5 STRIJDPUNTEN VOOR 5 JAAR STEVIG JEUGDBELEID MEMORANDUM 2014

5 STRIJDPUNTEN VOOR 5 JAAR STEVIG JEUGDBELEID MEMORANDUM 2014

MEMORANDUM 2014 5 STRIJDPUNTEN VOOR 5 JAAR STEVIG JEUGDBELEID MEMORANDUM VAN DE VLAAMSE JEUGDRAAD NAAR AANLEIDING VAN DE VLAAMSE VERKIEZINGEN 2014

INHOUD Inzetten op jongeren was nog nooit zo belangrijk!...4 Onze voorwaarden voor een straf Vlaams jeugdbeleid...6 Erkenning van de Vlaamse Jeugdraad... 7 Integraal jeugdbeleid... 7 Een coördinerend minister van Jeugd... 8 Jeugdbeleid én kinderrechten... 8 Participatie... 8 Vijf strijdpunten voor kinderen en jongeren in Vlaanderen...10 Meer en andere ruimte voor kinderen en jongeren... 11 Stop kinderarmoede!..... 13 Burgerschapsvorming op school... 15 Laat jong engagement bloeien!... 17 Bouwen aan een duurzame wereld... 22

INLEIDING INZETTEN OP JONGEREN WAS NOG NOOIT ZO BELANGRIJK! 4 Op 25 mei 2014 trekken miljoenen Vlamingen, met minstens evenveel meningen, naar de stembus voor zowel regionale, federale als Europese verkiezingen. Veel kiezers zullen zelfs voor de eerste keer hun stem uitbrengen. Zoals bij elke verkiezing is het gissen naar de uitkomst, de coalitievorming achteraf en de accenten die iedere politieke partij zal (willen) leggen. Met meer dan 2 miljoen Vlamingen zijn we jonger dan 30 jaar. Natuurlijk hebben we, als jonge mensen, allemaal onze eigen standpunten en visies. Maar er is absoluut één zaak waar we het collectief over eens zijn: inzetten op jongeren was nog nooit zo belangrijk. Deze moeder der verkiezingen is uniek in Vlaanderen en schept kansen om de verschillende beleidsniveaus nog beter op elkaar af te stemmen en nog meer de kaart van jongeren te trekken. Als officiële adviesraad voor de Vlaamse regering komt de Vlaamse Jeugdraad voortdurend op voor kinderen, jongeren en hun organisaties. Dankzij onze participatieve trajecten weten we wat er bij hen leeft. In onze adviezen brengen we hun stem tot bij de beleidsmakers. Dit memorandum schrijven we naar aanleiding van de Vlaamse verkiezingen. We lichten er dit jaar vijf strijdpunten uit, voor vijf jaar stevig jeugdbeleid, waarmee we ons richten tot de nieuwe Vlaamse regering en het nieuwe Vlaams Parlement. We hopen met dit memorandum het regeerakkoord te inspireren, maar we rekenen ook op een engagement van de nieuwe regering en het nieuwe parlement om kinderen, jongeren en hun organisaties tijdens de volgende vijf jaar te betrekken bij hun beleid.

In dit memorandum beschrijven we: onze voorwaarden voor een straf Vlaams jeugdbeleid onze vijf strijdpunten voor kinderen en jongeren in Vlaanderen 1 MEER EN ANDERE RUIMTE VOOR KINDEREN EN JONGEREN 2 STOP KINDERARMOEDE! 3 BURGERSCHAPSVORMING OP SCHOOL 4 LAAT JONG ENGAGEMENT BLOEIEN! 5 BOUWEN AAN EEN DUURZAME WERELD 5 Maar deze vijf kreten zijn niet alles. De Vlaamse Jeugdraad staat voor nog veel meer standpunten! Al onze adviezen zijn integraal terug te vinden op www.vlaamsejeugdraad.be. In het memorandum wordt meermaals verwezen naar specifieke adviezen aan de hand van hun referentienummer. Uiteraard is de Vlaamse Jeugdraad steeds bereikbaar voor verdere informatie via onderstaande gegevens. Namens de Vlaamse Jeugdraad, Lander Piccart Voorzitter voorzitter@vlaamsejeugdraad.be Caroline Verschueren Algemeen Secretaris caroline.verschueren@vlaamsejeugdraad.be 02 551 13 68

DEEL 1 6 ONZE VOORWAARDEN VOOR EEN STRAF VLAAMS JEUGDBELEID Het jeugdbeleid in Vlaanderen kent een rijke geschiedenis met een aantal verworvenheden, al dan niet decretaal verankerd. Hieronder formuleren we onze verwachtingen ten aanzien van beleidsmakers met betrekking tot het jeugdbeleid in Vlaanderen.

ERKENNING VAN DE VLAAMSE JEUGDRAAD De Vlaamse Jeugdraad is het officiële adviesorgaan van de Vlaamse regering over alles wat kinderen en jongeren aanbelangt. Dit betekent dat Vlaamse ministers het advies van de Vlaamse Jeugdraad moeten vragen telkens zij beslissingen willen nemen die invloed hebben op kinderen en jongeren. De Vlaamse Jeugdraad kan uiteraard ook op eigen initiatief advies uitbrengen. De Vlaamse Jeugdraad vertegenwoordigt de kinderen, jongeren en het jeugdwerk in Vlaanderen. Hij behartigt hun belangen. Ook andere overheden kunnen onze adviezen verwachten als ze voor hen relevant zijn. Op die manier tracht de Vlaamse Jeugdraad beleidsmakers te overtuigen om rekening te houden met de wensen en noden van Vlaamse jonge mensen en de belangen van de jeugdsector. De Vlaamse Jeugdraad versterkt de stem van kinderen, jongeren, jeugdorganisaties en jeugdadviesorganen, zodat zij actief gehoord worden en invloed hebben op het beleid. Want dat is de kerntaak van de Vlaamse Jeugdraad: het beleid jeugdvriendelijk(er) maken. 7 De Vlaamse Jeugdraad staat altijd open voor overleg met ministers en hun medewerkers over beleidsideeën en -plannen. Door ons van bij het begin te betrekken bij de uitwerking ervan kunnen we er samen voor zorgen dat er rekening gehouden wordt met de noden, behoeften, wensen en verwachtingen van kinderen, jongeren en hun organisaties. INTEGRAAL JEUGDBELEID Jeugdbeleid is categoriaal : het vertrekt vanuit het oogpunt, de belangen, de ervaringen en de leefwereld van de categorie jonge mensen. Categoriaal beleid verschilt van een sectorale aanpak, waar onderwerpen of thema s het uitgangspunt vormen. Jeugdbeleid moet integraal uitgewerkt worden: jeugdbeleid als categoriaal beleid doorkruist heel wat sectoren en spreidt zich bovendien ook uit over verschillende overheidsniveaus. Dit maakt dat ook de nodige dwarsverbindingen tussen deze sectoren en niveaus moeten worden gelegd.

COÖRDINEREND MINISTER VAN JEUGD Goed jeugdbeleid is de verantwoordelijkheid van de ganse Vlaamse regering. Een integrale aanpak van het jeugdbeleid vraagt echter om een gecoördineerde aanpak, op te nemen door de coördinerende minister van Jeugd. Wij verwachten dat de minister van Jeugd zijn of haar collega-ministers actief aanspreekt op hun verantwoordelijkheid met betrekking tot kinderen en jongeren en hen stimuleert om mee werk te maken van een beter jeugdbeleid! JEUGDBELEID ÉN KINDERRECHTEN 8 De term jeugd omvat voor ons alle kinderen en jongeren tussen 0 en 30 jaar. Kinderrechten zijn daar onlosmakelijk mee verbonden. De internationaal erkende kinderrechten zijn vanzelfsprekend ook een referentie voor het Vlaamse jeugdbeleid. Iedere minister moet binnen zijn of haar eigen bevoegdheidsdomeinen zorg dragen voor de realisatie van de kinderrechten zoals vastgelegd in het Internationaal Verdrag voor de Rechten van het Kind (IVRK). PARTICIPATIE Kinderen en jongeren hebben, net als iedereen, hun eigen kijk op hun omgeving en op de wereld. Ze zijn competente burgers die het recht hebben om effectief mee vorm te geven aan de wereld. Kinderen en jongeren zijn ervaringsdeskundigen in het jong zijn. De maatschappij moet die ervaringsdeskundigheid als dusdanig erkennen én gebruiken. Daar wordt de samenleving volgens ons alleen maar beter van! De Vlaamse Jeugdraad wil kinderen, jongeren en hun organisaties stimuleren om mee te bouwen aan de samenleving. Tegelijkertijd willen we volwassenen prikkelen om kinderen en jongeren te betrekken in het bouwen aan die samenleving.

Wij doen dat onder andere door beleidsmakers ertoe aan te zetten om hun beleid te ontwikkelen samen met kinderen en jongeren. We reiken hen daarvoor niet alleen instrumenten aan maar stimuleren hen ook om zelf het gesprek aan te gaan met kinderen en jongeren en zo op zoek te gaan naar wat er leeft. De Vlaamse Jeugdraad wil hierin zelf een inspirerend voorbeeld zijn voor beleidsmakers en organisaties. We leven in een diverse samenleving met verschillende generaties, bevolkingsgroepen, (sub)culturen, visies, ideeën, smaken. We geloven dat participeren aan die samenleving een fundamenteel recht is van iedereen. Dit recht kan volgens ons alleen gegarandeerd worden in een participatieve democratie. Daarom verwachten wij van beleidsmakers op alle niveaus en op alle plaatsen dat zij: alle mensen, dus ook kinderen en jongeren, actief betrekken bij hun beleid; alle mensen, dus ook kinderen en jongeren, informeren over hun beleid en beleidsprocessen; garanties inbouwen zodat kinderen en jongeren hun rechten (ook het recht op participatie) kunnen uitoefenen; garanties inbouwen zodat kinderen jongeren hun stem aan het beleid kunnen laten horen. 9

DEEL 2 10 VIJF STRIJDPUNTEN VOOR KINDEREN EN JONGEREN IN VLAANDEREN Een goed jeugdbeleid start vanuit de leefwereld van kinderen en jongeren. De noden en wensen die daar leven, weten jongeren als geen ander zelf te verwoorden. De Vlaamse Jeugdraad is er om hun stem kracht bij te zetten. Daarom bundelden we hun vragen en behoeften in vijf strijdpunten.

STRIJDPUNT 1 MEER EN ANDERE RUIMTE VOOR KINDEREN EN JONGEREN Open ruimte in Vlaanderen is schaars. De bevolking blijft daarenboven steeds toenemen en dat creëert een bijkomende druk op de aanwezige ruimte. Er is letterlijk en figuurlijk steeds minder plaats voor kinderen en jongeren in onze samenleving. Zij hebben nochtans een grote nood aan plaats om te wonen, om te spelen en rond te hangen, om zich te verplaatsen Het gebrek aan open ruimte is deels te wijten aan het beleid inzake ruimtelijke ordening dat we de afgelopen jaren en decennia kenden. Maar het is tijd om uit dat verleden lessen te trekken. De Vlaamse Jeugdraad vraagt daarom aan de Vlaamse overheid om werk te maken van een duurzaam, effectief en participatief ruimtebeleid, dat kinderen en jongeren behandelt als volwaardige gebruikers van die ruimte. In Advies 12/19 op het Beleidsplan Ruimte Vlaanderen gaan we hier uitdrukkelijk op in. 11 Kinderen en jongeren maken deel uit van onze samenleving en willen zich overal welkom voelen. Maak daarom de publieke ruimte toegankelijk voor iedereen, ook en vooral voor kansengroepen. Deze plekken moeten bovendien aantrekkelijk en uitnodigend zijn om in te spelen en rond te hangen. We vragen ook om voldoende publieke ruimte te voorzien, zeker in onze steden. Een gebrek aan degelijke huisvesting is de dagelijkse realiteit voor steeds meer kinderen en jongeren. Bouw garanties in voor kwaliteitsvolle, betaalbare en aangepaste ruimte om te wonen voor iedereen, ook voor de kwetsbaren. Zowel dorpskernen als steden moeten jeugdvriendelijke en diverse woonomgevingen van topkwaliteit worden, met een grote sociale en functionele mix. Het aantal opvangplaatsen in de bijzondere jeugdzorg is momenteel ontoereikend. Pak het probleem van de wachtlijsten aan, en bied voldoende en kwalitatieve opvangmogelijkheden aan.

Zorg ervoor dat kinderen en jongeren kunnen spelen in een groene omgeving: op het platteland én in de stad. Dat kan door meer groen en bos te creëren in de steden en landelijke gebieden, door recreatie in de open ruimte mogelijk te maken, jeugdverblijven en -lokalen in groene omgevingen te behouden en te investeren in ruimte voor het (jeugd) verenigingsleven. Kinderen en jongeren moeten zich zelfstandig kunnen verplaatsen tussen alle plekken die hun leefomgeving kenmerken en die voor hen belangrijk zijn. Hun mobiliteit is veeleer kleinschalig en duurzaam. Geef die typische mobiliteit van kinderen en jongeren kansen en versterk ze, door in te zetten op een netwerk van trage wegen en verbindingen. Goede bereikbaarheid en veiligheid moeten centraal staan, vooral in dichtbebouwde gebieden. Betere voet- en fietspaden en openbaar vervoersverbindingen komen daar aan tegemoet. Zelfstandige en duurzame mobiliteit van kinderen en jongeren is bovendien enkel mogelijk als zij kunnen spelen, rondhangen, naar school gaan in de buurt waarin zij wonen. 12 Met de bestaande ruimte moeten we dus zuinig en verantwoord omspringen. Maar we moeten ook verdere verspilling van ruimte tegengaan. De Vlaamse Jeugdraad wil stimulansen voor vormen van samenwonen en medegebruik, met respect voor ieders eigenheid. Leegstand moeten we een halt toe roepen. Door in te zetten op hernieuwbare energie en energie neutrale woningen kan een overheid de ruimte energiezuinig organiseren. Meer open ruimte creëren kan door bebouwing te concentreren in goed bereikbare stads- en dorpskernen.

STRIJDPUNT 2 STOP (KINDER)ARMOEDE! Anno 2013 leeft een op de tien kinderen in het rijke Vlaanderen in armoede 1. Die armoede heeft een impact op zowat alle aspecten van hun leefwereld: slechte huisvesting, een onveilige en weinig jeugdvriendelijke buurt, minder kansen op de schoolbanken, lagere deelname aan het verenigingsleven, zwakkere gezondheid, geen ruimte om op vakantie te gaan en een precaire werk- en leefsituatie van de ouder(s). De kinderarmoede blijft trouwens almaar stijgen! Tot op heden is er echter geen structureel beleid dat ervoor zorgt dat kinderen en jongeren niet in armoede hoeven op te groeien. De tijd van ambitieuze beleidsplannen en ronkende intentieverklaringen is voorbij. Om een effectief antwoord te kunnen bieden op kinderarmoede moeten onze samenlevingsstructuren grondig veranderen. Wij vragen dat de Vlaamse regering vanuit een wetgevend kader concrete en doortastende maatregelen neemt. 13 Maak uitkeringen afhankelijk van de gezinssamenstelling zodat het minimum inkomen van elk gezin beantwoordt aan de budgetstandaard. Onderneem concrete acties om de sociale ongelijkheidskloof in het onderwijs te dichten en koppel aan deze acties ook concrete budgetten. Evalueer systematisch de impact van deze acties. Maak maximaal gebruik van de nieuwe Vlaamse bevoegdheden in het kader van de 6 de staatshervorming (kinderbijslag, woonsubsidies, ) zodat kinderen en jongeren niet in armoede hoeven op te groeien. Kinderarmoede is een probleem van een hele samenleving. Het bestrijden van kinderarmoede is een verantwoordelijkheid van elke minister en de bevoegdheden die hij of zij heeft, en niet enkel van de coördinerend minister Armoede. 1 Dierckx e.a (2012) Armoede en Sociale Uitsluiting: Jaarboek 2012; Acco-Leuven

14

STRIJDPUNT 3 BURGERSCHAPSVORMING OP SCHOOL Jongeren vinden dat ze te weinig kennis hebben over de actuele politieke situatie en structuren. Ze bevestigen ook het negatieve imago van de politiek en ze hebben weinig vertrouwen in het politieke apparaat. Toch willen de meeste jongeren meer over politiek weten. Ze willen gevormd worden rond politiek en actualiteit. De school vervult die behoefte onvoldoende. In de les leren jongeren te weinig om met een kritische blik naar de maatschappij te kijken. De Vlaamse Jeugdraad haalt deze bevindingen uit het project Jongerenambassadeurs voor participatie waarin een groep jongeren maar liefst 1300 andere jongeren in heel Vlaanderen bevroeg over participatie. Nadien gingen ze met elkaar en met experten in dialoog over datzelfde thema. Het project resulteerde in Advies 13/04 van de Vlaamse Jeugdraad over maatschappelijke en politieke vorming op school. Het Jongerenpact2020 2 bevat een engagement dat aansluit bij de bezorgdheden van de jongeren: Tegen 2020 krijgen jongeren in specifieke lesonderdelen of activiteiten op school voldoende politieke en maatschappelijke bagage mee zodat ze als volwaardige partner kunnen deelnemen aan politieke besluitvorming. De Vlaamse Jeugdraad wil dit engagement nog kracht bij zetten. 15 Voorzie in het onderwijs tijd en ruimte voor: Actualiteit: verbanden leggen tussen de leefwereld van de leerlingen en de leerstof Persoonlijke mening: een eigen mening vormen over actuele thema s en leren dat die mening er mag zijn Politieke structuren: verkiezingen, visies van verschillende partijen, werking van verschillende structuren, kinder- en mensenrechten Besluitvormingsprocessen: inzicht verschaffen in de werking van besluitvormingsprocessen op verschillende niveaus en in manieren om ze te beïnvloeden 2 www.jongerenpact2020.be

Communicatie: debatteren en vergaderen, omgaan met sociale media, mediakritiek Omgaan met diversiteit: structuren en mechanismen van uitsluiting, omgaan met verschil Arbeid en sociale zekerheid: systemen, structuren en evoluties van de arbeidsmarkt, sociale zekerheid, belastingen 16 Maak werk van een systeem dat de voordelen van vakoverschrijdende eindtermen en van een specifiek vak combineert. We denken hierbij bijvoorbeeld aan een coördinerende leraar die verantwoordelijk is voor de maatschappelijke en politieke vorming op school. Deze leraar heeft als taak andere leerkrachten aan te moedigen tot en te ondersteunen bij het werken aan maatschappelijke en politieke vorming. Eventueel kan dit systeem ook gecombineerd worden met de invoering van een vak maatschappelijke en politieke vorming. De Vlaamse Jeugdraad gelooft dat door deze gecoördineerde aanpak er meer tijd zal gaan naar maatschappelijke en politieke vorming en dat deze tijd ook op een meer kwalitatieve manier zal worden ingevuld. Maak van maatschappelijke en politieke vorming een lesonderdeel in de lerarenopleiding zodat leerkrachten voldoende kennis, vaardigheden en attitudes hebben om deze maatschappelijke vorming te geven. Maatschappelijke vorming volgens bovenstaande principes vraagt om gemotiveerde en goed opgeleide leerkrachten. Als we jongeren meer maatschappelijke vorming willen geven, moeten we in de lerarenopleidingen beginnen. Daar worden immers de leerkrachten gevormd die aan de burgers van morgen zullen lesgeven. Heel wat jeugd- en middenveldorganisaties zijn actief rond maatschappelijke en politieke vorming in de vrije tijd en op school. Betrek hen!

STRIJDPUNT 4 LAAT JONG ENGAGEMENT BLOEIEN! Bij jong zijn hoort het recht om fouten te maken en daaruit te leren. De jeugdsector is de plek bij uitstek waar jong engagement en experiment ongeremd kunnen bloeien. Vele (jonge) vrijwilligers zetten zich belangeloos in om die zinvolle vrijetijdsbesteding voor kinderen en jongeren waar te maken. Vlaanderen heeft hierin een bijzonder rijke traditie, en tot op vandaag kunnen we terecht trots zijn op al dat jong engagement, ondanks een tijdsgeest waarin het niet altijd evident is om vrijwilliger te zijn. De Vlaamse Jeugdraad ijvert voor garanties zodat de jeugdsector ook in de toekomst zijn eigenheid kan bewaren en zodat kinderen en jongeren gewoon jong kunnen zijn! Daarom vragen wij om voorzichtig om te springen met nieuwe regelgeving in verband met kampen, fuiven en jeugdlokalen. Beperk de regelgeving en administratieve lasten tot een minimum en zet in op stimulerende maatregelen. Moedig lokale besturen aan om de impact van hun regelgeving op organisaties te meten. Reik instrumenten aan opdat gemeenten hun lokale regelgeving kunnen evalueren en toetsen op juridische juistheid ten aanzien van regelgeving op Vlaams niveau. 17 We vragen ook om in te zetten op een geïntegreerd lokaal jeugdbeleid met oog voor lokale inspraak zodat vrijwilligers en hun organisaties zich vlot kunnen blijven inzetten voor kinderen en jongeren. Maak werk van een geïntegreerd en participatief lokaal jeugdbeleid. De Vlaamse Jeugdraad ijvert voor een positief geïntegreerd lokaal jeugdbeleid. We moeten mensen, en jonge mensen in het bijzonder, aanmoedigen om hun eigen omgeving vorm te geven, zeker op het lokale niveau. Participatie op het lokale niveau is een sterke voorwaarde om op een kwalitatieve manier rekening te houden met de mening van jonge mensen. In 2012 wijzigde het decreet houdende de ondersteuning en stimulering van het lokaal jeugdbeleid en de bepaling van het provinciaal jeugdbeleid. Vanaf 1 januari 2014 treedt het in werking en het zal snel duidelijk worden of de beoogde planlastvermindering ten goede komt van kinderen en jongeren. Stelselmatig zal blijken of én hoe lokale besturen omgaan met de participatie van kinderen en jongeren aan het lokale beleid.

Welke bijkomende instrumenten en initiatieven, naast de decretaal verankerde jeugdraad, zullen ingezet worden om een verhoogde participatie te realiseren? Maak een impactanalyse van het cross-sectoraal lokaal jeugdbeleid. Jeugd maakt nu deel uit van het gemeentelijk meerjarenplan. Analyseer welke kansen hieruit voortgevloeid zijn. Analyseer tegelijkertijd tot welke veranderingen, zowel positieve als negatieve, dit heeft geleid binnen het lokale jeugdbeleid. Evalueer samen met de reflectiegroep decreet lokaal jeugdbeleid regelmatig het decreet en de doelstelling ervan. Hou hierbij rekening met de volgende uitgangspunten: de participatie van kinderen, jongeren en hun verenigingen aan het lokaal en provinciaal beleid; de ondersteuning van het lokaal en bovenlokaal jeugdwerk; en een lokaal jeugdbeleid voor kinderen en jongeren in een maatschappelijk kwetsbare situatie. 18 Geef adem aan organisatoren van kampen. Schep eenduidigheid in de wildgroei aan vereisten van gemeentelijke kampreglementen over afvalbeleid, kampvuurregels, meldingsplicht, gebruik speelruimtes Deze regels zijn bovendien vaak beperkend, veeleisend en niet afgestemd op de eigenheid van de jeugdsector. Doe steeds een grondig vooronderzoek over welke gevolgen (nieuwe) regelgeving kan hebben op kinderen, jongeren en hun organisaties. Het jeugdwerk blijft nood hebben aan voldoende diverse en kwalitatieve terreinen. Stimuleer landbouwers om hun terreinen open te stellen voor het jeugdwerk en ontsluit een databank voor kampweides naar analogie van de databank Jeugdverblijven. Zorg ook voor ondersteuning van de eigenaars van kampterreinen via het Centrum voor Jeugdtoerisme.

Ondersteun lokale besturen om een stimulerend en ondersteunend fuifbeleid te voeren. Fuiven is voor jongeren een van de meest populaire uitgaansvormen. Jongeren fuiven veel en graag. De meeste fuiven worden georganiseerd door jonge vrijwilligers, voornamelijk uit het jeugdwerk. De belangrijkste knelpunten zijn de veelheid aan wet- en regelgeving en een gebrek aan geschikte fuifruimte 3. Bundel, versterk en ontsluit de nodige bouwtechnische deskundigheid op vlak van ontwerp en inplanting van allerhande fuifinfrastructuur. Een leidraad voor de ideale fuifzaal komt idealiter tot stand door een adviescommissie met experten, waaronder onder meer de Vlaamse Bouwmeester, maar ook de (jonge) gebruikers. Lang niet alle lokale besturen zijn voldoende op de hoogte van de nieuwe Vlaamse geluidsnormen. Waak erover dat lokale besturen correct en volledig geïnformeerd zijn opdat ze de nieuwe normen goed interpreteren en toepassen. 19 Een bovenlokaal beleid en overzicht van jeugdinfrastructuur is nodig en nuttig. Jeugdlokalen zitten verspreid over het Vlaamse land, maar we kennen niet van elk lokaal de exacte locatie, grootte Werk samen met het jeugdwerk aan de implementering van een GIS-laag Jeugd. Deze laag moet jeugdlokalen en jeugdhuizen op de kaart zetten, letterlijk. Ook de behoefte aan (ruimte voor) jeugdlokalen moet in kaart gebracht worden, bijvoorbeeld in functie van Ruimtelijke Uitvoeringsplannen en de ruimteboekhouding van het RSV en het BRV. Ook hier is een GIS-laag Jeugd een hulpmiddel om de ligging van jeugdlokalen en andere voorzieningen zoals speelbossen, jachtgebieden, zebrapaden beter op elkaar af te stemmen. 3 Onderzoek Fuifpunt, De Ambrassade, 2013

20

Dankzij de GIS-laag Jeugd kan men de afdelingen van de landelijk erkende jeugdbewegingen automatisch vrijstellen van de onroerende voorheffing, mits input van de nodige gegevens en een akkoord met de Vlaamse Belastingdienst. De lokale en provinciale regelgeving inzake brandveiligheid is vooral gebaseerd op andere sectoren en is zelden aangepast aan de eigenheid en de mogelijkheden van het jeugdwerk. Werk in overleg met de sector aan een structureel Vlaams beleid inzake brandveiligheid met voldoende structurele middelen en een realistisch tijdspad. Wanneer voor de verbouwing van een jeugdlokaal een bouwaanvraag moet worden ingediend, dan gelden er toegankelijkheidsverplichtingen met extra kosten tot gevolg. Voer, in overleg met de sector een beleid op maat van de sector, met mogelijkheid tot een gefaseerde aanpassing, met voldoende middelen en zonder surrealistische regels. Veel jeugdverenigingen krijgen soms voor meer dan 50% financiële ondersteuning van de gemeenten bij de bouw van hun lokaal. Dit werkt de omvorming tot EVA s of IVA s in de hand, en wekt het vermoeden van gemeentelijk belang omdat de gemeenteraad binnen de EVA s en IVA s de meerderheid heeft in de algemene vergadering. Een dergelijke situatie ondergraaft de noodzakelijke autonomie en eigenheid van de jeugdsector. We vragen een omzendbrief naar alle Vlaamse gemeenten waarin de Vlaamse overheid een duidelijk signaal geeft aan de lokale overheden over het maatschappelijk belang van de eigenheid en de dynamiek van het particulier jeugdwerk. 21

STRIJDPUNT 5 BOUWEN AAN EEN DUURZAME WERELD Jongeren willen een wereld die goed is voor mens en planeet. Ze maken zich zorgen over de toenemende sociaaleconomische uitdagingen en de dramatisch wordende milieuproblematiek. Er is nood aan een balans tussen sociale, economische ontwikkeling enerzijds en tussen behoud en bescherming van het milieu anderzijds. Jongeren vragen ook naar een systeem dat tegemoet komt aan de behoeften van de huidige generatie zonder dat toekomstige generaties eenzelfde kans wordt ontnomen. De overheid dient zich hiervoor in te zetten en jongeren dragen hieraan graag hun steentje bij. 22 De wereldwijde klimaatverandering stelt ons voor immense uitdagingen. Onvoldoende en ontoereikende maatregelen zorgen voor een dure rekening en deze mag niet worden doorgeschoven naar de jongeren van vandaag en de toekomstige generaties. We roepen op om actie te ondernemen, nu! Vlaanderen moet dringend aansluiting vinden bij de koplopers in het terugdringen van de uitstoot van broeikasgassen. Achteraf de gevolgen moeten indijken levert immers een veel hoger kostenplaatje op. Hier en nu handelen levert ook heel wat kansen op. Wij vragen de nieuwe Vlaamse regering om in haar beleid gericht op klimaat en duurzame ontwikkeling de nodige ambitie te tonen en de volgende zaken op te nemen: Zorg ervoor dat educatie voor duurzame ontwikkeling een belangrijke plek krijgt in het Vlaamse onderwijs. Educatie voor duurzame ontwikkeling versterkt de capaciteiten van jongeren om keuzes te maken ten voordele van duurzame ontwikkeling. Ondersteun en stimuleer jongeren bij een studie- of werkinitiatief op het gebied van duurzaamheid. De aanpak van de klimaatproblematiek levert economische kansen op voor Vlaanderen: creatie van nieuwe jobs, investeringen in onderzoek en ontwikkeling, ondersteuning van lokale bedrijven Benut deze kansen en veel jongeren zullen ervan profiteren!

Het Vlaams Klimaatbeleidsplan werd door tal van organisaties en adviesraden afgekeurd. Ook de Vlaamse Jeugdraad bestempelde het plan als onvoldoende. Wij beargumenteerden ons standpunt in ons Pamflet op het 3 e Vlaams klimaatbeleidsplan. Zorg ervoor dat in de volgende legislatuur het Klimaatbeleidsplan wordt herzien, of dat bijkomende maatregelen worden genomen. CONCLUSIE DEZE VIJF STRIJDPUNTEN VERTREKKEN INTEGRAAL UIT DE LEEFWERELD VAN KINDEREN EN JONGEREN. KRIJGEN ZE GEHOOR, DAN ZAL DE LEEFWERELD VAN KINDEREN EN JONGEREN MERKBAAR VERBETEREN. NIET ALLEEN HIER EN NU, MAAR OOK VOOR TOEKOMSTIGE GENERATIES. 23

Vlaamse Jeugdraad Leopoldstraat 25 1000 Brussel 02 551 13 50 www.vlaamsejeugdraad.be info@vlaamsejeugdraad.be Vormgeving: www.depoedelfabriek.com Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag verveelvoudigd, bewerkt en/of openbaar gemaakt worden door middel van druk, fotokopie, microfilm, internet, intranet, geluidsband, elektronische, magnetische, optische media of op welke andere wijze dan ook zonder de voorafgaande toestemming van de uitgever.

MEMORANDUM 2014 van de Vlaamse Jeugdraad naar aanleiding van de Vlaamse verkiezingen ONZE VIJF STRIJDPUNTEN VOOR VIJF JAAR STEVIG JEUGDBELEID 1 Meer en andere ruimte voor kinderen en jongeren 2 Stop kinderarmoede! 3 Burgerschapsvorming op school 4 Laat jong engagement bloeien! 5 Bouwen aan een duurzame wereld WE VRAGEN AAN DE BELEIDSMAKERS OM de Vlaamse Jeugdraad hierbij tijdig en intensief te betrekken het jeugdbeleid te enten op de leefwereld van kinderen en jongeren een categoriaal jeugdbeleid te voeren, met een geïntegreerde aanpak over de sectoren/niveaus heen zorg te dragen voor de realisatie van kinderrechten kinderen en jongeren te informeren over en te betrekken bij het beleid beleidsgaranties in te bouwen zodat kinderen en jongeren hun stem kunnen laten horen. LEES DE VOLLEDIGE BELEIDSAANBEVELINGEN BINNENIN EN ONTDEK HOE OOK U HET VLAAMS JEUGDBELEID VANAF 2014 KUNT VERBETEREN! www.vlaamsejeugdraad.be