Wilhelmina Ziekenhuis Assen Vertrouwd en dichtbij Informatie voor patiënten Naar huis met een blaaskatheter z
U hebt een (transurethrale) blaaskatheter gekregen. In deze brochure leest u hoe u de katheter het beste kunt verzorgen.
1 Blaaskatheter Een katheter is een soepele, holle slang die ervoor zorgt dat de urine goed kan weglopen uit de blaas. De katheter blijft in de blaas zitten doordat aan het uiteinde in de blaas een ballonnetje wordt opgeblazen. De katheter wordt via de plasbuis in de blaas geplaatst. Met of zonder kraantje Er zijn twee mogelijkheden voor het opvangen van de urine. De ene mogelijkheid is dat de urine continu in een opvangzak wegloopt. De andere dat de katheter voorzien wordt van een kraantje, een zgn. Flip-Flo. Als u een katheter hebt met een kraantje, moet u dit vier maal per dag (of vaker als u aandrang voelt) openzetten, zodat de urine uit uw blaas kan wegstromen. Probeer de blaas in ieder geval leeg te maken voordat er meer dan een halve liter in zit. s Nachts kunt u een opvangzak aansluiten op de Flip-Flo, zodat de urine continu kan weglopen en uw nachtrust er niet door verstoord wordt. De Flip-Flo kunt u twee weken gebruiken. Daarna moet u een schoon kraantje aansluiten. Kraantjes kunt u bestellen bij Combi Care
2 Opvangzakken De urine die door de katheter wegloopt, komt in een opvangzak. Er zijn twee typen opvangzakken: een beenzak en een nachtzak. een beenzak Overdag draagt u een beenzak. Dit is een kleine zak waar een halve liter urine in kan. De beenzak draagt u op uw bovenbeen. U kunt de zak vastmaken met beenbanden met klittenband. Als de beenzak vol is, kunt u het kraantje aan de onderkant openzetten en de urine in het toilet weg laten lopen. (Als u moeilijk ter been bent, kunt u de urine natuurlijk ook ergens anders in laten weglopen, bijvoorbeeld in een maatbeker, urinaal of po.) Vergeet niet het kraantje dicht te doen als u de zak heeft leeggemaakt! een nachtzak s Nachts gebruikt u een nachtzak. Dat is een grote zak waar twee liter urine in kan. Aan de nachtzak zit een lange slang. Deze kunt u aan de dagzak vastmaken. Zorg er wel voor dat u het kraantje van de dagzak openzet! De nachtzak moet altijd lager hangen dan uw blaas. U kunt hem aan de rand van het bed bevestigen met een ophanghaak of u kunt de zak op de grond naast uw bed in een bakje of emmertje leggen.
3 Hygiëne Als de katheterzak een afvoeropening heeft, kunt u de zak uitspoelen met water en vijf dagen gebruiken. Daarna neemt u een nieuwe zak. In verband met een goede hygiëne is het verstandig om het afsluitdopje van de nachtzak overdag weer op de zak te doen. U moet het afsluitdopje dus goed bewaren en regelmatig schoonspoelen. Was uw handen voor en na het loskoppelen of vervangen van de urinezak. Voor vrouwen is het belangrijk om de huid rond het plasgaatje iedere dag te wassen met lauw water. Mannen moeten het gedeelte onder de voorhuid zorgvuldig wassen. Bestellen van opvangzakken Op de polikliniek Urologie hebt u een startpakket meegekregen. Hierin zit een aantal beenzakken en nachtzakken. Zo nodig kunt u thuis zelf een vervolgbestelling doen bij de firma Combi Care. In het startpakket vindt u hierover informatie. Vanuit de polikliniek Urologie wordt voor u een machtiging geregeld bij Combi Care, zodat de kosten vergoed kunnen worden door uw zorgverzekeraar.
4 Mogelijke problemen De eerste tijd na het aanbrengen van de katheter kunt u last hebben van lichte blaaskrampen (alsof u aandrang voelt om te plassen). Dit kan samengaan met urinelekkage langs de katheter. Ook kan het zijn dat de katheterzak zich niet meer vult met urine. Controleer dan of: de afvoer van urine niet belemmerd wordt door een knik in de slang de opvangzak zich lager dan de blaas bevindt u voldoende drinkt (ten minste anderhalve liter per dag) Omdat er in urine vrijwel altijd bacteriën zitten, heeft het geen zin om de urine daar standaard op te controleren. Om eventuele klachten zoveel mogelijk te voorkomen, is het belangrijk dat u goed drinkt. Gebruik van antibiotica is alleen zinvol als u koorts hebt, pijn of een algeheel malaisegevoel. Probeer ervoor te zorgen dat uw ontlasting regelmatig komt en niet te hard is. Bij harde ontlasting kunt u de neiging krijgen om te persen en als gevolg daarvan kan er urine langs de katheter lopen. Om uw ontlasting soepel te houden is het belangrijk om genoeg te drinken! Als uw klachten niet verdwijnen, neemt u dan contact op met de polikliniek Urologie! Katheter verwisselen Een blaaskatheter moet meestal om de zes weken worden verwisseld. Hiervoor kunt u terecht op de polikliniek Urologie, bij uw huisarts of bij een thuiszorgorganisatie. Als u een Flip-Flo hebt, wilt u dan een nieuw kraantje meenemen als uw katheter moet worden verwisseld?
5 Katheter verwijderen Waarschijnlijk is met u afgesproken dat u de katheter thuis op een bepaald moment zelf mag verwijderen. U doet dit op de volgende manier: Transurethrale katheter 1. U knipt de katheter door. Op het plaatje ziet u op welke plaats u dit moet doen. 2. Het ballonnetje in de blaas loopt daarna leeg. 3. Vervolgens trekt u de katheter er voorzichtig uit. Vragen? Als u vragen hebt over de blaaskatheter of de verzorging ervan, neemt u dan contact op met de polikliniek Urologie. Men is bereikbaar op werkdagen van 8.30 tot 16.30 uur op telefoonnummer (0592) 32 52 65.
Hebt u een opmerking of een klacht? De medewerkers en specialisten van het Wilhelmina Ziekenhuis Assen doen hun best u de juiste (medische) zorg te geven. Mocht er toch iets gebeuren waarover u niet tevreden bent, dan verzoeken wij u om dat door te geven. Dat kan aan degene die direct verantwoordelijk is of aan de ombudsfunctionaris van het ziekenhuis. Deze is bereikbaar via: e-mailadres: ombudsfunctionaris@wza.nl telefoonnummer: (0592) 32 56 24/32 55 55 (maandag t/m donderdag) postadres: WZA t.a.v. ombudsfunctionaris, postbus 30.001, 9400 RA Assen Meer informatie over de klachtenprocedure vindt u op www.wza.nl/patienten/een-klacht Wilhelmina Ziekenhuis Assen Europaweg-Zuid 1 Postbus 30.001 9400 RA Assen Telefoon (0592) 32 55 55 www.wza.nl 2014 WZA urolo14 maart 2014