Etnische en generatieverschillen in lekenopvattingen over internaliserende problemen Esmée E. Verhulp Ontwikkelingspsychologie - Universiteit Utrecht Met dank aan: Gonneke Stevens, Wilma Vollebergh, Trees Pels en Caroline van Weert
Aanleiding Rapport Gezondheidsraad (2012) Psychische gezondheid en zorggebruik van migrantenjeugd Prevalentie van psychische problematiek moeilijk te vergelijken, maar: Migrantenjongeren lijken tenminste evenveel problemen als autochtone leeftijdsgenoten te hebben Migrantenjongeren lijken ondervertegenwoordigd in de zorg
Wat weten we nog niet? In hoeverre er etnische verschillen in zorggebruik zijn wanneer rekening wordt gehouden MET DE MATE VAN PROBLEEMGEDRAG WAAROM verschillende etnische groepen ondervertegenwoordigd zijn in de zorg Rapport Gezondheidsraad Psychische gezondheid en zorggebruik van migrantenjeugd (2012)
Theoretisch model (Cauce et al., 2002) Step 1 Step 2 Step 3 Problem recognition Decision to seek help Mental health service selection
Theoretisch model (Cauce et al., 2002) Step 1 Step 2 Step 3 Problem recognition Decision to seek help Mental health service selection Problem identification Lay beliefs about causes/solutions Attitudes toward care(givers) Formal versus informal care
Doel van dit onderzoek Lekenopvattingen over emotionele problemen en attitudes t.a.v. de hulpverlening Etnische verschillen Vergelijking van vier etnische groepen Generatieverschillen Verschillen tussen ouders en hun adolescente kinderen Acculturatieverschillen Variatie onder ouders Samenhang met zorggebruik van jongeren voor internaliserende problemen
Onderzoeksgroep Onderzoeksgroep 1: Ruim 3000 jongeren op middelbare scholen met meer dan 40% niet-westerse migrantenjongeren Onderzoeksgroep 2: +/- 350 jongeren en hun ouders 50%: net zoveel internaliserende problemen 50%: meer internaliserende problemen Jongeren met Surinaamse, Turkse en Marokkaanse achtergrond (tweede generatie)
Procedure Vignette Het meisje A is 14 jaar en zit in de tweede klas van het voortgezet onderwijs. Ze maakt zich over veel dingen zorgen. Als ze bij nieuwe mensen komt of iets nieuws moet doen is ze meestal zenuwachtig. Ze is voor veel dingen bang en moet vaak huilen. Ze heeft regelmatig buikpijn, maar weet niet goed waardoor dat komt.
Instrumenten 1: Lekenopvattingen Oorzaken van emotionele problemen Individueel Bv: lichamelijk probleem, karakter of puberteit Familie Bv: iets ergs meegemaakt in familie, ouders Peers/school Bv: leeftijdgenoten/school Omgeving Bv: NL cultuur, vooroordelen/discriminatie, bovennatuurlijke krachten, (geldproblemen)
Instrumenten 2: Lekenopvattingen Oplossingen voor emotionele problemen Passieve oplossingen Bv: Niemand hoeft iets te doen, want het gaat vanzelf wel over Actieve oplossingen Bv: A. moet leren hoe zij beter met lastige dingen om kan gaan Oplossingen in omgeving Bv: De vrienden van A. moeten aardiger tegen haar zijn
Instrumenten 3: Attitudes Attitudes t.a.v. hulpverlening Informele hulp Bv: Ik vraag liever hulp aan iemand anders dan aan een hulpverlener Afwijzing van hulp Bv: Hulpverleners hebben niets te maken met mijn problemen Angst voor hulp Bv: Ik zou bang zijn dat een hulpverlener mijn probleem zou doorvertellen / Als ik naar een hulpverlener zou gaan, zou ik me zorgen maken wat anderen daarvan vinden
Resultaten Etnische verschillen ouders Oorzaken T-NL: Individuele en familieoorzaken + M-NL: Alle oorzaken Oplossingen S-NL & T-NL & M-NL: Passieve oplossingen + T-NL & M-NL: Actieve oplossingen Attitudes t.a.v. hulpverlening T-NL & M-NL: Informele hulp S-NL & M-NL: Angst voor hulpverlening +
Resultaten Etnische verschillen jongeren Oorzaken Geen verschillen Oplossingen T-NL: Passief & omgeving + Attitudes t.a.v. hulpverlening Geen verschillen
Resultaten Generatieverschillen Etnische verschillen bij ouders, maar nauwelijks bij jongeren Jongeren rapporteren meer negatieve attitudes t.a.v. hulpverlening
Resultaten Acculturatie oriëntaties Gerichtheid op eigen etnische dan wel Nederlandse cultuur Ik voel me op mijn gemak bij mensen Ik heb veel overeenkomsten met mensen Binnen migrantengroepen: Gerichtheid op NL cultuur Passieve oplossingen Afwijzing van hulpverlening Angst voor hulpverlening
Resultaten Relatie tot zorggebruik (ouderrapportage) Passieve oplossingen - Actieve oplossingen + Maar: geen verklaring voor de etnische verschillen in zorggebruik
Conclusie - 1 Lekenopvattingen Verschillen bij ouders, nauwelijks bij jongeren Ouders: Oorzaken: Lage scores M-NL ouders Oplossingen: Lage scores actieve oplossingen en hoge scores passieve oplossingen bij T-NL en M-NL ouders
Conclusie - 2 Attitudes t.a.v. hulpverlening Etnische verschillen bij ouders, niet bij jongeren Ouders: Wel angst voor hulpverlening, maar geen afwijzing T-NL en M-NL lager op informele hulp Jongeren: Meer afwijzing van en angst voor hulpverlening
Conclusie - 3 Acculturatie oriëntaties ouders - Meer gericht op NL cultuur resultaten meer in lijn met autochtone ouders (Gebrek aan) samenhang met zorg Verschillen met eerdere studies Geen vignetten Weinig zorg in sommige etnische groepen
In de praktijk Cultural formulation interview
Cultural Formulation Interview Semigestructureerd interview 4 domeinen: 1. Culturele definitie van het probleem 2. Culturele perceptie van oorzaak, context en steun 3. Culturele factoren betreffende coping en eerder hulpzoekgedrag 4. Culturele factoren betreffende huidig hulpzoekgedrag
Theoretisch model (Cauce et al., 2002) Step 1 Step 2 Step 3 Problem recognition Decision to seek help Mental health service selection Definitie van probleem Perceptie van oorzaak Coping en eerder hulpzoekgedrag Huidig hulpzoekgedrag
Vragen? E.E.Verhulp@uu.nl