Zomermonitor 2015 rapport nr. 03 maandag 28-06-2015 (week 27) Document nr. 15.xxxxxx Dossier DIG-3774/007 Hoogheemraadschap van Rijnland afdeling Beleid en Planontwikkeling team Monitoring & Kerngegevensbeheer Postbus 156, 2300 AD Leiden droogte@rijnland.net 071-3063351
1a. Opschaling Calamiteiten organisatie i.v.m. droogte Rijnlands calamiteiten organisatie is WEL opgeschaald en in fase: 1 Incident De fasering is als volgt: Fase Omschrijving 0 Normaal beheer 1 Incident 2 Ernstig incident / (dreigende) calamiteit 3 (dreigende) calamiteit met bestuurlijke impact 4 Ramp Er zijn bij Rijnland geen droogteproblemen 1b. Algemeen beeld Rijnland 1 c. Situatiebeschrijving Opschaling droogte Er zijn geen droogteproblemen binnen het gebied van Rijnland. Rijnlands calamiteiten organisatie is op 15-6-2015 opgeschaald naar fase 1 conform calamiteiten bestrijdingsplan Droogte, i.v.m. een neerslagtekort groter dan 150 mm. Algemeen De Rijnafvoer is met ca. 2.100 m 3 /s ruim boven de kritieke grenswaarde van 1.300 m 3 /s voor juni. Er zijn geen problemen rond de aanvoer van voldoende zoet water, vanwege de goede Rijnafvoer en het lage chloridegehalte van het inlaatwater uit de Hollandsche IJssel. Het chloridegehalte binnen het watersysteem van Rijnland is laag, minder dan 200 mg Cl - /l. Het neerslagtekort is verder opgelopen tot boven 160 mm, lokaal hoger met 185 mm. Zeer droogtegevoelige waterkeringen (33 km) zijn 2 keer geïnspecteerd. Het weer Verwacht weer Nederland: Zonnig weer met temperaturen die oplopen naar tropische waarden met mogelijk aan het einde van de week een kleine kans op een onweersbui. Daarna waarschijnlijk overgang naar een iets minder warm weertype. Hoogheemraadschap van Rijnland 2 van 20
Stroomgebied Rijn: In Zwitserland de komende dagen overgang van wisselvallig weer naar een zonnig, droog en warm weertype. Komende week zijn maxima rond 30 C mogelijk, lokaal 33-34 C. In Duitsland de komende dagen af en toe nog neerslag, daarna omschakeling naar een warm en zonnig weertype. In de 2 e helft van de week op grote schaal 30 C. In de Rijnvallei zijn zelfs waarden van 36 graden mogelijk. Neerslagtekort Het neerslagtekort is verder opgelopen en bedraagt gemiddeld 160 tot 170 mm. De waarden variëren lokaal tussen ca. 150 en 185 mm. Daarmee is het neerslagtekort 10 tot 45 mm hoger dan het landelijk gemiddelde (140 mm) Komende week zal, bij het uitblijven van neerslag, het neerslagtekort toenemen met ca. 35 mm. Vrijdag 3 juli heeft nagenoeg heel Rijnland een neerslagtekort van minimaal 175 mm. Waterkeringen Maandag 15 juni (1 e keer) en maandag 22 juni (2 e keer) zijn alle zeer droogtegevoelige waterkeringen (33 km) geïnspecteerd. Deze inspecties hebben geen bijzonderheden opgeleverd. Maandag 29 juni zal in delen van Rijnland (ca. 20%) de grens van 175 mm worden bereikt. Bij een verder toename van het gebied met een neerslagtekort van meer dan 175 mm, zullen in die gebieden inspecties van de droogtegevoelige waterkeringen worden gestart. Verwachting is dat vanaf 3 juli alle droogtegevoelige keringen geïnspecteerd moeten worden. Rijnafvoer De Rijnafvoer is met ca. 2.100 m 3 /s ruim boven de kritieke grenswaarde van 1.300 m 3 /s voor juni. Na een kleine toename zal de Rijnafvoer na een week dalen en uitkomen op ca. 1.900 m 3 /s. De chloridegehaltes bij de Brienenoordbrug en Krimpen zijn laag (ca. 80 mg Cl - /l) Waterkwantiteit Er zijn geen problemen rond de aanvoer van voldoende zoet water. Het waterpeil in de polders kan goed worden gehandhaafd. De boezem is op zomerpeil. Komende periode oplopende watervraag t.g.v. het doorspoelen van boezem en polders (verziltingsbestrijding) en ter compensatie van de hoge verdamping Waterkwaliteit Het chloridegehalte in de boezem is laag. D.m.v. doorspoeling van boezem en polders blijft het chloridegehalte laag. De watertemperatuur is relatief laag met waarden tussen 15 en 18 C. Zwemwater Op 5 (-1) zwemwateren zijn problemen met de waterkwaliteit. Blauwalg: 4 locaties waarschuwing en geen negatief zwemadvies. Zwemmersjeuk: 1 locatie negatief zwemadvies. Genomen maatregelen/acties Inspecties zeer-droogtegevoelige waterkeringen (op 15-6 en 22-6). Voorbereiding inspecties droogtegevoelige waterkeringen (404 km). Te treffen maatregelen/acties Op 29 juni 2015 vermoedelijk opschaling naar fase 2, calamiteitenbestrijdingsplan droogte, i.v.m. neerslagtekort > 175 mm. Opstarten inspecties droogtegevoelige waterkeringen. opgesteld 28-06-2015 Hoogheemraadschap van Rijnland 3 van 20
2a. Doorlopend potentieel neerslagoverschot: 2015 en Langjarig gemiddelde (gegevens KNMI) Neerslagtekort op 28 juni 2015 Langjarig gemiddeld neerslagtekort op 28 juni 2015 2b. Verdamping Schiphol / Valkenburg 1 april tot en met 27 juni 2015 (gegevens Meteo Consult) neerslagtekort Schiphol: 188,7 mm (rode lijn) neerslagtekort Valkenburg: 172,7 mm (rode lijn) 2c. Neerslagtekort Nederland 2015 en 2003 (gegevens KNMI) Hoogheemraadschap van Rijnland 4 van 20
3a Neerslagtekort per peilvak voor vermelde dagen (berekend vanaf 1 april 2015) (gegevens Hydronet) Hoogheemraadschap van Rijnland 5 van 20
3b Verwacht neerslagtekort per peilvak komende periode (gegevens Hydronet) Vanaf 150 mm: start inspecties zeer droogtegevoelige waterkeringen conform CBP Droogte Vanaf 175 mm: start inspecties alle droogtegevoelige waterkeringen conform CBP Droogte 3c Verwacht neerslagtekort komende periode (28 juni t/m 8 juli 2015) voor KNMI station Valkenburg (Z-H) Duiding: De komende dagen kennen weinig neerslag en hoge verdamping. Vanaf dinsdag bedraagt de verdamping dagelijks meer dan 5 mm. Hierdoor zal het neerslagtekort de komende 10 dagen met ruim 50 mm toenemen. Hoogheemraadschap van Rijnland 6 van 20
4a. Neerslagsom afgelopen maanden op peilvak-niveau binnen Rijnland (gegevens Hydronet) Neerslagsom jan. t/m maart 2015 Natter dan langjarig 3 maanden gem. van 194,9 mm Neerslagsom april 2015 Droger dan langjarig maandgem. van 45,3 mm Neerslagsom mei 2015 Droger dan langjarig maandgem. van 60,7 mm Neerslagsom 1 t/m 28 juni 2015 Droger dan langjarig maandgem. van 69,0 mm Hoogheemraadschap van Rijnland 7 van 20
4b. Neerslagsom per dag periode maandag 21 juni 08:00 UT tot 28 juni 08:00 UT. Hoogheemraadschap van Rijnland 8 van 20
5a. SPI Index datum 28-6-2015 De Standardized Precipitation Index (SPI) geeft aan of een opgegeven periode (vanaf nu tot 1 maand, een kwartaal, een half jaar of een jaar terug) nat (>0) of droog (< 0) is ten opzichte van het gemiddelde. De hier getoonde SPI waarden worden berekend per neerslagradarpixel en vertaald naar waterkeringen en worden dagelijks bijgewerkt. De gemiddelden zijn per pixel berekend op basis van neerslagwaarnemingen uit de periode 1961-2013. SPI Index 1 maand terug SPI Index 3 maanden terug SPI Index 6 maanden terug SPI Index 1 jaar terug Hoogheemraadschap van Rijnland 9 van 20
5b. Overzichtskaart zeer-droogtegevoelige (paars) en droogtegevoelige keringen (oranje) Vanaf 150 mm: start inspecties zeer droogtegevoelige waterkeringen conform CBP Droogte Vanaf 175 mm: start inspecties alle droogtegevoelige waterkeringen conform CBP Droogte Hoogheemraadschap van Rijnland 10 van 20
6a. Weersverwachting KNMI (ontleend aan www.knmi.nl ) Verwachting komende 6 dagen (zondag 28 juni tot en met zaterdag 04 juli 2015): Zonnig weer met temperaturen die oplopen naar tropische waarden. Aan het einde van de week een kleine kans op een onweersbui. Uitgifte: 28/06/2015 18.12 uur LT Vooruitzichten lange termijn (zondag 05 juli tot en met zondag 12 juli): Grote kans op een overgang aan het begin van de periode naar een iets minder warm weertype. Kleine kans op een (onweers)bui. 6b. EPS grafieken Neerslag, wind en luchttemperatuur De Bilt (ontleend aan www.knmi.nl ) Hoogheemraadschap van Rijnland 11 van 20
7a. Neerslagverwachting per 6 uur voor Rijnland op basis van EPS gegevens 7b. Cumulatieve neerslagverwachting voor Rijnland op basis van EPS gegevens 7c. Temperatuurverwachting voor Rijnland op basis van EPS gegevens Verklaring: Bovenstaande grafiek geeft de te verwachten neerslag aan voor de komende 10 dagen. De lichtblauwe lijn, gemiddeld, 50%, geeft de gemiddeld te verwachten neerslag aan. De donkerblauwe lijn, maximum, 90%, geeft de maximaal te verwachten neerslaghoeveelheid aan. De vaal-blauwe lijn, minimum, 30%, geeft de minimaal te verwachten hoeveelheid neerslag aan. Als resultante geeft het blauwe vlak (onzekerheidsband) aan, tussen welke waarden de neerslaghoeveelheden variëren. Duiding bij de grafieken: Neerslag: De komende dagen zit er amper neerslag in de verwachting. Vanaf vrijdag kan bij onweersbuien lokaal neerslag vallen. In het maximum scenario valt er van 28-6 t/m 8-7 in totaal 17 mm, in het minimumscenario 3 mm. Temperatuur: De temperatuur stijgt naar tropische waarden boven 30C, en neemt licht af na het komend weekend. Hoogheemraadschap van Rijnland 12 van 20
8. Weersverwachting Meteo Consult (o.a. ontleend aan www.neerslag.nl) Regionale verwachting HHR lange termijn Verwachting tot en met 5 dagen vooruit: Vanaf dinsdag breekt een zomerse periode aan. Met volop zonneschijn wordt het dinsdag lokaal al 28 graden. Op woensdag bereiken de maximumtemperaturen in een groot deel van het land de tropische grens van 30 graden met alleen maar zonneschijn. Ook op de stranden kan het zeer heet worden. Donderdag wordt het in Limburg ruim 35 graden. Het is iets minder zonnig door hoge sluierwolken. In de zeer zwoele nacht naar vrijdag kan er een verdwaalde hitte onweersbui ontstaan. De buien trekken overdag naar het noordoosten weg. Ook vrijdag wordt het nog tropisch in het binnenland maar aan zee zal het net een tikkeltje minder heet worden met 27 graden. Verwachting 6 tot en met 9 dagen vooruit: Na een snoeihete zaterdag met wellicht recordhoge temperaturen blijft het daarna zomers warm met 24 tot 30 graden. Zwoele nachten met temperaturen boven de 19 graden tot en met zondag. 9. Weersverwachting Stroomgebied Rijn (Ontleend aan www.weeronline.nl) De weersverwachting voor Zürich de komende 14 dagen De weersverwachting voor Koblenz de komende 14 dagen Hoogheemraadschap van Rijnland 13 van 20
10a. Gerealiseerde Rijnafvoer (ontleend aan: http://www.rijkswaterstaat.nl/) De Rijnafvoer op 28 juni om 19:30 uur is circa 2.165 m³/s. Dit is ruim boven de alarmgrens van 1.300 m³/s zoals die geldt voor juni. 10b. Verwachte Rijnafvoer De afvoer van de Rijn is normaal en ligt ruim boven de grens voor laagwatersituaties. De verwachting is dat de Rijnafvoer de komende dagen iets zal toenemen om daarna in de loop van de weer te dalen tot onder de huidige waarde om uit komen rond 1.900 m 3 /s. 10c. Opschalingscriteria Rijnafvoer (Landelijke Commissie Waterverdeling LCW) Het LCW-criterium voor opschaling naar niveau 1 voor de maand juni is 1.300 m 3 /s. De afvoer is vooralsnog ruim voldoende om in de watervraag te kunnen voorzien. Grenzen voor laagwatersituaties maand Rijnafvoer Lobith (m³/s) januari 1.000 februari 1.000 maart 1.000 april 1.000 mei 1.400 juni 1.300 juli 1.200 augustus 1.100 september 1.000 oktober 1.000 november 1.000 december 1.000 Hoogheemraadschap van Rijnland 14 van 20
11. Luchttemperatuur Schiphol - 1 juni t/m 28 juni 2015 (ontleend aan gegevens van het KNMI ) Duiding: Na een periode met koel weer is de temperatuur de afgelopen week opgelopen. Komende week zal de temperatuur verder oplopen, mogelijk tot tropische waarden. 12. Watersysteem Rijnland 12a. Gemiddelde waterstand boezemsysteem Rijnland - 1 juni t/m 28 juni 2015 zomerpeil winterpeil Duiding boezemstand: De afgelopen week (22 t/m 28 juni) is de boezemstand gehandhaafd rond zomerpeil (NAP -0,61 m). Dit zal de komende periode gelet op het weer worden gecontinueerd. Waar nodig zal gedurende 1 tot 2 tijen per dag ingelaten worden uit de Hollandsche IJssel naar de boezem van Rijnland. De kwaliteit van het inlaatwater is goed, met lage chlorideconcentraties. Actuele waterstanden zijn via onderstaande link op de website van Rijnland op te vragen: http://www.rijnland.net/actueel/water-en-weer Hoogheemraadschap van Rijnland 15 van 20
13a. Verziltingsbeeld Nieuwe Maas bij Brienenoordbrug t/m 28 juni 2015 Duiding: Het chloridegehalte bij de Brienenoordbrug is laag. Er zijn op 22-6 en 27-6 kleine pieken tot maximaal 500 mg/l Cl - /l zichtbaar, terwijl de achtergrondwaarde laag is en zelfs iets daalt naar ca. 80 mg Cl - /l. 13b. Verziltingsbeeld Hollandsche IJssel bij stormstuw Krimpen t/m 28 juni 2015 Duiding: Het chloridegehalte in de Hollandsche IJssel bij Krimpen aan de IJssel is laag, met waardes van circa 80 mg Cl-/l. De zeeinvloed is vanwege de hogere Rijnafvoer niet merkbaar bij Krimpen. Hoogheemraadschap van Rijnland 16 van 20
14. Operationeel meetnet peilbeheer Elektrisch Geleidend Vermogen (EC) en Chloride Situatie: 28 juni 2015 20:00 uur Verklaring: Bij elk meetpunt staan 2 getallen. Spaarndam Chloride (in mg/l) is het bovenste getal (berekend uit de EC). De EC (in us/cm) is het onderste getal. Alle metingen zijn uitgevoerd in boezemwater. De locatie Lijnden is door een storing niet actief. (Haarlemmermeerpolder). Lijnden Toelichting huidige situatie: - De waarden in de boezem zijn laag. - Spaarndam licht verhoogde waarde (242 mg) Maatregel Peilbeheer is erop gericht om de chloride waarden aan de randen van het boezemsysteem te verlagen d.m.v. doorspoelen van de boezem. Katwijk Actuele informatie over dit onderwerp is via onderstaande link op te vragen: http://www.rijnland.net/actueel/water-en-weer/verzilting Toelichting: Het elektrisch geleidend vermogen (EGV) en het chloridegehalte (Cl-/l) vormen een maat voor de verzilting van het oppervlaktewater. Verzilting is het geleidelijk toenemen van het zoutgehalte van het water, onder andere door zoute kwel (opwelling uit de diepere ondergrond). Voor chloride geldt in het algemeen een norm van 200 mg Cl-/l, voor EGV bestaan geen normen. Binnen Rijnland variëren de Chloride- en EGV-waarden in het algemeen van 50 mg Cl-/l of 200 us/cm in natuurgebieden (Nieuwkoopse Plassen) tot maximaal 2.000 mg chloride/l of 7.000 us/cm in diepe droogmakerijen (Haarlemmermeerpolder en polder de Noordplas). Gevoelige teelten zoals de bloembollen in de Bollenstreek en de bomen en heesters rond Boskoop, hebben baat bij lage Chloride/EGV-waarden. Hoogheemraadschap van Rijnland 17 van 20
15a. Zwemwater binnen Rijnland (Algemeen) De provincies Noord- en Zuid-Holland zijn het bevoegd gezag voor het afgeven van zwemadviezen, bevoegd gezag voor publieksinformatie over waterkwaliteit en veiligheid op internet en ter plaatse van een zwemlocatie en wijst zwemlocaties aan/voert zwemlocaties af. De Rijnland is verantwoordelijk voor het bemonsteren van de zwemwaterlocaties en het rapporteren van de meetresultaten aan de provincies. Binnen Rijnland zijn 41 zwemwaterlocaties aanwezig. Om de gezondheid van de zwemmers te beschermen wordt gedurende het zwemseizoen (1 mei tot 1 oktober) de zwemwaterkwaliteit minmaal elke 2 weken bepaald. Voorafgaand aan het zwemseizoen wordt een zogenaamd nulmeting gedaan. Deze meting vindt in de 2 e helft van april plaats. Het zwemwater wordt onderzocht op bacteriologische kwaliteit (E.Coli en Intestinale Enterococcen), blauwalgen en zwemmersjeuk en getoetst aan landelijk vastgestelde normen. Indien een overschrijding van de normen wordt geconstateerd dan wordt in geval van bacteriën een extra bemonstering uitgevoerd en bij blauwalgen wordt de bemonsteringsfrequentie aangepast naar wekelijks. 15b. Actuele zwemwaterkwaliteit week 26 Toelichting op zwemwaterkwaliteit: Alle locaties met een groen bolletje hebben een goede zwemwaterkwaliteit. De locaties met een gezondheidsrisico door blauwalgen zijn met een lichtblauw (waarschuwing) of donkerblauw (negatief zwemadvies) weergegeven. Bij de locaties met een paars bolletje is een sprake van zwemmersjeuk en geldt een negatief zwemadvies. Verdeling zwemwater locaties Totaal aantal Officiële zwemwaterlocaties 41 Zwemwater locatie voldoet 36 (88%) Blauwalgen - waarschuwing 4 Blauwalgen negatief zwemadvies 0 Zwemmersjeuk negatief zwemadvies 1 Overschrijding Bacteriologische kwaliteit 0 * Slechte Bacteriologische kwaliteit Geen problemen Gezondheidsrisico door blauwalgen 04 Naaktrecreatie Spaarnwoude waarschuwing (lichtblauw bolletje) 02 Watergeus waarschuwing (lichtblauw bolletje) 18 Oosterduinse meer waarschuwing (lichtblauw bolletje) 41 Reeuwijk Elfhoeven waarschuwing (lichtblauw bolletje) Gezondheidsrisico door zwemmersjeuk 31 Speelvijver Europark negatief zwemadvies (paars bolletje) Zie voor de locaties de kaart op de volgende pagina. NB: De hier aangegeven waarschuwingen en/of negatieve zwemadviezen zijn gebaseerd op de laatste metingen, zoals uitgevoerd in opdracht van Rijnland. Verantwoordelijke voor het plaatsen van borden op de zwemwaterlocaties is de betreffende provincie. Vanwege een vertraging in de verwerking van de informatie kunnen de borden op de locaties afwijken van de laatste metingen. Zie voor verdere informatie: www.zwemwater.nl Hoogheemraadschap van Rijnland 18 van 20
Hoogheemraadschap van Rijnland 19 van 20
Zomermonitor 03-2015 opgesteld op 28-06-2015-21:00 uur door R.E. van der Zwan droogte@rijnland.net Hoogheemraadschap van Rijnland 20 van 20