zondag 20 maart 2016 in het Kruispunt lezing oude testament (lector) Jesaja 50, 4-7 lied Liedboek 586 Zie de mens... lezing nieuwe testament (lector) Lukas 19, 28-40 lied Liedboek 554 Welkom, welkom, koning Jezus... uitleg en verkondiging Gemeente, lieve mensen van onze Heer, ---binnenhalen--- Mensen verkijken zich weleens op de dingen: ze beginnen met veel enthousiasme aan iets en bij nader inzien blijkt het toch tegen te vallen. Soms weet je niet wat je binnenhaalt. Mensen die ik gekend heb jaren geleden zagen dat een tante verpleegd zou moeten worden na een herseninfarct. Tante was een lieve tante en ze namen haar in huis en deden wat er gedaan moest worden. Mensen waar iets aangenaams van uitgaat, mensen waar je je hart aan op kan halen, die wil je graag in je buurt hebben.
Tante is met blijde verwachtingen binnengehaald en met hoop op nog vele mooie gezamenlijke jaren. Maar in de loop van de tijd bleek tante wat minder vriendelijk te worden, ze dementeerde en je kon niet meer met haar praten zoals vroeger. De verstandhouding werd vertroebeld: ze werd wantrouwig t.o.v. de mensen om haar heen. Ze praatte niet meer, of beter gezegd: ze praatte wel, maar alleen nog met vreemden. En dat deed pijn. Want ze vertelde slechte dingen over het gastgezin - die klopten niet, maar vreemden waren geneigd ze wel te geloven, het gastgezin schoot continu in de verdediging. De taak die men uit dankbaarheid op zich nam werd een harde beproeving. Je kunt nooit weg, je moet altijd klaar staan, altijd opletten. Voor een mens waar je van houdt doe je dat graag. Maar nu wordt het een ondragelijke last. De blijdschap van het begin - en de teleurstelling later als je merkt wat dat kan betekenen - hoe moet je leven in die spanning? Palmzondag is het vandaag. We lezen over de intocht van Jezus in Jeruzalem. Over welkom heten met groot enthousiasme binnenhalen met de grootste verwachtingen, en het besef dat dit het begin van een lijdensweg is.
Als je iemand welkom heet moet je daar ook bij blijven als het moeilijk wordt. Je moet betrouwbaar zijn voor elkaar. Als je tante binnenhaalt moet je er ook zijn voor haar, ook als het moeilijk wordt. Als je Jezus binnenhaalt met de grootste verwachtingen dan moet je ook met hem meegaan als dat binnenhalen een moeilijk vervolg krijgt als Jezus je nodig heeft. Gebeurt dat ook? Dat er-bij-blijven, dat meegaan? Wij zullen dat nog horen deze week. Maar we weten het natuurlijk ook nu al: Jezus komt Jeruzalem binnen en bij de stadspoort roepen de mensen Hosanna! maar bij het stadhuis roepen ze al: kruisigt Hem! Het slaat compleet om! Met enthousiasme binnengehaald en even later, toen blijkt dat je meer hebt binnengehaald dan een koning op een ezel, toen blijkt dat er een mens van vlees en bloed komt, die niet alle dagen mooi voor je maakt, maar die ook een last voor je kan zijn, toen blijkt dat dat geen halleluja-verhaal blijft, wil men hem kwijt, zo snel mogelijk. Hier lijkt Jezus de held van het volk te zijn maar straks is er niemand meer die zijn weg met hem mee gaat. Hier, onderweg, is alle aandacht op hem gericht maar in de stad staat hij dodelijk alleen. Hier, bij de intocht, zou iedereen hem zo wel mee willen nemen naar huis maar op de avond moet hij zélf voor overnachting zorgen in Bethanië. Hier, onderweg, leggen de mensen de kleren op zijn weg.
Net als bij een wielrennen aanmoedigingen op de weg geschilderd worden: doorgaan, hou vol, gaan die weg! Maar in Jeruzalem, de stad van de vrede dwaalt hij rond als een misplaatst figuur. Lukas, die aan het begin van zijn evangelie de mensen had laten zeggen: Ere zij God, vrede op aarde, de mensen een welbehagen... die laat nu de mensen zeggen: vrede in de hemel en heerlijkheid in de hoogste plaatsen. - Het is als of de vrede niet bij de aarde kan... ---regie--- Palmzondag is dubbel. Is blijdschap: welkom, welkom koning Jezus. En is ook ontdekken dat het wat gaat vragen van je. Ook de rol van Jezus zelf is dubbel. Hij wordt als een koning binnengehaald men zingt de psalmen die daarvoor waren en Jezus speelt die rol ook mee, hij wijst dat allemaal niet af! Het is vorstelijk gedrag dat hij vertoont. Hij laat dat gebeuren. Alsof hij wil zeggen: dat is waar, ik ben en koning voor de mensen. Hij heeft de regie. Hij stuurt zijn leerlingen om een ezelsveulen te halen. En dan staat er: zijn heren (!) zeiden: waarom maken jullie het los? Er staat niet eigenaars of bezitters (wel in NBV). Zijn heren zeiden waarom maken jullie het los? Omdat de Heer het nodig heeft! Lukas speelt met het woord heer - het gaat om wie de Heer is...!!!
Hij mag als eerste op dit veulen zitten. Het eerste gebruiksrecht. Jezus lijkt aan de ene kant van de situatie te genieten. En aan de andere kant moet hij bang zijn voor wat hem te wachten staat. Dit gaat zijn einde worden. Met gejuich binnengehaald. Maar: hij gaat die weg zo eenzaam. Een koning, maar zonder macht. Een nederig mens, zachtmoedig. Hoeveel nederigheid kunnen mensen hebben van iemand die ze koning noemen? ---ezel--- Die gemengde gevoelens zijn er ook rond de ezel waar hij op zit. Waar hij op getild wordt, moet je eigenlijk zeggen. Hij gaat er niet zelf op zitten. Het overkomt hem. Het beeld van de ezel is in de bijbel anders dan bij ons. Wij associëren met een ezel een beeld van: dom en koppig. In de bijbel is de ezel sterk en taai en ook kwetsbaar, een trouwe lastendrager die niet gediend is van massa's mensen. Een ezel was er om te transporteren - ja, en om te vluchten. een ezel - daar vervoerde Abraham alle spullen mee voor de offering v Isaak een ezel - daar trok Mozes mee naar Egypte een ezel - daar vluchtte Jozef en Maria mee naar Egypte een ezel - daar kwam de gewonde op te liggen die geholpen werd door de barmhartige Samaritaan...
Jezus op een ezel - dat is een heel ander beeld dan de ruiterstandbeelden die in onze steden staan. Altijd macht en kracht en invloed en betekenis uitbeeldend. Jezus op een ezel - een koning op ooghoogte. Hij lijkt eerder op een Don Quichote - een lachwekkende vertoning. ---drager--- Hoe zou het zijn als wij daar stonden? Hoe is dat, Jezus binnenhalen? Welke gevoelens, verwachtingen dragen wij hem toe? Welke invloed en macht dichten wij hem toe? Jezus - daar verbinden wij aangename beelden mee. Daar hebben wij goede dingen over gehoord. Die wil je wel bij je hebben. Maar als het moeilijk wordt? Als hij tot een last gaat worden? Als we het moeilijk krijgen doordat hij er is? Als je de neiging hebt om hem alleen te laten? Als je ziet dat zijn aanwezigheid allerlei onaangename dingen ontketent? Hem toejuichen - is ook zijn manier van leven toejuichen. De weg van nederigheid en zachtheid. Hem de mantel op de weg leggen - is ook je héle zelfbescherming afleggen en hem toevertrouwen. Is leven als hij: zachtmoedig en vredestichtend, en niet met status, macht en aanzien. Of is het misschien ook nog zo dat Jezus lijkt op de ezel waar hij op zit? Is dat het beeld wat Lukas ons wil laten zien?
Hij zit op een lastendrager, maar hij is ook een lastendrager. Neemt de levenslast van mensen af, ons tekort, ons verkeerde leven, onze verkeerde oriëntatie onze verkeerde keuzes de spijt die we hebben. Ons "had ik maar..." en "was ik maar..." onze pijn om dingen die gebeurd zijn en ons zelfbeeld onderuithalen. Hij droeg onze lasten... Draagt het zodat wij ook op moeilijke wegen op de been kunnen blijven met ons geloof... Amen Jan-Hendrik Kip stilte lied Liedboek 560 Hij ging de weg zo eenzaam...