PROTOCOL tussen De VERENIGING VAN VLAAMSE STEDEN EN GEMEENTEN Afdeling OCMW s Het STEUNPUNT ALGEMEEN WELZIJNSWERK Met betrekking tot de minimale dienstverlening die door de Openbare Centra voor Maatschappelijk Welzijn (OCMW) en de Centra voor Algemeen Welzijnswerk (CAW) dient verschaft te worden aan personen verblijvend in een residentieel opvangcentrum van een CAW. WETTELIJK KADER Art 1. Dit protocol regelt een materie die verband houdt met de uitvoering van: Wat de OCMW s betreft: - Artikel 1 van de OCMW-wet, dat stelt dat elke persoon recht heeft op maatschappelijke dienstverlening - De wet van 02 april 1965 betreffende het ten laste nemen van de steun verleend door de OCMW s Wat de CAW betreft: - Het decreet van 19 december 1997 betreffende het Algemeen welzijnswerk en het Besluit van de Vlaamse regering van 12 oktober 2001 ter uitvoering van het decreet van 19 december 1997 betreffende het Algemeen Welzijnswerk. - Het Ministerieel Besluit van 08 maart 1999 houdende validering van het sectorprotocol voor de autonome CAW s DOEL VAN HET PROTOCOL Art 2. Voorliggend protocol heeft tot doel om voor de persoon verblijvend in een residentieel opvangcentrum van het CAW, voor het OCMW en voor het CAW een aantal garanties te verschaffen omtrent de inhoud van de te verstrekken hulp-en dienstverlening, om de samenwerking in het kader van de begeleiding te optimaliseren en om een preventief welzijnsbeleid te ontwikkelen. BETROKKEN PARTIJEN EN HUN WETTELIJKE OPDRACHT Art 3. De betrokken partijen De ondertekenaars van dit protocol, VVSG en Steunpunt Algemeen Welzijnswerk, vragen met aandrang aan alle Vlaamse OCMW s en aan alle door de Vlaamse Gemeenschap erkende CAW s om dit protocol mee te onderschrijven en de inhoud ervan in de praktijk toe te passen. Het Steunpunt verbindt zich ertoe om de lijst van de residentiële opvangcentra binnen de erkende CAW s jaarlijks te actualiseren en over te maken aan de VVSG. Art 4. Wettelijke opdracht De OCMW s en de CAW s zijn t.a.v. de doelgroep thuislozen door de respectievelijke wetgevers met volgende taken belast. 1
Het recht op maatschappelijke dienstverlening, zoals gesteld in art 1 van de OCMW-wet, heeft tot doel eenieder in de mogelijkheid te stellen een leven te leiden dat beantwoordt aan de menselijke waardigheid. Deze dienstverlening is van materiële of immateriële aard en houdt t.a.v. de cliënten eveneens een begeleidingstaak in. De Centra voor Algemeen Welzijnswerk hebben de opdracht een verantwoorde hulp- en dienstverlening te organiseren die gericht is op het detecteren, voorkomen, verminderen, signaleren en oplossen van alle factoren die de welzijnskansen van personen, gezinnen of bevolkingsgroepen bedreigen of verminderen (art7 decreet aww) Art 5.Terreinen van samenwerking tussen de OCMW s en de CAW De gelijkaardige begeleidingstaak t.a.v. thuislozen maakt samenwerking tussen OCMW s en CAW s noodzakelijk. Deze situeert zich op remediërend en preventief niveau. Remediërend De OCMW s en de CAW s zijn samen verantwoordelijk voor de hulp- en dienstverlening aan de cliënt die verblijft in een residentieel opvangcentrum van een CAW. In dit protocol wordt ieders verantwoordelijkheid afgelijnd waardoor dubbele dienstverlenings- en begeleidingstaken worden uitgesloten. Deze algemene afspraken kunnen per cliënt verder geïndividualiseerd worden in functie van een optimalisering van het hulpverleningsaanbod. Preventief De OCMW s en CAW s hebben eveneens een gezamenlijke preventieve verantwoordelijkheid t.a.v. de client die verblijft in een residentieel opvangcentrum van een CAW. Per cliënt zal nagegaan worden welke acties door OCMW en CAW kunnen worden ondernomen om eventuele toekomstige vragen tot dienstverlening te ondervangen. OCMW en CAW wisselen hiertoe de nodige informatie uit mits eerbiediging van de privacy van de cliënt. HULP- EN DIENSTVERLENING TE VERZEKEREN DOOR HET CAW Art 6. Algemene omschrijving van het hulp- en dienstverleningsaanbod De hulp- en dienstverlening door de CAW s aan de opgenomen cliënten kan van materiële, van psycho-sociale en van sociaal-administratieve aard zijn. Hieronder wordt verstaan: 1. Materiële hulpverlening: het verblijf organiseren 2. Psycho-sociale hulpverlening: de kennis en de praktische en sociale vaardigheden bijbrengen die nodig zijn om van de maatschappelijke voorzieningen gebruik te maken; psycho-sociale begeleiding verstrekken gericht op het verhogen van de persoonlijke weerbaarheid, op het herstellen of opbouwen van een relatienetwerk, op het verhogen van de maatschappelijke zelfredzaamheid, op het streven naar professionele integratie. 3. Sociaal-administratieve taken: het in orde brengen van de sociale administratie, het in regel stellen met de sociale zekerheid, inventarisatie van schulden en boetes, informatie verstrekken en praktische ondersteuning geven bij het zoeken naar werk of opleiding,... Het CAW en het OCMW zullen per cliënt in onderling overleg, en eventueel i.s.m. derde begeleidende instanties, de meest aangepaste vorm van individuele begeleiding uitwerken. De psycho-sociale en sociaal administratieve begeleiding door het CAW is gratis.hierin zijn ook begrepen de kosten die onrechtstreeks betrekking hebben op de hulpverlening (bv. telefoongesprekken, postzegels, klein vervoer, ) Voor de verblijfskosten wordt een vergoeding gevraagd onder de vorm van een dagprijs. 2
Art 7. Bedrag van de dagprijs De prijs per dag voor opname in een residentieel opvangcentrum van een CAW bedraagt: Personen van 12 jaar en ouder : 20,50 Euro Personen jonger dan 12 jaar : 12,62 Euro Dit bedrag van de dagprijs is inclusief een forfait voor sociale participatie of zakgeld ten bedrage van: - 3,33 Euro per dag voor volwassenen - 1,64 Euro per dag voor personen jonger dan 12 jaar Dit zakgeld dient om de deelname van de cliënt aan het maatschappelijk leven te bevorderen. Het begeleidend personeel van het CAW ondersteunt de cliënt in de besteding van dit geld. Bovenvermelde bedragen zijn gekoppeld aan het indexcijfer van de consumptieprijzen 01.07.2002 en worden jaarlijks op 1 juli aan de index aangepast. van Art 8. Diensten gedekt door de dagprijs Onderstaand minimumpakket aan diensten wordt aangeboden door het CAW en is gedekt door de dagprijs. - Huisvesting : hierin zijn alle kosten die aan de huisvesting verbonden zijn vervat, inclusief de energiekosten, het onderhoud en een stukje afschrijving van de infrastructuur. - Voeding : alle voedingskosten zijn inbegrepen. Er wordt voorzien in drie maaltijden per dag, waarvan minstens één warme maaltijd. Bij de maaltijden is drank inbegrepen - Bijzondere voeding (dieet) is inbegrepen in de dagprijs. - Onderhoud : het onderhoud van de kamer, van het bedlinnen en van de persoonlijke was zijn inbegrepen. Van de cliënt kan worden verwacht dat hij/zij taken in de huishouding en het onderhoud opneemt. - Persoonlijke hygiëne : door het centrum wordt éénmalig bij opname een "sanitair pakket" ter beschikking gesteld van de cliënt. Het betreft die gebruiks- en verbruiksartikelen noodzakelijk voor de persoonlijke hygiëne (handdoek, washandje, zeep, scheerzeep, scheermesjes, maandverband, tandenborstel, tandpasta, kam). Privé-telefoongesprekken, gevoerd door de resident, worden niet door de dagprijs gedekt en dienen door de cliënt zelf gedragen te worden. HULP-EN DIENSTVERLENING TE VERZEKEREN DOOR HET OCMW Art 9. Tussenkomst in de dagprijs Voor het dekken van de verblijfskosten wordt aan de opgenomen cliënten een vergoeding gevraagd, onder de vorm van een dagprijs. Cliënten wier inkomen voldoende hoog is,betalen zelf deze vergoeding. Cliënten wier inkomen onvoldoende hoog is kunnen een beroep doen op de dienstverlening van het OCMW, dat, na onderzoek van de bestaansmiddelen, de dagprijs volledig of gedeeltelijk kan ten laste nemen. Het OCMW zal ambtshalve nagaan of de cliënt gerechtigd is op het leefloon. Het onderzoek naar de bestaansmiddelen geschiedt overeenkomstig de regels van toepassing voor het leefloon. De cliënt en het CAW verstrekken daartoe de nodige informatie. Wijzigingen in de inkomenstoestand worden onverwijld medegedeeld. 3
Art 10. Eventuele dienstverlening t.a.v. de cliënt naast het ten laste nemen van de dagprijs Onafhankelijk van het ten laste nemen van de dagprijs kunnen de OCMW s op individuele vraag van de cliënt aanvullende maatschappelijke dienstverlening verstrekken op grond van de aan het betrokken OCMW eigen criteria van dienstverlening. Hierna volgt een niet-limitatieve lijst van voorbeelden, welke cliënt per cliënt dienen behandeld te worden. - Ziekteverzekeringskosten : het ten laste nemen van de verplichte bijdrage. De aanvullende bijdrage - ziekteverzekering wordt gedekt door de cliënt zelf. - Specifieke afspraken kunnen eveneens gemaakt worden voor cliënten die ingevolge hun leeftijd of fysieke/psychische toestand een bijzondere opvang vergen. - Medische en geneeskundige zorgen - Kunnen eventueel toegekend worden: schoolgeld, schooltoelagen, kledingpakket, huurwaarborg, verhuistoelage/of installatietoelagen,.... De kosten van de lidmaatschapsbijdrage bij de instantie die de werkloosheidsverzekering uitbetaalt worden gedragen door de cliënt zelf. Art 11. Eventuele dienstverlening t.a.v. het CAW Het OCMW kan beslissen om aan een CAW een toelage toe te kennen i.f.v de specifieke functionele en categoriale taken welke een CAW op zich neemt i.f.v. specifieke regionale behoeften, vb. crisisopvang. Het is aangewezen om deze bijkomende afspraken te regelen via een aanvullend regionaal of individueel protocol. DUUR VAN DE DIENSTVERLENING Art 12. De duur van het verblijf in het CAW en de dienstverlening van het OCMW wordt per cliënt voor wie de dagprijs ten laste werd genomen, individueel bepaald. Het OCMW kan - eventueel bij tussentijdse evaluatie - beslissen over de wenselijkheid of de noodzakelijkheid van het voortduren van het verblijf van een cliënt in het CAW. Voorafgaand aan deze beslissing wordt hierover overleg gepleegd met het CAW en worden de mogelijke alternatieven besproken. AFSPRAKEN TAV OPNAMEAANVRAAG, VERSLAGGEVING, OVERLEG,OVERPLAATSING Art 13. Wederzijds overleg Het CAW en het OCMW zullen tav de cliënten die een beroep doen op de dienstverlening van het OCMW, systematisch met elkaar contact houden en wederzijdse afspraken maken, met als doel een evaluatie van het verblijf en de voorbereiding van de reïntegratie mogelijk te maken. Het CAW bezorgt driemaandelijks een bondig tussentijds evaluatieverslag. Voor de crisisopvang volstaat een schriftelijk eindverslag cfr. Art 18 Art 14. Opname Bij opname worden volgende documenten binnen de aangegeven periodes overgemaakt aan het OCMW: - intakefiche met volgende gegevens, binnen de vijf dagen: - identificatiegegevens ; - inkomenstoestand, relatie vervangingsinkomsten ; - verzekerbaarheidstoestand RIZIV ; - aanmeldingsproblematiek - aanvraag tot tussenkomst aan het OCMW en (desgevallend) schriftelijke volmacht van de cliënt aan het CAW 4
m.b.t. het rechtstreeks voldoen van de betaling aan het CAW, binnen de vijf dagen ; - eerste voorstel van werkpunten in het begeleidingsplan, binnen de maand Art 15. Overplaatsing naar een andere instellling Voortzetting van de dienstverlening door het OCMW bij overplaatsing/opname - zonder onderbreking - in een ander opvangcentrum of een andere instelling (rusthuis, ziekenhuis) is slechts mogelijk na voorafgaandelijk overleg tussen het OCMW en het CAW, uitgezonderd bij dringende opname in een ziekenhuis. De dringende opname dient gestaafd te worden door een afdoende gemotiveerd medisch attest. FACTURATIE EN BETALING Art 16. Facturatie aan het OCMW De dagprijs wordt door het CAW gefactureerd op het einde van de maand of op het einde van het verblijf in het centrum. De dag van opname en de dag van vertrek gelden als één dag. Dagen van geldige afwezigheid (bijv. opname in kliniek e.d.), waarbij in overleg met het OCMW echter voor de cliënt een plaats wordt vrijgehouden, worden gefactureerd tegen de helft van de dagprijs. De factuur wordt opgesteld onder vermelding van en aftrek van de inkomsten van de cliënt. Het CAW zal een standaardfactuur hanteren. Art 17. betaling Mits toestemming van de cliënt en geschreven volmacht aan het CAW, wordt de betaling van de kosten door het OCMW voldaan aan het CAW. Betaling gebeurt binnen een redelijke termijn. ONTSLAG Art 18. Bij het ontslag van een cliënt wordt door OCMW en CAW prioritair de wenselijkheid van de reïntegratie in de gemeente van herkomst van de cliënt bekeken. Om de kansen op maatschappelijke integratie en participatie van de ontslagen cliënt te maximaliseren, zullen OCMW en CAW speciale inspanningen doen om hem te laten genieten van de rechten die hem hierbij ter beschikking staan, ondermeer: - Afwijkingsmogelijkheid ten voordele van daklozen bij toewijzing van een woonst door een sociale huisvestingsmaatschappij. Het OCMW verbindt er zich toe om, op vraag van de client, t.a.v. de sociale huisvestingsmaatschappijen werkzaam in het gebied van woonstkeuze, een aanvraag tot afwijking in te dienen Indien de betrokken huisvestingsmaatschappij deze aanvraag positief beantwoordt mits bijkomende (begeleidings) voorwaarden op te leggen, wordt in onderling overleg tussen OCMW,CAW en client concrete invulling gegeven aan de gestelde voorwaarden. - De installatiepremie, voor de cliënt die een woonst betrekt die hem als hoofdverblijfplaats dient, toe te kennen door het OCMW waar die woning gelegen is. - De huurwaarborg voor het huren van een woonst, ten laste van het OCMW dat bevoegd was voor de cliënt bij zijn vertrek uit het CAW. - De huurtoelage verstrekt door het Vlaamse Gewest. De aanvraag hiertoe dient te gebeuren door de cliënt. Hij wordt hierover geïnformeerd en indien nodig ondersteund door het CAW. 5
Het CAW verplicht zich ertoe om elk vertrek van een cliënt waarvoor steun wordt verleend onmiddellijk te signaleren aan het betreffende steunverlenende OCMW. Binnen de 8 dagen na het ontslag bezorgt het CAW een eindverslag aan het OCMW. 6