Historische route tussen Alden Biesen en Tongeren.05 0 1 19 2 15 0 m 0 Apostelhuis Het Apostelhuis, een voormalige trompetterwoning, hoort weliswaar bij Alden Biesen maar vormt een eigen entiteit. In het gebouw is een leerrijk, hedendaags natuureducatief centrum gehuisvest waar je kunt kennismaken met diverse aspecten van Haspengouw. Je hoort er vogels fl uiten, maar er worden ook vreemde verhalen verteld in Limburgse dialecten. In hetzelfde gebouw is een eetcafé met een ruime keuze aan lekkere hapjes. 5 m 1 Landcommanderij Alden Biesen De gronden van Alden Biesen waren reeds in 1220 aan de Duitse Orde geschonken, een militaire ridderorde die er een commanderij uitbouwde. Toen in 15 de bouw van het kasteel van Alden Biesen aanving, stond er reeds een kerk, waarvan de fundamenten nog zichtbaar zijn. In 1566 was het waterslot klaar, maar het zou nog vaak verbouwingen ondergaan. De meest ingrijpende verbouwingen.07 2 Sint-Hubertuskerk van Membruggen De Sint-Hubertuskerk van Membruggen dateert van 1872. De mergelstenen grondvesten van de toren zijn ongeveer een eeuw ouder. De kerk telt tal van beelden uit de periode tussen de 15de en het begin van de 18de eeuw.
15 1 65 8 7 5.79 Kasteel van Genoelselderen Het wijnkasteel van Genoelselderen Dit kasteel werd in 107 door de Tongenaren platgebrand en later weer opgebouwd. Het huidige 5.79 Genoelselderen De naam Genoelselderen is afgeleid van Godenoel van Elderen, een plaatselijke heer rond 1265. Het kasteel van Genoelselderen is vooral gekend om zijn wijnen. 10.25 5 Sint-Stefanuskerk van Millen De Sint-Stefanuskerk van Millen is opgebouwd rond een laatgotische toren (1500) in mergelzandsteen en omvat verder een schip, een dwarsbeuk en een koor uit 1862. 10.25 6 Millen In Millen is een bezoek aan de Waterburcht een aanrader, zeker als je weet dat er ook een gezellig fietserscafé is. Al in de 12de eeuw was er sprake van een versterkte woontoren op de site van de Waterburcht in Millen, maar de eigenlijke burcht kwam er pas in de 1de eeuw. Het huidige uitzicht ontstond na verbouwingen in de 17de en de 18de eeuw. In het oostelijke deel van de Waterburcht is een gezellig fietserscafé ondergebracht met een ruime keuze aan drankjes. De middeleeuwse bewoners moeten zich goed gevoeld hebben binnen de zowat 1,20 meter dikke muren. Elders op de site bevindt zich het Euregionaal
Bezoekerscentrum waar je geïnformeerd wordt over fiets- en autoroutes langsheen versterkte burchten of de ruïnes daarvan. In het bijbehorende museum kun je wat opsteken over het adellijk wonen in de 16de en 17de eeuw. Naast de burcht is de kasteelhoeve nog steeds in bedrijf. De hoeve werd reeds in de 1de eeuw vermeld. In haar huidige vorm stamt ze uit de 17de eeuw, alhoewel er in de 19de eeuw belangrijke verbouwingen waren. 1 1 65 12 9 8 7 15.2 7 Sluizen Sluizen is een van de vele landelijke deelgemeenten van Tongeren. In 119 was er al sprake van Slusis, wat betekent 'aan de sluis'. Mogelijk was er toen reeds een sluisje op de Jeker. De Sint-Servatiuskerk van Sluizen heeft een flink stuk van de oorspronkelijk romaanse bouw behouden. 16.21 8 Watermolen In de oude watermolen van Mal kun je overnachten. 18.7 9 Natuurgebied De Kevie Natuurreservaat De Kevie is door haar waardevolle flora, fauna en ligging in de Jekervallei een van de belangrijkste natuurgebieden van Haspengouw. Meer dan 00 planten komen er voor, waaronder orchideeën, waterviolier en pijlkruid. Onder de diersoorten vermelden we broedvogels, meerdere vissen en amfibieën. De Kevie is een van de drie onderdelen van het Landschapspark van de Oostelijke Jeker. De beide andere omvatten vooral rietmoerassen en staan bekend onder de
namen Groot Meers en Hardel. 19. 10 Onze-Lieve-Vrouwbasiliek Het meest opvallende bouwwerk is de gotische Onze-Lieve- Vrouwbasiliek, waaraan gebouwd werd van 120 tot 15 en waarin het bekende beeld van Onze-Lieve-Vrouw met het Kind uit 176 te bewonderen is. De massieve geelkoperen lezenaar uit 172 mag er natuurlijk ook zijn, naast talloze andere kunstwerken van de 1de tot de 19de eeuw. In de kerk worden archeologische opgravingen gedaan die je tijdens de normale openingsuren kunt bekijken vanaf een toeristensteiger. Naast de kerk werd een Romeinse toren uit de de eeuw blootgelegd. 19. 11 Ambiorix De dappere Ambiorix waakt over de Grote Markt en de vele bezienswaardigheden errond. Onder leiding van Ambiorix bezorgden de Eburonen in 5 voor Chrisistus de Romeinen de zwaarste nederlaag uit hun veroveringstocht door Gallië. In zijn huidige versie, een werk van beeldhouwer Jules Bertin, bereikt Ambiorix in 2006 de eerbiedwaardige leeftijd van 10 jaar. Ambiorix moet maar even om het hoekje kijken om het stadhuis, dat in 1750 voltooid werd, te bewonderen. 20.1 12 Jeker De rivier de Jeker. 22.27 1 Berg Van de Tongerse deelgemeente Berg moet je alvast onthouden dat de Demer ontspringt in het gehucht Ketsingen. Net als in talloze andere Haspengouwse dorpen moeten we terug tot in de 11de eeuw om de oorsprong van de huidige dorpskerk te vinden. Uit die tijd stamt immers de romaanse middenbeuk van de Sint- Martinuskerk. 2.8 1 De Open Poort De Open Poort is een mooie vierkantshoeve waar generaties lang door dezelfde familie aan landbouw werd gedaan. Hier woont en werkt nu de kunstenares Tilly Gielen. Ze stelt er haar aquarellen, werken op zijde, acrylen olieverfschilderijen tentoon. Achter de muren van dit karaktervolle pand gaat een hoog onthaastingsgehalte schuil. Logeren ten huize van deze gastvrouw is synoniem voor luxe, smaak, comfort en service. De Open Poort is een ontmoetingsplaats met tal van mogelijkheden op gebied van kunst, cultuur en toerisme. Je kunt er genieten van of deelnemen aan tentoonstellingen, workshops, initiatiecursussen, recreatieve sport- en natuurbeleving, paardenwandelingen (al dan niet onder begeleiding) en diverse ontspanningstherapieën. Ooit was de omgeving het decor van hevige veldslagen, nu een oase van rust op 100 meter van de
Demerbron. Bij die bron staat een monument ter ere van Ernest Claes, een van de grootste Demerbezielers. Niet veel verder, in Berg, ligt de Galgeberg. Dit is niet alleen een strategische hoogte, maar ook de plaats waar vonnissen werden uitgevoerd. 19 17 18 2 15 1 29.01 15?s-Herenelderen In het kasteeldorp 's-herenelderen hebben kasteel en kerk zich bijzonder dicht bij elkaar genesteld. Mergelsteen was het voornaamste bouwmateriaal voor de laatgotische Sint- Stefanuskerk waaraan druk gewerkt werd in de 15de en 16de eeuw. Zo'n kwarteeuw geleden werd de kerk gerestaureerd en uitgebreid. De 15de eeuw moet een bijzonder drukke tijd geweest zijn voor handwerkslieden in 's-herenelderen, want toen werd ook begonnen met de bouw van het kasteel van Renesse. Deze werken zouden uitlopen tot in de 17de eeuw. In diezelfde eeuw werd ook de nabije kasteelhoeve gebouwd. 1.5 16 WIjn in Borgloon De oudste verwijzing naar wijn in Haspengouw dateert van het jaar 1079 en gaat over wijngaarden in de streek van Borgloon. In het jaar 2000 kreeg Haspengouwse Wijn erkenning als kwaliteitswijn met gecontroleerde oorsprongsbenaming. Behalve het kasteel van Genoelselderen zijn er nog andere wijnproducenten die in aanmerking komen voor de gecontroleerde herkomstbenaming Haspengouwse Wijn. Dit leidde tot een groeiende belangstelling voor wijn uit deze streek. Momenteel zijn er al een tiental wijngaarden..7 17 Broucanshoeve De Broucanshoeve, met poortingang en duiventil, dateert in haar huidige staat uit de 18de eeuw. Ze hoorde toe aan de
heren van Werm..71 18 Sint-Domitianuskerk De oorspronkelijke Sint-Domitianuskerk werd in 168 gebouwd met de financiële steun van Mechtildis Schroets. Maar al in 1765 moest die kerk afgebroken worden omdat ze te bouwvallig was. Het volgende jaar werd er een classicistische zaalkerk gebouwd die in 1870 van een toren werd voorzien. Een van de mooiste stukken van de kerk is het eiken koorgestoelte van rond het jaar 1700. 20 0 1 19 5.21 19 Lindekapel In de Lindekapel wordt Onze-Lieve-Vrouw Behoudenis der Kranken vereerd. In 1697 werd hier een stenen kapel ingewijd. Misschien stond hier voordien reeds een houten kapel, want deze locatie was al in de 1de eeuw gekend als een halte op de jaarlijkse kruisprocessie. In 1798 braken de Franse bezetters de kapel zogoed als volledig af, maar in 1817 was ze alweer heropgebouwd naar het oorspronkelijke model. 0.98 20 Bilzen Nog vaak wordt Bilzen geassocieerd met Jazz Bilzen uit de jaren 1960. Die tijd is voorbij, maar het festival heeft Bilzen wel wijd en zijd bekendgemaakt. Ook termen als 'Demerstadje' en 'terrasjes' worden vaak verbonden met Bilzen. Beide geven een goed beeld: je kunt er rustig van de natuur genieten, maar je kunt er ook de stedelijke geneugten smaken en terrasjes zijn daar een aangenaam onderdeel van. De bezoeker vindt in het stadscentrum interessante gebouwen, onder meer het stadhuis uit 1686, de Sint-Mauritiuskerk, een van de weinige hallenkerken in onze regio, en het Taalmuseum. Dit laatste is gehuisvest in het
stadhuis en houdt zich bezig met de oorsprong van het Nederlands, vooral dan de oudste, geschreven bronnen. Je kunt er ook wat opsteken over de oorsprong van onze familienamen.