CONVENANT ERFAFSPOELING Janke Kloosterman Magriet van der Ploeg 1
WAAR GAAN WE HET OVER HEBBEN Wat de is aanleiding geweest om een convenant op te stellen Wie de partners zijn in het convenant Wat het probleem is dat opgelost moet worden met behulp van het convenant Project Schoon erf Hoe het project Schoon erf wordt uitgevoerd (gedragsverandering) Stellingen 2
WAT IS DE AANLEIDING VAN HET CONVENANT Kader Richtlijn Water (KRW), minimale kwaliteitseisen Uit- en afspoeling van nutriënten en gewasbeschermingsmiddelen vanuit de landbouw zijn een belangrijkste problemen. STOWA (onderzoeksplatform van de Nederlandse waterbeheerders), 2009-2011 Vier rapporten over erfafspoeling Deltaprogramma Agrarisch Waterbeheer (DAW) De sector heeft de ambitie uitgesproken om in 2021 80 % van de waterkwaliteitsproblemen te hebben opgelost. Heffingen, stimuleringsregeling Parallel gestart met DAW. Convenant, draagvlak creëren door belangenorganisaties om emissies van P en N te verminderen Op verzoek van de agrarische belangenorganisaties convenant afgesloten (maart 2015) 3
CONVENANT Partners Belangenorganisaties en LTO Noord (18.000 leden met bedrijf) Nederlandse Melkveehouders Vakbond (NMV) Agrarische Jongeren Fryslân Wetterskip Fryslân Doelgroep Melkveehouderijen in werkgebied Wetterskip Fryslân (circa 3.000 hoofdberoepsondernemingen). Looptijd Zes jaar 4
WAT IS HET PROBLEEM 5
DE GROTE UITDAGING: 2027 Bron: SGBP Rijn 2016-2021 (50% NH3 voldoet niet) Metingen zijn uitgevoerd in beheergebied Wetterskip Fryslân Bijdrage aan erfafspoeling minimaal tussen de 5 % (N) en 15 % (P) 6
WAAR WILLEN WE NAAR TOE Gedurende de looptijd van het convenant (2015-2021) de nutriëntenemissie vanaf het erf van melkveebedrijven met minimaal 80 % verminderen. 7
SPELREGELS EN PROJECT SCHOON ERF 8
SAMENWERKING 9
WETTERSKIP FRYSLÂN 10
BELANGENORGANISATIES Wat mag de sector van de belangenorganisaties verwachten: BO streven naar een werkbare methode met een zo groot mogelijk draagvlak onder de leden. BO stimuleren een praktische en betaalbare invulling van de maatregelen. BO stimuleren de leden om actief deel te gaan nemen. 11
12
KERNBOODSCHAP Uitvoering van het convenant vraagt van alle partijen een open en op samenwerking gerichte inzet. Daarbij hoort dat elke convenantpartij haar eigen verantwoordelijkheid neemt en daar ook op kan worden aangesproken. 13
OVERWEGINGEN De agrarische sector is zelf verantwoordelijk voor het nemen van maatregelen om erfafspoeling te voorkomen. Welke dat zijn staat de ondernemer min of meer vrij, als deze maar voldoen aan de vereisten van het Activiteitenbesluit Besluit milieubeheer van 2013 en de ondernemer de goede landbouwpraktijk naleeft. Het waterschap staat aan de lat voor het toezicht op het lozingsverbod. Taak LTO (agrarische belangenorganisaties) is er voor zorgen dat de boeren het standpunt dat erfafspoeling zoveel mogelijk teruggedrongen/voorkomen moet worden integreren in hun bedrijfsvoering (voortrekkersrol). 14
WAT IS ERFSPOELWATER? Hemelwater, dat op het verharde erf in contact Hemelwater, dat op het verharde erf in contact komt met voer(resten), mest(resten), perssappen en percolaat en rechtstreeks afstroomt naar het oppervlaktewater. t met voer(resten), mest(resten), perssappen en percolaat en rechtstreeks afstroomt naar het oppervlaktewater. 15
MAATREGELEN I 16
MAATREGELEN II 17
PROJECT SCHOON ERF Wervende voorlichting (belangenorganisaties) Erfscan/emissietool met maatregelen (http://activiteitenbesluitagrarisch.nl/erf+veehouderij?layers=goedboerenerf) Adviesbezoeken Subsidie (POP3) Opzet Schoon erf oefenen in pilot erfafpoeling Appelscha Alles is nog in ontwikkeling (uitvoeringsprogramma) 18
HOE KUN JE GEDRAG BEÏNVLOEDEN Renes en Stinesen pleiten voor handelend optreden. Wil de overheid succes boeken bij het veranderen van gedrag, dan moet de burger de gevolgen direct voelen. Paul Verhaeghe: Autoriteit Er zijn twee mogelijkheden, namelijk: autoriteit (vrijwillig en geloof in de actie) en macht (gedwongen) 19
HOE WORDT SCHOON ERF UITGEVOERD Methode A 1) Uitvoeren project Schoon erf door belangenorganisaties, gericht op emissies ( autoriteit ) 2) Tegelijk intensiveert het waterschap zijn toezichtbeleid voor wat betreft de erfafspoeling, gericht op de wet (macht) Methode B (autoriteit) Spoor 2 laten vallen en Wetterskip Fryslân binnen Schoon erf laten participeren als adviseur Welke methode heeft de meeste kans van slagen? 20
STELLINGEN Als de belangenorganisaties gedragsverandering stimuleren dan zal dit meer effect hebben dan wanneer de overheid dit afdwingt. Een handhaver als adviseur heeft de voorkeur boven optreden. 21
Bedankt voor uw aandacht! 22