Provinciaal Proefcentrum voor de Groenteteelt Oost-Vlaanderen vzw

GEBRUIK VAN KRUIDEN Proefcode: SM12KRUI01 Offertecode: Code klant: GEP nummer: Uitgevoerd in opdracht van: LEADER en LEADER Door: Provinciaal Proefcentrum voor de Groenteteelt Oost-Vlaanderen vzw Karreweg 6 9770 Kruishoutem Tel ++ 32 (0)9 381 86 86 Fax ++ 32 (0)9 381 86 99 pcg@proefcentrum-kruishoutem.be Proefverantwoordelijke: Jana Van Steenkiste Studieverantwoordelijke: Saskia Buysens Directeur: Bruno Gobin Datum: 25/09/2012 Studieverantwoordelijke Saskia Buysens Directeur Dr. B. Gobin Provinciaal Proefcentrum voor de Groenteteelt Oost-Vlaanderen vzw Karreweg 6, B-9770 Kruishoutem T: +32 (0)9 381 86 86 F: +32 (0)9 381 86 99 BTW: 0416.682.702 RPR: 0416.682.702 info@proefcentrum-kruishoutem.be www.proefcentrum-kruishoutem.be Bank: LBK 103-2046532-94 IBAN: BE87 1032 0465 3294 BIC: BCGECHGG

Abstract Het PCG doet sinds kort ook onderzoek in kruidenteelt. Op dit ogenblik speelt het idee om dit zowel voor het gangbare als de bio afdeling te doen. Ook projectmatig (LEADER-projecten) wil het PCG de professionele kruidenteelt gebiedsgewijs verder uitwerken aan de hand van opleiding, aanleggen van proefvelden, geleide bezoeken, communicatie, Om na te gaan welke kruiden consumenten gebruiken, op welke manier en in welke periode van het jaar, werd een enquête afgenomen bij consumenten uit het en uit de, de 2 regio s waarvoor een LEADER project rond de teelt van kruiden is goedgekeurd. Zowel in het als in de behoort tijm, basilicum, laurier en bieslook tot de meest gebruikte kruiden in de keuken. In de lente- en zomermaanden gebruiken de consumenten voornamelijk verse kruiden uit de tuin, in de herfst- en wintermaanden voornamelijk gedroogde kruiden. Als men gedroogde kruiden aankoopt, doet men dat vooral onder de vorm van versnipperde kruiden in een strooibokaaltje. In het gebruikt 33 % van de consumenten geen kruiden om hun geneeskrachtige eigenschappen. In de is dit 40 %. Wanneer men de kruiden toch gebruikt om hun geneeskrachtige eigenschappen, doet men dat vooral onder de vorm van een infusie. Zowel in het als in de vindt men regionaal geteelde en verwerkte producten een meerwaarde, maar in het (83 %) zijn veel meer mensen bereid om hier ook meer voor te betalen dan in de (56 %). Inhoudstabel 1 Inleiding... 3 2 Materiaal en methoden... 3 2.1 Enquête... 3 2.2 Deelnemers... 3 2.3 Verwerking... 3 3 Resultaten en bespreking... 3 3.1 Resultaten... 3 3.2 Bespreking... 6 4 Besluit... 7 5 Verklaring van de kwaliteitsverantwoordelijke... 7 6 Samenwerking... 7 7 Bijlagen... 7 Page 2 of 7

1 Inleiding Het PCG doet sinds kort ook onderzoek in kruidenteelt. Op dit ogenblik speelt het idee om dit zowel voor het gangbare als de bio afdeling te doen. Ook projectmatig (LEADER-projecten) wil het PCG de professionele kruidenteelt gebiedsgewijs verder uitwerken aan de hand van opleiding, aanleggen van proefvelden, geleide bezoeken, communicatie, Om na te gaan welke kruiden consumenten gebruiken, op welke manier en in welke periode van het jaar, werd een enquête afgenomen bij consumenten uit het en uit de, de 2 regio s waarvoor een Leader project rond de teelt van kruiden is goedgekeurd. 2 Materiaal en methoden 2.1 Enquête Via het programma Fizz werd een enquête opgesteld (zie bijlage). De enquête werd op 10 juni 2012 afgenomen bij de bezoekers van de opendeurdag van het bedrijf Hamerlinck in Assenede en op 16 september 2012 op de opendeurdag van het PCG (Dag van de Landbouw). 2.2 Deelnemers In totaal namen 200 personen deel aan de enquête, 74 (37 %) uit het en 126 (63 %) uit de. In het waren de deelnemers 93 % vrouwen en 7 % mannen. Hiervan was iedereen ouder dan 18 jaar en verdeeld over alle leeftijdsgroepen:14 % tussen de 18 en 30 jaar oud, 18 % was tussen de 30 en 40 jaar, 30 % was tussen de 40 en 50 jaar, 26 % was tussen de 50 en 60 jaar en 3 % was ouder dan 60 jaar. 15 % van de deelnemers woonde in de stad en 85 % woonde op het platteland. 93 % van de ondervraagde bezoekers uit het is verantwoordelijk voor de aankopen binnen het gezin. In de namen 61 % vrouwen en 39 % mannen deel. Hiervan was 1 % jonger dan 18 jaar. De overige deelnemers waren verdeeld over alle leeftijdsgroepen: 8 % tussen de 18 en 30 jaar oud 14 % was tussen de 30 en 40 jaar, 26 % was tussen de 40 en 50 jaar, 24 % was tussen de 50 en 60 jaar en 28 % was ouder dan 60 jaar. 17 % van de deelnemers woonde in de stad en 83 % woonde op het platteland. 87 % van de ondervraagde bezoekers uit de is verantwoordelijk voor de aankopen binnen het gezin. Opmerking: panel bestaat voornamelijk uit vrouwen (meer bezig met kruiden?), het panel uit de telt meer oudere mensen. 2.3 Verwerking Resultaten van de enquête werden statistisch verwerkt met het programma Fizz. 3 Resultaten en bespreking 3.1 Resultaten Page 3 of 7

Hoe dikwijls kookt u? 10 9 8 7 6 5 Nooit Minder vaak Eén keer Meermaals Dagelijks Figuur 1: Verdeling ondervraagden (in % van het totaal) op basis van antwoord op de vraag "Hoe dikwijls kookt u?" Gebruik in de lente/zomer 10 9 8 7 6 5 Diepgevroren Gedroogd Vers (tuin) Vers (potjes) Figuur 2: Verdeling van de ondervraagden (in % van het totaal) op basis van hun antwoord op de vraag Op welke manier gebruikt u keukenkruiden het meest tijdens de lente- en zomermaanden? Page 4 of 7

Gebruik in de herfst/winter 10 9 8 7 6 5 Diepgevroren Gedroogd Vers (tuin) Vers (potjes) Figuur 3: Verdeling van de ondervraagden (in % van het totaal) op basis van hun antwoorde op de vraag Op welke manier gebruikt u keukenkruiden het meest tijdens de herfst- en wintermaanden? Keuze gedroogde kruiden 10 9 8 7 6 5 Enkel vers Kruidenmix Versnipperd In geheel Figuur 4: Verdeling van de ondervraagden (in % van het totaal) op basis van hun antwoord op de vraag Indien u gedroogde kruiden aankoopt, welke verkiest u dan? Page 5 of 7

Gebruik geneeskrachtige kruiden 10 9 8 7 6 5 Geen gebruik Siroop Capsules Tinctuur Infusie Figuur 5: Verdeling van de ondervraagden (in % van het totaal) op basis van hun antwoord op de vraag Indien u kruiden gebruikt om hun geneeskrachtige eigenschappen, onder welke vorm gebruikt u deze het liefst? 3.2 Bespreking In totaal namen 200 personen deel aan de enquête, 37 % uit het en 63 % uit de Vlaamse Ardennen. De resultaten van het en van de werden afzonderlijk verwerkt. Uit Figuur 1 blijkt dat de meeste deelnemers meermaals per week tot dagelijks koken en dus gebruik maken van kruiden. Bij de deelnemers uit het kookt 89 % dagelijks of meermaals per week (panel bestond uit meer vrouwen?) en bij de deelnemers uit de is dat 78 %. De kruiden die men het meest gebruikt in de keuken, buiten peper en zout, zijn in beide regio s tijm, basilicum, laurier en bieslook. In het stond ook nog nootmuskaat in de top vijf en in de werd ook nog peterselie vermeld in de top vijf van de meest gebruikte kruiden. In de lente- en zomermaanden gebruikt ongeveer de helft (49 % in het en 56 % in de ) van de ondervraagde consumenten voornamelijk verse kruiden uit te tuin (Figuur 2). Ongeveer 30 % gebruikt deze periode meestal gedroogde kruiden. Diepgevroren kruiden worden in de zomermaanden zelden gebruikt (2 %). In de herfst- en wintermaanden worden voornamelijk gedroogde kruiden gebruikt (> 60 % in beide regio s, Figuur 3). In het zegt 17 % van de ondervraagden dat ze in deze periode voornamelijk verse kruiden uit potjes op de vensterbank gebruiken en 10 % gebruikt dan voornamelijk diepvrieskruiden. In de gebruiken 18 % van de ondervraagden het meest verse kruiden uit de tuin in de herfst en de winter, 10 % gebruikt voornamelijk verse kruiden uit potjes op de vensterbank en 9 % gebruikt vooral diepgevroren kruiden. Als men gedroogde kruiden aankoopt, verkiest men vooral gedroogde kruiden versnipperd in een strooibokaaltje (Figuur 4), dit is zo bij 41 % van de ondervraagden zowel uit het als uit de. Op de tweede plaats komen de puur gedroogde kruiden van één soort in zijn geheel in een zakje (30 % in het en 28 % in de ) en als derde een mix van kruiden (22 % in het en 27 % in de ). Tot slot zijn er ook nog consumenten die zeggen dat ze enkel verse kruiden en dus nooit gedroogde of ingevroren kruiden gebruiken (7 % in het en 4 % in de ). In het zegt 33 % dat ze nooit kruiden gebruiken om hun geneeskrachtige eigenschappen, in de is dit 40 % (Figuur 5). De consumenten die kruiden wel gebruiken om hun Page 6 of 7

geneeskrachtige eigenschappen doen dit meestal onder de vorm van een infusie (38 % in het en 29 % in de ). Verder worden de kruiden ook nog onder de vorm van capsules (12 à 13 %), tinctuur (9 à 10 %) of siroop (8 à 9 %) ingenomen. 91 % van de ondervraagden uit het vindt het een meerwaarde dat de kruiden regionaal geteeld en verwerkt worden en wil 83 % van de ondervraagden daar ook meer voor betalen. In de vindt 81 % dit een meerwaarde, maar wil slechts 56 % hier meer voor betalen. Wanneer er gevraagd wordt hoeveel men meer wil betalen voor regionale producten zeggen de meesten rond de 10 %. 4 Besluit Zowel in het als in de behoort tijm, basilicum, laurier en bieslook tot de meest gebruikte kruiden in de keuken. In de lente- en zomermaanden gebruiken de consumenten voornamelijk verse kruiden uit de tuin, in de herfst- en wintermaanden voornamelijk gedroogde kruiden. Als men gedroogde kruiden aankoopt, doet men dat vooral onder de vorm van versnipperde kruiden in een strooibokaaltje. In het gebruikt 33 % van de consumenten geen kruiden om hun geneeskrachtige eigenschappen. In de is dit 40 %. Wanneer men de kruiden toch gebruikt om hun geneeskrachtige eigenschappen, doet men dat vooral onder de vorm van een infusie. Zowel in het als in de vindt men regionaal geteelde en verwerkte producten een meerwaarde, maar in het (83 %) zijn veel meer mensen bereid om hier ook meer voor te betalen dan in de (56 %). 5 Verklaring van de kwaliteitsverantwoordelijke De kwaliteitsverantwoordelijke verklaart dat het onderzoek werd uitgevoerd volgens de kwaliteitsborgingspunten vastgelegd in het intern kwaliteitssysteem van het PCG. 6 Samenwerking Dit onderzoek werd uitgevoerd binnen het Leaderproject en Teelt van kruiden: nichemarkt of beloftevolle diversificatie? in samenwerking met de provincie Oost- Vlaanderen 7 Bijlagen Enquêteformulier Page 7 of 7

F.C. O.N. PAGE / CONSUMENTENONDERZOEK SM12KRUI01 Wij zouden graag uw mening kennen over kruiden. Zou u daarom deze enquête willen invullen? Het kost u slechts enkele minuten tijd. Hoe dikwijls kookt u? Dagelijks Meermaals per week Eén keer per week Minder vaak Nooit Welke keukenkruiden gebruikt u het meest (top 3) in de keuken (met uitzondering van peper en zout)? 1. 2. 3. Op welke manier gebruikt u keukenkruiden het meest tijdens de lente- en zomermaanden? (1 antwoord) Vers (in potjes op de vensterbank) Vers (uit de tuin) Gedroogd Diepgevroren Op welke manier gebruikt u keukenkruiden het meest tijdens de herfst- en wintermaanden? (1 antwoord) Vers (in potjes op de vensterbank) Vers (uit de tuin) Gedroogd Diepgevroren Indien u gedroogde kruiden aankoopt, welke verkiest u dan? (1 antwoord) De puur gedroogde kruiden van 1 soort op zijn geheel in zakje vb tijm,... De gedroogde kruiden versnipperd in een strooibokaaltje Een mix zoals spaghettikruiden, viskruiden, barbecuekruiden, couscouskruiden,... Ik gebruik enkel verse kruiden

F.C. O.N. PAGE / CONSUMENTENONDE RZOE K SM1 2 K RU I 0 1 Indien u kruiden gebruikt om hun geneeskrachtige eigenschappen, onder welke vorm gebruikt u deze liefst? (1 antwoord) Gedroogd als infusie: drinken als theetjes Tinctuur: aftreksel in alcohol waarvan je een aantal druppeltjes per dag moet innemen Capsules: om door te slikken met water Siroop: aantal lepels per dag innemen Ik gebruik geen kruiden om hun geneeskrachtige eigenschappen Vindt u regionaal geteelde en verwerkte kruiden een meerwaarde? ja neen Bent u bereid hiervoor een meerprijs te betalen? ja neen Indien ja, hoeveel (in %)? Bent u verantwoordelijk voor de aankopen in uw gezin? ja neen U bent: U woont: man vrouw in de stad < 18 jaar 18-30 jaar 31-40 jaar 41-50 jaar 51-60 jaar > 60 jaar op platteland Hoogste opleiding? geen lager lager onderwijs secundair hogeschool universiteit andere:... Gezinsgrootte? 1 persoon 2 personen 3 personen 4 personen 5 personen > 5 personen Dank u wel!