Lokaties groen gas/co 2 -productie en glastuinbouw Programma: Kas als Energiebron, Transitie bio-energie Van: Sander Peeters, Energy Matters, sander.peeters@energymatters.nl, 030-691 1844 Aan: Datum: 3 september 2012 Ondernemersplatform bio-energie voor de glastuinbouw Inleiding De CO 2 die vrijkomt bij het opwaarderen van biogas naar groen gas kan rendabel geleverd en benut worden voor CO 2 -bemesting. De groen gas/co 2 -producent krijgt er een extra verdienmodel bij. De tuinder bespaart op inkoopkosten van vloeibare CO 2 of OCAP-CO 2. CO 2 productie met wkk en ketel is momenteel door de hoge aardgasprijs duur, maar is nog wel goedkoper dan de inkoop van OCAP-CO 2 en vloeibare CO 2. Rechtstreekse levering van CO 2 vanaf een nabijgelegen groen gasproducent kan dus aantrekkelijk zijn. De groene CO 2 uit de tot nu toe geleverde installaties van Pentair-Haffmans voldoet aan de food grade -norm. Food grade -CO 2 kwaliteit, is minimaal 99,9% zuivere CO 2, maar is geen noodzaak maar een houvast voor een plantveilige CO 2 -kwaliteit. Het gebruik van deze CO 2 -kwaliteit als gewasbemesting is niet schadelijk voor het gewas of personeel in de kas. Ook andere leveranciers van groen gas/co 2- installaties kunnen met nageschakelde techniek deze CO 2 -kwaliteit leveren. Hoe dan ook de geleverde CO 2 -kwaliteit dient ten alle tijden geanalyseerd te worden op plantschadelijke concentraties i.r.t. de teeltstrategie (zie hiervoor ook de Quickscan CO 2 uit biomassa ; www.energiek2020.nu/nieuws/detail/co2-uit-biomassa-kansrijk-voorglastuinbouw/). In deze notitie zijn de productielokaties opgesomd van groen gas/co 2 waarbij CO 2 in verschillende kwaliteiten vrijkomt en wat de afstand is tot het eerstvolgende glastuinbouwgebied (in vogelvlucht). Let wel, tot een afstand van respectievelijk 12 en maximaal 20 kilometer is het aanleggen van een leiding voordeliger ten opzichte van CO 2 - transport via de weg met een afstand tussen de transporteur en de groen gas/co 2 -productie-installatie van respectievelijk 50 en 150 km. Van de voorziene, SDE beschikte groen gas/co 2 -projecten is alleen de lokatie weergegeven daar er in de praktijk circa de helft wordt gerealiseerd. Zie de volgende pagina s met de volgende tabbellen en kaarten; 1. Operationele groen gas/co 2 -productie en glastuinbouw; groene CO 2 productie; ~94 kton CO 2 per jaar 2. Voorzien groen gas/co 2 -projecten, SDE beschikt tot 3 september 2012; groene CO 2 productie; ~142 kton CO 2 per jaar 3. Nieuwe initiatieven groen gas/co 2 4. Kansenkaart Stichting Groen Gas Nederland 5. Glastuinbouwgebied in Nederland Informatie t.b.v. nieuwe leden van het Ondernemersplatform bio-energie voor de Glastuinbouw : Het Ondernemersplatform wordt georganiseerd voor tuinders met houtstook- of biogasinstallatie en voor tuinders die hierin interesse hebben. Het Ondernemersplatform wordt, vanuit het programma Kas als Energiebron, in opdracht van Productschap Tuinbouw en het Ministerie van EL&I door Energy Matters georganiseerd. Tuinders wisselen op dit platform kennis en ervaring uit over uiteenlopende onderwerpen. Te denken valt aan biomassaprijzen en contracten, techniek en economie, groene CO2, restwarmte- of biogaslevering, innovaties, subsidies, emissienormen en vergunningen. De opkomst is met 10 tot 15 personen wisselend en is afhankelijk van de onderwerpen en excursielocatie. Tevens is, vanuit het programma Kas als Energiebron Jan Smits van Productschap Tuinbouw, Jolanda Mourits en Martijn Root van het Ministerie van EL&I aanwezig. Zodat je naast ons ook aan hen direct vragen en/of knelpunten kunt voorleggen. Zie meer over Biobrandstoffen en het programma Kas als Energiebron op www.energiek2020.eu en www.energymatters.nl/glastuinbouw/werkgroepen/platformbioenergie.aspx
1. Operationele groen gas/co 2 -productie en glastuinbouw; groene CO2 productie; ~94 kton CO2 per jaar) Locatie Bedrijf Vergister Groen gas (Nm3/hr) Opwerktechniek Leverancier CO2 (~kg/hr) Glastuinbouw km 1 Tilburg Attero Tilburg Stortgas, RWZI 300 Waterscrubber Carbiogas 270 Elshout 11 2 Wijster Attero Noord, voorheen VAM Stortgas 342 VPSA, Kooladsorptie Cirmac 308 >50km >50 3 Collendoorn Stortplaats Slagenweg Stortgas 25 Membraan? 23 >50km >50 4 Nuenen Attero Zuid/Carbiogas BV-Gulberg Nuenen Stortgas, RWZI 1000 Kooladsorptie, PSA Carbiogas 900 Deurne 18 Mierlo 3 5 Beverwijk Hoogheemraadschap Hollands Noorderkwartier RWZI/AWZI 175 Membraan, kooladsorptie Pentair Haffmans 158 Aalsmeer 21 Heerhgowaard 22 Roelofaarendsveen 29 6 Mijdrecht Waternet/RWZI De Ronde Venen RWZI/AWZI 40 Gaswasser, LP Cooab Cirmac 36 Mijdrecht (ten Westen) 4 Noordse Buurt 5 Aalsmeer (ten Zuid-Oosten) 8 Vleuten, Harmelen 15 Nieuwkoop 16 Roelofarendsveen 19 7 Groningen Attero Groningen, voorheen Essent-Vagroen Allesvergisting 710 LP Cooab, amine wassing Cirmac 639 Hoogezand-Sappemeer 11 Eemshaven 30 Luttelgeest 33 8 Zwolle Natuurgas Overijssel-Biovergisting Zwolle BVAllesvergisting 420 Waterscrubber? 378 Ens 26 9 Witteveen Bouwhuis Biovergisting BV Covergisting 220 Mebraan, kooladsorptie Pentair Haffmans 198 Erica (ten westen) 19 Klazienaveen 25 10 Bunschoten-Spakenburg A van de Groep en zonen BV Allesvergisting 970 Waterscrubber? 873 Vleuten 33 Harmelen 33 11 Well Ecofuels BV Allesvergisting 300 Membraan, kooladsorptie Pentair Haffmans 270 Wellerlooi (ten Oosten) 4 Horst aan de Maas 14 Maasbree 24 12 Bergen op Zoom Cargill, voorheen Nedalco Bioethanol Aanvullend H2S-verwijdering? 3000 Bergen op Zoom (Noord) 7 Rilland 10 Dinterloord (te ontwikkelen) 16 Moerdijk 30 Hoeksche Waard 32 13 Dinteloord Koninklijke Coöperatie Cosun U.A./Suiker UnieAllesvergisting 1100?? 990 Bergen op Zoom (Noord) 11 Dinterloord (te ontwikkelen) 5 Moerdijk 14 14 Tirns Schaap Bio Energie Covergisting 206 Membraan, kooladsorptie Pentair Haffmans 185 Berlikum 21 Sexbierum 20 15 Biddinghuizen Mts. Hotsma Covergisting 220 Membraan, kooladsorptie Pentair Haffmans 198 Ens 29 16 Amsterdam/Westpoort RWZI Westpoort RWZI/AWZI 87 Membraan Cirmac 78 Aalsmeer 19 Roelofarendsveen 39 Nieuwkoop 28 17 Rijsenhout De Meerlanden Holding NV Allesvergisting 400 LP Cooab Crimac 360 Aalsmeer 3 Roelofarendsveen 9 Nieuwkoop 14 Vleuten 28 18 Middenmeer HVC, Biogas Agriport BV Allesvergisting 750? Frames Gas Processing 675 Enhuizen 15 Andijk 10 Heerhgowaard 17 19 Vierverlaten Koninklijke Coöperatie Cosun U.A./Suiker UnieAllesvergisting 1250?? 1125 Hoogezand 18 Sappemeer 20 20 Asten Heusden Maatschap Leenders Covergisting 900?? 810 Heusden 0,3 Deurne 11 Maasbree 19 21 Oudehaske Omrin-Bouw- en Reststoffen Friesland B.V. Stortgas, RWZI/AWZI 261?? 235 Luttelgeest 25
2. Voorziene groen gas/co2-projecten, SDE beschikt; groene CO2 productie; ~142 kton CO2 per jaar Locatie Bedrijf Vergister Groen gas (Nm3/hr) Opwerktechniek Leverancier CO2 (~kg/hr) 22 Weurt ARN BV RWZI 350 Pentair Haffmans 315 23 Hensbroek Franico Allesvergister 450 Pentair Haffmans 405 24 Tholen MTS De Rijke Biogas BV Allesvergister 500? Pentair Haffmans 450 25 Beilen Oosterhof-Holman beheer BV Allesvergister 1250? 1125 26 Kootstertille Oosterhof-Holman Milieutechniek BV Allesvergister 1250? 1125 27 Klazienaveen Host Klazienaveen BV Allesvergister 400? 360 28 Drachten Orgaworld BV Allesvergister 648? 583 29 Bemmel Bio Energie Bergerden BV (BEB) Covergister 950? 855 30 Alphen aan den Rijn Delta Milieu Composteren BV Allesvergister 650? 585 31 Rilland Groene Poort BV Allesvergister 1875? 1688 32 Waalwijk Host Wabico BV RWZI/AWZI 30? 27 33 Tilburg Deponie Zuid NV Allesvergister 749? 674 34 Son Ecoson BV Allesvergister 850? 765 35 Sint Oedenrode Van Genugten VOF Covergister 450? 405 36 Sterksel Reiling Sterksel BV Allesvergister 1500? 1350 37 Montfort Kuijsten Montfort BV Covergister 180? 162 38 Maastricht Attero Zuid, Maastricht Allesvergister 428? 385 39 Beltrum Groot Zevert Vergisting BV Covergister 625? 563 40 Hardenberg Biobrandstoffabriek Hardenberg VOF Allesvergister 3000? 2700 41 Deurne Attero Zuid, Deurne Allesvergister 428? 385 42 Punthorst Biovergisting Zwolle BV Allesvergister 1875? 1688 43 Nieuweroord Landbouwbedrijf Kloosterman BV Allesvergisting hub 500? 450 44 Coevorden Bio Energie Coevorden BV Covergister 803? 723 45 Sevenum? Covergister 13? 12 46 Zwartebroek? Covergister 15? 14 3. Nieuwe initiatieven groen gas/co 2 : Locatie Bedrijf Vergister Groen gas (Nm3/hr) Opwerktechniek Leverancier 47 Sterksel HVI de Kempen Allesvergister??? 48 Roermond RWZI Roermond RWZI? Membraan, kooladsorptie Pentair Haffmans 49 Zuidlaren VOF Bio-energie Veendam Covergister??? 50 Nistelrode Biogas Nistelrode BV Covergister??? 51 Terneuzen Biopark Terneuzen Overige vergisting??? 52 Warmenhuizen Mts. P.J. en M.C. Pronk Covergister??? 53 Veelerveen Groen Gas Veelerveen Overige vergisting? Membraan, kooladsorptie? Pentair Haffmans 54 Wijster Mts. B en A.A.M. van Noord-Goes Covergister??? 55 Hiaure Mts H. B. en S. Lawerman-Dijkstra Covergister? Membraan, kooladsorptie? Pentair Haffmans
4. Kansenkaart Stichting Groen Gas Nederland De kansenkaart van Stichting Groen Gas Nederland toont alle biogasprojecten van Nederland (tot 3 september 2012). Groengasinitiatieven en projecten die nog niet zijn gerealiseerd, maar al wel in het bezit zijn van een SDE-beschikking (zie ook www.groengas.nl). Regio Noord:
Regio Oost:
Regio West:
Regio Zuid:
Glastuinbouwgebieden in Nederland