PERMANENT ONDERZOEK LEEFSITUATIE PARTICIPATIE 2004 DOCUMENTATIE Rep04_wsa_dc.doc pagina 1
Inhoudsopgave Inleiding 1. Doelstellingen onderzoek 1.1 Doel onderzoek 1.2 Onderzoeksopzet 1.3 Opdrachtgever 1.4 Historie 2. Steekproef 2.1 Doelpopulatie 2.2 Steekproefkader 2.3 Steekproeftrekking 2.4 Steekproefomvang 3. Veldwerk 4. Verwerking 5. Ophoging 5.1 Methodiek 5.2 Hulpvariabelen en weegschema s 6. Kwaliteit 7. Beveiliging Bijlage 1: Codeboek en rechte tellingen POLS bestand Participatie 2004 Bijlage 2: Vragenlijst Recht en Participatie 2004 Rep04_wsa_dc.doc pagina 2
Inleiding De informatie die in dit rapport is opgenomen, gaat in op het onderdeel participatie van de POLS module recht en participatie (REP). Over het onderdeel recht, dat ingebed is in de modules REP en REM ( recht en milieu ), is de documentatie in een separaat rapport beschreven. Ook de documentatie die betrekking heeft op het onderdeel milieu is in een afzonderlijk rapport opgenomen. Meer algemene documentatie over POLS 2004 is beschikbaar in een rapport dat als basis dient voor de aanvullende documentatie over de diverse modules. De informatie die in deze documentatie is opgenomen gaat specifiek in op de bijzonderheden die gelden voor de genoemde module en vult in dat opzicht de algemene documentatie voor POLS 2004 aan. Waar er voor de onderwerpspecifieke modules geen sprake is van afwijkingen van procedures of activiteiten ten opzichte van het algemene onderzoek POLS wordt dan ook verwezen naar de algemene documentatie. Voor de duidelijkheid wordt de structuur van de algemene documentatie aangehouden zodat gebruikers eenvoudig kunnen zien waar er sprake is van bijzonderheden. De structuur van de documentatie komt overeen met de bestandsopbouw. Zo is er een bestand Recht, een bestand Participatie en een bestand Milieu. Deze bestanden zijn ontleend aan de vragenlijsten REP en REM. Het bestand Recht is gebaseerd op de gemeenschappelijke vragen in zowel de module REP als REM over slachtofferschap van criminaliteit, preventie, onrust, politiehulp en over het beroep op rechtshulp (N =10 552). Daarnaast worden in de module REM vragen gesteld over hinder in woonomgeving, milieubewust gedrag en inkomenswaardering (N =5 244). De module REP gaat naast slachtofferschap van criminaliteit in op de maatschappelijke participatie (o.a. vrijwilligerswerk en informele hulp vrijetijdsactiviteiten N = 5 308). Ook zijn in de REP-module enkele vragen over welzijn opgenomen en zijn enkele vragen gesteld over de tijd die mensen zouden willen besteden aan betaald werk, huishoudelijk werk en vrijwilligerswerk ten opzichte van de tijd die er daadwerkelijk aan wordt besteed. 1. Doelstellingen onderzoek 1.1 Doel onderzoek Het doel van het onderdeel participatie in de REP-module is het verzamelen van informatie over de deelname aan maatschappelijke activiteiten, waaronder de deelname aan het vrijwilligerswerk en het geven van hulp aan anderen buiten organisaties om, de zogenoemde informele hulp. Voorts is aandacht besteed aan de participatie in een aantal vrijetijdsactiviteiten op vooral het culturele en recreatieve terrein. Tenslotte zijn de sociale contacten met buren, vrienden en kennissen in kaart gebracht. Ook zijn in de REP-module enkele vragen over welzijn opgenomen en zijn enkele vragen gesteld over de tijd die mensen zouden willen besteden aan betaald werk, huishoudelijk werk en vrijwilligerswerk ten opzichte van de tijd die er daadwerkelijk aan wordt besteed. Rep04_wsa_dc.doc pagina 3
1.2 Onderzoeksopzet Voor de algemene onderzoeksopzet, waaronder steekproef en respons, wordt verwezen naar de algemene documentatie POLS 2004. Voor de kenmerken die opgenomen zijn in het bestand Participatie geldt een leeftijdsondergrens van 12 jaar. Sommige onderdelen zijn echter afgenomen bij personen vanaf 15 of 18 jaar. De vragen over vrije tijd en sociale contacten zijn vanaf 1998 aan mensen van 15 jaar en ouder gesteld. De vragen over vrijwilligerswerk zijn vanaf 1998 aan mensen van 18 jaar en ouder gesteld. In 1997 werden beide onderwerpen aan mensen van 12 jaar en ouder gesteld. 1.3 Opdrachtgever Het Centraal Bureau voor de Statistiek is opdrachtgever voor het enquêteren over onderwerpen binnen het bestand Participatie. 1.4 Historie Voor het ontstaan van de nieuwe enquête POLS wordt verwezen naar de algemene documentatie POLS 2004. POLS is ontstaan uit een samenvoeging van enkele onderzoeken, waaronder de enquête rechtsbescherming en veiligheid (ERV) en de leefsituatie-onderzoeken (LSO s, DLO s). De vragen over sociale contacten, lidmaatschappen van verenigingen en een aantal vrijetijdsactiviteiten komen voort uit de leefsituatie-onderzoeken die vanaf 1974 door het CBS zijn gehouden. Vragen over vrijwilligerswerk zijn ook in het verleden gesteld, maar deze zijn met de revisie van het DLO in 1994 niet meer opgenomen. Vanaf 1997 maken ze wel weer deel uit van POLS. Het blokje vrijwilligerswerk is uitgebreid met vragen over eventuele vergoedingen voor de gedane werkzaamheden. Tevens is informatie opgenomen over de tijdsbesteding aan vrijwilligerswerk en het soort werk (uitvoerend en / of bestuurlijk). De Enquête Slachtoffers Misdrijven vanaf 1981 en de Enquête Rechtsbescherming en Veiligheid (1992-1996) zijn de voorlopers van de POLS-modules REP en REM, wat betreft slachtofferschap van criminaliteit, beroep op rechtshulp, onveiligheid, preventie en politiehulp. 2. Steekproef 2.1 Doelpopulatie De doelpopulatie voor de module REP is de in Nederland woonachtige bevolking van 12 jaar en ouder in particuliere huishoudens. De steekproef wordt getrokken uit de Gemeentelijke Basis-Administratie. Personen die in instellingen en tehuizen wonen worden niet benaderd. 2.2 Steekproefkader Zie algemene documentatie POLS 2004. 2.3 Steekproeftrekking Zie algemene documentatie POLS 2004. 2.4 Steekproefomvang Rep04_wsa_dc.doc pagina 4
De totale steekproefomvang voor POLS in 2004 bedraagt 46 042 personen. Voor de modules REP en REM samen is dit 23 027, voor de module REP betreft het 11 527 personen. Voor de module REP is het gewenste steekproefaantal 5 000 personen. De steekproef is echter niet volledig uitgezet. Van de 9 076 personen die voor REP benaderd werden, hebben uiteindelijk 5 308 personen deelgenomen. Dit betekent dat de respons ruim 58 procent bedraagt. Overzicht 1. Steekproef, uitzet en bruikbare respons van Recht, REP en REM en POLSbasisvragenlijst 2004 Onderzoek Gewenste respons Steekproef Uitzet Bruikbare respons absoluut Bruikbare respons % van uitzet Recht 10 000 23 027 18 134 10 552 58,2 w.v REM REP 5 000 5 000 11 527 11 500 9 058 9 076 5 244 5 308 57,9 58,5 BASIS 20 000 46 042 36 256 21 669 59,9 3. Veldwerk Voor informatie over het veldwerk, de screening en uitzet van de steekproef, het opleidingstraject van het enquêtecorps en de evaluatie van het veldwerk wordt verwezen naar de algemene documentatie van POLS 2004. 4. Verwerking Voor informatie over interne gegevensverwerkingsproces van POLS wordt verwezen naar de algemene documentatie van POLS 2004. 5. Ophoging 5.1 Methodiek Voor informatie over de toegepaste ophogingsmethodiek in POLS voldoet de algemene documentatie van POLS 2004. 5.2 Hulpvariabelen en weegschema s Voor Recht (de totale respons van de vragenlijstmodules REP en REM) is het weegmodel: (geslacht leeftijd1) + burgerlijke staat + stedelijkheidsgraad + provincie-plus + werkzaam + eigen woning + enquêtemaand Rep04_wsa_dc.doc pagina 5
met de hulpvariabelen: geslacht (twee categorieën) man vrouw leeftijd1 (dertien categorieën) 12-14 jaar 30-34 jaar 50-54 jaar 70 jaar of ouder 15-19 jaar 35-39 jaar 55-59 jaar 20-24 jaar 40-44 jaar 60-64 jaar 25-29 jaar 45-49 jaar 65-69 jaar burgerlijke staat (vier categorieën) gehuwd gescheiden verweduwd nooit gehuwd geweest stedelijkheidsgraad (vijf categorieën) zeer sterk stedelijk sterk stedelijk matig stedelijk weinig stedelijk niet stedelijk provincie-plus (zestien categorieën) Groningen Friesland Drenthe Overijssel Gelderland Utrecht, exclusief de stad Utrecht Noord-Holland, exclusief Amsterdam Zuid-Holland, exclusief Rotterdam en Den Haag Zeeland Noord-Brabant Limburg Flevoland Amsterdam Rotterdam Den Haag Utrecht (stad) werkzaam (drie categorieën) werkzaam twaalf uur of meer per week werkzaam minder dan twaalf uur per week niet werkzaam eigen woning ( twee categorieën) bezit eigen woning huurt woning enquêtemaand (12 categorieën) Januari Mei September Februari Juni Oktober Maart Juli November April Augustus December Rep04_wsa_dc.doc pagina 6
Voor de deelsteekproef REP (opgenomen in het bestand Participatie) zijn de verkregen ophoogfactoren vermenigvuldigd met correctiefactoren zodanig dat de kruising (geslacht x leeftijd, met leeftijd in drie categorieën: 12-34 jaar, 35-54 jaar, 55 jaar of ouder) de bekende populatietotalen oplevert. 6. Kwaliteit Voor informatie over de kwaliteit van de verzamelde gegevens wordt verwezen naar de algemene documentatie van POLS 2004. 7. Beveiliging Voor informatie over de beveiliging van het bestand van de POLS basisvragenlijst zoals dat wordt meegeleverd met het bestand Participatie wordt verwezen naar de algemene documentatie van POLS 2004. Rep04_wsa_dc.doc pagina 7