Raadsvoorstel Vergadering : 18 december 2014 Agendapunt : 9 Status : Besluitvormend Programma : (8) Werk en Bijstand Portefeuillehouder : Houkje Rijpstra Behandelend ambt. : Chris Koopmans E-mail : ckoopmans@t-diel.nl Telefoonnummer : (0511) 460 649 Zaak / Stuknummer : Z2014-09516 / S2014-24014 Aan de Raad. Onderwerp Verordening Cliëntenparticipatie Participatiewet Gemeente Tytsjerksteradiel 2015 Korte inhoud Onder de huidige WWB kennen we al een verordening cliëntenparticipatie. Hierin zijn regels opgenomen over de wijze waarop we vormgeven aan cliëntenparticipatie. De invoering van de Participatiewet brengt een aanpassing met zich mee op het gebied van wat een gemeente moet opnemen in een verordening cliëntenparticipatie. We passen daarom de verordening aan. Dit doen we om een goede werking van de cliëntenraad te waarborgen. De cliëntenraad wordt ondersteund en gefaciliteerd door de gemeente. We hechten sterk aan een actieve betrokkenheid van burgers die met de Participatiewet te maken krijgen. Voorstel van het College De Verordening Cliëntenparticipatie Participatiewet Gemeente Tytsjerksteradiel 2015 vaststellen. Ter inzage liggende stukken - Advies Cliëntenraad Werk & Bijstand gemeente Tytsjerksteradiel
Toelichting Inleiding De gemeenteraad geeft in een verordening aan hoe vorm gegeven wordt aan cliëntenparticipatie. Volgens afspraak is de verordening cliëntenparticipatie geëvalueerd met de cliëntenraad Werk en Bijstand. Wat is het probleem, en wat zijn de oorzaken van het probleem? De huidige verordening cliëntenparticipatie WWB en WIJ 2010 voldoet niet meer aan de eisen die worden gesteld in artikel 47 Participatiewet en dient daarom te worden aangepast. Ten opzichte van de WWB zijn in de Participatiewet een tweetal elementen expliciet toegevoegd aan artikel 47. In de verordening moeten we ook onderstaande elementen opnemen: - personen uit de doelgroep of hun vertegenwoordigers moeten vroegtijdig in staat worden gesteld om gevraagd en ongevraagd advies uit te brengen bij de besluitvorming over verordeningen en beleidsvoorstellen; - personen uit de doelgroep of hun vertegenwoordigers moeten worden voorzien van ondersteuning om hun rol effectief te kunnen vervullen. Wat zijn de beoogde maatschappelijke effecten? Met deze verordening cliëntenparticipatie en met het toevoegen van bovengenoemde elementen beogen we, en versterken we, een actieve betrokkenheid van burgers die met de Participatiewet te maken krijgen. Wat gaan we daarvoor doen? We hebben de cliëntenraad WWB gevraagd hoe zij het werken met de huidige verordening ervaren, en of zij in staat zijn om hun taak goed uit te voeren. De cliëntenraad heeft aangegeven geen belemmeringen te ervaren vanuit het werken met de huidige verordening. De cliëntenraad is tevreden met de ondersteuning en de faciliteiten die vanuit de gemeente worden geboden. We stellen daarom voor om de huidige verordening als basis te behouden voor de cliëntenparticipatie Participatiewet, met de toevoeging van de ontbrekende elementen die vanuit het juridisch kader van de Participatiewet worden opgelegd. We voldoen daarmee aan de veranderde voorwaarden die in artikel 47 Participatiewet worden opgelegd en creëren daarmee de mogelijkheid voor een actieve betrokkenheid van burgers die met de Participatiewet te maken krijgen. Wat mag het kosten? Een uitbreiding van financiële middelen is niet nodig. Het huidige budget is toereikend en er is geen noodzaak voor een begrotingswijziging 1. Communicatie Dit besluit publiceren we na besluitvorming in de gemeenteraad via www.overheid.nl en onze eigen gemeentelijke website. Cliënten informeren we door middel van een nieuwsbrief nadat de gemeenteraad instemt met deze verordening. 1 Ter informatie, het budget zoals begroot in 2015 bedraagt 11.199,-. Dit budget omvat onder meer de presentiegelden, reis- en verblijfkosten, en overige kosten voor bijvoorbeeld nieuwsbrieven. 2
In samenwerking met de afdeling Communicatie wordt de informatie richting de klanten en de burgers gestalte gegeven. Evaluatie De Verordening cliëntenparticipatie, en de daaruit voortvloeiende werkwijze, wordt uiterlijk in 2018 opnieuw geëvalueerd door de cliëntenraad. Burgum, 25 november 2014 Het college van Tytsjerksteradiel de secretaris de burgemeester O. de Jager MAC RC drs. E.J. ter Keurs 3
4
Raadsbesluit Gemeente Tytsjerksteradiel Raadsvergadering d.d. 18 december 2014, agendapunt 9 de Raad van de gemeente Tytsjerksteradiel; overwegende dat: op 1 januari 2015 de Participatiewet in werking treedt; de gemeenteraad op grond van artikel 47 Participatiewet bij verordening regels stelt voor de wijze waarop personen, of hun vertegenwoordigers, worden betrokken bij de uitvoering van de Participatiewet; gelezen het voorstel van het College d.d. 25 november 2014; tevens kennis genomen hebbend van het advies van de Cliëntenraad Werk en Bijstand; gelet op het bepaalde in artikel 7 lid 1 van de Participatiewet; BESLUIT: de Verordening Cliëntenparticipatie Participatiewet Gemeente Tytsjerksteradiel 2015 als volgt vast te stellen: 5
Verordening Cliëntenparticipatie Participatiewet Gemeente Tytsjerksteradiel 2015 Artikel 1. Begripsbepalingen 1. Alle begrippen die in deze verordening worden gebruikt en die niet nader worden omschreven, hebben dezelfde betekenis als in de Participatiewet, de Algemene wet bestuursrecht (Awb) en de Gemeentewet. 2. In deze verordening wordt verstaan onder: a. wet: Participatiewet. Voor de toepassing van deze verordening wordt daaronder mede verstaan de de Wet Inkomensvoorziening Oudere en gedeeltelijk Arbeidsongeschikte werkloze Werknemers (IOAW) en de Wet Inkomensvoorziening Oudere en gedeeltelijk Arbeidsongeschikte gewezen Zelfstandigen (IOAZ); b. cliënt: de persoon die een uitkering ontvangt van de gemeente Tytsjerksteradiel op grond van de Participatiewet; de persoon die behoort tot de personenkring als omschreven in artikel 7, eerste lid, onder a, van de Participatiewet; c. vertegenwoordiger cliënt: wettelijk vertegenwoordiger; de persoon die affiniteit heeft met de doelgroep; de persoon die lid is van een (belangen)organisatie, die raakvlakken heeft met de doelgroep; d. de cliëntenraad: een uit cliënten en vertegenwoordigers van cliënten bestaand orgaan met taken en bevoegdheden zoals in deze verordening omschreven; e. het college: het college van burgemeester en wethouders van de gemeente Tytsjerksteradiel; f. de wethouder: de wethouder die de portefeuille Werk en Bijstand beheert, dan wel diens plaatsvervanger; g. de voorzitter(s): de door de cliëntenraad uit haar midden gekozen voorzitter(s); h. de secretaris: de secretaris van de cliëntenraad of diens plaatsvervanger. Artikel 2. Instellingsbepaling en zittingsduur 1. Het college stelt de cliëntenraad in en benoemt de leden van de cliëntenraad. 2. De cliëntenraad wordt in de gelegenheid gesteld om voor elke vacature een aanbeveling te doen. 3. De leden nemen zitting voor een periode van zes jaar. Deze periode kan onder de volgende voorwaarden eenmaal worden verlengd met maximaal twee jaar: a. binnen deze twee jaar moet een vervanger worden gezocht; en b. zodra deze vervanger is benoemd, eindigt het lidmaatschap. 4. Het lidmaatschap van de leden van de cliëntenraad eindigt voorts: a. op eigen verzoek door schriftelijke opzegging; b. wanneer het lid niet meer behoort tot de personen genoemd onder artikel 3, lid 1, sub a, b, c, d. Het lid mag daarna nog maximaal 1 jaar deel uitmaken van de cliëntenraad. Artikel 3. Samenstelling van de cliëntenraad 1. Tot lid van de cliëntenraad kunnen worden benoemd personen: a. die een uitkering op grond van de Participatiewet van de gemeente Tytsjerksteradiel ontvangen; b. die een uitkering ontvangen op grond van de Algemene nabestaandenwet (ANW); 6
c. die behoren tot de doelgroep van de niet-uitkeringsgerechtigden als bedoeld in artikel 6, lid 1 onder a van de Participatiewet; d. die affiniteit hebben met de doelgroep of die lid zijn van een (belangen) organisatie die raakvlakken heeft met de doelgroep. 2. De cliëntenraad bestaat uit: a. minimaal 7 en maximaal 9 personen en wordt samengesteld uit een meerderheid van cliënten en een minderheid van mensen die ofwel affiniteit hebben met de doelgroep of vertegenwoordigers van (belangen)organisaties die raakvlakken hebben met de doelgroep; b. een door het college aangewezen ambtelijk secretaris. De secretaris is bij alle vergaderingen aanwezig, maar heeft daarin geen stemrecht. De cliëntenraad mag ook een lid uit haar midden aanwijzen als secretaris. In dat geval wijst het college een ambtelijk medewerker aan die zorg draagt voor de administratieve ondersteuning van de cliëntenraad. Artikel 4. Taak van de cliëntenraad 1. De cliëntenraad is een adviesorgaan voor het college en heeft tot taak het college op verzoek of ongevraagd advies te geven over de voorbereiding, uitvoering en evaluatie van beleid op het terrein van de Participatiewet in ruime zin. 2. Het gemeentebestuur vraagt over beleidsvoornemens van de gemeenteraad en het college advies aan de cliëntenraad op een tijdstip dat dit advies van wezenlijke invloed kan zijn op het te nemen besluit. 3. De cliëntenraad brengt schriftelijk adviezen uit. 4. De cliëntenraad is niet bevoegd te adviseren als het gaat om de belangen van een of meer individuele cliënten. Dit geldt ook voor de afhandeling van door cliënten ingediende klachten en bezwaarschriften. 5. Het advies wordt door de cliëntenraad schriftelijk uitgebracht binnen twee weken na de datum waarop over het betreffende onderwerp is vergaderd. Het advies wordt opgesteld door de secretaris en wordt ondertekend door de secretaris en de voorzitter. 6. De cliëntenraad wordt schriftelijk en gemotiveerd in kennis gesteld, wanneer het college afwijkt van haar adviezen. 7. Wanneer het college onderwerpen ter advisering aan de cliëntenraad voorlegt, zorgt het college er voor dat de leden van de cliëntenraad de relevante stukken op tijd ontvangen voorafgaand aan de vergadering. Artikel 5 Inspanningsverplichting van de leden 1. De leden zetten zich actief in voor het goed functioneren van de cliëntenraad. 2. De leden wonen alle vergaderingen van de cliëntenraad bij, tenzij er sprake is van overmacht. 3. De leden nemen deel aan werkgroep- of commissievergaderingen voor zover de cliëntenraad daartoe besluit. 4. De leden nemen tweemaal per jaar deel aan een cursus of training wanneer de cliëntenraad daartoe besluit. 5. De leden verrichten hun taak zonder last maar houden wel ruggespraak met hun achterban. Artikel 6 De vergaderingen van de cliëntenraad, de voorzitter, quorum 1. De cliëntenraad vergadert tien maal per kalenderjaar of zoveel meer als de voorzitter plus twee leden dat noodzakelijk vinden. Voor zover mogelijk zijn de wethouder en de manager van de afdeling bij het eerste gedeelte van de vergadering aanwezig. 7
Dit om vragen te beantwoorden en mededelingen te doen. De wethouder kan zich laten bijstaan door een of meer medewerkers uit de gemeentelijke organisatie. 2. De vergaderingen van de cliëntenraad vinden in beginsel achter gesloten deuren plaats. 3. De voorzitter roept de vergadering bijeen. Hij stelt in overleg met de secretaris tijd en plaats van de vergadering vast. De voorzitter is ook bevoegd een geplande vergadering af te gelasten wegens gebrek aan agendapunten. 4. De voorzitter stelt de agenda vast. De leden en de wethouder kunnen tot 10 dagen voor de datum van de vergadering agendapunten aanleveren bij de secretaris. 5. De voorzitter is verantwoordelijk voor het efficiënt en doelmatig functioneren van de cliëntenraad en de orde in de vergaderingen van de cliëntenraad. 6. Wanneer een lid is verhinderd de vergadering bij te wonen, dan meldt hij dit zo spoedig mogelijk bij de secretaris. 7. Wanneer bij een vergadering de meerderheid van het aantal leden niet ter zitting aanwezig is, dan gaat de vergadering wel door maar worden er geen besluiten genomen. 8. De secretaris maakt een verslag van de vergadering. De secretaris stuurt een kopie van het verslag aan het college. Artikel 7 Inschakeling van derdedeskundigen 1. De cliëntenraad kan zich laten adviseren door derdedeskundigen. De cliëntenraad kan het college verzoeken om eventueel hieraan verbonden kosten te vergoeden. 2. De cliëntenraad kan derdedeskundigen in de vergadering laten verschijnen en hen het woord laten voeren. Artikel 8 Geheimhouding, privacy, media 1. Wanneer door het college stukken of informatie in welke vorm dan ook ter beschikking worden gesteld waarvan het college aangeeft dat deze vertrouwelijk zijn, dan zijn de leden gehouden tot geheimhouding. Dit geldt tot het college bepaalt dat er geen geheimhouding meer nodig is. 2. De leden stellen geen informatie aan derden beschikbaar, waarvan hen bekend is, of waarvan mag worden verwacht dat deze vertrouwelijk is. 3. De leden waarborgen de vertrouwelijkheid van de identiteit van cliënten die zich tot hen wenden. Dit geldt ook voor de informatie die deze cliënten hen verstrekken wanneer die cliënten daarom vragen of waarvan de leden redelijkerwijs moeten aannemen dat zij die informatie niet aan derden mogen doorgeven. 4. De leden die in hun hoedanigheid als lid contact willen opnemen met de media doen dit niet eerder nadat daarover is overlegd met de cliëntenraad. Artikel 9 Faciliteiten 1. De cliëntenraad kan tweemaal per jaar gebruik maken van de raadszaal om overleg te voeren met de cliënten. De secretaris vraagt ten minste vier weken voor de datum van de voorgenomen vergadering het gebruik van de raadszaal aan. Het is ook mogelijk om gebruik te maken van een externe locatie. 2. De cliëntenraad kan, wanneer nodig, drie maal per jaar een nieuwsbrief voor de cliënten maken. De secretaris zorgt er voor dat de nieuwsbrief aan de cliënten wordt gestuurd. 3. De cliëntenraad kan het college vragen om vergoeding van de kosten van scholing en vorming. 8
4. De leden van de cliëntenraad ontvangen de volgende vergoedingen: a. een vaste onkostenvergoeding per maand; b. presentiegeld voor het bijwonen van de vergaderingen overeenkomstig de geldelijke voorziening ex art. 82 e.v. van de Gemeentewet (tot een maximum van 10 vergaderingen per jaar); c. een reiskostenvergoeding voor het bijwonen van de vergaderingen, de afstand tussen de woonplaats en het gemeentehuis moet dan 4 kilometer of meer zijn. 5. Het presentiegeld wordt jaarlijks geïndexeerd in overeenstemming met het Rechtspositiebesluit raads- en commissieleden. De vaste onkostenvergoeding wordt met hetzelfde percentage geïndexeerd. Artikel 10 De inwerkingtreding 1. Deze verordening treedt 1 januari 2015 in werking. 2. De Verordening Cliëntenparticipatie WWB en WIJ 2010, vastgesteld in de openbare raadsvergadering van 26 november 2009, wordt gelijktijdig ingetrokken. Artikel 11 Citeertitel Deze verordening wordt aangehaald als Verordening Cliëntenparticipatie Participatiewet Gemeente Tytsjerksteradiel 2015. Aldus besloten in de openbare vergadering van de Raad van de gemeente Tytsjerksteradiel van 18 december 2014. De Raad voornoemd, de griffier, de voorzitter mr. S.K. Dijkstra drs. E.J. ter Keurs 9
10
ALGEMENE TOELICHTING De gemeenteraad stelt bij verordening regels over hoe cliëntenparticipatie wordt vormgegeven. Artikel 47 Participatiewet geeft een aantal onderwerpen dat in ieder geval in deze verordening moeten zijn geregeld. Zo zullen personen die door de wet worden geraakt in staat moeten worden gesteld gevraagd en ongevraagd advies te geven. Ze dienen vroegtijdig te worden betrokken bij de vaststelling van beleid. Daarbij zal periodiek overleg plaatsvinden. Om een goede uitoefening van haar rol te waarborgen, worden de betrokkenen ondersteund en gefaciliteerd door de gemeente. De meest geëigende methode om deze cliëntenparticipatie en het periodieke overleg vorm te geven is het instellen van een gemeentelijk overlegorgaan, veelal aangeduid als cliëntenraad. De cliëntenparticipatie in het kader van de IOAW (artikel 42) en de IOAZ (eveneens artikel 42) is in deze verordening meegenomen. Om een goede werking van de cliëntenraad te waarborgen worden de leden van de cliëntenraad ondersteund en gefaciliteerd door de gemeente. We hechten sterk aan actieve betrokkenheid van burgers die met de Participatiewet te maken krijgen. ARTIKELSGEWIJZE TOELICHTING Artikel 1 Er is voor gekozen om de begrippen die al zijn omschreven in de Participatiewet, de Awb, en de Gemeentewet, niet afzonderlijk te definiëren in de verordening. Dit voorkomt dat in geval van wijzigingen van deze definities in de betreffende wetten ook de verordening aangepast moet worden. Artikel 2 Lid 1 en 2 Het college stelt de cliëntenraad in en benoemt de leden daarvan. De benoemingsduur is beperkt tot zes jaar. De cliëntenraad krijgt bij iedere vacature (ook bij herbenoemingen), dus voordat een lid wordt benoemd, de gelegenheid om een aanbeveling te doen bij het college. Lid 3 Herbenoeming van maximaal twee jaar is mogelijk. Hier zijn wel voorwaarden aan verbonden. Binnen de periode van twee jaar moet namelijk een vervanger worden gezocht. Zodra deze vervanger is gevonden en benoemd, eindigt het lidmaatschap. Lid 4 Het lidmaatschap van leden van de cliëntenraad eindigt op eigen verzoek door schriftelijke opzegging of omdat het lid niet meer tot de wettelijke doelgroep behoort. In dit laatste geval mag dit lid nog 1 jaar deel uitmaken van de cliëntenraad. Dit om de cliëntenraad in de gelegenheid te stellen een vervanger te zoeken. Artikel 3 Lid 1 Om de actieve betrokkenheid van alle personen goed tot zijn recht te kunnen laten komen, is het van belang dat de cliëntenraad een afspiegeling is van alle in artikel 7, eerste lid, onder a, van de Participatiewet genoemde doelgroepen. Een evenredige vertegenwoordiging van bovengenoemde groepen in de cliëntenraad is daarom het uitgangspunt van deze verordening. Dit zover dat redelijkerwijs mogelijk is. 11
Lid 2 In de cliëntenraad hebben minimaal 7 en maximaal 9 leden zitting. De meerderheid van de leden moet behoren tot de wettelijke doelgroep. De cliëntenraad wordt (mogelijk) ondersteund door een ambtelijk secretaris. De secretaris heeft geen stemrecht. Artikel 4 Lid 1, 2, 3, 5, 6 Dit artikel bepaalt de reikwijdte van de taken en bevoegdheden die aan de cliëntenraad zijn toebedeeld. Naast een adviserende taak over de uitvoering van de Participatiewet heeft de cliëntenraad ook recht van initiatief op dit terrein. De cliëntenraad wordt in ieder geval om advies gevraagd bij het opstellen en wijzigen van beleidsplannen en verordeningen met betrekking tot de Participatiewet. Hierbij is ook expliciet aangegeven dat de cliëntenraad tijdig betrokken wordt, zodat er invloed op de besluitvorming kan worden uitgeoefend. De cliëntenraad brengt schriftelijk adviezen uit. De secretaris stelt het advies op. De secretaris en de voorzitter ondertekenen het advies. Daarnaast ontvangt de gemeenteraad een kopie van het advies. Bij het niet of gedeeltelijk overnemen van een advies stelt het college de cliëntenraad daarvan schriftelijk en gemotiveerd op de hoogte. Lid 4 Uitdrukkelijk worden individuele zaken buiten het overleg met de cliëntenraad gehouden. Dit omdat de cliëntenraad geen belanghebbende is ten aanzien van beslissingen die betrekking hebben op individuele gevallen. Lid 7 Zonder relevante stukken kan de cliëntenraad niets beginnen. Het college moet er daarom voor zorgen dat de cliëntenraad over de benodigde stukken beschikt. Om te voorkomen dat het college ook geheime stukken of willekeurig welke stukken dan ook op verzoek aan de cliëntenraad moet sturen, is bepaald dat het college besluit om relevante stukken het moet gaan. Artikel 5 Het spreekt voor zich dat van de leden bepaalde inspanningen worden verwacht. Artikel 6 Dit artikel bevat de kern van de zaken die op grond van artikel 47 Participatiewet in de verordening moeten worden geregeld. Lid 1 De cliëntenraad vergadert tien keer per kalenderjaar. Wanneer mogelijk zijn de wethouder en de manager van de afdeling bij het eerste gedeelte van de vergadering aanwezig. Het is logisch om vaker te vergaderen wanneer beide partijen hiertoe reden zien. Lid 2 De vergaderingen zijn niet openbaar. Hiervoor is bewust gekozen. Op deze manier kan de cliëntenraad effectief vergaderen. Voor de achterban worden speciale bijeenkomsten georganiseerd. Lid 3 tot en met 8 De rest van het artikel spreekt voor zich en behoeft geen nadere toelichting. Artikel 7 Deze verordening biedt de cliëntenraad de mogelijkheid om zich te laten adviseren door derdedeskundigen. Zijn hier kosten aan verbonden? Dan kan de cliëntenraad, voordat opdracht wordt gegeven, het college vragen om deze kosten te vergoeden. 12
Artikel 8 Bij vertrouwelijke stukken en informatie zijn de leden van de cliëntenraad gehouden tot geheimhouding. Het is logisch dat vertrouwelijke informatie niet mag worden verstrekt aan derden. Dit geldt ook voor vertrouwelijke informatie die cliënten aan leden van de cliëntenraad verstrekken. Willen leden contact opnemen met de media, dan mag dit niet eerder nadat hierover is overlegd met de overige leden van de cliëntenraad. Artikel 9 Lid 1 en 2 De cliëntenraad kan twee maal per jaar gebruik maken van de raadszaal voor de achterbanbijeenkomsten. Ook is het mogelijk om gebruik te maken van een externe locatie. Daarnaast heeft de cliëntenraad de mogelijkheid om cliënten via een nieuwsbrief over diverse zaken te informeren. Lid 3 Kosten van scholing en vorming van de leden kunnen op verzoek worden vergoed. Lid 4 en 5 Leden van de cliëntenraad krijgen een vaste onkostenvergoeding per maand, presentiegeld en eventueel reiskosten voor het bijwonen van vergaderingen. Het presentiegeld en de vaste onkostenvergoeding worden jaarlijks met een bepaald percentage geïndexeerd. Artikel 10 en 11 Deze artikelen spreken voor zich en behoeven geen nadere toelichting. 13
14