STUK 655 (2016-2017) Nr.1 VLAAMSE GEMEENSCHAPSCOMMISSIE DE RAAD ZITTING 2016-2017 24 JANUARI 2017 INTERPELLATIE, VRAAG OM UITLEG EN VRAAG Commissie voor Cultuur, Jeugd en Sport van dinsdag 24 januari 2017 INTEGRAAL VERSLAG Hebben aan de werkzaamheden deelgenomen: Vaste leden: de heer Jef Van Damme, voorzitter, de heer René Coppens, mevrouw Annemie Maes, Cieltje Van Achter Ander lid: de heer Dominiek Lootens-Stael Verontschuldigd: de heer Paul Delva, de heer Stefan Cornelis 1467
- 2 - INHOUD 1. Interpellatie (R.v.O., art. 62) - Interpellatie van de heer Dominiek Lootens-Stael tot de heer Pascal Smet, collegelid bevoegd voor Cultuur, Jeugd, Sport en Stedelijk beleid, betreffende de aanwezigheid van moslimfundamentalisten in GC Pianofabriek 2. Vraag om uitleg (R.v.O., art. 60) - Vraag om uitleg van mevrouw Annemie Maes aan de heer Pascal Smet, collegelid bevoegd voor Cultuur, Jeugd, Sport en Stedelijk beleid, betreffende de gereglementeerde boekenprijs 3. Vraag (R.v.O., art. 59) - Vraag van de heer Paul Delva aan de heer Pascal Smet, collegelid bevoegd voor Cultuur, Jeugd, Sport en Stedelijk beleid over de rol van de VGC bij de dubbele Vlaamse projectoproep rond diversiteit in het jeugdwerk.
- 3 - Interpellatie van de heer Dominiek Lootens-Stael tot de heer Pascal Smet, collegelid bevoegd voor Cultuur, Jeugd, Sport en Stedelijk beleid, betreffende de aanwezigheid van moslimfundamentalisten in GC Pianofabriek De heer Dominiek Lootens-Stael (Vlaams Belang): De Vlaams-Brusselse gemeenschapscentra staan open voor eenieder die er gebruik van wil maken met uitzondering dan van Vlaams-nationalisten die er niet altijd welkom zijn. We hebben dit in het verleden al meermaals meegemaakt. We stellen echter vast dat sommige gemeenschapscentra hun deuren ook openstellen voor figuren die het niet zo nauw nemen met het respect voor de seculiere samenleving, en die zelfs oproepen tot geweld en terreur. Zo was onlangs (11 december 2016) niemand minder dan Tariq Ramadan te gast in gemeenschapscentra De Pianofabriek. Wie de man niet kent moet er maar eens het boek Frère Tariq: discours, méthodes et stratégie de Tariq Ramadan op naslaan; met 426 bladzijden en zowat 600 voetnoten, nu ook beschikbaar in het Engels. In zijn cassettes en in zijn boeken zoals Aux sources du Renouveau musulman beschrijft Ramadan Hassan El Banna, de stichter van de totalitaire islam en het Moslimbroederschap, als een na te volgen voorbeeld en het Moslimbroederschap als een bevrijdingsbeweging, zonder de geringste kritiek. Zo verklaart hij in een boek met gesprekken met Alain Gresh L'islam en question : Ik heb de ideeën van Hassan El Banna in de diepte bestudeerd en ik verloochen niets van mijn afstamming. Zijn relatie met God, zijn spiritualiteit, zijn mysticisme, zijn persoonlijkheid en zijn kritisch denken over recht, politiek de maatschappij en het pluralisme blijven voor mij referenties voor het hart en de intelligentie. En verder: Zijn inzet blijft mijn eerbied en bewondering wekken. Tariq Ramadan roept islamieten in Europa op om de samenleving waarin zij staan vooruit te stuwen naar meer islam. Men moet zich inzetten op alle gebieden waarin wij thuis zijn en waar men de dingen kan doen veranderen naar meer islam, aldus Ramadan. Een lezer die hem eerder gunstig gestemd is, zal onthouden dat Ramadan oproept tot eerbied van de wetten. Maar in zijn cassettes vraagt Ramadan aan de moslims om de religieuze identiteit boven alles te plaatsen. Hij preciseert dat de Grondwet en wet weliswaar moeten geëerbiedigd worden, maar dit voor zover zij niet in strijd komen met een islamitisch principe dat erboven staat. Eigenlijk is hij een voorstaander van een diep retrograde visie op de islam die op vele punten onverenigbaar is met het moderne leven. In een van zijn recente boeken Peut-on vivre avec l'islam, steekt hij zijn afkeer voor gemengde huwelijken - moslimvrouw met niet-moslim man - niet onder stoelen of banken. Tariq Ramadan heeft ook het voorwoord geschreven voor een verzameling fatwa's waarvan er één de man veroorlooft zijn vrouw bepaalde relaties te verbieden. Hij verwerpt iedere hervorming binnen de islam die anachronistische principes wil opheffen die de individuele vrijheden fnuiken omdat hij integendeel gelooft dat men de islam slechts kan hervormen door een terugkeer naar zijn fundamenten. Wat bij Jacques Jommier, een
- 4 - priester Dominicaan en islamoloog die de teksten van Tariq Ramadan zeer nauwkeurig heeft uitgepluisd, de bedenking ontlokt dat het voor hem absoluut niet gaat om het moderniseren van de islam maar wel om het islamiseren van de moderniteit. Momenteel is Tariq Ramadan nog steeds lid van de Raad van Bestuur van het Centre Islamique de Genève: het hoofdkwartier van de Moslimbroederschap in ballingschap dat gesticht werd door zijn vader en geleid wordt door zijn broer. De affiniteit van dit centrum met leden van het FIS (onder meer mensen die belast zijn met de executie van intellectuelen in Algerije) behoeft nu geen bewijs meer. Dat heeft hem trouwens in 1995 toen de aanslagen van het FIS bloed deden vloeien in Parijs, een tijdelijk verblijfsverbod op het Franse territorium opgeleverd. Vandaag staat hij nog altijd onder beroepsverbod in de VS omwille van zijn steun en giften aan Hamas (dit is de gewapende tak van de Broederschap in Palestina) en zijn eerste cel werd opgericht door Saïd Ramadan, een wapenfeit waaraan Tariq met fierheid herinnert in zijn geschriften. Tenslotte, en vooral, voor alles wat theologische meer diepgaande problemen betreft, verwijst hij naar de wijze raadgevingen van Youssef Al-Qaradhawi, de huistheoloog van Al Jazira en de Moslimbroederschap. Al-Qaradhawi is de man die ook een fatwa heeft uitgevaardigd waaraan Hamas zich inspireert en die een officiële goedkeuring geeft aan zelfmoordaanslagen in Palestina. Is het niet verbazingwekkend dat zulke figuren zonder enig probleem een vrij podium krijgen in onze gemeenschapscentra? Is het onderschrijven van het EVRM en het respect voor de seculiere samenleving en van onze waarden en normen dan geen vereiste om gebruik te kunnen maken van de instellingen van de VGC? Ik ben niet tegen de vrije meningsuiting, maar de oproep tot geweld catalogiseer ik niet onder vrije meningsuiting. Wie is verantwoordelijk voor de aanwezigheid van deze persoon in gemeenschapscentrum De Pianofabriek? Wat zal het Collegelid ondernemen om zulks in de toekomst te vermijden? Collegelid Pascal Smet: Gemeenschapscentra zijn autonoom in het bepalen van wie voor welke activiteiten gebruik kan maken van hun infrastructuur. Zolang die activiteiten niet vloeken met de opdrachten van het gemeenschapscentrum. Tarik Ramadan is een Zwitsers staatsburger, professor aan de universiteit van Oxford, gastdocent in o.a. Rotterdam en Leiden, is adviseur van de Britse Regering, en de afgelopen jaren een prominente spreker in o.a. De Buuren en Bozar, en recent dus in De Pianofabriek. Het klopt dat zijn uitspraken soms aanleiding geven tot controverse. Het klopt dat er soms discussie is over wat hij zegt, maar zover ik weet is er geen enkele indicatie vanuit de bevoegde diensten dat Tariq Ramadan niet gewenst is in België omwille van de openbare veiligheid of nationale orde. Bijgevolg zie ik niet goed in, in welke mate De Pianofabriek de doelstellingen van een gemeenschapscentrum heeft geschonden.
- 5 - Waarom bent u niet naar de lezing gegaan? Waarom bent u die avond niet met de heer Ramadan in debat gegaan? Dat zou pas een democratische uiting zijn geweest. Waarom hebt u hem toen niet schaakmat gezet? De heer Dominiek Lootens-Stael (Vlaams Belang): Ik was niet uitgenodigd op die activiteit. Het is misschien een aandachtspunt voor de toekomst, maar gemeenschapscentrum De Pianofabriek stuurt geen informatie over haar activiteiten rond. Andere gemeenschapscentra doen dit wel. Ik was dus niet op de hoogte van de lezing van Tariq Ramadan. Ik heb voldoende aangetoond dat zijn visie niet strookt met deze van de VGC. Het is niet de bedoeling om de vrije meningsuiting aan banden te leggen, maar oproepen tot geweld is iets anders. Ik vind nog steeds dat er een fout is gebeurd en dat het collegelid het betrokken gemeenschapscentrum, moet laten weten dat dit niet voor herhaling vatbaar is. Vraag om uitleg van mevrouw Annemie Maes aan de heer Pascal Smet, collegelid bevoegd voor Cultuur, Jeugd, Sport en Stedelijk beleid, betreffende de gereglementeerde boekenprijs Commissielid Annemie Maes (Groen): Op 1 december 2016 werd in de Commissie Cultuur van het Vlaams Parlement het Ontwerp van decreet houdende invoering van een gereglementeerde boekenprijs goedgekeurd. Nieuwe boeken krijgen de eerste zes maanden na verschijning een gereglementeerde prijs. Na deze zes maanden is de boekenprijs weer vrij. Daarnaast werd ook beslist om de maximale korting voor bibliotheken, die eerder al was opgetrokken van 15 naar 25%, te doen zakken naar 20%. Het is niet helemaal duidelijk vanaf wanneer deze maatregelen in voege treden. Het biedt de traditionele boekhandelaars, die vaak moeilijk kunnen opboksen tegen de superkortingen die ketens en supermarkten kunnen geven, enige ademruimte. Ik heb verschillende jaartallen gevonden als datum van in voege treding. Vanaf wanneer zal het decreet concreet van toepassing zijn? Met de invoering van de gereglementeerde boekenprijs in Vlaanderen wil men het boek als cultuurproduct beschermen en tegelijk zorgen voor een rijker aanbod en leefbare boekhandels. Maar ook Brussel telt enkele iconische Nederlandstalige boekhandels, zoals Passa Porta, Het ivoren aapje, de Standaard boekhandel, het B-gevaar,.. Deze boekhandels zijn door de meertalige Brusselse context des te meer kwetsbaar. Het valt daarom te betreuren dat de Brusselse Nederlandstalige boekhandelaars nog niet onder dezelfde regeling als Vlaanderen vallen. Daarvoor zouden eerst onderhandelingen moeten gevoerd worden met de Franstalige gemeenschap en de federale overheid. De federale overheid is immers bevoegd voor de prijszetting bij bicommunautaire instellingen. In afwachting van een juridisch sluitend kader, zouden de Nederlandstalige boekhandels gevraagd worden de Vlaamse regeling vrijwillig toe te passen. Klopt het dat er overleg is geweest met de Nederlandstalige Brusselse boekhandels over de gereglementeerde boekenprijs? Kunnen zij, zowel de zelfstandige boekhandels als de ketens, zich vinden in deze regeling?
- 6 - Kan het collegelid bevestigen dat de Nederlandstalige Brusselse boekhandels deze regeling vrijwillig zullen toepassen in afwachting van een juridisch kader? Dringt het collegelid er bij zijn collega s van de Vlaamse en federale overheid op aan een deadline te stellen op het vaststellen van een juridisch kader voor de Brusselse Nederlandstalige boekhandels? Ik ben zelf een grote boekenliefhebber. We hebben het aanbod zien dalen de laatste jaren. We moeten onze goede kwaliteitsvolle boekhandelaars maximaal steunen. Commissielid Cieltje Van Achter (N-VA): Het is een zeer interessante vraag en ik zou er graag bij aansluiten. Welke boekhandelaars vallen onder de residuaire? Weet het collegelid over hoeveel boekhandels het gaat? Waar staat de Franstalige Gemeenschap? Heeft het collegelid daar een zicht op? Ik weet dat ze van plan zijn te werken met een vaste boekenprijs. De problemen voor de werking van de Vlaamse regels in Brussel komen eigenlijk uit een uitspraak van de Raad van State die zei dat winkels met een beduidend aantal anderstalige boeken vallen onder de residuaire federale bevoegdheid. Ik begrijp dus dat die uitspraak dus ook geldt voor de Franstalige boekhandels die dan in een beduidende mate een Nederlandstalig aanbod zullen hebben. Voor de Franstaligen kan de uitspraak van de Raad van State voor grotere problemen zorgen dan voor de Nederlandstalige boekhandels. Waar staat de Franstalige Gemeenschap? En hoe verlopen de onderhandelingen met hen en de federale overheid? Collegelid Pascal Smet: Het Vlaams decreet betreffende de invoering van een gereglementeerde boekenprijs werd nog net voor het kerstreces goedgekeurd door het Vlaamse parlement. Vlaams minister Sven Gatz schrijft nu de nodige uitvoeringsbesluiten. Hij maakt zich sterk dat hij dit nog tijdens de eerste jaarhelft van 2017 voor elkaar krijgt. Collega Sven Gatz laat me weten dat er gesprekken met de Brusselse boekhandels zijn geweest. Zowel met enkele Brusselse boekhandels waarvan het aanbod voor een groot deel uit Nederlandstalige werken bestaan, als met de directie van Comeos, de koepelorganisatie die grote ketens als bijvoorbeeld Carrefour, Fnac, Colruyt, bundelt. Uit die gesprekken bleek dat zowel de kleine boekhandels als de grotere ketens zich kunnen vinden in de regeling. Het Vlaams kader is in Brussel niet afdwingbaar. Mondeling gaven zowel de boekhandels als Comeos te kennen dat ze de intentie hebben om ook in Brussel de regeling toe te passen. Sinds kort is er weer een Interministriële Conferentie voor Cultuur waaruit blijkt dat er in België heel veel mensen bevoegd zijn voor cultuur. Ik weet dat Vlaams minister Sven Gatz de federaal bevoegde minister, Kris Peeters, al uitgenodigd heeft voor een gesprek ten gronde. Het is ook ter sprake gekomen op de Interministriële Conferentie voor Cultuur. Hier werd gekeken om alles op mekaar af te stemmen.
- 7 - Ik weet niet hoever de Franse Gemeenschap concreet staat op dit moment. Ik neem aan dat het punt op de volgende Interministriële Conferentie voor Cultuur opnieuw ter sprake zal komen. Commissielid Annemie Maes (Groen): Er is blijkbaar overleg geweest met Comeos voor de grote ketens om het decreet ook in Brussel toe te passen. Zal bv. boekhandel Club, dat een Nederlandstalig en Franstalig aanbod heeft, de vaste boekenprijs toepassen voor hun Nederlandstalig aanbod, maar niet voor het Franstalige? Collegelid Pascal Smet: Inderdaad. Vraag van de heer Paul Delva aan de heer Pascal Smet, collegelid bevoegd voor Cultuur, Jeugd, Sport en Stedelijk beleid over de rol van de VGC bij de dubbele Vlaamse projectoproep rond diversiteit in het jeugdwerk. Wegens ziekte heeft de heer Paul Delva gevraagd om zijn vraag aan de heer Pascal Smet, collegelid bevoegd voor Cultuur, Jeugd, Sport en Stedelijk beleid, over de rol van de VGC bij de dubbele Vlaamse projectoproep rond diversiteit in het jeugdwerk uit te stellen naar de volgende Commissie voor Cultuur, Jeugd en Sport.