Profielschets Lid Raad van Commissarissen De Raad van Commissarissen van woningcorporatie v/h de Bouwvereniging bestaat uit vijf personen, waarvan twee op voordracht van de huurders. De leden van de RvC zijn collectief en individueel verantwoordelijk voor een goede vervulling van de volgende taken: binnen het kader van de wet- en regelgeving is het de primaire taak van de RvC om toezicht te houden op het beleid van het bestuur, inclusief de maatschappelijke en financiële prestaties. De werkwijze van en regels voor de Raad zijn vastgelegd in een reglement; de nieuwe Woningwet en de actuele Governance Code Woningcorporaties vormen daarvoor de basis. het optreden als werkgever van de directeur-bestuurder. De RvC beslist in deze werkgeversrol over de benoeming, beoordeling, beloning, schorsing en het ontslag van de directeur-bestuurder; het optreden als opdrachtgever voor de externe accountant. De RvC beslist in deze rol over de selectie, benoeming, beoordeling en opdracht voor de jaarrekeningcontrole van de externe accountant; het behandelen van, besluiten over en eventueel goedkeuren van majeure besluiten; het functioneren als strategisch klankbord voor de directeur-bestuurder, mee kunnen denken met name in de oriënterende, meningsvormende sfeer met de bestuurder op het terrein van onder andere beleid, investeringen, bedrijfsvoering en samenwerking met andere organisaties. Binnen de Raad van Commissarissen dienen naast een brede visie de volgende disciplines/ deskundigheden, zo veel als mogelijk, aanwezig te zijn, eventueel gecombineerd in één persoon: bestuurlijk/maatschappelijk; bedrijfskunde/organisatiekunde; financieel-economisch; volkshuisvestelijk/ruimtelijke ordening; vastgoedbeheer- en ontwikkeling; zorg en welzijn; juridisch; klantenperspectief. Van ieder lid van de Raad van Commissarissen wordt verwacht dat hij of zij de ontwikkelingen ten aanzien van zijn of haar kennisgebied weet te vertalen naar de volkshuisvesting en naar woningcorporatie v/h de Bouwvereniging in het bijzonder. Voorstelbaar is dat bepaalde kennisgebieden gecombineerd voorkomen in een persoon. Dit betekent dan ook dat bij de samenstelling van de Raad van Commissarissen vooral gekeken wordt of de totale groep op bovengenoemde kennisgebieden voldoende in huis heeft. Gezien het belang van de financiële continuïteit is de bedrijfseconomische knowhow vanuit meerdere personen en invalshoeken ingevuld. RvC 1
Daarnaast zal de voorzitter (en zijn vervanger) niet zozeer inhoudelijke deskundigheid, maar met name capaciteiten moeten hebben om leiding te geven aan de Raad van Commissarissen. Verder wordt het wenselijk geacht dat de RvC een duidelijke binding heeft met de regio. Vacature lid Raad van Commissarissen De huidige vacature in de RvC is ontstaan door het aangekondigde vertrek per 1 januari 2017 van een van de leden van de RvC, die zich niet herkiesbaar stelt. De leden van de RvC dienen samen een multidisciplinair team te vormen. Voor de integrale besluitvorming zijn leden nodig die generalist zijn en daarnaast een aandachtsgebied hebben. Van de leden wordt besluitvaardigheid en resultaatgerichtheid verwacht. Zij moeten in staat zijn scherpe discussies collegiaal te voeren. Zij moeten weten waarop zij dienen te sturen en de juiste vragen kunnen stellen. Hierbij is het gewenst een zeker evenwicht te bereiken tussen personen afkomstig uit het bedrijfsleven en afkomstig uit de non-profitsector. Aan de Raad van Commissarissen, en dus ook aan een individueel lid van de Raad, worden eisen gesteld die zich laten vertalen in onderstaande profielschets. 1. Onafhankelijkheid Kenmerk van de Raad van Commissarissen is dat men in staat moet zijn kritisch-afstandelijk op te treden. Met name voor het kunnen vervullen van een kritische rol is onafhankelijkheid een eerste vereiste. Onafhankelijkheid vertaalt zich in: Onafhankelijkheid ten opzichte van de bestuurder. Een kritische opstelling jegens de bestuurder houdt in dat de Raad van Commissarissen zonder blokkades moet kunnen optreden. Blokkades kunnen ontstaan doordat er nauwe relaties bestaan tussen de leden van de Raad van Commissarissen buiten de organisatie om. Zo moet worden voorkomen dat de leden van de Raad van Commissarissen in hun dagelijkse werk met de bestuurder te maken krijgen in een toezichthoudende rol. Onafhankelijkheid vertaalt zich ook in de benoemingsprocedure waarin de bestuurder geen doorslaggevende stem kan hebben. Afhankelijkheid van de bestuurder vermindert het kritisch vermogen. Onafhankelijkheid ten opzichte van de organisatie. De Raad van Commissarissen heeft tot taak toe te zien op het reilen en zeilen van de organisatie als geheel. Persoonlijke of zakelijke betrokkenheid van de leden van de Raad van Commissarissen bij de organisatie verdraagt zich moeilijk met een kritische en onafhankelijke opstelling. Hetzelfde geldt voor afhankelijkheidsrelaties die kunnen ontstaan door de beloning van de leden van de Raad van Commissarissen. Onafhankelijkheid ten opzichte van elkaar. In een Raad van Commissarissen moet geen ruimte worden gegeven aan vriendjespolitiek. De leden van de Raad van Commissarissen moeten van elkaar onafhankelijk zijn in hun functioneren. Al te nauwe relaties tussen de leden van de Raad van Commissarissen zijn daarom minder gewenst. Onafhankelijkheid van deelbelangen. De Raad van Commissarissen ziet toe op het functioneren van de organisatie als geheel. De Raad vormt geen orgaan dat dient ter behartiging van de belangen van groepen betrokken bij de volkshuisvesting. In die zin is de Raad van Commissarissen niet specifiek gericht op de belangen van de huurders, de gemeenten of de medewerkers. RvC 2
Uiteraard zullen die belangen worden meegewogen in de beoordeling van zaken die aan de Raad van Commissarissen worden voorgelegd, maar geen van de deelbelangen op zich is per definitie doorslaggevend. 2. Collegiaal functioneren De Raad van Commissarissen is een collegiaal functionerend orgaan. Het als eenheid optreden door de Raad van Commissarissen heeft een aantal kenmerkende gevolgen voor het profiel van de Raad van Commissarissen: Besluiten worden zoveel mogelijk in consensus genomen. Lukt dit niet dan beslist de meerderheid. Dit standpunt wordt als de beslissing van de Raad van Commissarissen naar buiten gebracht. De leden van de Raad van Commissarissen komen niet met minderheidsstandpunten en zullen zich moeten neerleggen bij het meerderheidsbesluit. Er moet derhalve een bereidheid bestaan om eigen opvattingen uiteindelijk te laten varen voor het collegiale standpunt (dat indien nodig ook moet worden verdedigd). De inzet van discussies in de Raad van Commissarissen is niet het krijgen van gelijk of het hoog houden van eigen opvattingen of deelbelangen, maar het bereiken van een gezamenlijk standpunt. In het kader van deze profielschets houdt dit in dat weliswaar leden nodig zijn met opvattingen en meningen, doch wel met de intentie om dit in overleg te ruilen voor een betere of door de meerderheid gedragen opvatting. Een flexibele instelling en sociale vaardigheid zijn dus nodig voor de leden van de Raad van Commissarissen. 3. Kritisch In het verlengde van de onafhankelijkheid mag van de Raad van Commissarissen een kritische opstelling worden verwacht. Hiervoor is het nodig dat binnen de Raad van Commissarissen voldoende kennis, ervaring en kwaliteit aanwezig is om deze kritische rol waar te kunnen maken. Vastgesteld zal moeten worden op welke deelterreinen dit vooral geldt. Daarbij hoeft de kennis en ervaring binnen de Raad van Commissarissen niet evenredig of groter te zijn dan in de organisatie, wel moet tegenspel kunnen worden geboden. In ieder geval zal binnen de Raad van Commissarissen voldoende kennis en ervaring met de volkshuisvesting aanwezig moeten zijn. Hetzelfde geldt voor zicht op sociale en economische ontwikkelingen in het werkgebied. De combinatie van deze kennis en ervaring leidt ertoe dat de Raad van Commissarissen in staat is om de doelstelling van de organisatie te bewaken. Om de toezichthoudende rol te kunnen vervullen, is het nodig dat binnen de Raad van Commissarissen voldoende kennis en inzicht bestaat om de besluiten van de bestuurder te beoordelen. In ieder geval omvat dit naast volkshuisvestelijke kennis een behoorlijke dosis financieel-economisch inzicht. Op overige aandachtsgebieden (juridisch, organisatie, personeel etc.) zal de Raad van Commissarissen over een dusdanige kennis moeten beschikken dat op niveau kan worden meegedacht met de bestuurder. 4. Afstandelijkheid De kritisch-afstandelijke houding van een Raad van Commissarissen houdt in dat afstand wordt gehouden van de dagelijkse gang van zaken in de corporatie. Dit houdt in dat: De leden van de Raad van Commissarissen niet primair interesse (en dus aandacht) hebben voor uitvoeringszaken als de projecten, het uitvoeren van onderhoudsplannen, de woningtoewijzing, de financiering van de onderneming, het automatiseringssysteem of het personeelsbeheer. Gerespecteerd wordt dat de bevoegdheden primair bij de bestuurder liggen, dit vereist terughoudendheid. De leden van de Raad van Commissarissen hebben niet de instelling alles te willen weten, alles te willen zien en overal over mee te willen praten. RvC 3
Waar de bestuurder bevoegd is, heeft de Raad van Commissarissen een toezichthoudende taak en gevraagd en ongevraagd een adviserende functie. 5. Netwerken De leden van de Raad van Commissarissen hebben niet hun hoofdtaak binnen de corporatie, maar maken deel uit van andere relevante verbanden. Hierdoor brengen de leden van de Raad van Commissarissen relaties in en bouwt de corporatie een relevant netwerk op. Voorkomen moet worden dat de Raad van Commissarissen eenzijdig wordt samengesteld en dat een deel van de relaties met de buitenwereld structureel ondervertegenwoordigd is. 6. Maatschappelijke betrokkenheid Gezien de doelstelling van een corporatie dient van leden van de Raad van Commissarissen een duidelijk maatschappelijke betrokkenheid te worden verwacht. Hiermee kan enig tegenwicht worden geboden ten opzichte van een meer op zakelijkheid ingestelde professionele bestuurder. Maatschappelijke betrokkenheid kan worden afgeleid uit andere functies die een kandidaat/commissaris (heeft) bekleed(t), bijvoorbeeld in maatschappelijke organisaties. 7. Functie-eisen Naast bovenstaande basisvaardigheden, zoals genoemd in de Governance Code Woningcorporaties, dienen de leden te beschikken over de volgende nader geformuleerde kwaliteiten: 1. Het hebben van een helikopterview, analytisch vermogen en het kunnen onderscheiden van hoofd- en bijzaken, het kunnen beoordelen van complexe vraagstukken. 2. Gevoel hebben voor taakafbakening tussen bestuurder en toezichthouder. Het in hoofdlijnen kunnen functioneren als een klankbord voor de bestuurder voor diverse (deel-) terreinen van beleid. 3. Het kunnen werken in teamverband, openstaan voor de mening van anderen. 4. Voldoende kennis op financieel gebied om begrotingen en jaarstukken van V/h de Bouwvereniging te kunnen beoordelen. 5. Het hebben van een algemene interesse voor de samenleving en de volkshuisvesting. 6. Onafhankelijkheid, ten opzichte van de bestuurder en ten opzichte van overige toezichthouders, in formele zin en in mentale houding. De bepalingen met betrekking tot tegenstrijdige belangen in de Governance Code Woningbouwcorporaties zijn hierbij ook van toepassing. 7. Kritisch vermogen, de goede vragen kunnen stellen, durven doorvragen. 8. Beschikken over eigenschappen als discussievaardigheid, vergadervaardigheid, besluitvaardigheid en communicatievaardigheid. 9. Ervaring met politieke en bestuurlijke besluitvormingsprocessen en onderhandelingen. 10. Moed, lef, vasthoudendheid en doortastendheid; de toezichthouder moet de lastige vragen durven blijven stellen (ook als hij daar aanvankelijk alleen in staat), in durven grijpen als dat nodig is en een rechte rug hebben bij moeilijke beslissingen. 11. Integriteit; deze wordt voor benoeming getoetst via een onafhankelijk uit te voeren openbronnenonderzoek; naast deze formele kant van integriteit moet de toezichthouder in zijn/haar houding en gedrag integer zijn en goed voorbeeldgedrag vertonen. 12. Ervaring; er moet voldoende governance ervaring in de Raad aanwezig zijn. Niet alle leden van de RvC hoeven ervaren toezichthouders te zijn bij aantreden. Er moet minstens een toezichthouder met ervaring als eindverantwoordelijk bestuurder in de raad zitten. RvC 4
13. (Bestuurlijke) intelligentie; gekoppeld aan een HBO- of academisch werk- en denkniveau, de toezichthouder moet ingewikkelde materie snel kunnen overzien, heeft realiteitszin en een gezond boerenverstand. 14. (Bestuurlijke) intuïtie, de toezichthouder heeft geleerd om te gaan met zijn intuïtie, kan gevoelsmatige twijfels bespreekbaar maken. 15. Beschikbaarheid (tijd) en betrokkenheid, elke toezichthouder moet voldoende tijd hebben om actief aanwezig te zijn en om de vergaderingen goed te kunnen voorbereiden en te beoordelen op basis van het totaal van hoofdfuncties en nevenfuncties bij aanvang en bij herbenoeming aan de hand van geleverde performance. 16. Bereidheid om zich jaarlijks bij te scholen op actuele thema s en op ontbrekende basiskennis; dit vast te stellen bij aantreden en tijdens de benoemingsperiode. 8. Specifieke functie-eisen In deze specifieke situatie wordt een lid van de Raad van Commissarissen gezocht met kennis op het juridische vlak. Gezien de samenstelling van de Raad dient de kandidaat woonachtig te zijn in, dan wel een duidelijke speciale binding te hebben met, Harlingen. Minimaal drie leden dienen woonachtig te zijn in en/of speciale binding te hebben met het actieve werkgebied van woningcorporatie v/h de Bouwvereniging. Daarnaast zullen de leden binding moeten voelen met de samenleving in het algemeen en de volkshuisvesting in het bijzonder. Leden van de Raad van Commissarissen mogen direct noch indirect zakelijke relaties/verbindingen hebben met woningcorporatie v/h de Bouwvereniging. Verder is op dit profiel een lijst van niet verenigbare functies van toepassing, zoals deze is opgenomen in de nieuwe Woningwet. RvC 5