Cursusbrochure 2011 Leergang Adviseur Bodem en Ondergrond Niveau1
Deelname aan de leergang wordt aanbevolen door NL ingenieurs werkgroep bodem en door de VVMA. Als contactpersonen fungeren: Lex Stax, Omgevingsatelier, tel. 06 21931031 lex.stax@omgevingsatelier.nl Cor Neeft, BodemBreedAcademie, tel. 06 53789906 of 0182 540850 cor.neeft@bodembreedacademie.nl Begeleidingscommissie: Martin Veul (Witteveen + Bos BV) Paul Kuipers (Envita Almelo BV te Almelo) Margot Philippart (Milieudienst gemeente Groningen) Dirk van der Eijk (Provincie Zuid-Holland) Locatiesponsoring door Arcadis BV te 's-hertogenbosch De BodemBreedAcademie is onderdeel van het expertisenetwerk bodem en ondergrond. In het expertisenetwerk Bodem en Ondergrond werken SIKB, SKB en het Agentschap NL Bodem+ samen. De BodemBreedAcademie stimuleert de ontwikkeling van nieuwe cursussen en trainingen voor degene die werkzaam zijn in het werkveld Bodem en Ondergrond. Contactgegevens: Postbus 420, 2800 AK Gouda T: 0182 540 850 info@bodembreedacademie.nl 2
Inhoudsopgave Inhoudsopgave 3 Plaats van de opleiding 4 Doelgroep, vooropleiding of werkervaring 5 Doelstellingen 5 Structuur en omvang 5 Inschrijving 6 Inschrijfgeld 6 Cursusdata en cursuslocatie 6 Opleidingsprogramma 7 Bewijs van deelname en getuigschrift 7 Examen 7 Cursusmateriaal 8 Kwaliteitsborging 8 De leergang op niveau 1 voor bodemadviseurs is tot stand gebracht door de BodemBreedAcademie op initiatief van en in samenwerking met: MUG Ingenieursbureau BV te Leek Envita Almelo BV te Almelo DHV BV te Groningen Omgevingsatelier te Sleen. 3
Inleiding Het werkveld 'bodem' loopt van bodemonderzoek tot duurzame energie met heel veel thema's daartussen. Het gaat altijd over technische kennis wat de bodem doet, milieuhygiënische kennis van het gedrag van stoffen en van water in de bodem en de interactie daartussen. Het doel is om goed om te gaan met de bodem. Omdat Nederland een druk bevolkt land is met een lange bewoningshistorie en industriële historie is verantwoord omgaan met de bodem een belangrijk uitgangspunt voor de inrichting en het gebruik van het land. De bodem is daardoor nog belangrijker geworden dan het al was. Juist met de toegenomen aandacht voor duurzaamheid en het gebruik van de ondergrond, zal het werkveld 'bodem' nog lang relevant blijven bij het gebruik van de ruimte. Na een initiële basisopleiding is er voor degene die als milieuadviseur 'bodem' werkzaam wil worden, geen reguliere opleiding die gebaseerd is op een landelijk opgesteld en met de branche afgestemd opleidingsprogramma. De BodemBreedAcademie heeft dat ingevuld door de opleiding 'Bodemadviseur 1' te initiëren. De opleiding gaat in op de milieuhygiënische kant van de bodem en de consequenties daarvan voor het gebruik van de bodem. De opleiding biedt de kennis die noodzakelijk is om projectleiders te kunnen ondersteunen. Tevens biedt het programma de basis om door te kunnen groeien naar projectleider, adviseur of specialist. Om deze functies te kunnen gaan vervullen is het noodzakelijk om kennis te maken met adviesvaardigheden. Deze vaardigheden zijn noodzakelijk om met de juiste inhoud het gewenste resultaat te bereiken. De vaardigheden zijn voor bedrijven net zo belangrijk als voor overheden. De opleiding bodemadviseur die in deze cursusinformatie wordt beschreven is een modulair opgezet programma dat een samenhangende leergang vormt op niveau 1. In het volgende hoofdstuk wordt de plaats van deze opleiding ten opzichte van de andere niveaus duidelijk gemaakt. De opleiding wil in de bestaande opleidingsbehoefte bij de milieuadviesbureaus voorzien. Op de opleiding voor niveau 1 sluit de opleiding 'Bodemadviseur 2' aan. Plaats van de opleiding In het functie document Adviseur Bodem, opgesteld binnen het SIKB project 29 - Eindtermenproject Kritische functies bodembeheer, wordt onderscheid gemaakt in drie functieniveaus, te weten junior, medior en senior. Hieraan gekoppeld kan een naar niveau gedifferentieerd opleidingentraject vorm gegeven. De volgende drie niveaus kunnen hierbij worden onderscheiden: Basisniveau 1: Instroomniveau voor degene die instromen in de startfunctie bodemadviseur; Doorstroomniveau 2: Voor degene die al enige uitvoeringservaring hebben en die een verdieping nodig hebben om door te groeien; Topniveau 3: Het topniveau voor senior bodemprofessionals. 4
Specialisaties Specialisaties Specialisaties Leergang niveau 1 - Opleiding bodemadviseurs (V10) 08-09-2011 In het onderstaande schema worden de genoemde niveaus gevisualiseerd. Niveau 3: Senior bodemprofessionals Niveau 2: Doorstroomniveau Niveau 1: Instroomniveau Deze leergang geeft vorm aan een opleiding op het eerste niveau. Op termijn zullen modules worden toegevoegd op een ander hoger niveau zodat ook daar op de functie toegespitste leergangen ontstaan. De opleiding 'Bodemadviseur 2' is daar een voorbeeld van. Doelgroep, vooropleiding of werkervaring Doelgroep : MBO-ers vanuit het milieukundige werkveld met circa 10 jaar werkervaring die ambitie hebben om door te groeien naar een adviesfunctie. HBO-ers en WO-ers zonder milieukundige achtergrond die werkzaam zijn in het milieukundige werkveld. De opleiding is primair bedoeld voor medewerkers bij milieuadviesbureaus maar staat ook open voor adviseurs binnen andere bedrijven en de overheid. Doelstellingen Zonder heel gedetailleerd in te gaan op de eindtermen, de doelstellingen per module en in het totaal, is de leergang zodanig opgezet dat de cursist na afloop een goed inzicht in het werkveld hebt gekregen. Het programma geeft vooral inhoudelijke achtergronden en gaat ook op hoofdlijnen in op de vaardigheden die de adviseur nodig heeft om z n werk goed uit te voeren. Dit betekent dat we ook aandacht besteden aan de kwaliteit van het werk van de adviseur en de context waarin hij/zij zijn werk moet doen: welke actoren komt de adviseur daar tegen en wat mogen ze van elkaar verwachten? Structuur en omvang Minimale : 12 personen groepsgrootte Duur : De opleiding bestaat uit 6 modulen die ieder afzonderlijk kunnen worden gevolgd. Iedere module bestaat uit 3 avonden van 4 lesuren. Het totale programma betreft dus (6 x 3) 18 avonden met totaal 72 lesuren. Per twee maanden start een nieuwe module. De doorlooptijd is circa 1 jaar, Studiebelasting : Naast de reguliere lestijd van 72 uur dien je uit te gaan van eenzelfde hoeveelheid eigen studietijd. Totaal dus circa 144 SBU. Bij een examen geldt een aanvullende inspanning van 24 SBU. 5
Inschrijving Via het online inschrijfformulier op de website: www.bodembreedacademie.nl. Inschrijfgeld Het inschrijfgeld is 550,00 per module van 3 avonden (12 lesuur). De totale cursusprijs bedraagt dus wanneer alle modules worden gevolgd 3.300,00. Voor het, facultatieve, examen geldt een examengeld van 200,00 per persoon. Alle bedragen zijn exclusief BTW. De cursusprijs is relatief laag omdat de BBA subsidie heeft verleend voor de ontwikkeling van de cursus en omdat we te gast zijn bij Arcadis te 's-hertogenbosch. Cursusdata en cursuslocatie Op de website van de BodemBreedAcademie vind je actuele informatie met betrekking tot de cursusdata en locaties. De cursus wordt verzorgd van 17.00 21.00 uur. Na een drietal uitvoeringen in Groningen, Rotterdam en Almelo is er in de tweede helft van 2011 een uitvoering gepland voor de regio Zuid in Den Bosch (gastheer: Arcadis, Utopialaan 40-48, 5232 CE Den Bosch). De gastheer zorgt in het kader van de locatiesponsoring voor broodjes en soep. In onderstaand schema staan de geplande data. 6
Opleidingsprogramma In het onderstaande schema zijn de zes modules kort omschreven qua inhoud. Ook kun je zien wie de docenten zijn en voor welke organisatie zij werken. Alle docenten zijn zeer ervaren als bodemadviseur én als docent. Elke module bestaat uit drie lesavonden. De data van de lesavonden staan ook in het programma. Naam van de module Korte inhoud Docenten Datum 1. Bodemverontreiniging Bodemverontreiniging: principes en wetgeving (wat is verontreiniging, historie in Nederland, ontstaan van regelgeving). Stofgroepen inclusief asbest en stofgedrag, toxiciteit, stofgedrag in de bodem, aanzet voor saneringstechnieken). Introductie in het werkveld: schets van instanties, taken, functies en verantwoordelijkheden. Kennis van de overheid. 2. Bodemonderzoek Bodemonderzoek (grond, grondwater, waterbodem en protocollen, asbest). Bodemonderzoek en rapportage (relatie tussen veldresultaat en rapport, overleg, kwaliteit, aanzet voor adviseren)bodemsaneringtechnieken (grond, 3. Bodemsaneringstechnieken grondwater, waterbodem) Bodemsaneringtechnieken (grond, grondwater, waterbodem) 4. Specifieke gevallen Specifieke gevallen (asbest, grootschalige grondwaterverontreiniging zoal VOCl, gasfabriek, diffuse verontreiniging, natuurlijke verontreinigingen, baggerspecie, 5. Grondverzet en hulpmiddelen 6. Rapporteren en adviseren bodembescherming NRB) Grondverzet (wanneer, Besluit bodemkwaliteit, Bouwstoffenbesluit. Gebruik van hulpmiddelen (Towabo, risicotoolbox, digitale bodemrichtlijn, sanscrit,..) Rapporteren en adviseren, kwaliteitszorg (Kwalibo, resultaten vertalen naar advies, normen en regels, toetsing), Belbin-rollen, eigen profiel. Peter Ramakers (provincie Noord- Brabant) Peter Rood (DHV BV) Bjent van der Enden (Witteveen + Bos) Edwin de Baat (Royal Haskoning BV) Ger Jan Bremmers (Envita Nijmegen BV) David van Winsum (Oranjewoud BV) In steekwoorden is het programma van de opleiding aangegeven. Daarmee is de hoofdlijn uitgezet. Binnen de opleiding is voldoende ruimte om eigen vraagstukken aan de orde te stellen. 22 september 2011 29 september 2011 6 oktober 2011 13 oktober 2011 3 november 2011 10 november 2011 17 november 2011 24 november 2011 1 december 2011 8 december 2011 15 december 2011 22 december 2011 12 januari 2012 19 januari 2012 26 januari 2012 2 februari 2012 9 februari 2012 16 februari 2012 Examen 15 maart 2012 Bewijs van deelname en getuigschrift De aanwezigheid bij iedere module wordt geregistreerd. Na afronding van de opleiding ontvang je een bewijs van deelname van de gevolgde modulen met een vermelding van het aantal gevolgde lessen. Wanneer je een examenopdracht uitvoert ontvang je bij een voldoende beoordeling een getuigschrift. Examen Dit is facultatief aan het eind van de totale opleiding waarbij er van uit wordt gegaan dat de kandidaat de kennis heeft van alle 6 modulen. Er kan worden gekozen voor een schriftelijk of mondeling examen. Het mondeling examen wordt afgenomen op basis van een eigen onderzoeksrapport op basis van een persoonlijk eindopdracht die de cursist zelf formuleert. Deze beschrijving wordt voorgelegd aan het opleidingsbegeleidingsteam die daar mee akkoord moet gaan. Vervolgens zal een begeleider het rapport beoordelen. Op de site van de BodemBreedAcademie is het cursusreglement van deze cursus gepubliceerd. 7
Cursusmateriaal Bij de ontwikkeling van het lesmateriaal gaan we uit van het materiaal zoals dat momenteel beschikbaar is binnen het samenwerkingsverband van de BBA. Dit in de vorm van de bodem cahiers, de onderzoeks- en projectrapporten. Boeken komen voor rekening van de cursisten zelf. Voor aanvang zal een literatuurlijst worden gepubliceerd van aanbevolen literatuur. Er worden géén uitgebreide pakketten hand-outs c.q. informatiemappen uitgereikt. De presentaties worden als PDFbestand uitgereikt op een BBA USB-stick of worden via een website ter beschikking gesteld. Kwaliteitsborging Voor de cursus is een begeleidingscommissie samengesteld met daarin zitting vertegenwoordigers vanuit IPO, VNG, NL Ingenieurs en VVMA. In samenwerking en met (locatie-)sponsoring door: 8