uitneembaar HBvLPLus 1 DOssier +HBvL illegale PuPPY s onthullend dossier over broodfok in belgië Tien maanden lang verzamelde journalist Roel Damiaans informatie over de broodfok in ons land: gelekte e-mails, bedrijfsinformatie, prijslijsten, exportdocumenten, zelfs officiële inspectieverslagen via de wet van openbaarheid van bestuur. Maar ook foto s, video s en opgenomen telefoongesprekken van broodfokkers die ontevreden klanten bedreigen. Hij sprak in totaal met 88 personen, dierenrechtenactivisten, bonafide hondenfokkers, advocaten, maar ook informanten bij zowel de broodfokmaffia als de overheid. Voor het dossier hebben we het hele land doorkruist en zijn we tot aan de bron in Oost- Europa geweest. Vandaag is maar één conclusie mogelijk: de puppyhandel via broodfokkers in België is door en door rot. En de overheid knijpt graag een oogje toe. De ellende achter De schattigheid en Verder in HBvL PLus sabine De Vos schrijft boek over moeders in gevangenis op 1 september hebben traliemama s het extra moeilijk 6 De WeeK Van canary Pete 8
2 dossier HBvLPLus + HBvL Ruim de helft van pups komt via illegale wegen naar België zaterdag 16 en zondag 17 augustus 2014 KraamKamers van de hel Op zoek naar de gruwelijke puppyfabrieken in Oost-Europa PRAAG - De kraamkliniek van meer dan de helft van de Belgische pups staat in Oost-Europa. In landen als Tsjechië, Slovakije, Hongarije, Bulgarije en Polen heeft de puppyhandel industriële proporties aangenomen. Teefjes moeten er in gruwelijke omstandigheden en aan de lopende band pups werpen. De dieren zijn veroordeeld tot een leven in een krappe kooi, op een bodem van aangekoekte uitwerpselen. De onvermijdelijke vlooien zijn hun enige gezelschap in deze hel. En om de paar maanden is er een verplichte, kortstondige ontmoeting met een dekreu. De puppy s worden veel te jong bij hun moeder weggenomen en op transport gezet naar de westerse consument. Fokteef zijn in Oost-Europa, het is de enige echte hondenjob ter wereld. Door Roel Damiaans Waarom zitten er zoveel hondenfokkers in Oost-Europa? Ten eerste is de wetgeving rond dierenwelzijn er niet zo streng als in ons land. Ten tweede: honden kunnen er voor een spotprijs worden gefokt. De meeste fokkers in Slovakije, Hongarije, Polen of Tsjechië wonen op het platteland. Het zijn vaak ex-varkensboeren die snel geleerd hebben dat puppy s veel meer geld opleveren dan spek en koteletten. In de donkere stallen waar vroeger varkens opeengepakt zaten, zitten nu fokteven die aan de lopende band pups moeten produceren. Een informante die anoniem wil blijven zat jarenlang in de Tsjechische honden- De moederdieren in de Oost-Europese puppyfabrieken hebben ziektes, zijn ondervoed, zitten onder de schurft of vertonen lichamelijke afwijkingen zoals compleet misvormde tepels. handel. Ze schetst een ontluisterend beeld: Er wordt met de teven gefokt tot ze - letterlijk - doodvallen. Ze krijgen na een nest niet de kans om te recupereren. Want als de pups zijn weggehaald, volgt de reu meteen. De moederdieren hebben vaak ziektes, zitten onder de schurft, zijn ondervoed of vertonen lichamelijke afwijkingen zoals compleet misvormde tepels, maar daar ligt niemand wakker van. Veel honden zien in hun hele leven niet één keer het zonlicht. In veel gevallen halen de fokkers de pups uit het moederdier via keizersnede. En ik ken er genoeg die dat zonder verdoving doen. Ah ja, zo n spuitje vinden ze te duur. Het draait alleen om grof geldgewin. Dierenliefde, dat bestaat hier niet. Een teef die niet meer kan werpen tekent haar eigen doodvonnis. Ze wordt de kop ingeslagen met een hamer. camorra Welke donkere kant schuilt er achter de schattige puppy s die broodfokkers in ons land aan de man brengen? We willen op zoek gaan naar de horrorplekken in Oost-Europa waar de jonge honden geboren worden. Verschillende tipgevers waarschuwen voor mogelijke gevaren. Dierenrechtenactivisten zijn in het verleden - met gevaar voor eigen leven - geïnfiltreerd in de Oost- Europese hondenmaffia. Die bestiert een uitgebreid netwerk van fokkers, verzamelcentra en transportdiensten om de jonge pups zo snel mogelijk bij de rijke consument in West-Europa, Scandinavië of het Midden-Oosten te krijgen. Het gaat om criminele organisaties die internationaal vertakt zijn. De internationale dierenorganisatie Four Paws ontdekte dat een van de grootste Hongaarse hondenhandelaren nauwe banden heeft met een kopstuk van de camorra, de Napolitaanse maffia. Op 24 juni 2014 kende het Groothertogdom Luxemburg een primeur: Thierry Funck werd veroordeeld tot een celstraf van 9 maanden en een boete van 10.000 euro voor illegale hondenhandel. Hij werd op heterdaad betrapt toen hij met een auto vol zieke pups uit Tsjechië naar Luxemburg reed. De man had tussen 2003 en 2012 een lucratieve handel opgezet vanuit Tsjechië met de hulp van een lokale dierenarts. Het vonnis is nog niet uitgevoerd en momenteel woont Funck met zijn Tsjechische vrouw in haar thuisland, in Teplice. De Luxemburgse hondenhandelaar zou voor zijn rechtszaak bedreigd zijn geweest door figuren uit het netwerk. De politie in Teplice onderzoekt ook of de hondenmaffia iets te maken heeft met de moord op zijn schoonvader. Die werd in Teplice door een onbekende voor een aanstormende trein geduwd. Onze informanten achten de kans onbestaande dat we tot bij de fokkers zelf zouden kunnen komen omdat die goed afgeschermd worden door het netwerk. We proberen het toch, maar waar te beginnen? Lachwekkende Lijst De FOD Volksgezondheid - die tot 1 juli bevoegd was voor dierenwelzijn - hanteert een lijst van 24 buitenlandse kwekers die voldoen aan de voorwaarden uit bijlage III van het KB van 27 april 2007 en dus pups in ons land mogen invoeren. Die regels voor buitenlandse fokkers bepalen de minimumoppervlakten voor de verblijven van honden en de kraamhokken voor een teef met pups. Daarnaast zijn er ook regels voor de verzorging van de dieren. De honden moeten ten minste tweemaal per dag gecontroleerd worden, vrouwelijke dieren mogen niet meer dan twee keer per jaar werpen, er moet voldoende bekwaam personeel aanwezig zijn voor de verzorging van de honden en deze personen moeten bijzondere aandacht besteden aan de socialisatie van de dieren. Dat betekent: de honden voorbereiden op een leven in een gezin. Pups moeten ook manipuleerbare voorwerpen ter beschikking hebben om hun omgeving te verrijken. Een KB van 1 mei 2006 stelt ook heel duidelijk dat: de dieren rechtstreeks
3 Via een omweg door verzamelcentra (zie twee foto s onder) komen vele Belgische pups uit hondenfokkerijen zoals deze. Moederdieren zijn hier veroordeeld tot een leven als kweekmachine. Krappe kooien, slechte hygiëne, ondervoeding, verwaarlozing. En de dag dat ze geen pups meer produceren, wordt hun kop ingeslagen met een hamer. Foto s Sven DILLEN/HBvL POLEN Praag T S J E C H I Ë Skoronice Slaviçin DUITSLAND SLOVAKIJE OOSTENRIJK Dogs & Co in Skoronice, een verzamelcentrum rechtstreeks gelinkt aan een broodfokker uit Boechout. Wat België officieel erkent als een kwekerij, blijkt een gewoon woonhuis te zijn. Het gloednieuwe verzamelcentrum van Jana Skládlová in Slaviçin, een mooie façade voor een duistere industrie. Levert wekelijks aan Vlaamse broodfokkers. verzonden moeten worden van de fokkerij, geregistreerd moeten worden door de bevoegde overheid, en daar sinds hun geboorte gehouden zijn zonder in contact te komen met dieren die blootgesteld zijn aan een rabiësinfectie. En heel belangrijk: Ze mogen niet verzonden worden via een verzamelplaats of een ander bedrijf. Vooral om deze paragrafen is de lijst van de overheid een lachertje, want de meeste van de 24 bedrijven zijn geen fokkerijen, maar collection centers of verzamelcentra waar veel te jonge puppy s bewaard worden, wachtend op het volgende transport. Op de lijst staan zes Hongaarse, vijf Tsjechische, twaalf Slovaakse kwekers en een Nederlander. Zeven van hen genieten een gunstmaatregel: ze mogen onbeperkt honden leveren aan ons land. Hofleverancier Nochtans circuleren veel van deze bedrijven al jaren in dossiers over illegale puppyhandel. Het Slovaakse Puppy Export bijvoorbeeld is een van de weinige bedrijven met een onbeperkte geldigheid en daardoor al jaren hofleverancier bij verschillende Vlaamse broodfokkers. De jonge pups worden via keizersnede uit de moeder gehaald. En ik ken genoeg fokkers die dat zonder verdoving doen. Zo n spuitje vinden ze te duur. Anonieme informante die in een Tsjechiche fokkerij actief was De illegale praktijken van Puppy Export kwamen in 1 maart 2012 in het nieuws toen een bestelwagen betrokken raakte in een ongeval op de A61-snelweg in het Duitse Schifferstadt. Aan boord zaten 113 puppy s, maar zowat alles aan het transport bleek onwettig. De honden waren slechts vier weken oud (terwijl ze minimum 8 weken bij hun moeder moeten blijven), verschillende honden waren ziek door slechte behandeling en niet-gevaccineerd, er was niet genoeg eten of drinken voor de lange rit, de transportkooien voldeden niet. Uiteindelijk zouden 22 pups van dit transport sterven. In documenten van de Duitse verkeerspolitie staan de Belgische bestemmelingen: s lands grootste dierenwinkel Animals Express in Dilbeek, Het Bolkshof in Rijkevorsel, Paula Malchair uit Pousset, Hoogmaatheide Kennel in Lommel en het inmiddels opgedoekte Petcenter in Schulen. Het incident resulteerde in een parlementaire vraag door Willem-Frederik Schiltz, maar het debat stierf een stille dood. Vandaag beschikt het Slovaakse Puppy Export nog steeds over een onbeperkte exportvergunning naar ons land. telefoontolk Vorige week trokken we naar Tsjechië om een bezoek te brengen aan enkele kwekers op de lijst die door de Belgische overheid werd goedgekeurd. Eerste halte: Jana Skládalová in Slaviçin, in het zuiden van Tsjechië. Waarom dit bedrijf? Dierenwinkel Animals Express - in het verleden dus al bestemmeling van een illegaal transport - stelt deze vrouw op zijn website voor als een van de buitenlandse partners. In Slaviçin rijden we een industrieterrein op dat zijn beste tijd heeft gekend. Een smalle schoorsteen staat plompverloren in het groene landschap, verder zien we een bouwbedrijf dat zelf een renovatie kan gebruiken en een leegstaand fabriekje dat langzaam ten prooi valt aan roest en betonrot. Maar in dit troosteloze decor ligt ook een gloednieuw gebouw, grijs met frisse gele tinten. Een naam van het bedrijf valt nergens te bespeuren, de deurbel vermeldt alleen de namen van de zaakvoerders: het koppel Jana Skládalová en Libor Skládal. Op het internet opereren ze via de website van Export Stenat, een bedrijf dat honden ophaalt bij fokkers en uitvoert naar EU-landen. Opnieuw een verzamelcentrum dus op de kwekerslijst die door de Belgische overheid werd goedgekeurd. Export Stenat - zo lezen we op de website - werkt samen met LJS Transport, dat zijn naam wellicht niet toevallig dankt aan de initialen van het koppel. Libor Skládal reageert verrast en een beetje ongemakkelijk door ons onaangekondigde bezoek. Ondanks het feit dat hij al jaren zaken doet met hondenfokkers uit heel West-Europa spreekt hij amper Engels, Frans of Duits. We stellen ons voor als ondernemers die in België een puppyhandel willen opzetten en dat we in Oost-Europa op zoek zijn naar potentiële handelspartners. Dan gaat de deur wijdopen. Skládal knikt en nodigt ons uit in zijn kantoor. Hij belt un ami die Frans spreekt en legt zijn smartphone op tafel, de speaker open. Tegen de tolk van dienst, een zekere Aleni, leggen we onze plannen uit. We vertellen dat we in België via verschillende websites puppy s willen aanbieden en op zoek zijn naar een partner die wekelijks tientallen pups kan leveren. Voor een vriend is Aleni wel erg goed op de hoogte van alles wat met de export van puppy s te maken
4 zaterdag 16 en zondag 17 augustus 2014 dossier +HBvL heeft. De interesse is meteen gewekt. Als de tolk onze vraag in het Tsjechisch herhaalt, knikt Skládal instemmend. We vragen naar een prijslijst. Die geef ik jullie dadelijk, klinkt het. Gestapo There is big boss, grapt Libor Skládal in gebrekkig Engels wanneer zijn vrouw het kantoor binnenwandelt. Ze vraagt vriendelijk of we een rondleiding willen in het bedrijf. In de centrale ruimte staan verschillende boxen waar tientallen puppy s op zagemeel liggen te slapen. Het is er zo proper dat je van de vloer kunt eten. Hetzelfde geldt voor de gloednieuwe Mercedes Sprinter in de garage. Het is een van de twee bestelwagens waarmee het bedrijf wekelijks naar klanten in België en Nederland pendelt. Met airco, alles erop en eraan, zegt Skládal trots. De fotograaf probeert met zijn gsm foto s te maken, maar staakt die poging als hij ziet dat er overal bewakingscamera s hangen. We willen niet uit onze rol van potentiële klant vallen. En dan vragen we of we de fokhonden eens mogen zien? Euh, we hebben zelf geen honden, zegt Jana. Wij zijn een verzamelcentrum. We hebben fokkers die verspreid wonen in heel Tsjechië. Als wij een bestelling binnenkrijgen, dan vragen wij wie er zo snel mogelijk de puppy s kan leveren. Via telefoon geven ze door welke pups ze in de aanbieding hebben. Dus geen e-mail met wat foto s? Nee, onze fokkers zijn vaak oude boeren en die kennen niets van computers. In dit verzamelcentrum worden tientallen pups van de verschillende fokkers samengebracht en klaargemaakt voor het transport. Het risico op besmetting van een of andere ziekte is erg groot. Maar het echtpaar maakt zich om andere dingen zorgen. De laatste tijd hebben we veel problemen met de controles van de Duitse politie op de snelwegen. Ze onderscheppen transporten omdat de dieren te jong zijn, maar de klant wil nu eenmaal jonge pups. Schattigheid verkoopt goed, hé. Als we het moeten doen volgens de Duitse wetgeving, dan zijn het geen pups meer, maar jonge honden. Maar de vraag naar schattige pups uit West-Europa neemt niet af en dus heeft het Tsjechische echtpaar een nieuw plan bedacht. We willen even minder risico nemen. Voor onbepaalde tijd gaan we onze leveringen via de weg halveren. De jongste pups willen we nu via vrachtvluchten sturen. Rechtstreeks van Praag naar Brussel, zo kunnen we die Duitse Gestapo vermijden. Vooral Maltezers, mopshonden, Franse buldogs, chihuahua s en pinchers, gaan met het vliegtuig. Waarom alleen de kleine rassen? Libor maakt het universeel handgebaar met duim en wijsvinger. We moeten vrachtkosten per kilo betalen. De kleine honden wegen veel minder, en dus wordt het luchttransport goedkoper. Dat er meer vraag is naar kleinere en duurdere rassen speelt natuurlijk ook mee. We willen weten hoe het zit met de administratie, vaccinaties en registratiechips bij de export naar België, want dat schrikt ons wat af. Daar zorgen wij voor. Voor de Belgische markt werken we met chips van de Belgische fabrikant Belcam.ID, vertelt Skládalová. De vraag waarom de honden geen Tsjechische chips krijgen bij de fokker zelf, wimpelt ze weg. Nee, dat doen we niet. De klant in België wil een Belgische hond, dus chippen we met Belgische chips. paspoorten in de kachel De wet bepaalt dat elke eigenaar vermeld wordt in het paspoort van de hond. In dit geval staan er bij de koop al drie namen in het paspoort: de fokker, de opkoper van het verzamelcentrum en de Belgische verkoper. Maar dat schrikt De illegale import van honden in Europa verloopt over veel tussenstations. De verkoopprijs van een pup in België ligt tussen de vijf en tien keer hoger dan de aankoopprijs bij de oorspronkelijke fokker. OOST-EUROPA de consument af en dus wordt er op grote schaal creatief gesjoemeld met chips, paspoorten, maar ook vaccinatiestickers. Volgens een Vlaamse informant is zo n papieren paspoort niets waard. Je hebt het nodig om bij een transport niet tegen de lamp te lopen, maar als de honden eenmaal in ons land zijn, verdwijnen de paspoorten in de kachel. Je hebt een dierenarts nodig die in het schuitje zit en nieuwe paspoorten levert. Niemand kan de oorsprong van de puppy s nog achterhalen. Zeker niet als ze al gechipt zijn met Belgische chips. Dan is dat gewoon een Belgische hond, punt. Die vaccinatiestickers? In China kun je een rol van honderd stuks bestellen voor 5 euro. Zo goed nagemaakt dat je het verschil niet kunt zien. Het Tsjechische echtpaar beweert dat ze minstens één keer per week met twee bestelwagens naar België rijden. Met gemiddeld 55 honden aan boord, goed voor een totale export van 5.720 honden Een teefje dat gered werd uit een Hongaarse fokkerij. Ze vertoont de typische verschijnselen van ernstig verwaarlozing en ondervoeding. Nog een foto die door dierenrechtenactivisten is gemaakt in Slovakije. Een chihuahuateefje met pups in een koude, veel te kleine kooi. Een Oost-Europese hondenhandelaar krijgt een bestelling en koopt honden bij verschillende fokkers. De pups worden verzameld voor transport naar West-Europa.
5 Oost-Europese varkensboeren hebben snel geleerd dat pups meer opbrengen dan spek en koteletten. Ze hebben hun stallen omgebouwd om zoveel mogelijk fokteven te kunnen plaatsen. Foto s Four Paws per jaar. De jaaropbrengst van dit verzamelcentrum wordt volgens een economische website geschat op 1,8 miljoen euro. Plots moeten we snel de ruimte verlaten. De staatsdierenarts komt over enkele minuten op controle en eigenlijk mogen er geen bezoekers in de ruimte met de honden zijn. We vragen voor een tweede keer naar de prijslijst, maar krijgen niets mee. Ik zal u een mailtje sturen. De prijzen variëren nogal, aldus Skládalová. Tot vandaag hebben we nog altijd geen prijslijst gekregen. GeSjoemel We laten Slaviçin achter ons en rijden verder naar Skoronice, vlakbij de Slovaakse grens. In dit dorp ligt nog een bedrijf uit de lijst van erkende kwekers: Dogs & Co. Het bedrijf geniet van de gunstige maatregel dat het onbeperkt mag leveren in België. Geen industrieterrein deze keer, maar een gewoon huis in de straat. Niets lijkt erop dat dit een bedrijf is dat op grote schaal honden fokt en exporteert? Geen info op de brievenbus of aan de deurbel. Niemand die de deur opendoet. Een poort van plaatstaal moet pottenkijkers buiten houden. De buurvrouw is loslippig genoeg om te bevestigen dat haar buren honden transporteren. Via de zijkant zien we op de achterkoer een bestelwagen staan die sterk gelijkt op eentje die we eerder zagen bij Jana Skládalová in Slaviçin. Er staat een bijgebouwtje dat echter te klein is om een hondenfokkerij in onder te brengen. Wat blijkt als we de bedrijfsstructuur van Dogs & Co uitpluizen? Niet zaakvoerster Jana Šebestová is de eigenaar van Dogs & Co, wel Louisa Thees die 80% van de aandelen bezit. De Vlaamse heeft niet alleen het Tsjechische bedrijf opgericht, ze is ook echtgenote van broodfokker Mathieu Clerckx die in Boechout Dierenplezier uitbaat. Handige constructie, op deze manier worden de commissies van 15% die de verzamelcentra gemiddeld aanrekenen vermeden. Via de wet op openbaarheid van bestuur konden we inspectieverslagen van de afdeling Dierenwelzijn inkijken. Daaruit blijkt dat bij Dierenplezier à volonté gesjoemeld wordt met de registratie van ingevoerde honden. Eind juni vorig jaar waren er twee controles door het Federaal Agentschap voor de Veiligheid van de Voedselketen (FAVV). Toen bleek dat 31 van de 36 aanwezige honden niet geregistreerd waren. Op 29 juli 2013 staan de inspecteurs opnieuw aan de deur bij Dierenplezier. Deze keer op vraag van het parket van Antwerpen. Nu ontdekken ze opnieuw dat tien honden niet geregistreerd waren. Herkomst van deze honden: een zekere Jozef Galik uit het Slovaakse Bzince die ook op de lijst van 24 erkende kwekers staat en eveneens met een vergunning om onbeperkt pups te mogen invoeren. mistgordijn Puppy Export, Jana Skládalová, Dogs & Co, Jozef Galik, ze worden allemaal door onze overheid erkend als buitenlandse kwekers. De realiteit is echter anders. Ze werken stuk voor stuk als verzamelcentrum en kunnen op die manier een mistgordijn optrekken. De arme boeren die honden in erbarmelijke omstandigheden fokken en de echte wantoestanden blijven zo uit het zicht. Toch zijn sommige dierenrechtenactivisten erin geslaagd om in verschillende Oost-Europese fokkerijen binnen te dringen en foto s te maken. Die ziet u op deze pagina s staan, de meeste gruwelijke hebben we niet gepubliceerd. Het zijn de puppy s van deze honden die al jaren via Belgische dierenwinkels, broodfokkers en internet aan nietsvermoedende klanten worden verkocht. *** Vlak voor het ter perse gaan, vernemen we uit welingelichte bron dat de Tsjechische Orde der Dierenartsen actie wil ondernemen tegen de dierenartsen die verbonden zijn aan Dogs & Co te sluiten. Nieuws dat wellicht nog niet tot in Boechout is doorgespijpeld. Maandag DEEL 2: Het dodelijke transport en hoe een asiel in Duitsland dreigt failliet te gaan door de illegale puppyhandel BELGIË zzz In het verzamelcentrum zorgt een dierenarts voor paspoorten, vaccinaties en chips. Hier wordt het meeste gesjoemeld. De bestelwagen rijdt in één keer naar de klant. In België heeft de politie nog nooit een illegaal transport van de weg gehaald. De broodfokker verkoopt op zijn beurt de dieren rechtstreeks aan klanten, via het internet of via dierenwinkels. Infografiek: HBvL