System integrator. ing. Ad van der Aa Cauberg-Huygen Raadgevende Ingenieurs BV

Vergelijkbare documenten
Kleinschalige energetische renovatie

Integraal ontwerp waarborgt woningkwaliteit

EPC 0,8: Over welke woningen en installatieconcepten hebben we het?,

DUURZAME WONINGBOUW OMDAT HET KAN

Gevolgen van BENG-eisen op de gevel en het binnenklimaat 2 november 2016 Esther Gerritsen

Energieneutraal via de Passief bouwen route

Resultaten themagroep Gestapelde bouw - BENG

Concepten EPC 0.4. Bouwkundige uitgangspunten

Passief Bouwen: waarom en hoe?

Vereniging Amersfoort Bedrijven (VAB) Dinsdag 3 maart 2015

Marsaki: Het projectmanagementbureau van de woningcorporaties en voor IEDEREEN! Onze aandeelhouders: RWS partner in wonen. L escaut woonservice

Duurzame woningverbetering

EPC concepten 0,4. Trias Energetica...2 EPC 0,4 concepten - Vrijstaande woning...3 EPC 0,4 concepten - Geschakelde woning...4.

Energieprestatie van gebouwen

Concepten voor nieuwbouw woningen EPC 0,4. 20 september 2013 Han Verheul

een toekomst zonder aardgas? Warmtepomp Het Warmte Effect

een toekomst zonder aardgas? Warmtepomp Het Warmte Effect

BENG en Bodemenergie Projectervaringen utiliteitbouw. 6 november 2016 Ir. Esther Gerritsen Techniplan Adviseurs

Energietransitie: na vorm nu de inhoud

Passief Bouwen: waarom en hoe?

Vereiste voorkennis Naar inhoud en niveau gelijk aan MBO (niveau 4 volgens de Wet Educatie en Beroepsonderwijs) of HBO.

SBRCURnet Bouwlokalen. Samen Nul op de meter, bij woning renovatie. Henk Wegkamp vs maart 2015

ZEN Platformbijeenkomst. Bouw op onze kennis

Energiezuinige woningen met een EPC van 0,4: kies het concept dat je wenst!

Bouwfysica van Passief Bouwen in houtskeletbouw

Woningen met EPC ( 0,8

Passief Bouwen in de praktijk

Grip op je energieprestaties -wat doet de NZEB-tool?

Aardgasloos wonen! de ENERGIEVAKMAN wil u graag helpen bij uw zoektocht. Programma: Presentatie in Trefpunt Heeten -- 4 oktober

Rijswijk -Informatiecentrum 9 december 2013 bert nagtegaal

Trias energetica. Verdiepende opdracht

Vereiste voorkennis Naar inhoud en niveau gelijk aan MBO (niveau 4 volgens de Wet Educatie en Beroepsonderwijs).

een toekomst zonder aardgas? Warmtepomp Het Warmte Effect

Op weg naar bijna energieneutrale gebouwen, met gezonde ventilatie

Miel Karthaus Martijn de Gier

Omschrijving. EPC 0-woning Leek, Groningen, Projectsamenvatting

installatie-arm ontwerpen verleden tijd?

Bouwfysica. Ventilatie en Infiltratie. hoofdstuk 6 Bouwfysica. eisen m.b.t. ventilatie oppervlakte

ZEN en BENG Nieuwe inzichten over bijna energieneutrale woningen

INNAX Gebouw & Omgeving

Energieprestatie in de toekomst Verdouw Beurs 2.0

Voorbeeldtoets Energieprestatie Energiezuinige woningen

Energielasten als een van de uitgangspunten bij nieuwbouw en renovatie

Energietransitie bij Renovatie

Schilindex. Kansen voor energiebesparing met de gebouwschilindicator in de nieuwe NEN 5128 en EPG. Gerrit Jan Kuiper NII

Warmtepompen & aardgasvrije nieuwbouw

Duurzame energie in de woningbouw

Harm Hofman Probus november 2018

ZEN en BENG Scenario s voor bijna energieneutrale woningen

Energielabel en Bodemenergie

Itho Daalderop 0,EPC formule. nieuwbouw. totaalformule

All-electric woningconcept

Energie voor de toekomst I TVVL Kennisplein

Financierings- en exploitatieconstructies bij WKO, Visie van de Adviseur

NoordWest Klimaatneutraal. Collectieve inkoop van energiebesparende maatregelen 7 maart 2018

WelWonen Energie uit eigen bodem. Eindeloos... Ing E A J Weenink

Harry Nieman Adviesbureau Nieman. Passief bouwen in Gietbouw. Een goede combinatie.

Vereiste voorkennis Naar inhoud en niveau gelijk aan MBO (niveau 4 volgens de Wet Educatie en Beroepsonderwijs).

Schothorst Amersfoort

De cijfers worden in GJ (GigaJoule) uitgedrukt. Dit is de eenheid van Warmte. Ter vergelijk, 1 GJ komt overeen met 278 kwh of +/- 32 m3 gas.

Duurzaamheid en hete lucht verwarming??

Kenniscentrum InfoMil Energiebesparing bij een sportclub

Presentatie Samen Nul op de meter Veranderingen energie denken. Carl-peter Goossen Ontwerpmanager. 24 maart 2015

Bouwfysisch rekenen. voorspelt resultaten

Het kan minder! ing. P. Hameetman

ACTIVE HOUSE ACTIVE HOUSE. In 10 stappen. ir. Anne Struiksma Energie, duurzaamheid, circulariteit Utrecht

Bij het opstellen van deze notitie zijn de volgende relevante documenten als uitgangspunten gehanteerd:

2.1 Resumé Ref WN81 (Referentiewoning) Gebouwoverzicht Gebouwgegevens Ref WN81 (Referentiewoning)...

Kennissessie: CO 2 neutraal het echte verhaal

Bestaat dé balans tussen isolatie en ventilatie?

Opwekking duurzame energie en terugverdientijden. Niek Tramper

Bijna Energieneutrale Gebouwen (BENG)

Datum: 18 februari januari 2014 Project: NAM-gebouw De Boo te Schoonebeek Referentie:

Referentiegebouwen utiliteitsbouw

Energie-Index advies tbv huursector

Steek Energie in je huis

Doelen duurzaam bouwen

WELKOM Doorpakken met aardgasvrije wijken Donderdag 6 december, Jaarbeurs Utrecht. 7. De juiste match

Kennismaking BENG Hans van Eck en Jacqueline Hooijschuur 22 november 2016

Is bodemenergie (B)ENG? Rik Molenaar 17 april 2018 Esther Gerritsen 18 april 2018

ZEN en BENG Workshop onderzoeksresultaten

Klomps Bouwbedrijf Duurzaam en Energieneutraal Bouwen SBR Bouwlokalen Klomps Bouwbedrijf

Energielabel en Bodemenergie

Opnameformulier woningen voor EP-certificaat

Passief Bouwen. Passief Bouwen in de praktijk. Velve-Lindehof, Enschede. Stelling. Ontwerpvisie. Binnengasthuizen, Zwolle

NTA Nieuw tijdperk energieprestatie. Normalisatie: De wereld op één lijn 1

Aardgasvrije wijken. Bewonersbijeenkomst 4 juni 2018 Havenbuurt Berkel en Rodenrijs

W.2.3 BENG. Bijna energie Neutrale Gebouwen in het Bouwbesluit geregeld. 12 oktober ing. P.J. (Johan) van der Graaf

Building Holland 2018

ENERGIE 0 IN DE PRAKTIJK KOSTEN EN OPBRENGSTEN EXACT GEMETEN

Voorbeeldexamen Energieprestatiecertificaat

VvE s met Energie. Onderzoek VvE Schiezicht 10 april 2014 Wouter van den Acker PKW

Project "Stadsvilla" te Rotterdam. Energieprestatieberekening. Datum 19 juli 2013 Referentie

Notitie Gelijkwaardigheidsverklaring ClimaLevel voor NEN 2916 en NEN 5128 Opzet van onderzoek en resultaten

Voorbeeldexamen Energieprestatiecertificaat

RENOVATIE KANTOOR NOTITIE ENERGIEBESPARING EN INVESTERINGEN INHOUDSPOGAVE

invoer NPR 5129 V2.1 bij toepassing van Uniec.eu

Toelichting vanuit het gezichtspunt Ingenieur Speciale technieken en EPB

Duurzame energie. uitgestoten in vergelijking met een conventioneel verwarmingssysteem, bijvoorbeeld een CV ketel.

0,60. Algemene gegevens. Indeling gebouw. Infiltratie. Bouwkundige transmissiegegevens. Open verbrandingstoestellen

Transcriptie:

System integrator ing. Ad van der Aa Cauberg-Huygen Raadgevende Ingenieurs BV

Huidige praktijk Gezond EPC DuBo A a n n e m e r Afgifte (St. LTV) Installateur Warmteverlies en koellast Regeltechniek Warmtepompen (St. WPK) Bodem (NVOE) Boorbedrijf / C o m f o r t? leverancier Leverancier geohydrologie? Investering Exploitatie? Klimaatinstallatie?

Installatieconcept Bivalente installatie met warmtapwater HR-ketel Warm tapwater Warmtepomp 70C 18-35C -25m -250 m WKO

Ontwikkelingen 3500 3000 2500 2000 1500 1000 500 0 Componentniveau/apparaatniveau Systeemontwerper System integrator Systeemniveau Conceptniveau tot '77 '77 - '86 '81 - '91 bb '92 ep '95 ep+ '98 ep++ '00 ep 0,8 energieverbruik [m 3 gas / jr]

Trias energetica STAP 1:Beperking energievraag STAP 2:Inzet duurzame energie Energievraag Thermische isolatie, luchtdichting, warmteterugwinning zon, warmtepomp, wind, biomassa STAP 3:Efficiënte conversie technieken HR-ketel, transport verlichting

Van component naar concept Bouwkundig Ventilatie Installaties verwarming, koeling, tapwater Thermische isolatie R c -gevel, dak, vloer U raam, U glas Luchtdoorlatendheid q v;10 -waarde Oriëntatie Zontoetreding Gietbouw Houtskeletbouw Zonwering Detaillering Natuurlijk Gebalanceerd Vraaggestuurd Ventilatoren Zomernachtventilatie Te openen ramen Gasgestookte c.v.-ketels Hoogtemperatuur radiatoren Laagtemperatuur vloerverwarming Warmtepompsysteem bron, energiepalen Warmtelevering Boiler/Geiser Koeling Zonneboiler Bemetering Leidinglengten Buffervat

Integrale aanpak Comfort CO 2 / EPC Gezondheid Trias energetica II Maximalisatie aandeel Duurzame Energie ENERGIEVRAAG I Beperk de energievraag III Gebruik fossiele brandstoffen zo efficiënt mogelijk - Belastingduur-curve - Warmteverlies - Koellast Domotica / Regelsysteem Afgifte Warmtepompen Bodem (St. LTV) (St. KWP) (NVOE) Investering Totaal-concept Exploitatie Gebouw Distributie Opwekking Bron

STAP 1 Beperking warmtestromen - Belastingduur-curve - Warmteverlies - Koellast Domotica / Regelsysteem Afgifte Warmtepompen Bodem (St. LTV) (St. KWP) (NVOE) Beperking energievraag Vermogens-tijd curve Belastingduurcurve 3500 3500 vermogen [kw] 3000 2500 2000 1500 1000 vermogen [kw] 3000 2500 2000 1500 1000 Referentie HR+ HR++ / HR-WTW 500 500 0 0-500 0 2000 4000 6000 8000-500 0 2000 4000 6000 8000-1000 -1000-1500 -1500 tijd [h] tijd [h]

STAP 2+3 Inzet duurzame energie + opwekkingsinstallaties - Belastingduur-curve - Warmteverlies - Koellast Domotica / Regelsysteem Afgifte Warmtepompen Bodem (St. LTV) (St. KWP) (NVOE) Thermische energievraag bodem Vermogensvraag (Watt) 1200 1000 800 600 400 200 0-200 -400-600 CV-ketel Warmtepomp 0 2000 4000 6000 8000 Koeling Uren

MKK Matrix PROGRAMMA ONTWERP UITWERKING REALISATIE BEHEER project fase beheersaspect I programma II ontwerp III uitwerking IV realisatie V beheer 0 algemeen 1 organisatie 2 communicatie 3 eisen 4 middelen 5 inkoop 6 tijd 7 financiën 8 realisatie 9 ervaring

Toolkit duurzame energie Boek Elektronische Tool http://www.senternovem.nl/duurzameenergie/gebouwgebonden/informatie/toolkit_duurzame_woningbouw.asp

ISSO 50: Ontwerptechnische kwaliteitseisen verwarmingsinstallaties programmaontwerpuitwerkingrealisatie beheer ISSO 50 MKK structuur ISSO 51 warmte verliesber. ISSO 66 49 58 afgifte systemen ISSO 44/46 56 31 controle, hydraulische schemas Andere tools, public. etc.

ISSO-publicaties ONDERWERP DEELONDERWERP SPECIFICA 0 ALGEMEEN BOUWKUNDIG PROGRAMMA VAN EISEN I.0-1 RANDVOORWAARDEN I.0-2 2 COMMUNICATIE UITWISSELING INFORMATIE I.2-1 3 EISEN COMFORTCRITERIA BINNENLUCHTKWALITEIT I.3-1 THERMISCH COMFORT GELUID VAN BUITEN I.3-2 I.3-3 I.3-4 GELUID VAN INSTALLATIES PRESTATIECRITERIA ENERGIE I.3-5 GEBRUIKERS-ASPECTEN I.3-6 BETROUWBAARHEID I.3-7 DUURZAAM BOUWEN I.3-8 4 MIDDELEN LUCHTDICHTHEID I.4-1 INDELING VENTILATIESYSTEMEN I.4-2 VENTILATIEBALANS I.4-3 VENTILATIE-OPENINGEN I.4-4 GELUIDWERING GEVEL I.4-5 I.4-6 ENERGIEPRESTATIECOËFFICIËN T BEWONERSINVLOED I.4-7 RELATIE KWALITEIT- I.4-8 ONDERHOUD- BETROUWBAARHEID KOSTEN I.4-9 7 FINANCIEEL KOSTEN I.7-1 8 REALISATIE RAPPORTAGE I.8-1

SBR 200 publicatie