend Nederland, en voldoen aan de volgende voorwaarden: 1. de onderneming verricht activiteiten, zoals omschreven in de werkingssfeer van de Cao voor de Railinfrastructuur, of die direct verbonden zijn met de activiteiten zoals beschreven in de werkingssfeer; 2. de onderneming past de Cao voor de Railinfrastructuur of een daarmee gelijkwaardige Cao toe; 3. de onderneming heeft een correcte reputatie. Daarnaast is vereist dat de onderneming tenminste 10 werknemers in dienst heeft. Financiering vakgroepkosten Voor de financiering van de kosten wordt een onderscheid gemaakt tussen Cao-(gerelateerde) kosten en overige vakgroepkosten. De Cao-(gerelateerde) kosten worden gedekt door een bedrag per werknemer op basis van het aantal bij elk lid in dienst zijnde werknemers, zowel van Nederlandse als van buitenlandse nationaliteit. De uren, door de vakgroepsecretaris besteed aan Cao-werkzaamheden en aan de ROR (Raad van Overleg Railinfrastructuur-Cao: zie later), worden gefinancierd uit de algemene middelen van Bouwend Nederland. Immers, het afsluiten van Cao s alsmede de hieruit voortvloeiende werkzaamheden vormen de corebusiness van Bouwend Nederland. De overige kosten worden hoofdelijk omgeslagen over de leden van de vakgroep. Mogelijke uitbreiding aantal leden Een aantal spooraannemers (AssetRail en Swietelsky) heeft te kennen gegeven toetreding tot de vakgroep te overwegen, maar dit in grote mate te laten afhangen van de modernisering van de Cao Railinfrastructuur (zie later). Ook behoort een terugkeer van Strukton (Rail) wellicht tot de mogelijkheden. 4
3. OMGEVINGSANALYSE: DE RAILINFRA CONTEXT Markt De spoorinfra-markt wordt beheerst door één dominante opdrachtgever (ProRail), die zowel onderhouds- als projectenwerk aanbesteedt. Met de van toepassing-verklaring van Europese mededingingsregels op de onderhoudswerkzaamheden in de railinfra is de concurrentie sterk toegenomen. Projectenwerk werd al in concurrentie aanbesteed. Het onderhoud wordt gedaan door een viertal volledig gecertificeerde bedrijven (Strukton Rail, VolkerRail, BAM Rail en Asset Rail). Daarnaast zijn op projecten ook DuraVermeerRailinfra, Spitzke (Duitsland) en Swietelsky (Oostenrijk) op de markt actief. Op de onderhoudsmarkt is momenteel sprake van een transitie van Onderhoudsprestatie-contractering (OPC) naar Prestatie Gericht Onderhoud (PGO). De toegenomen concurrentie vertaalt zich (ook) in een zeer scherpe prijsconcurrentie. De omzet op jaarbasis bedraagt zo n 800 miljoen (onderhoud en projecten gezamenlijk). Zo n 40% hiervan komt voor rekening van de leden van de VRI. Arbeidsmarkt In totaal zijn ruim 3800 medewerkers werkzaam in de railinfra-branche. Bij de vakgroep-leden zijn ruim 1600 mensen werkzaam, bij Strukton Rail (zelfstandige werkgeverspartij bij de Cao Railinfra) bijna 1400 mensen. Werkgeverspartijen bij de Cao vertegenwoordigen op deze wijze bijna 80% van de totale werknemers-populatie in de railinfrasector. 5
4. BELEIDSDOELEN EN ACTIVITEITEN 4.1 Bestuur Beleidsdoel Beleidsdoel zoals geformuleerd in de inleiding van dit jaarplan. Door het vertrek van Strukton (Rail) per 2014 uit Bouwend Nederland en daarmee ook uit de VRI is een belangrijk deel van de oorspronkelijke beleidsdoelen van de vakgroep onder druk komen staan. Immers, met name de vele overlegvormen met de belangrijkste opdrachtgever (ProRail) kwamen door het verlaten van deze belangrijke marktpartij (goed voor zo n 35-40% van de markt) in een ander daglicht te staan. ProRail heeft aangegeven zich over een andere invulling van de overlegvormen te zullen beraden. Hierdoor is ook de tijdsbesteding door de vakgroepsecretaris aan deze activiteiten aanzienlijk teruggelopen. Sinds medio 2015 is het beslag door de vakgroep op de secretaris teruggebracht tot één dag ondersteuning voor vakgroep en bestuur SAS (zie hierna). Activiteiten - 4 bestuurs-/vakgroepvergaderingen - 2 vakgroepvoorzittersoverleggen Bouwend Nederland 5. CAO RAILINFRASTRUCTUUR (Cao RIS) De branche kent sinds eind jaren 90 van de vorige eeuw haar eigen Cao. Dit was ook de oorspronkelijke hoofdactiviteit van de toenmalig opgerichte Werkgeversvereniging voor de Railinfra (WRI), de voorgangster van de huidige vakgroep. Aan vakbondszijde zijn FNV, CNV Vakmensen en Vakorganisatie Het Zwarte Corps hierbij partij. Zoals hiervoor reeds vermeld neemt Strukton Rail als zelfstandige werkgeverspartij deel aan de Cao-onderhandelingen. De belangrijkste overweging hierbij is dat op deze wijze een Algemeen Verbindend Verklaring (AVV ) van de Cao RIS mogelijk wordt. De huidige Cao is medio juli 2016 verlopen. De start van onderhandelingen over een nieuwe Cao RIS is voorzien voor medio december 2016. Voor werkgevers telt daadwerkelijke doorvoering van vereenvoudiging en modernisering van de Cao RIS zeer zwaar: reeds jaren sinds 2010 wordt door Cao-partijen hierover gesproken, maar wordt er niet doorgepakt. Hierbij gaat het om met name drie specifieke thema s, te weten: vakmanschap & duurzame inzetbaarheid, arbeidstijden & arbeidsduur, en waardering & honorering. 6
6. Overig Naast de secretariaatvoering van de VRI is de vakgroepsecretaris betrokken bij een tweetal paritaire overlegorganen, te weten de Raad van Overleg Railinfra-CAO (ROR) en de Stichting Arbeidsomstandigheden en Spoorwegveiligheid (SAS). Beide organen vloeien rechtstreeks voort uit de afgesloten Cao. De activiteiten in dit kader zijn in een aparte bijlage opgenomen. 7. BEGROTING VAKGROEP RAILINFRA 2017 (voorlopig) BATEN 2017 Bijdrage VRI + Strukton Rail (Cao-gerelateerd) 61.500 Contributie leden vri (vakgroepkosten0 9.000 Totaal 70.500 LASTEN 2017 BESTUUR 9.000 - Kosten secretaris (0,5 fte CVe) 8.500 - Reis- en verblijfkosten 500 CAO 10.000 - Accountant/fiscalist 2.500 - Onderhandelingsdelegatie 7.500 SAS 51.500 - Kosten (incl. 0,5 fte CVe) 51.500 Totaal 70.500 7
BIJLAGE ROR De ROR is een paritair samengesteld overlegplatform, waarin alle bij de CAO betrokken partijen vertegenwoordigd zijn. Binnen dit orgaan vervult de vakgroepsecretaris de onafhankelijke rol van secretaris van het overleg. De ROR heeft als doel het voeren van overleg over arbeidsvoorwaarden en verhoudingen, als ook over sociaal-economische verhoudingen binnen de branche. De ROR is daarmee bedoeld als eerste overlegorgaan over de interpretatie van gemaakte Cao-afspraken en mogelijk daaruit voortkomende verschillen van mening tussen partijen. Ook biedt de ROR de mogelijkheid gezien de regelmaat van bijeenkomen lopende actuele ontwikkelingen in goed overleg te bespreken. De ROR vergadert normaliter 6 maal per jaar, echter gezien de bovenbeschreven activiteiten in het kader van het herschrijven van de CAO en daaruit voortvloeiende voorstellen, zal in 2017 de frequentie enigszins worden opgevoerd. SAS De Stichting Arbeidsomstandigheden en Spoorwegveiligheid is eveneens een paritair orgaan en is samengesteld uit vertegenwoordigers van bij de CAO betrokken werkgevers en werknemersorganisaties. Ook hier is de vakgroepsecretaris de onafhankelijke bestuurssecretaris. Het bestuur van de SAS vergadert vijf maal per jaar. Daarnaast is er twee-wekelijks bilateraal overleg tussen de bestuurssecretaris en de voorzitter en vice-voorzitter. De SAS is bedoeld als overlegplatform voor werkgevers- en werknemersorganisaties met betrekking tot (spoorweg)veiligheidsissues en arbeidsomstandigheden. Ten behoeve van de uitvoering van haar werkzaamheden voert de stichting met regelmaat overleg met instanties als Stichting railalert, ProRail, de Inspectie SZW, de Inspectie Leefomgeving & Transport etc. In 2017 zal afronding c.q. update van de Arbocatalogus ( Arbo spoor(t) ) de nodige aandacht krijgen. Daarnaast levert de SAS haar bijdrage aan de (continue) review van het Normenkader Veilig Werken (NVW). In 2017 zullen de resultaten van de op verzoek van de SAS uitgevoerde evaluatie van het NVW verder worden uitgewerkt. Doel hiervan is een daadwerkelijke verbetering/verhoging van de veiligheid bij het werken aan het spoor. Op instigatie van de SAS is gekomen tot meer stroomlijning van de verschillende initiatieven op het gebied van veiligheid binnen de branche. Het overleg hierover met stichting railalert zal in 2017 worden voortgezet. In 2017 zullen in ieder geval de volgende activiteiten ter hand worden genomen: Afronding en actualisering/update van de Arbocatalogus. Uitwerking resultaten evaluatie van het Normenkader Veilig Werken (NVW) en de Voorschriften Veilig Werken (VVW). Voortzetting van de activiteiten m.b.t. het ondersteunen van de implementatie van ontwikkelde arbeidsmiddelen. (Her)structurering van het veiligheidsoverleg binnen de branche (in overleg met ProRail en stichting railalert). Op ad hoc-basis adviezen of richtlijnen opstellen om knelpunten in de veiligheid op te lossen. 8