Endoscopiecentrum Dubbelballon enteroscopie van de dunne darm (via de anus, retrograad)
Endoscopiecentrum Inleiding U bent naar het Endoscopiecentrum verwezen voor een dubbelballon enteroscopie (dbe). Dit is een methode om de dunne darm van binnen te inspecteren. In deze brochure leest u hoe u zich op het onderzoek moet voorbereiden. Verder leest u over de gang van zaken tijdens het onderzoek en de nazorg. Dubbelballon enteroscopie De dunne darm ligt tussen de maag en de dikke darm en is ongeveer vijf meter lang. Om de dunne darm helemaal te kunnen bekijken zou dus een erg lange endoscoop (kijkslang) nodig zijn. Door gebruik van de dubbelballontechniek is dat niet nodig. Met behulp van twee ballonnetjes krijgt de endoscoop houvast aan de darmwand. De ballonnetjes worden ombeurten opgeblazen en lopen dan weer leeg. De dunne darm wordt daardoor over de scoop geschoven. Op deze manier kan (bijna) de hele dunne darm bekeken worden. Ook kunnen er stukjes van het slijmvlies (biopten) voor microscopisch onderzoek worden genomen. Verder kunnen bloedingen worden behandeld en poliepen worden verwijderd. De procedure gaat bij de ene patiënt via de mond/maag, en bij de ander via de anus/dikke darm. De route wordt van te voren bepaald door de arts die het onderzoek verricht. Het onderzoek duurt ongeveer drie uur. Als er via beide routes gekeken moet worden, dan worden daar twee aparte afspraken voor gemaakt. De route die bij u is gekozen is via de anus/dikke darm. 1
Dubbelballon enteroscopie van de dunne darm (via de anus, retrograad) Vervoer Het onderzoek gebeurt niet onder narcose. Wel krijgt u een rustgevend middel en een pijnstiller toegediend. Daardoor kunt u het beter verdragen. Dat betekent ook, dat u na het onderzoek niet zelfstandig naar huis mag en zeker niet mag autorijden of fietsen e.d. Er moet dus iemand zijn die u ophaalt en naar huis brengt. U kunt ons ook een taxi laten bellen. Meenemen Het kan voorkomen dat u zich een keer moet verschonen. Wij raden u aan schoon ondergoed mee te nemen. Omdat u zich koud en rillerig kunt voelen is het handig om voor het onderzoek een paar warme sokken mee te nemen. Een lang T-shirt kan helpen u wat minder bloot te voelen tijdens het onderzoek. Voorbereiding Het is voor dit onderzoek belangrijk dat u op tijd stopt met bepaalde medicijnen, de darmen helemaal leeg zijn en u nuchter bent. Leest u de instructies hieronder daarom goed. Als u niet goed bent voorbereid, kan het onderzoek niet doorgaan. Stoppen met bloedverdunners Als u bloedverdunners gebruikt en daarvoor onder controle staat van de trombosedienst, moet u hiermee een aantal dagen voor het onderzoek stoppen. Als u Sintrom of acenocoumarol gebruikt stopt u drie dagen tevoren. Als u Marcoumar of fenprocoumon gebruikt stopt u vijf dagen tevoren. 2
Endoscopiecentrum Als u van uw arts nooit mag stoppen met bloedverdunners, overleg dit dan eerst met de arts die de bloedverdunners voorschrijft. Als u Plavix of clopidogrel gebruikt ( meestal op voorschrift van een cardioloog ), moet u zonder meer eerst met uw arts overleggen of u hiermee mag stoppen. Als u na overleg met uw arts niet mag stoppen met bloedverdunners, geeft u dit dan alstublieft door aan de arts die u voor het onderzoek heeft doorverwezen. Stoppen met staaltabletten Als u staal-of ijzertabletten gebruikt, moet u daar zeven dagen voor het onderzoek mee stoppen. Deze tabletten kleuren de darminhoud zwart en kunnen daarom het onderzoek bemoeilijken. Overleg over insulinebeleid In voorbereiding op het onderzoek mag u niet eten. Als u diabetes mellitus (suikerziekte) heeft en insuline gebruikt is het raadzaam om voor het onderzoek met uw arts (huisarts of internist) te overleggen over het insulinebeleid (voor het onderzoek en zodra u weer mag eten). We raden u aan om insuline, insulinepen en de bloedsuikermeter mee te nemen naar de behandeling. Pacemaker of Intracardiale Defibrillator Als u een pacemaker of een intracardiale defibrillator (ICD) heeft, vertel dit dan aan de arts die u voor het onderzoek heeft doorverwezen. Mogelijk moet de cardioloog voorzorgsmaatregelen nemen. Anticonceptiepil Als u een anticonceptiepil ( de pil ) gebruikt, kunt u deze gewoon blijven gebruiken. Houdt er echter rekening mee dat u door de darmspoeling niet meer goed beschermd bent. U bent weer beschermd nadat u met de volgende strip bent begonnen. Kijk in de bijsluiter voor de precieze termijn. 3
Dubbelballon enteroscopie van de dunne darm (via de anus, retrograad) Darmvoorbereiding Om het onderzoek goed te kunnen uitvoeren, moet de darm helemaal schoon zijn. Daarvoor is het volgende nodig: drie dagen voor het onderzoek: zo min mogelijk vezels en pitjes eten de dag voor het onderzoek: spoelvloeistof voor de darmen innemen niet meer eten nadat u met de darmspoeling bent begonnen. Zo min mogelijk vezels en pitjes eten Vezels en pitjes spoelen moeilijk uit de darm. Eet daarom vanaf drie dagen voor het onderzoek zo min mogelijk vezels en pitjes. Vezels zitten vooral in donker (volkoren / bruin) brood, fruit en groente. Pitjes zitten bijvoorbeeld in kiwi s en druiven. Drink verder ten minste 1,5 tot 2 liter per dag. Spoelvloeistof voor de darmen innemen U ontvangt een recept voor Colofort, waarmee u bij de apotheek vier zakjes poeder krijgt voor het aanmaken van een speciale spoelvloeistof voor de darmen. Deze vloeistof is er voor om uw darmen goed schoon te spoelen. In totaal zult u vier liter moeten drinken. Het innemen is afhankelijk van het tijdstip waarop het onderzoek plaats vindt. Bij de Colofort zit een gebruiksaanwijzing van de fabrikant. De tijden van innemen verschillen met die van ons: houdt u onze tijden aan alstublieft. Gebruik een lichte maaltijd voordat u de Colofort gaat innemen, bijvoorbeeld twee crackers of beschuitjes met suiker of jam zonder pitjes (geen vleeswaren of kaas). Hierna mag u niets meer eten. U drinkt de dag voor het onderzoek drie liter spoelvloeistof, tussen 13.00 en 19.00 uur. De dag van het onderzoek drinkt u om 06.00 uur nog één liter spoelvloeistof. 4
Endoscopiecentrum Mocht het innemen van de spoelvloeistof de dag voor het onderzoek al veel problemen geven (bijvoorbeeld braken), neem dan tijdig contact op met het Endoscopiecentrum. Het telefoonnummer vindt u achter in deze folder. U kunt rillerig en koud worden van het niet eten en door het drinken van de Colofort. Tips voor het gebruik van Colofort Colofort is niet lekker. U kunt proberen de smaak wat te verdoezelen: drink de spoelvloeistof gekoeld drink de Colofort met een rietje, zodat de vloeistof wat verder in de mond komt. voeg wat citroensap, aspartaam (kunstmatige zoetstof) of suikervrije limonadesiroop (zonder sorbitol) toe. Let op: u mag geen gewone suiker gebruiken! gebruik tussendoor en tijdens het drinken kauwgum. Let op: niet doorslikken! Voor een goed resultaat kunt u het beste zo snel mogelijk de Colofort opdrinken, op de volgende manier. Drink elke 10 tot 15 minuten 250 ml van de vloeistof. Om aan het drinken te wennen kunt u beter de eerste liter niet te snel drinken, neem er gerust 1,5 uur de tijd voor. Nuchter blijven Vanaf het moment dat u begint met de Colofort mag u niets meer eten. U mag nog wel drinken. Drink alleen heldere vloeistoffen (dus waar u doorheen kunt kijken zoals thee, heldere vruchtensappen, limonade of bouillon). U mag geen suiker gebruiken, ook limonade en vruchtensap moeten 5
Dubbelballon enteroscopie van de dunne darm (via de anus, retrograad) suikervrij zijn. Drink kleine beetjes, zodat u geen vol gevoel krijgt. Drink om dezelfde reden geen kool zuurhoudende dranken. Vier uur voor het onderzoek mag u geen medicijnen meer innemen Twee uur voor het onderzoek mag u niet meer drinken. Verloop van het onderzoek Nadat u zich gemeld heeft bij de balie van het Endoscopiecentrum, kunt u plaatsnemen in de wachtkamer. Omdat er verschillende onderzoeken bij ons plaatsvinden, kan het lijken, dat een ander voorgaat. Een verpleegkundige haalt u op en brengt u naar de onderzoekskamer. De arts en/of de verpleegkundige leggen u het onderzoek uit en beantwoorden eventuele vragen. U wordt gevraagd u van onderen uit te kleden. Daarna gaat u op uw linkerzij op de onderzoekstafel liggen. Vervolgens krijgt u een infuusnaaldje ingebracht. Daardoor wordt een rustgevend middel en pijnstilling toegediend, zodat u slaperig en ontspannen wordt. De hartslag en het zuurstofgehalte in het bloed wordt permanent gemeten met een sensor (knijpertje) op de vinger. De arts brengt de endoscoop via de anus in uw dikke darm. Dit is een wat vervelend en pijnlijk gevoel. Probeert u zich zoveel mogelijk te ontspannen. De ballonnetjes worden nu ombeurten opgeblazen en lopen dan weer leeg. Zo verplaatst de endoscoop zich door de dunne darm. 6
Endoscopiecentrum Aan het uiteinde van de slang zit een lampje. Hiermee bekijkt de arts op een beeldscherm de binnenkant van de darm. Om dit goed te kunnen bekijken is het belangrijk dat de darm zich ontplooit. Daarom brengt de arts via de scoop wat lucht in uw darmen. Dit kan een gevoel van kramp geven. U kunt dit gevoel kwijt raken door de lucht te laten ontsnappen, anders gezegd: winden te laten. Dit is voor de medewerkers een normaal verschijnsel, u hoeft zich er niet voor te schamen. De arts kan u tijdens het onderzoek vragen van houding te veranderen. De verpleegkundige helpt u daarbij. Tijdens het onderzoek kan het nodig zijn een stukje weefsel (biopt) weg te nemen. Soms voelt u dit, maar het doet geen pijn. De arts kan eventuele poliepen tijdens hetzelfde onderzoek verwijderen. Hier voelt u ook niets van. Biopten en poliepen worden in het laboratorium onderzocht. Duur van het onderzoek Het onderzoek duurt ongeveer twee uur. Na het onderzoek blijft u een tot twee uur ter observatie in de uitslaapkamer. Uitslag De arts die het onderzoek heeft gedaan, komt meestal even langs op de uitslaapkamer en vertelt u hoe het onderzoek verlopen is. Hij of zij bespreekt echter niet het verdere verloop van uw behandeling met u. Dit doet de arts die het onderzoek heeft aangevraagd. Als er bij u een stukje weefsel is weggenomen voor nader onderzoek in het laboratorium, dan krijgt u de uitslag daarvan van de arts die het onderzoek heeft aangevraagd. 7
Dubbelballon enteroscopie van de dunne darm (via de anus, retrograad) Nazorg en leefregels U krijgt op de uitslaapkamer iets te eten en te drinken. Als u weer helder bent gaat u naar huis. Wij adviseren u om het op de dag van het onderzoek rustig aan te doen. De medicijnen die zijn toegediend, beïnvloeden uw reactie vermogen.u kunt de rest van de dag niet autorijden, machines bedienen of belangrijke beslissingen nemen. Verder kunt u last hebben van winderigheid. Wanneer dat het geval is, kunt u proberen de lucht kwijt te raken door te ontspannen of zo nu en dan op het toilet te gaan zitten. Drink geen alcohol op de dag van het onderzoek. Bloedverdunners en insuline kunnen vaak s avonds weer volgens uw schema gebruikt worden. Volg daarbij de afspraken die u met uw arts heeft gemaakt. Wanneer bellen Een dubbelballonenteroscopie kan een enkele keer complicaties geven.als er stukjes weefsel zijn weggenomen, kan er bij de ontlasting wat bloed meekomen. Dit gaat vanzelf weer over. U hoeft zich daar niet ongerust over te maken. Als er een poliep is weggenomen, is er een klein risico op bijvoorbeeld een bloeding. Neem daarom altijd contact op met het Endoscopiecentrum als u ernstige pijn heeft als u zwarte, teerachtige ontlasting heeft of als er aanhoudend rood bloed blijft sijpelen. U kunt ons bellen van maandag tot vrijdag van 08.00 tot 14.00 uur via telefoonnummer (050) 361 23 66. Buiten deze tijden belt u het algemene nummer van het UMCG (050) 361 61 61 en vraagt u naar de dienstdoende arts maag, darm- en leverziekten. 8
Patiënteninformatie vlk 150/1101