Q en A s Landelijke inkoop jeugd door de VNG In dit document geeft de VNG antwoorden op veel gestelde vragen van gemeenten over de raamovereenkomsten die de VNG landelijk namens gemeenten sluit met jeugdhulpaanbieders van specialistische jeugdzorg met een klein volume en landelijke schaal, de zogenaamde landelijke inkoop. Gemeenten rekenen daarbinnen af naar wat ze gebruiken. Alle contracten en programma s van eisen vindt u binnenkort op www.vng.nl/landelijke-inkoopjeugdzorg Veelgestelde vragen Staat uw vraag er hieronder niet bij? Neem contact op met het Ondersteunings Team Decentralisaties! Wilt u graag een presentatie van de VNG hierover, bijvoorbeeld binnen een bestaand regionaal gemeentelijk overleg? Neem contact op met het Ondersteunings Team Decentralisaties, bel 070-373 83 98 or mail otd@vng.nl Toegang tot zorg Q: Is een gemeente verplicht om zorg af te nemen bij een door de VNG gecontracteerde jeugdhulpaanbieder? A: De raamovereenkomst kent geen exclusief recht (gedwongen winkelnering) op cliënten met specifieke kenmerken. Indien de gemeente gebruikmaakt van de raamovereenkomst, dan zijn de rechten en plichten voor de individuele gemeente en jeugdhulpaanbieder wel dwingend. Een gemeente of jeugdhulpaanbieder kan de inhoud van de raamovereenkomst niet opnieuw heronderhandelen. De raamovereenkomst treedt pas in werking wanneer een jeugdige binnenkomt bij een jeugdhulpaanbieder waarmee een raamovereenkomsten is gesloten. Q: Kan een arts verwijzen naar deze vorm van zorg? A.: Ja dat kan; de Jeugdwet bepaalt dat een huisarts, jeugdarts, medisch specialist of daaraan gelijkgestelde behandelaar naar alle vormen van jeugdhulp kan verwijzen. In de toelichting bij de wet is aangegeven dat de gemeente er bij artsen op aan kan dringen te verwijzen naar door de gemeente gecontracteerde zorg. Daaronder valt ook de zorg die de VNG heeft gecontracteerd namens gemeenten. Met het sluiten van raamovereenkomsten is deze vorm van zorg dus gecontracteerde zorg waarnaar door heel Nederland verwezen kan worden. De raamovereenkomst bepaalt dat na het opstellen van een hulpverleningsplan (waarin de inhoud, vorm, omvang en duur van de jeugdhulp wordt vastgesteld), juist ook wanneer door een arts is verwezen, de instelling een melding moet doen bij de gemeente op wie het woonplaatsbeginsel van toepassing is. Zodoende weet de gemeente tijdig of en wanneer een jeugdige in zorg is bij een jeugdhulpaanbieder van de landelijke afspraken. Q: Welke rol speelt de beschikking in de raamovereenkomst? A: De beschikking is geen onderdeel van de raamovereenkomst, omdat de beschikking gaat over de relatie tussen het kind en zijn ouders enerzijds en het college van B en W anderzijds. De raamovereenkomst vereist dat er een melding naar de gemeente moet gaan bij aanvang van de zorg. Dat betekent dat de gemeente voor deze vorm van zorg die valt onder het landelijk raamcontract niet de eis kan stellen dat er een beschikking moet zijn voor dat de zorg kan starten, want zo is dat niet afgesproken in de raamovereenkomst met de jeugdhulpaanbieder. Q: Wat is de inhoud van de melding start aanvang zorg? A: De zorgaanbieder meldt de volgende gegevens aan de Gemeente. a) naam van de Jeugdige; b) BSN van de Jeugdige; c) in geval van JeugdzorgPlus: naam van de gezagsdrager of voogd d) verwijzing naar de Overeenkomst, in het bijzonder artikel 2.1. (inroepen); e) de Prestatie die in rekening wordt gebracht; f) gemiddelde behandelduur behorende bij de prestatie. Q: Wanneer meldt de instelling?
A: Na het vaststellen van het hulpverleningsplan, behalve als bij de diagnostiek blijkt dat de jeugdige niet in deze specialistische voorziening hoort, dan wordt er gemeld na de diagnostiek. Q: Is er een risico op enorme groei van deze vorm van zorg, bijvoorbeeld omdat artsen zelfstandig door kunnen verwijzen? A: De VNG krijgt vier keer per jaar informatie van de instellingen over de volumeontwikkeling per gemeente en zal dit monitoren. Omdat het vaak gaat om intramurale of klinische plaatsen die niet zomaar uit te breiden zijn, verwacht de VNG niet zomaar een volumestijging. Daar komt bij dat een effect van de stelselherziening kan zijn dat regionale jeugdhulpaanbieders die niet onder de raamovereenkomst vallen minder snel naar landelijke derdelijns jeugdhulpaanbieders verwijzen. Indien toch een ongewone volumestijging ontstaat zal de VNG dit, eventueel samen met de jeugdhulpaanbieder en de betreffende gemeenten, nader onderzoeken. Q: In hoeverre kan een gemeente als opdrachtgever in het nieuwe stelsel regie voeren op de specialistische zorg die valt onder de raamovereenkomst die de VNG sluit? A: Met de raamovereenkomst zijn een aantal dingen verplichtend geregeld door de VNG namens gemeenten, zoals de prijs van de zorg die geleverd wordt, de inhoud van de informatieuitwisseling tussen gemeente en jeugdhulpaanbieder en de kwaliteit van de jeugdhulp. Door de meldingsprocedure in de raamovereenkomst krijgt de gemeente tijdig de mogelijkheid om in overleg met de jeugdhulpaanbieder de verbinding te leggen met ouders en hun systeem. Specialistische zorg wordt tot 2015 door veel verschillende financiers betaald, de decentralisatie geeft de mogelijkheid om zorgcarrières tussen instellingen te beëindigen en de gemeente heeft daartoe een prikkel, juist omdat de gemeente naar gebruik afrekent. We raden gemeenten aan om afspraken te maken met regionale jeugdhulpaanbieders over de verwijzing naar derdelijns jeugdhulpaanbieders, bijvoorbeeld door die via onder regie van de gemeente ingerichte specialistische consultatie te laten lopen. Aanbieders / functies Q:Met welke jeugdhulpaanbieders / voor welke functies wordt een raamovereenkomst gesloten? A: Voor onderstaande functies (we spreken over functies omdat we niet voor de hele omzet van een organisatie afspraken maken) sluit de VNG op landelijk niveau raamcontracten, waarbinnen gemeenten naar gebruik afrekenen. Functie Aanbieder Jeugdzorgplus a) JeugdzorgPlus voor jongeren onder 12 Horizon jaar; b) Zeer Intensieve kortdurende Observatie Horizon en Stabilisatie c) Gesloten opname van tienermoeders Intermetzo tijdens zwangerschap of met pasgeboren kind GGZ a) Eetstoornissen Altrecht GGz (Rintveld) en Rivierduinen (Ursula ) b) Autisme Dr. Leo Kannerhuis en Yulius c) Persoonlijkheidsstoornissen De Viersprong d) GGZ voor doven en slechthorenden GGMD, Pro Persona en Lentiz e) Psychotrauma Centrum 45 f) Eergerelateerd geweld/loverboys en Fier Fryslân prostitutie g) Kinder- en jeugd psychiatrie universitair en academisch h) Adoptie- en hechtingsspecifieke stoornissen Afdelingen universitaire en academische ziekenhuizen kinder- en jeugdpsychiatrie: UMC Utrecht, Erasmus MC, academisch deel van De Bascule, Curium, Accare en Karakter. Basic Trust
i) Forensische jeugdpsychiatrie klinisch GGZ Eindhoven (De Catamaran) Jeugd sterk gedragsgestoord licht Ambiq, s Heeren Loo (Groot Emaus), Koraal Groep verstandelijk gehandicapt (LVB ZZP 4 en (De la Salle) en Pluryn (de Beele) 5 met toeslag op tarief, 125 plekken) Expertise en behandelcentrum op het Fier Fryslân en Kompaan en de Bocht terrein van geweld in afhankelijkheidsrelaties onder 18 jaar. gespecialiseerde diagnostiek, observatie en De Hondsberg exploratieve behandeling aan LVB jeugd / GGZ met bijkomende complexe problematiek Erkende gedragsinterventies in het strafrechtelijk kader a) Functional Family Therapy Zie lijst in paragraaf 3.6 van LTA b) Multidimensional Treatment Foster Care Leger des Heils Jeugdzorg & Reclassering c) Multidimensionele Familietherapie Zie lijst in paragraaf 3.6 van LTA d) Multisysteem Therapie Zie lijst in paragraaf 3.6 van LTA e) Ouderschap met Liefde en Grenzen De Waag Voedselweigering bij peuters Forensisch-medisch onderzoek bij minderjarigen SeysCentra Forensische Polikliniek voor Kindermishandeling Q:Koopt de VNG alle erkende gedragsinterventies van Veiligheid en Justitie in, zoals MST? A: Nee, alleen diegene die worden ingezet in een strafrechtelijk kader. In de Factsheet Landelijke inkoopafspraken in het kader van het jeugdstrafrecht staat dit onderscheid uitgewerkt. Q: Koopt de VNG alle plekken in bij orthopedagogische behandelcentra? A: Nee, alleen bij de vier orthopedagogische behandelcentra die boven op de huidige zorgzwaartepakketten (ZZP s) 4 en 5 voor jongeren met een lichtverstandelijke beperking (LVG) extra zorg bieden. Het gaat om 125 plekken, die over de vier instellingen verdeeld zijn. Q: Is het wenselijk dat gemeenten zelf een contract sluiten met jeugdhulpaanbieders voor deze functies? A: Nee, want de VNG sluit raamovereenkomsten namens alle gemeenten en is daar via de Algemene Ledenvergadering (ALV) ook toe gemandateerd. Bovendien zullen jeugdhulpaanbieders daar ook niet toe bereid zijn, omdat juist zij er belang bij hebben om voor kleine specialistische voorzieningen met een landelijke schaal één contractpartij te hebben. Financieel Q: Maakt de VNG een volume- en een tariefafspraak met de jeugdhulpaanbieder? A: De VNG maakt geen volumeafspraak, wel een tariefafspraak, en wel voor drie jaar (2015, 2016 en 2017). Q:Waarom heeft de VNG gekozen voor een contractduur van drie jaar? A: In het landelijke Transitiearrangement (LTA) is afgesproken dat de landelijke afspraken voor de specialistische jeugdhulp voor drie jaar gelden. Het vergt namelijk enige tijd om goed zicht te krijgen op de ontwikkelingen in de jeugdhulp. Tijdens de periode van drie jaar bepalen de gemeenten gezamenlijk en mede naar aanleiding van overleg met de jeugdhulpaanbieders of de landelijke afspraken voor een bepaalde specialistische functie worden voortgezet, of nieuwe jeugdhulpaanbieders of nieuwe functies worden toegevoegd en of de inhoud van de landelijke afspraken (nog) goed aansluit op de regionale of lokale inrichting van de zorg. In de loop van de tijd kan de zorgvraag zich ontwikkelen in aard en omvang, kunnen er substituten ontstaan voor het bestaande aanbod, kunnen jeugdhulpaanbieders hun positionering aanpassen en/of kan het aanbod zich (meer) regionaal organiseren. De ontwikkeling van de landelijke
afspraken dient in nauwe samenhang met de ordening van de zorg op lokaal en (boven)regionaal niveau te worden gevolgd en afgestemd. Q: Waar vind ik de met de VNG overeengekomen tarieven? A: De VNG verstrekt de vastgestelde tarieven aan de gemeentelijk medewerker die daartoe door de gemeente is aangewezen. Hiertoe doet de VNG binnenkort een gemeentebrede uitvraag. Vanwege de concurrentiegevoelige informatie kan de VNG de gecontracteerde tarieven niet openbaar op haar website publiceren. Q: In welke mate is de bezuiniging doorvertaald in de tariefafspraak? A: De helft van de efficiencykorting van 120 miljoen in 2015, 300 miljoen in 2016 en 450 miljoen in 2017 is doorvertaald in het tarief. Q: Wat is de referentie voor het doorvertalen van de bezuiniging? A: Dat is het tarief dat door de huidige financier in 2014 is afgesproken. Bij meerdere financiers is dat het tarief van de grootste financier / de voormalig representerende verzekeraar. Q: Welk percentage moet een gemeente reserveren voor de raamovereenkomstendie de VNG sluit? A: 3,76% van het macrobudget is hier mee gemoeid. De 3,76% wordt niet door de VNG afgezonderd, maar is een landelijk gemiddelde van wat een regio zou moeten reserveren voor de landelijke afspraken. Voor alle zorgfuncties die vallen onder de landelijke afspraken maakt de VNG een raamcontract met een vastgestelde prijs waarbinnen gemeenten naar gebruik afrekenen. Het daadwerkelijk gebruik in uw regio bepaalt hoe hoog het percentage in uw regio is Opmerking [RvW1]: Link toevoegen naar bericht over de 3.76% Q: Van welk ritme van betaling gaat de raamovereenkomst uit en zijn er verschillen per jeugdhulpaanbieder? A: Het contract gaat uit van maandelijkse betaling achteraf, dit heeft voordelen voor de gemeente en jeugdhulpaanbieder. Het voordeel van de gemeente is dat er een gespreide betaling is en er daarmee het risico kleiner is dat er eenmalig, hoge declaraties binnenkomen. De uitgaven aan jeugdzorg zijn gelijkmatiger verdeeld over de maanden en monitoring van uitgaven is eenvoudiger. Het voordeel voor de jeugdhulpaanbieder is dat er geen tekort aan liquiditeit ontstaat omdat er maandelijks betaald wordt. Alleen voor de functie Adoptie- en hechtingsspecifieke stoornissen en de erkende interventie Ouderschap met Liefde en Grenzen geldt een betaling na afronding van de jeugdhulp. Voor de vier OBC s waarmee een raamovereenkomst wordt gesloten, geldt maandelijkse betaling vooraf. Kwaliteit Q: Aan welke kwaliteiteisen moet de jeugdhulpaanbieder voldoen? A: Aan de eisen die de Jeugdwet stelt, en de aanvullende kwaliteitseisen die in de Raamovereenkomst staan opgenomen. Q: Wat is de functie van de programma s van eisen die door de VNG zijn opgesteld? A: Die zijn onderdeel van de raamovereenkomst, en geven aan welke zorg de instelling levert voor het gecontracteerde tarief, aan welke eisen de instelling voldoet, wat de kwalificaties zijn van het personeel, hoe met wachtlijsten wordt omgegaan en welke bijdrage aan transformatie wordt geleverd. Juridisch Q: Wat is het derdenbeding? A: Een derdenbeding is een juridisch construct die de VNG gebruikt om de Raamovereenkomsten tussen de jeugdhulpaanbieder en de individuele gemeente te bedingen, het derdenbeding werkt als volgt: De VNG tekent met de aanbieders een overeenkomst Deze overeenkomst heeft als bijlage een raamovereenkomst In de overeenkomst staat opgenomen dat, als er voor het eerst een jeugdige van een gemeente in zorg komt voor de betreffende zorgfunctie bij de betreffende aanbieder, de onderliggende raamovereenkomst automatisch wordt bedongen Deze raamovereenkomst komt dus als het ware vanzelf tot stand tussen de individuele gemeente en de aanbieder; de gemeente hoeft dus niet te tekenen
De raamovereenkomst wordt enkel bij de eerste jeugdige van de gemeente die voor de zorgfunctie bij de aanbieder in zorg komt bedongen; nieuwe jeugdige(n) van de gemeente vallen vervolgens automatisch binnen de afspraken van de raamovereenkomst. Q: Waarom zijn de algemene en/of de gemeentelijke inkoopvoorwaarden van de VNG niet van toepassing op de Raamovereenkomst? A: Omdat de VNG namens iedere individuele gemeente de Raamovereenkomst afsluit/bedingt is het niet mogelijk om rekening te houden met iedere individuele (gemeentelijke) inkoopvoorwaarden. De VNG heeft daarom gekozen om alle inkoopvoorwaarden niet van toepassing te verklaren en de gekozen inkoopvoorwaarden te integreren in de Raamovereenkomst. Beleidsinformatie en declaratie Q: Welke informatie levert de jeugdhulpaanbieder bij de VNG aan in het kader van beleidsinformatie? A: Dat is dezelfde set als de gegevens die een jeugdhulpaanbieder bij het CBS aan moet leveren. Instellingen leveren dit vier keer per jaar bij de VNG aan. Per unieke jeugdige wordt aangeleverd: a) BSN, versleuteld; b) geboortejaar; c) geslacht; d) postcode; e) type ingezette jeugdhulp; f) startdatum Jeugdhulp; g) einddatum Jeugdhulp h) verwijzer jeugdhulp; i) wijze afsluiten Jeugdhulp. Calamiteiten Q: Welke eisen stelt de raamovereenkomst bij calamiteiten? A: Artikel 12 zegt daarover het volgende: 12.1 Jeugdhulpaanbieder is, op grond van artikel 4.1.8 Jeugdwet, gehouden om onmiddellijk melding te doen bij de Toezichthouder van iedere Calamiteit bij de verlening van Jeugdhulp, de uitvoering van een kinderbeschermingsmaatregel of van jeugdreclassering. Jeugdhulpaanbieder verstrekt bij en naar aanleiding van die melding aan de Toezichthouder de gegevens, daaronder begrepen persoonsgegevens, gegevens betreffende de gezondheid en andere bijzondere persoonsgegevens, die voor het onderzoeken van de melding noodzakelijk zijn. 12.2 Indien toezichthouder besluit om een nader onderzoek uit te voeren dan meldt hij deze Calamiteit bij de Landelijke Coördinatie en de Gemeente over de aard en omvang van de Calamiteit zonder tot individuele personen herleidbare gegevens te gebruiken. 12.3 Indien de Toezichthouder besluit tot (tijdelijke) sluiting van een (locatie) van de Jeugdhulpaanbieder, verleent Jeugdhulpaanbieder volledige medewerking aan een goede en vlotte overgang van de Jeugdigen naar de door de gemeenten daartoe aangewezen jeugdhulpaanbieder en bevordert ononderbroken voorzetting, aldaar, van de Jeugdhulp. 12.4 Gemeente en Jeugdhulpaanbieder maken in geval van calamiteiten en/of onverwachte gebeurtenissen afspraken een en ander in overeenstemming met de aard en ernst van het voorval over het informeren van direct betrokkenen, van andere overheidsdiensten en/of andere professionals, alsmede over informatieverstrekking aan media en aan politiek verantwoordelijken. 12.5 Jeugdhulpaanbieder informeert de Gemeente zo spoedig mogelijk over de conclusies in de rapportage van de Toezichthouder. VNG Q: Is de VNG gemandateerd om middels het derdenbeding raamovereenkomsten tussen de individuele gemeenten en jeughulpaanbieders van de landelijke afspraken te bedingen? A: De ALV van de VNG, het hoogste orgaan binnen de vereniging, heeft daar op woensdag 18 juni 2014 toe besloten.
Q: Blijft de VNG dit voor altijd doen? A: De landelijke afspraken zijn een hulpconstruct die in ieder geval de eerste drie jaar (2015, 2016 en 2017) wordt gehanteerd. In 2017 zal de VNG opnieuw besluiten of een dergelijk hulpconstruct nog nodig is.hoe zijn gemeenten betrokken bij dit besluit? De ALV van de VNG zal in het najaar in 2014 een plan krijgen over de inrichting van het contractbeheer. Onderdeel daarvan is ook het opdrachtgeverschap voor de uitnames die de VNG in opdracht van gemeenten heeft gedaan, en waar ook in juni 2014 toe besloten is. Onder de noemer landelijke coördinatie zal de VNG uitwerken hoe dit contractbeheer eruit ziet. Besluitvorming gaat via het VNG-bestuur, de bestuurlijke subcommissie jeugd van de VNG adviseert het bestuur daar in. Het ambtelijk netwerk jeugd is het voorportaal voor deze commissie. Daarnaast heeft de VNG een ambtelijke klankbordgroep voor dit onderwerp. Tot slot zal de VNG een lijst met contactpersonen per gemeente aanleggen. Zij kunnen ook de exacte tariefinformatie per instelling ontvangen, omdat dit geen openbare informatie is, maar gemeenten wel moeten weten of instellingen het correcte tarief in rekening brengen.