RBS Markets Nummer 353, 12 februari 2013 Turbo s & Trading p4. Seminars en Webinars in 2013 Technische Analyse Lang Leve de Trend - Geen strop met de juiste trend... P2 De week in Turbo P3 Ontmoet RBS P4 Seminars en webinars agenda Overzichten The Dutch discount: is ie terug? Is ie terug? vroeg een hedgefondsmanager mij woensdag. Zijn Nederlandse aandelen weer relatief goedkoop? De afgelopen weken gingen de koersen van enkele aandelen fors onderuit: TNT, Imtech en KPN verloren in een handelsdag 41, 48 en 16 procent van hun beurswaarde. Van de grotere beursfondsen overtrof alleen Ahold 10 jaar terug deze dalingen. In februari 2003 stortte het aandeel na de boekhoudfraude ineen. Het fonds sloot vrijdag s nog op 8,18. In het weekend werd het bekend gemaakt dat de omzetten bij onder andere de Amerikaanse dochteronderneming US Foodservice veel lager waren dan gerapporteerd. Alleen al hier was er sprake van bijna $1 miljard aan nooit gerealiseerde maar wel gerapporteerde winst. De koers daalde s maandags naar 3,02. In de maanden daarna liep de koers overigens op tot 7,00. Een mooie winst voor beleggers die het aandurfden de stukken te kopen direct na de koersafstraffing. Zijn de extreme dalingen nu ook het gevolg van paniekverkopen en is er ineens sprake van flinke korting op deze Nederlandse bedrijven? De term 'Dutch discount' dateert uit de jaren 90. Vergeleken met buitenlandse sectorgenoten waren Nederlandse aandelen toen aantrekkelijk geprijsd. Dit kwam bijvoorbeeld door beschermingsconstructies die er voor zorgden dat aandeelhouders beperkte zeggenschap hadden of het risico op een overname werd verminderd. Certificaten van aandelen (geen stemrecht) of de golden share zijn hier voorbeelden van. Door deze beschermingsconstructies waren grote partijen en buitenlandse beleggers minder geïnteresseerd, wat leidde tot lagere koersen. Dit had bijvoorbeeld weer als gevolg een lagere koerswinst-verhouding bij Nederlandse bedrijven vergeleken met buitenlandse bedrijven uit dezelfde sector. Met de huidige grote koersdalingen van aandelen van enkele bedrijven op de Nederlandse beurs, zou er momenteel ook wel eens sprake kunnen zijn van zeer aantrekkelijke waarderingen. Toch ligt het nu gecompliceerder. In het geval van Imtech daalde de beurswaarde met bijna een miljard, door een onverwachte afboeking van 100 miljoen euro op activiteiten in Polen. Als het hierbij blijft, dan drukt dit eenmalig de winst, maar is de prijs van een aandeel Imtech ineens wel heel aantrekkelijk. Zonder de afschrijving was de verwachte winst bij Imtech ruim 185 miljoen. Oftewel een koers/winst-verhouding van nog geen 5 bij de huidige koers van Imtech. Een mooie discount voor de liefhebber. De vraag is echter of het bij 100 miljoen blijft, of dat er meer tegenvallers volgen. Waarom treedt anders naast de zittende CFO van het bedrijf een tweetal bestuurders bij Imtech Duitsland af? De koersontwikkeling van KPN is erg afhankelijk van de stappen die grootaandeelhouder Carlos Slim neemt. KPN rapporteerde een fors verlies maar kondigde ook aan 4 miljard euro nodig te hebben om haar schuldpositie terug te brengen. En die moeten aandeelhouders bij elkaar brengen. Dat betekent voor Carlos 1,1 miljard betalen. Carlos Slim kocht ruim 27% van de aandelen tegen zo n 8. Nu de koers met 60% gedaald is tot 3,20, kan hij drie dingen doen: niets; met de kans dat de schuldpositie van KPN verder verslechtert. Het andere nadeel is dat indien hij de claimemissie niet onderschrijft er verwatering van zijn aandelenbelang in KPN optreedt. Afhankelijk van de emissiekoers zakt zijn belang dan tot iets boven 15 procent. Zijn tweede optie is de emissie wel te onderschrijven en 1,1 miljard bijbetalen. Hij behoudt dan eenzelfde aandelenbelang, maar is nog steeds erg afhankelijk van de strategische koers die KPN CEO Eelco Blok besluit te varen. Ten derde zou hij kunnen besluiten een overnamebod op het gehele bedrijf te doen. Indien hij 4,50 per aandeel biedt (een flinke premie op de huidige koers) is hij met een betaling van 4,6 miljard ineens 100 procent eigenaar van de telecom aanbieder, heeft voet aan Europese bodem en kan zelf de lijnen uitzetten. En misschien is hij er wel van overtuigd dat hier inmiddels sprake is van een behoorlijke 'Dutch discount'. Heeft u een vraag over dit onderwerp dan hoor ik graag van u. U kunt mailen naar beleggen@rbs.com of een bericht sturen op Twitter (twitter.com/jimtehupuring). 1
Technische Analyse Lang Leve de Trend - Geen strop met de juiste trend... Turbo s & Trading 353, 12 februari 2013 De wekelijkse TA van Nico Bakker Nico Bakker is hofleverancier van technische analyse binnen RBS Markets. Hij publiceert regelmatig artikelen in allerlei media. Ook verzorgt hij diverse trainingen en workshops en is hij een graag geziene spreker tijdens beleggingsevenementen. Voor de uitleg van technische analyse termen verwijzen wij u naar www.rbs.nl/markets. Menig belegger heeft fors verloren op koopposities in KPN, SNS Reaal, Royal Imtech en Fugro. Maar beleggers die netjes in de richting van de trend beleggen, hebben geen last gehad van de berendreunen in deze fondsen. Voor al deze titels geldt namelijk dat de trend neerwaarts is gericht en dat koopposities technisch gezien niet gerechtvaardigd waren. Althans, dat indiceerde mijn sleepkabel, ofwel de 55 weeks ongewogen voortschrijdende gemiddeldelijn. KPN Voor alle genoemde fondsen noteert de koers al kortere of langere tijd onder de sleepkabel en dan geldt de status Downtrend, zo luidt de spelregel nu eenmaal. Gaat deze spelregel altijd op, is de 55 SMA een Holy Grail, is het de perfecte trendmeter? Nee, ook mijn sleepkabel heeft het wel eens bij het verkeerde eind, maar in het merendeel der gevallen is de tendens tot stijgen of dalen duidelijk waarneembaar. Met andere woorden, geen strop met de juiste trend, waarbij mijn marktlens de 55 SMA gebruikt om de juiste trend inzichtelijk te maken. Ter illustratie van een en ander een korte toelichting op het koersverloop van KPN. Links op de grafiek is zichtbaar dat na een eerste mislukking (geen Holy Grail, weet u nog) de beren er toch rap vandoor gingen. Ik heb de zogenaamde crossunder (koers snijdt gemiddeldelijn neerwaarts) voor u uitgelicht. Sindsdien is de koers niet meer boven de lijn gekomen, vanaf circa 11,00 is er sprake van een dalende trendfase. Lagere toppen en lagere bodems trekken de sleepkabel omlaag, de toegevoegde trendlijnen indiceren zelfs een versnelling in de trend, de beer is heer en meester. Tussentijds zijn uitdagende oplevingen denkbaar, mede gevoed door positieve divergentie op de RSI, maar niet eerder dan boven 6,00 kan een uptrend van start gaan. Technische conditie en trend Moraal van het verhaal is het feit dat als je als actieve belegger in de richting van de trend handelt, de veelal felle berentikken kunt omzeilen. De juiste trend houdt je uit de klauwen van de beer. Figuur 1. Weekgrafiek KPN. Bron: BTAC Visuele Analyse, 12 februari 2013. Selectie aanbod KPN Turbo's Met Turbo's kunt u inspelen op een stijging en/of daling van KPN. Voor een compleet overzicht van het aanbod kijkt u op www.rbs.nl/markets. Vul in het scherm linksboven de zoekterm KPN in. Naam ISIN code Hefboom KPN Turbo Long 2,10 NL0000458461 2,51 KPN Turbo Long 2,70 NL0000458487 4,46 KPN Turbo Short 5,50 NL0010251823 1,11 KPN Turbo Short 6,50 NL0010248548 0,80 Figuur 2. Een selectie van het aanbod van KPN Turbo's. Bron: RBS, 12 februari 2013. 2
Turbo s & Trading 353, 12 februari 2013 De week in Turbo Hoewel de goudprijs vanaf begin dit jaar per saldo relatief weinig is bewogen (-1,5%) vinden we vrijwel iedere week een Goud Booster terug in de Turbo & Booster Top 5. Zo ook deze week: op de eerste en tweede plaats ditmaal twee Goud Boosters Short. Zelfs de aankondiging van een nucleaire test door Noord Korea leek slechts beperkte opwaartse druk op de goudprijs tot gevolg te hebben. KPN en Imtech stonden afgelopen week opnieuw volop in de belangstelling. Houdt u er alstublieft rekening mee dat RBS geen Turbo s op Imtech meer verkoopt. Wanneer u wilt kopen is dit zodoende alleen mogelijk wanneer een andere belegger bereid is om te verkopen. Beleggers die de Turbo s reeds in bezit hebben kunnen deze wel verkopen tegen de biedprijs van RBS. De actuele biedprijs vindt u op onze website op de productpagina van de Turbo. Societe Generale verhoogde haar advies voor KPN van 'sell' naar 'hold'. De Franse bank is van mening dat de kans op verdere teleurstellingen na de koersdaling van vorige week aanzienlijk verminderd is. Het zou echter te vroeg zijn voor een 'buy' advies gezien er nog weinig informatie bekend is over de structuur van een mogelijke claimemissie. De komende week zullen de ogen van turbo-beleggers waarschijnlijk gericht zijn op de cijfers van de Nederlandse fondsen. ING en Heineken zullen woensdag hun cijfers over 2012 publiceren, gevolgd door SBM Offshore en Randstad op donderdag, Aegon op vrijdag en TNT Express op maandag. Grondstoffen en Certificaten Het Viëtnam Certificaat was afgelopen week het best presterende Certificaat. Vanaf begin dit jaar is de Vietnamese aandelenbeurs met 19,4% in waarde gestegen. De handelsvolumes namen toe en buitenlandse beleggers kijken opnieuw naar de economie die ooit als 'Asian Tiger'] werd genoemd. Marc Faber is opnieuw positief over beleggen in Viëtnam op de lange termijn. "As an investor, if you need to own stocks, then I'd be in Vietnam, in China and in Japan" aldus de superbelegger. Meer informatie over de genoemde producten, waaronder een indexbeschrijving, het prospectus en de definitieve voorwaarden vindt u op de productpagina op www.rbs.nl/markets. Meer informatie over de laatste ontwikkelingen op de grondstoffenmarkten vindt u in het grondstoffen weekoverzicht. Overzicht markten AEX 2,9% 345,13 356 354 352 350 348 346 344 342 142,8 142,6 142,4 142,2 142,0 141,8 EUR/USD 2,0% 1,3365 1,370 1,365 1,360 1,355 1,350 1,345 Bund Future 0,6% 142,83 143,0 141,6 Top 5 Stijgers Turbo s en Boosters ISIN code Rendement Rendement sinds introductie Goud Booster Short NL0010284220 179,04% 22,91% Sinds 28 jan 2013 Goud Booster Short NL0010280327 116,16% 21,89% Sinds 19 dec 2012 LinkedIn Turbo Long NL0010283651 109,13% 125,90% Sinds 18 jan 2013 Zilver Booster Short NL0010284774 101,67% 232,50% Sinds 28 jan 2013 LinkedIn Turbo Long NL0010251773 87,20% 11,64% Sinds 19 nov 2013 Certificaten ISIN code Rendement Rendement sinds introductie Vietnam Certificaat NL0000691046 7,31% 67,20% Sinds 18 jun 2007 Windenergie Certificaat NL0000847739 6,71% -81,78% Sinds 21 mei 2007 Kazachstan Certificaat NL0000691038 6,11% -46,66% Sinds 12 feb 2013 Vietnam II Certificaat NL0006303281 5,05% 6,30% Sinds 2 jun 2008 Bulgarije Certificaat NL0000293090 5,04% -72,73% Sinds 12.feb 2013 Figuur 4. Top 5 stijgers periode 1 februari t/m 8 februari 2013. Deze tabel is gebaseerd op het gemiddelde van de bied- en laatkoers van RBS. Een actueel overzicht vindt u op de website: www.rbs.nl/markets. Bron: RBS, 12 februari 2013. 1,340 1,335 Brent Crude Olie Future 1,8% 118,90 121 120 119 118 117 116 115 114 Figuur 5. De prestaties van belangrijke markten van 1 februari t/m 8 februari 2013. Bron: Bloomberg, 12 februari 2013. 3
Ontmoet RBS Seminars en Webinars in 2013 In het vorige jaar hebben wij wederom vele duizenden kijkers gehad tijdens onze online webinars. Vanaf 2013 zullen de webinars voortaan op elke maandag van de maand vanuit een vernieuwde omgeving worden verzorgd. Dit biedt u naast de bekende functionaliteiten de volgende voordelen: Alle webinars terugzien in het archief Verbeterde interactie met moderators Grotere weergave van sheets en video Gericht zoeken op onderwerp in gearchiveerde webinars Webinars bekijken op tablet of smartphone Tip de redactie functie Let op: om live webinars of gearchiveerde webinars te bekijken dient u zich eenmaal in het nieuwe systeem te registreren. Klik hier om te registreren of ga naar www.rbs.nl/seminars. Programma in 2013 Op de eerste drie maandagen van de maand verzorgen wij om 20:00 uur een webinar en 1x per maand kunt u ons bezoeken tijdens een beleggersbijeenkomst: Turbo s & Trading 353, 12 februari 2013 Op de eerste maandag van de maand geeft een gastspreker uit de financiële wereld in 30 minuten zijn of haar visie op een aantal specifieke markten De tweede maandag van de maand staat in het teken van educatie. Denkt u hierbij aan uitleg over de werking van een beleggingsproduct of uitleg over beleggingsstrategieën of methodes Op de derde maandag van de maand laat technisch analist Nico Bakker u 10 titels kiezen uit zijn TA carrousel die hij voor de camera behandeld. Elk webinar kijkt hij terug op zijn uitspraken van de voorgaande maand. Op de vierde maandag van de maand zullen wij afwisselend een webinar of een seminar organiseren rondom een actueel thema. Bij seminars heeft u de gelegenheid om het team van RBS Markets te ontmoeten, een presentatie bij te wonen over actuele ontwikkelingen op het vlak van beleggen en om met ons in gesprek te gaan. Februari / maart 2013 In februari en maart bieden wij de volgende seminars en webinars aan: INSCHRIJVEN RBS WEBINARS Seminar en webinar agenda Datum Type Titel Spreker Aanvang 18 februari 2013 Online webinar Bakker's Bull/Bear van de maand februari Nico Bakker 20 uur 25 februari 2013 Seminar De Gouden aanpak van Nico Bakker Nico Bakker en anderen 19 uur 4 maart 2013 Online webinar De Gouden 6 van: Karel Mercx Karel Mercx & Erik Mauritz 20 uur 11 maart 2013 Online webinar Ins en outs van Memory Coupon Notes Rogier San Giorgi 20 uur Overzichten Overzicht Volume/Omzet Onderliggende waarde Long Short Omzet(EUR) AEX 14.955.907 14.890.062 31.270.328 Brent Crude Oil Future 44.376 124.097 1.286.226 Bund Future 4.350 73.789 739.246 EUR/USD 306.179 700.338 2.602.096 Goud 1.217.422 417.030 4.789.479 Figuur 5. Overzicht Volume/Omzet, periode 1 februari t/m 8 februari 2013. Bron: RBS, 12 februari 2013. Long/Short-Ratio Turbo Ratio AEX 1,63 Brent Crude Oil Future -1,05 Bund Future -65,38 EUR/USD 1,53 Goud 16,82 Figuur 6. Long/Short-Ratio van uitstaande posities per 12 februari 2013. Bron: RBS, 12 februari 2013. Top 10 meest verhandelde Certificaten: vorige week en All-Time Vorig week ISIN code All-Time ISIN code 1 Vietnam Certificaat NL0000691046 Water Certificaat NL0000290195 2 Brent Crude Oil Future Quanto Certificaat NL0000458701 Agribusiness Certificaat NL0000696565 3 BRIC Certificaat NL0000459816 Goud Quanto Certificaat NL0000458735 4 RICI Enhanced Agriculture Quanto Cert. NL0006284598 BRIC II Certificaat NL0000290328 5 Emerging Market SRI Certificaat NL0009287721 Emerging 11 Certificaat NL0000842029 6 Nigeria Certificaat NL0006152522 AEX Certificaat NL0000778728 7 Nikkei 225 Quanto Certificaat DE0006098205 RICI Enhanced Quanto Certificaat NL0006284580 8 RICI Enhanced Industrial Metals Cert. NL0006343907 Emerging Markets SRI Certificaat NL0009287721 9 Emerging 11 Certificaat NL0000842029 India Certificaat NL0000456465 10 AEX Certificaat NL0000778728 BRIC Certificaat NL0000459816 Figuur 6. Top 10 bestsellers Certificaten, periode 1 februari t/m 8 februari 2013 en All Time. Bron: RBS, 12 februari 2013. Op de hoogte blijven Alle seminars & webinars zullen altijd aangekondigd worden op www.rbs.nl/markets en in deze nieuwsbrief. Wilt u op de hoogte blijven van onze webinars? Klik dan hier voor een actueel overzicht van de webinars, en vink bij het inschrijven aan dat u op de hoogte gehouden wilt worden. 4
Turbo s & Trading 353, 12 februari 2013 Risico s De aanschaf van Turbo s en Certificaten brengen bepaalde risico s met zich mee, zoals prijsrisico, kredietrisico en liquiditeitsrisico. Turbo s en Certificaten zijn daarom niet geschikt voor iedere belegger. Het is van belang dat u de kenmerken en risico s van deze producten begrijpt voordat u een beleggingsbeslissing neemt. Tevens dient u zorgvuldig af te wegen of de Turbo s en Certificaten geschikt zijn voor u gezien uw ervaring, beleggingshorizon, overige beleggingen, financiële positie, risico-bereidheid en andere relevante omstandigheden. In geval van twijfel, dient u professioneel advies in te winnen. Deze nieuwsbrief dient slechts ter informatie en is geen aanbieding of een uitnodiging tot het doen van een aanbieding van Turbo s of Certificaten. Het aanbod van Turbo s en Certificaten vindt uitsluitend plaats op basis van het respectievelijke basisprospectus, eventuele bijbehorende supplementen en de definitieve voorwaarden. De beslissing om Turbo s en Certificaten te kopen moet dan ook op basis van deze documenten worden gemaakt. Deze documenten zijn kosteloos verkrijgbaar via www.rbs.nl/ markets. Deze paragraaf bevat slechts een overzicht van de belangrijkste risico s. Lees voor een volledig overzicht het respectievelijke basisprospectus. Turbo s en Warrants zijn beleggingsinstrumenten voor actieve en ervaren beleggers. Door de hefboom is een belegging in Turbo s en Warrants risicovoller dan een directe belegging in de onderliggende waarde. Hoe hoger de hefboom die men kiest, hoe sneller een beweging van de onderliggende waarde doorwerkt in de waarde van de Turbo en de Warrant. Het stop loss-niveau van een Turbo kan wijzigen, waardoor bij een wijziging het stop loss-niveau dichter bij de koers van de onderliggende waarde kan komen. Bij indices zullen deze wijzigingen in periodes waarin veel dividend wordt uitgekeerd, groter zijn. De koers van een Certificaat volgt in principe één-op-één de prestaties van de onderliggende waarde, maar kan hiervan afwijken doordat de beheerkosten (jaarlijks) in rekening worden gebracht en door de marktbeweging van vraag en aanbod. Bij alle beleggingsinstrumenten kan gedurende zowel de looptijd als op de afloopdatum de volledige inleg verloren gaan. Veranderingen van de wisselkoersen van onderliggende waarden die niet in euro zijn genoteerd, beïnvloeden de waarde van de in euro genoteerde producten. Een stijging van de lokale valuta ten opzichte van de euro zal een positief effect hebben, een daling een negatief effect. Beleggen in aandelenmarkten van opkomende markten gaan gepaard met extra risico s op politiek, economisch, de sociaal en juridisch gebied. Daarnaast ontbreekt door gebrekkige beschikbaarheid van financiële verslaggeving en andere data in sommige markten transparantie. Ongunstige ontwikkelingen hebben hierdoor vaak een sterk negatieve invloed hebben op de waarde van beleggingen in opkomende markten. Beleggen in grondstoffen gebeurt meestal door middel van termijncontracten Door te beleggen in termijncontracten en deze op tijd te verkopen kan fysieke levering van een grondstof worden voorkomen. Wanneer een belegger voor lange termijn in een bepaalde grondstof belegt, dient hij/zij het termijncontract voor het aflopen door te rollen naar een termijncontract met een langere looptijd. Het doorrollen van termijncontracten kan rendement opleveren of juist rendement kosten. Dit is afhankelijk van de termijnmarkt en staat los van veranderingen van de spotprijs van de desbetreffende grondstof. Wanneer een termijncontract afloopt, zal de prijs daarvan de actuele spotprijs benaderen. Bij het doorrollen wordt het aflopende contract verkocht en het volgende contract gekocht. Het verschil tussen opeenvolgende termijnprijzen kan een negatief rendement opleveren voor de belegger. Turbo s en Certificaten worden uitgegeven door The Royal Bank of Scotland [plc. Beleggers lopen kredietrisico op deze bank. Dit betekent dat in geval van insolventie van de uitgevende instelling beleggers in Turbo s en Certificaten mogelijk minder terugkrijgen dan hun initiële belegging en in het slechtste geval zelfs hun gehele belegging verliezen. Turbo s en Certificaten worden gehouden via het bewaringssysteem van Euroclear Nederland en zijn daardoor afgescheiden van het vermogen van de uitgevende instelling. Het Nederlandse depositiogarantiestelsel is niet op Turbo s en Certificaten van toepassing. Beleggers krijgen met een belegging in Turbo s en Certificaten geen eigendom in onderliggende waarde daarvan. Turbo s en Certificaten worden genoteerd op Euronext Amsterdam met RBS als market maker. Dat wil zeggen dat RBS onder normale marktomstandigheden tijdens beursuren van Euronext Amsterdam, van 9:05 uur tot 17:30 uur bereid is om Turbo s en Certificaten te kopen en te verkopen. Hierdoor is het mogelijk om onder normale marktomstandigheden tijdens genoemde beursuren de Turbo s en Certificaten te kopen of verkopen. De prijs waarvoor RBS bereid is een Turbo of een Certificaat te kopen wordt de biedprijs genoemd en de prijs waarvoor RBS bereid is een Turbo of een Certificaat te verkopen wordt de laatprijs genoemd. Het verschil tussen de bied- en laatprijzen wordt de spread genoemd. Gedurende de looptijd van een Turbo of een Certificaat kan de spread aan wijziging onderhevig zijn. Bijvoorbeeld, indien er belangrijke cijfers worden gepubliceerd zoals jaarcijfers of macro-economische cijfers kan de spread (tijdelijk) wordt vergroot. Actuele informatie over de bied- en laatprijzen gehanteerd durende de looptijd van Turbo s en Certificaten treft u aan op de relevante product pagina van de website www.rbs.markets.nl. Door bijzondere omstandigheden kan het voorkomen dat RBS geen prijzen afgeeft. Dit kan bijvoorbeeld gebeuren indien de rbs.nl/markets handel in de onderliggende waarde wordt stilgelegd, een Turbo of een Certificaat is uitverkocht, indien in korte tijd een groot aantal orders wordt geplaatst, er een storing in het handelssysteem van RBS is opgetreden, er een storing is opgetreden in het handelssysteem van Euronext Amsterdam of de beurs waarop de onderliggende waarde wordt verhandeld of indien er extreme marktomstandigheden zijn. Indien RBS geen prijzen afgeeft kan het zijn dat het niet mogelijk is om een Turbo of een Certificaat te kopen of te verkopen of niet tegen de door u gewenste prijs. Dit laatste kan zich voordoen omdat u in dergelijke situaties voor koop en verkoop afhankelijk bent van andere beleggers die willen kopen of verkopen. Disclaimer Technische Analyse / Turbo Tip Het onderdeel technische analyse wordt verzorgd door Bakker Technische Analyse Consultancy B.V. en uitgebracht door RBS. Nico Bakker is bestuurder van Bakker Technische Analyse Consultancy B.V. en is een onafhankelijk analist. RBS en Bakker Technische Analyse Consultancy B.V. zijn een samenwerkingsverband aangegaan waarin Bakker Technische Analyse Consultancy B.V. in ruil voor een financiële vergoeding technische analyse verzorgd en bepaalde promotionele activiteiten verricht. De technische analysen van Bakker Technische Analyse Consultancy B.V. zijn niet bedoeld als individueel beleggingsadvies of als aanbeveling tot het doen van bepaalde beleggingen. Iedere (potentiële) investering dienen beleggers te toetsen aan hun persoonlijke beleggersprofiel en te bespreken met hun adviseur. De in de technische analyse genoemde standpunten en vooruitzichten zijn door Bakker Technische Analyse Consultancy B.V. gegeven in zijn hoedanigheid als technisch analist. RBS kan van tijd tot tijd producten uitgeven die dezelfde onderliggende waarden kunnen hebben als de financiële instrumenten besproken in de technische analysen van Bakker Technische Analyse Consultancy B.V. RBS heeft echter geen enkele betrokkenheid bij, op welke manier dan ook, invloed op, zeggenschap over of inspraak in van de totstandkoming van de technische analysen van of namens Bakker Technische Analyse Consultancy B.V. of een aan haar gelieerde onderneming of persoon. RBS is niet verantwoordelijk voor de volledigheid, juistheid en geschiktheid voor welke doeleinden dan ook en aanvaardt geen enkele aansprakelijkheid in verband met de technische analysen van Bakker Technische Analyse Consultancy B.V. of een aan haar gelieerde onderneming of persoon. Disclaimer RBS Dit document is opgesteld door The Royal Bank of Scotland plc of haar dochtervennootschappen of groepsondernemingen ( RBS ). Alle informatie in dit document is gebaseerd op informatie afkomstig van RBS en van andere instellingen die als betrouwbaar gelden. RBS geeft in dit document een getrouwe reproductie van dergelijke informatie, echter RBS biedt geen garantie voor de juistheid van de getoonde gegevens verkregen van derden. Geen garantie of zekerheid in welke vorm ook, expliciet of impliciet, wordt gegeven met betrekking tot de volledigheid en juistheid van de informatie opgenomen in dit document. RBS accepteert geen enkele verplichting om enige informatie opgenomen in dit document te herzien of te corrigeren. Geen handelen of nalaten van RBS of haar directeuren, werknemers, agenten of andere vertegenwoordigers met betrekking tot de informatie opgenomen in dit document vormt, of wordt geacht te vormen, een verplichting of garantie van RBS of enig ander persoon. Indicatieve prijzen of analyses in dit document zijn ter goede trouw opgesteld, uitgekozen en beoordeeld en derhalve wordt geen garantie gegeven ten aanzien van de juistheid, volledigheid en redelijkheid van deze prijsopgaven of analyses. Onverminderd de juridische verantwoordelijkheid voor informatievoorziening, accepteert RBS geen enkele vorm van aansprakelijkheid voor kosten, schade en claims ontstaan uit, of in verband met, een belegging in effecten beschreven in dit document. RBS en/of haar dochtervennootschappen of groepsvennootschappen, verbonden vennootschappen, werknemers of klanten kunnen een belang in financiële instrumenten hebben zoals de effecten beschreven in dit document of daaraan gerelateerde financiële instrumenten. Een dergelijk belang kan omvatten het handelen, aanhouden, onderhouden van een markt in zulke instrumenten als ook het verschaffen van bank-, krediet- en andere financiële diensten aan een vennootschap of de uitgevende instelling van de effecten en financiële instrumenten beschreven in dit document. RBS treedt met betrekking tot een transactie, de effecten of andere verplichtingen beschreven in dit document, niet op als financiële adviseur of in een fiduciaire rol. RBS geeft met betrekking tot geen enkele jurisdictie een garantie of advies over fiscale, juridische en boekhoudkundige zaken. Dit document is niet bedoeld voor de distributie of het gebruik door enig persoon of enititeit in een jurisidictie of land waarin een dergelijke distributie of gebruik in strijd is met locale weten regelgeving. De informatie opgenomen in dit document is eigendom van RBS en is verstrekt op verzoek van een geselecteerd aantal ontvangers en mag niet (geheel of gedeeltelijk) worden verstrekt of anderszins gedistributeerd aan een andere derde partij zonder de schriftelijke toestemming van RBS. Verenigde Staten van Amerika: Dit document is uitsluitend bestemd voor verstrekking aan major institutional investors zoals gedefinieerd in Rule 15a-6 van de Amerikaanse Exchange Act van 1934, zoals van tijd tot tijd gewijzigd (de Exchange Act ) en mag niet worden verstrekt aan andere Amerikaanse ingezetenen. Elke Amerikaanse major institutional investor die deze informatie ontvangt en komt door het ontvangst ervan overeen dat hij de informatie in dit document niet zal verstrekken of anderszins distributeren aan anderen. De effecten zoals hierin beschreven zijn en zullen niet worden geregistreerd zoals bedoeld in de de Amerikaanse Securities Act van 1933, zoals van tijd tot tijd gewijzigd (de Securities Act ) en mogen niet worden aangeboden of verkocht in de Verenigde Staten van Amerika, tenzij aan qualified institutional buyers (gekwalificeerde institutionele beleggers) in lijn met Rule 144A of op grond van een andere vrijstelling van of het niet van toepassing zijn van de registratieverplichting van de Securities Act. De aanbieding of verkoop van de effecten of transacties in de effecten kunnen verder beperkt worden door toepasselijke wet- en regelgeving van de Verenigde Staten of van haar afzonderlijke staten. Potentiële beleggers dienen zichzelf daarom op de hoogte te stellen van en juridische beperkingen bij het aangaan van transacties na te leven. Potentiële beleggers dienen zich te realiseren dat de effecten mogelijk niet geschikt zijn voor alle beleggers. The Royal Bank of Scotland plc staat in het Verenigd Koninkrijk onder toezicht van de Financial Services Authority. Behalve in landen waarin dit wettelijk is vereist is de inhoud van dit document is niet beoordeeld door toezichthouders in de landen waarin dit document wordt verstrekt. In geval van twijfel over de inhoud van dit document dient onafhankelijk professioneel advies te worden ingewonnen. The Royal Bank of Scotland plc. Alle rechten, behalve indien expliciet toegekend, worden voorbehouden. Reproductie in welke vorm ook van de inhoud van deze nieuwsbrief is zonder voorafgaande schriftelijke toestemming verboden tenzij voor persoonlijk gebruik. De nieuwsletter bevat merken van The Royal Bank of Scotland Group plc en andere vennootschappen binnen de RBS groep. De merken omvatten onder andere het logo van The Royal Bank of Scotland en de merknamen The Royal Bank of Scotland en RBS. Alle intellectuele eigendomsrechten met betrekking tot de indices genoemd in dit document behoren toe aan de relevante Index sponsoren (de Index Sponsoren ). De relevante Index Sponsoren zijn op generlei wijze betrokken bij de totstandkoming of verkoop van de producten genoemd in dit document, noch wordt door hen enig advies tot aankoop van deze producten gegeven. TURBO en BOOSTER zijn merknamen van The Royal Bank of Scotland Group plc. www.rbs.nl/markets RBS Markets bestaat uit een enthousiast team van specialisten dat klanten wereldwijd al meer dan vijf jaar van gestructureerde producten voorziet. De onderliggende waarden zijn divers: aandelen, commodities, valuta, beleggingsfondsen, vastgoed en obligaties. Van de AEX tot de CRB, van China Mobile tot Vestas Wind, van de EUR/ USD tot beleggen in olie: er is vrijwel altijd wel een markt waar u rendement kunt behalen. U kunt inspelen op koersstijgingen en koersdalingen, u kunt beleggen in diverse uithoeken van de wereld, u kunt eenvoudig en transparant een index als de AEX volgen: kortom u kunt beleggen als een professional. Het startpunt van uw beleggingen is www.rbs.nl/markets. U kunt contact met ons opnemen via beleggen@rbs.com en/of 0900-MARKETS (0900 627 5387). 5