Projectvoorstel ter ondersteuning naar aanleiding van 100 jaar Ecobeton Water Technologies Hogere toegang tot drinkwater en sanitatie in de zuidelijke Sierra van Ecuador Regio Saraguro-Oña Ecobeton Water technologies blz 1 of 8 februari 2010
1. Situering (regio) Het programma concentreert zich op twee naburige kantons in het zuidelijke Andes gebergte van Ecuador, het kanton Saraguro (provincie Loja), en het kanton Oña (provincie Azuay), met een totale bevolking van 32.000 inwoners. De kantons Oña en Saraguro behoren, met 66% van bevolking dat in armoede leeft, tot de meest benadeelde zones in de zuidelijke Sierra van Ecuador. De toegang tot basisvoorzieningen zijn er beperkt, de basisnoden van 87% van de bevolking worden niet gedekt. 2. De partners a. de partner in België Het programma wordt voorgesteld en beheerd door PROTOS. PROTOS komt op voor een rechtvaardig, duurzaam en participatief waterbeheer in de landen van het Zuiden en in België. Actief in 9 landen van Afrika en Latijns-Amerika investeert PROTOS jaarlijks bijna 8 miljoen EUR voor de drinkwatervoorziening van 120.000 nieuwe mensen per jaar en de ondersteuning van 40.000 boeren bij hun kleinschalige irrigatie, landbouwproductie en vermarkting. PROTOS vzw Flamingostraat 36, B 9000 Gent Tel : 09/235 25 10 Fax : 09/225 66 07 info@protosh2o.org www.protosh2o.org Ondernemingsnummer: 0417.299.047 RSZ inschrijvingsnummer: 0869696-17 NGO erkend door DGOS op 07/07/1977 en vernieuwd op 13/11/97 b. de partner in het Zuiden De lokale partner, CEDIR, heeft als doelstelling om gemarginaliseerde bevolkingsgroepen (kleine boeren, vrouwen, jongeren,...) te versterken door ondersteuning bij een verbeterde toegang tot basisinfrastructuur (drinkwater, sanitair, irrigatie), bij landbouwactiviteiten of integraal waterbeheer en aldus mogelijkheden te bieden tot deelname aan politieke en economische besluitvorming. Om te komen tot duurzame systemen wordt nauw samengewerkt met de gemeentebesturen van Oña en Saraguro. CEDIR (CENTRO DE DESARROLLO E INVESTIGACION RURAL) Avenida Ordóñez Lazo y Jacarandá. Edificio Puertas del Sol. Planta baja. Oficina No 5 Cuenca, Provincie Azuay, Ecuador Tel : + 593/7/ 2822 703 Ecobeton Water technologies blz 2 of 8 februari 2010
3. Probleemstelling In de zones in Saraguro waar het project zich nu op concentreert, is de drinkwater en sanitatietoestand schrijnend : Type toegang tot drinkwater / sanitatie % vd bevolking Bevoorrading aan systemen die zuiver water leveren 8 Bevoorrading aan systemen die vaak defect zijn en/of onzuiver water leveren 58 Bevoorrading aan onbeschermde bronnen 36 Toegang tot basissanitatie 31 In Oña werd de voorbije jaren dankzij de inzet van PROTOS-CEDIR de toegang tot drinkbaar water verhoogd tot 97%. Alle drinkwatersystemen beschikken er over een functioneel drinkwatercomité. In samenwerking met het kantonaal bestuur van Oña werd een tweedelijns structuur gecreëerd, de COPLAV, die de opvolging en ondersteuning van de comités en het lange termijn beheer moet verzekeren. Deze structuur is nog vrij jong, en dient nog verder ondersteund te worden in zijn werking en ontwikkeling. In samenwerking met de gemeente Bierbeek bouwden PROTOS en CEDIR in 2006-2008 ook een afvalwaterbehandelingsstation. Hoewel de bevolking nu beschikt over drinkbaar water, blijven de gezondheidsindicatoren bedreigend. De prevalentie van parasitosis (infectieziekten door parasieten) blijft hoog (51,8% van de kinderen), ondermeer als gevolg van het gebrek aan basis sanitaire voorzieningen (slechts 24% van de gezinnen) en onaangepast gedrag. 4. Doelstelling a. Algemene doelstelling Het project wil bijdragen tot een verbetering van de levensomstandigheden van de bevolking in de achtergestelde rurale gebieden van Oña en Saraguro door een duurzame toegang tot sociale basisdiensten. b. Specifieke doelstelling Het programma zal een duurzame en rechtvaardige toegang tot drinkwater en basissanitatie realiseren voor 7.000 personen in de achtergestelde gebieden van de kantons Oña en Saraguro, en dit binnen een kader van Integraal Waterbeheer en decentralisatie van het bestuur. 5. resultaten over de gehele programmaperiode 2008-2011 1) Met betrekking tot toegang tot drinkwater en basissanitatie: Minstens 7.000 personen hebben toegang verkregen tot drinkwater; Minstens 1.800 personen hebben toegang tot basissanitair verkregen door de bouw van voorzieningen in 20 scholen, vormings- of gezondheidscentra en in 175 families. 2) De 7.000 watergebruikers hebben hun gedrag aangepast in verband met het correct gebruik van water, persoonlijke hygiëne, de bescherming van de natuurlijke hulpbronnen en gendergelijkheid; 3) De nieuw gebouwde en gerehabiliteerde drinkwater- en sanitatieinfrastructuur wordt op een efficiënte en transparante wijze beheerd door de kantonale overheden, de watercomités, de gebruikers met ondersteuning van de staatsdiensten en de private operatoren; 4) Tot slot worden het proces en de beheersmodellen zoals ontwikkeld in deze zone gedocumenteerd en worden de ervaringen voorgesteld op regionale en nationale waterfora, om zo bij te dragen tot een beter sectoraal beleid. Ecobeton Water technologies blz 3 of 8 februari 2010
6. Activiteiten gepland in 2010 De activiteiten kunnen als volgt samengevat worden: Resultaat 1: Toegang tot drinkbaar water en basissanitair in 2010 Realiseren en rehabiliteren van drinkwaterinfrastructuur via een participatieve aanpak die de kantons en de gebruikers volledig verantwoordelijk stelt voor de planning en uitvoering. Afwerken van de systemen die in 2009 werden opgestart: Tenta Centro (90 families), Rodeo- Molle (35 fam), Conchabon (20 fam). Opstarten van de volgende systemen: Toctepamba (45 fam), Tuchín (35 fam), Potrerillos (40 fam) en tegen het einde van het jaar La Papaya (80 fam). Totaal begunstigden: 345 families of 1725 personen. Realiseren van basis sanitatie-infrastructuur bij 180 families en in 6 centra. Afwerken van familiale sanitaire installaties in Membrillo (30 fam), Gurudel (80 fam). Installatie van familiale sanitaire installaties in Morasloma (70 fam). Totaal begunstigden: 180 families of 900 personen. Afwerken van de sanitaire installaties in de school van Urdaneta (255 leerlingen). Interventies in de scholen van Tuchín, Conchabon en San Antonio (aantal lln nog niet precies geregistreerd). Interventies in de gezondheidscentra van Gurudel (120 fam) en La Papaya (80 fam). De familiale basis sanitaire installaties bestaan uit WC, lavabo en douche met elektrische kop om het water te verwarmen (geen onnodige luxe in de Sierra...). Het zijn eenheden die dicht aan het huis aangebouwd worden, in een architectuur die aansluit bij het lokale kader/landschap. Wat betreft afvalwaterzuivering; PROTOS werkt aan een document dat onze verschillende ervaringen beschrijft, en ingaat op de gebruikte technologie, kosten en de kwalitatieve resultaten. Dat document moet ons toelaten om onze visie op afvalwater duidelijker te formuleren, evenals de type interventies die we kunnen overwegen, beter te documenteren. Resultaat 2: M.b.t. watergebruik, hygiëne, milieu, gender Sensibiliseren en vormen van de gebruikers rond hygiëne, onderhoud, duurzaam watergebruik, gender. Deze sensibilisatie gebeurt in het kader van de geplande interventies die worden gerealiseerd met een stapsgewijze methodologie (de 24 stappen aanpak). Daarnaast wordt steeds een lokaal iemand gezocht die toekomstige operator van het systeem wordt en zo van bij de aanvang van de werken ingeschakeld wordt zodat er goede kennis is van het systeem en zodat de nodige vorming rond bedrijfsvoering en onderhoud kan gegeven worden. Er wordt ook steeds een handboekje opgesteld voor het specifieke systeem met aanwijzingen voor onderhoud. Analyse van waterbronnen in samenwerking met gebruikers en gemeentelijke milieudiensten. Sensibilisatie m.b.t. milieubescherming en uitwerking van bronbeschermende maatregelen. In de zone is een intercommunale samenwerking geformaliseerd en redelijk actief. Het is een forum van 13 gemeentes die samen hetzelfde stroombekken delen, en die steeds meer activiteiten opzetten rond stroombekkenbeheer (inventarissen, uitwerken van beleid rond beschermingsgebieden, concrete beschermingswerken van bronnen...). Resultaat 3: Beheersstructuren voor water en sanitatie Oprichten en legaliseren van representatieve drinkwatercomités. Opleiden rond administratie, financieel en boekhoudkundig beheer, stockbeheer, technisch onderhoud. Ecobeton Water technologies blz 4 of 8 februari 2010
In Saraguro: Oprichten en versterken van een 2 de lijns-beheersstructuur in samenwerking met de gemeentelijke waterdienst en de rurale watercomités. Uitwerken van een globaal beleidsplan rond drinkwater en sanitatie. In Oña: Consolideren van de bestaande 2 de lijns-beheersstructuur COPLAV: vorming van personeel, verhoging aantal aangesloten systemen, ondersteuning bij planning, financieel beheer, opvolging van de systemen en dienstverlening. Uitwerken van een strategisch bedrijfsplan. Uitwerken van een globaal beleidsplan rond drinkwater en sanitatie op kantonnaal niveau. Resultaat 4: Documentatie en beleidsbeïnvloeding Uitwerken en toepassen van een systeem voor periodieke rapportage over de uitwerking. Opmaken globale beheerplannen voor drinkwater- en sanitatiesector. Organiseren van tussentijdse overleg- en reflectiemomenten. Uitwerken documenten die de ervaringen en lessen beschrijvingen. Deelnemen aan regionale en nationale fora mbt waterbeheer voor uitwisseling van kennis en positieve ervaringen. Het nationaal beleid actief opvolgen en aanreiken van kennis voor beleidsbeïnvloeding. 7. Stand van zaken; externe factoren en randvoorwaarden: Het project startte in januari 2008. In 2008 en 2009 werden reeds volgende verwezenlijkingen gerealiseerd: Drinkwatersystemen werden aangelegd en/of gerehabiliteerd in 8 dorpen waarvan er 5 volledig afgewerkt zijn eind 2009. 4.320 Personen verkregen zo toegang tot drinkbaar water. Interventies in basis sanitaire voorzieningen, zowel op familiaal vlak -installaties in 3 dorpen (125 families)- als in 3 scholen (240 leerlingen). De interventies in scholen werden gekoppeld aan een vormingsprogramma van leerkrachten (groene scholen) met uitbreiding van het lespakket in watergerelateerde thema s (water, gezondheid, hygiëne, milieu). In een eerste fase namen 11 scholen van Oña deel: 42 leerkrachten, voor 120 lesuren. De schooltjes vertegenwoordigen 600 leerlingen. In de projectzone wordt actief bijgedragen aan een intercommunale dynamiek rond waterbeheer (met o.a. inventaris van watervoorraden, concrete bronbescherming, reflecties rond creatie van beschermingsgebieden en gemeentelijke regelgevingen). Deze acties zijn ook inputs in het regionale en nationale waterforum. De nieuwe grondwet die in september 2008 in Ecuador werd goedgekeurd is een belangrijk contextgegeven. Water kreeg er een belangrijke plaats en het beheer van water wordt nu verder uitgetekend als een publiekcommunautair gebeuren. Echter, de uitwerking van de wetgeving naar concrete regels is een lang proces waar de nodige opvolging en inspraak vanuit de civiele samenleving belangrijk is. Ecobeton Water technologies blz 5 of 8 februari 2010
8. Financiering a. Totale financiering voor de totale programmaperiode (2008-2011) Het programma heeft een totaal budget van 998.806 over 4 jaar (2008-2011). Het wordt meegefinancierd door de Belgische ontwikkelingssamenwerking (DGOS) voor een bedrag van 99.810, en door de Europese Commissie voor een bedrag van 748.580. In het kader van de medefinanciering dient PROTOS voor 150.015 eigen middelen bij te dragen over de hele projectduur. (15% die van private oorsprong moeten zijn). Totaal budget over de volledige projectduur (2008-2011): rubriek eenheid aantal eenheidsprijs totaal 1. personeel 1.1. lokaal personeel technisch personeel maand 48 4.300,0 206.400,0 1.1.2. administratief personeel maand 48 920,0 44.160,0 1.2. internationaal personeel maand 48 750,0 36.000,0 1.3.dagvergoedingen op verplaatsing maand 48 224,0 10.730,0 totaal personeel 297.290,0 2. internationale opvolgingsreizen jaar 4 1.270,0 5.080,0 3. investeringen, uitrusting en materiaal 3.1. aankoop en huur wagens 3.1.1. wagens wagen 1 20.000,0 20.000,0 3.1.2. moto's moto 1 5.000,0 5.000,0 3.2. meubilair en bureaumateriaal 3.2.1. computer stuk 3 666,7 2.000,0 3.2.2. bureaumateriaal forfait 1.500,0 3.2.3. GPS stuk 1.000,0 3.3. drinkwater en sanitatie 3.3.1. drinkwaterleidingen systeem 15 25.450,0 381.750,0 3.3.2. basissanitair in scholen en centra stuk 26 2.000,0 52.000,0 3.3.3. basissanitair in gezinnen stuk 200 430,0 86.000,0 3.3.4. bescherming van bronnen stuk 15 800,0 12.000,0 totaal investeringen, uitrusting en materiaal 518.500,0 4. bureau- en werkingskosten onderhoud en gebruik wagen en 4.1. moto maand 48 700,0 33.600,0 4.2. huur kantoor maand 48 200,0 9.600,0 4.3. werkingskosten kantoor maand 48 465,0 22.320,0 totaal bureau- en werkingskosten 65.520,0 Ecobeton Water technologies blz 6 of 8 februari 2010
rubriek eenheid aantal eenheidsprijs totaal 5. andere kosten 5.1. publicaties forfait 6.000,0 5.2. externe audit jaar 4 1.200,0 4.800,0 5.3. evaluatie evaluatie 1 9.000,0 9.000,0 5.4. bankkosten jaar 4 125,0 500,0 totaal andere kosten 20.300,0 6. vormingen beheersstructuren, milieu, hygiëne, gender jaar 4 6.700,0 26.800,0 totaal vormingen 26.800,0 7. administratiekosten 65.316,3 algemeen totaal 998.406 b. Budget voor jaar 2010 In 2010 zal voor 248.780 geïnvesteerd worden in deze regio. Van dit bedrag moet PROTOS 37.317 eigen middelen bijdragen, die van private oorsprong dienen te zijn. De bijdrage van Ecobeton Water Technologies en zijn partners zal hiervoor gebruikt worden. Ecobeton Water technologies blz 7 of 8 februari 2010
9. Enkele illustraties: realisaties in 2009 Nieuw drinkwaterstation in Membrillo Saraguro Magazijn met wisselstukken Membrillo Saraguro Voorbeeld nieuw huishoud sanitair Membrillo Saraguro Inwoners van Membrillo Saraguro Ecobeton Water technologies blz 8 of 8 februari 2010