Zorgen voor elkaar in de Gereformeerde Kerk Vrijgemaakt te Bedum Leven voor God, geven om mensen 1 Maart 2004 Maart 2014
INHOUD 1 Voorwoord 3 2 Doelstellingen van het zorgplan 3 3 Taken met betrekking tot zorg aan gemeenteleden 4 3.1 de gemeente 4 3.2 de ambten 4 3.2.1 taken van de predikant 5 3.2.2 taken van de ouderling 5 3.2.3 taken van de jeugdraad 6 3.2.4 taken van de diaken 6 4. Kerkenraad smal (KRS) 7 4.1 kennismakingsbezoek 7 4.2 huisbezoek door de ouderling 7 4.3 wijkoverdracht 7 4.4 taak/samenstelling/voorbereiding vergadering/vergaderfrequentie 7 5. Diaconie 8 5.1 huisbezoek door de diaken 8 5.2 zorg buiten de gemeente 8 5.3 taak/samenstelling/voorbereiding vergadering/vergaderfrequentie 8 6. Kerkenraad breed (KRB) 9 6.1 overige ambtelijke bezoeken 9 6.1.1 inleiding 9 6.1.2 categorale bezoeken 9 6.1.3 bezoeken in verheugende of verdrietige situaties 9 6.1.4 overige bezoeken 11 6.2 taak/samenstelling/voorbereiding vergadering/vergaderfrequentie 11 7. Zusterhulp en wijkteam 12 7.1 zusterhulp 12 7.2wijkteamtaak/samenstelling/voorbereiding verg./vergaderfrequentie 12 8. Wijkraden (WR) en Wijkraden-breed (WRB) 13 8.1 taak/samenstelling/voorbereiding verg./vergaderfrequentie (WR) 13 8.2 taak/samenstelling/voorbereiding verg./vergaderfrequentie (WRB) 13 9. Jeugdraad 13 9.1 taak/samenstelling/voorbereiding vergadering/vergaderfrequentie 13 10. Predikant/Pastoraal werker/pastoraal Team 14 10.1 predikant 14 10.2 pastoraal werker 14 10.3 pastoraal team 14 11. Bestuurscommissie 15 11.1 taak/samenstelling/voorbereiding vergadering/vergaderfrequentie 15 11.2 vergaderagenda 15 12. Het ambt aller gelovigen 16 12.1 inleiding 16 2 12.2 aandacht voor elkaar 16
1. Voorwoord Het oorspronkelijke zorgplan voor de gemeente van Bedum stamt uit 2004. De intentie van dit plan is onveranderd. Daarom zijn de hoofdzaken in het voorliggende plan overgenomen. De concrete uitwerking van wat het dan betekent in de zin van: wie doet wat en wanneer, hebben we niet meer in het plan opgenomen. Er is in de achterliggende jaren veel veranderd in de uitvoering. De verwachting is, dat veranderingen op dit punt zullen blijven. We kiezen er daarom voor om jaarlijks in het kerkenraadsjaarplan de concrete aanpak te verwoorden. Wanneer we naar onze gemeente kijken, gebeuren op dit terrein veel goede dingen. We kunnen hierin de vaderlijke hand van onze God opmerken. God wil ons mensen gebruiken in het regeren en verzorgen van Zijn gemeente op aarde. Ondanks de duidelijke bevestigingsformulieren is er nogal eens onduidelijkheid over de concrete invulling. Oftewel, wie doet nu wat, wie moeten we wanneer inlichten en wat kunnen we van onze ambtsdragers verwachten? En eigenlijk gaat het hierbij niet alleen over de predikant, ouderlingen, diakenen en pastoraal werker, maar ook over u als gemeente. Wat mag u van de ambten en wat mag u van elkaar verwachten? In de maatschappij (waar we als gemeente middenin leven) leidt de sterke individualisering tot een toenemende vereenzaming. Eenzaamheid wordt niet voor niets volksziekte nummer 1 genoemd. Deze tendens mag niet overslaan naar ons als gemeente. In de kerk mag absoluut niemand wegkwijnen onder de druk van eenzaamheid. 2. Doelstelling van het zorgplan Ontwikkelingen in de maatschappij en ontwikkelingen in onze eigen plaatselijke gemeente kunnen grote invloed hebben op de aandacht die we binnen de gemeente aan elkaar geven. We hebben het dan over de onderlinge zorg. Het is goed hierover de uitgangspunten duidelijk op een rijtje te zetten. Met het zorgplan willen we het volgende bereiken: a. Verduidelijken van de taakafbakening tussen predikant, ouderling, diaken en pastoraal werker. Wie doet wat en in welke situatie? b. Op elkaar afstemmen van het verwachtingsniveau. Soms zijn er verwachtingen vanuit de gemeente richting de ambten (of naar elkaar) waaraan onmogelijk invulling kan worden gegeven. Hiertegen moeten we elkaar in bescherming nemen door hierover afspraken met elkaar te maken. Welke zorg mogen we van de ambtsdragers en van elkaar verwachten? c. Afspraken maken over de communicatie. Hoe houden de ambtsdragers elkaar op de hoogte? Wie moet u als gemeentelid inlichten, en waarover? Wat wordt er gedaan met informatie vanuit de gemeente? d. Continuïteit bij wisseling van ambtsdragers. Hoe kunnen we ervoor zorgen dat de afspraken bij wisseling van ambtsdragers overeind blijven, en niet verwateren? e. Taken voor gemeenteleden Hoe kunnen meer gemeenteleden ingezet worden in het onderlinge pastoraat en diaconaat? Het zorgplan is geen eindproduct. Het is meer een middel om ons te bezinnen op de wijze van kerk-zijn. En dan vooral op het punt van de onderlinge zorg. Het is de bedoeling dat de inhoud van dit plan onder ons gaat leven en dat we helder hebben wat we met elkaar hebben afgesproken. Moge dit plan ertoe bijdragen dat we een levende gemeente blijven, zowel naar binnen als naar buiten. 3
3. Taken met betrekking tot zorg aan gemeenteleden 3.1 De gemeente De gemeente is een vergadering van gelovigen. Het geloof in Jezus Christus bindt ons aan elkaar. Christus houdt de gemeente bij elkaar en de Heilige Geest drijft ons aan om met Christus mee te werken. We staan er niet alleen voor (Rom. 8:26-30). We kunnen vanuit verschillend perspectief naar de gemeente kijken: Veelkleurigheid. De gemeente bestaat uit heel verschillende mensen, jong en oud, arm en rijk, invloedrijk en machteloos. Mensen van allerlei slag en snit. Toch samen rondom één avondmaalstafel. Mensen die samen het lichaam van Christus vormen. Veelzijdigheid. Binnen de gemeente zijn verschillende gaven en talenten. Daar mogen we mee aan het werk. De Heilige Geest wil daarmee aan het werk tot opbouw van de gemeente. Vrijmoedigheid. De gemeente is een verzameling van mondige gemeenteleden. Je mag er zijn ongeacht rang of stand en met jouw gaven en talenten. We moeten elkaar accepteren en vertrouwen geven. Verantwoordelijkheid. We horen er allemaal bij. We zijn aan elkaar gegeven en die adeldom verplicht. Het behoort tot onze gezamenlijke verantwoordelijkheid om de gemeente ook zoveel als mogelijk te laten beantwoorden aan het doel. Verwachtingsvol. We belijden een gemeenschappelijk geloof. Liefde voor Christus bindt ons samen en de hoop op een betere samenleving doet ons leven. Geloof, hoop en liefde vormen de diepste motieven van het gemeente-zijn. De gemeenteleden nemen elkaar mee, bouwen elkaar op, elkaar accepterend, elkaar dienend met het oog op een komende, nieuwe en betere samenleving. De gemeente van Christus is een diaconale, een dienende gemeente. Dat de gemeente een diaconale gemeente is in heel brede zin, wordt onder meer duidelijk uit Gal. 5: 13. Daar zegt de apostel Paulus tegen de gemeenteleden: '... dient elkaar door de liefde'. Zie ook 1 Petr. 4: 10: 'Dient elkaar, een ieder naar de genadegave, die hij ontvangen heeft, als goede rentmeesters over de velerlei genade Gods'. Er is dus sprake van een dienen in liefde. In navolging van Christus zelf die niet gekomen is om zich te laten dienen, maar om te dienen. Daarin betoonde Hij zijn grote liefde. Liefdedienst van Christus noopt ons tot liefdedienst in de gemeente die Christus met zijn bloed heeft gekocht (Hand. 20: 18). De gezindheid die in Christus was, moet ook ons beheersen (Fil. 2: 5). Wat behoort tot het diaconaat van de gemeente? Allereerst de pastorale zorg voor elkaar. We wijzen op: Het fundament van het onderlinge pastoraat als dienst aan elkaar: de samenkomst van de gemeente (Hebr. 10: 24, 25). Daar worden de gemeenteleden opgeroepen elkaar aan te vuren tot liefde en goede werken en dat doen ze door het bijwonen van de onderlinge samenkomst. Door samen tijdens een kerkdienst te zingen en te bidden en te luisteren naar de Woordverkondiging, nemen we elkaar mee en zorgen we voor elkaar. Het functioneren van het onderlinge pastoraat als dienst aan elkaar: elkaar vermanen (Matt. 18: 15). Als we iemand zien zondigen, moeten we zo iemand aanspreken. Die opdracht vinden we vaak in het NT. De apostel Paulus spoort de gemeenteleden aan ongeregelden terecht te wijzen (1 Tess. 5 : 14). Het kenmerk van het onderlinge pastoraat als dienst aan elkaar: het Woord aan elkaar bedienen. Vermaant elkaar dus met deze woorden (1 Tess. 4: 18 en 5: 11). Vermanen duidt hier aan: alle spreken met elkaar om elkaar voort te helpen, elkaar op te beuren, elkaar te vertroosten In de tweede plaats behoort tot het diaconaat van de gemeente dat de leden elkaar daadwerkelijk helpen. Het leven van de eerste christelijke gemeente werd gekenmerkt door zorg voor elkaar (Hand. 2 en 4). Nadat de diaken als ambtsdrager is gaan functioneren, is daarmee de diaconale taak van de gemeente niet afgelopen ten aanzien van de daadwerkelijke hulpverlening aan elkaar. In Rom. 12: 32 worden de gemeenteleden opgeroepen om gastvrij te zijn en bij te dragen aan de noden van de heiligen. In Hebr. 13: 16 worden we vermaand om de weldadigheid en de mededeelzaamheid niet te vergeten. Zo komen we tot de volgende taken van gemeenteleden: Het op elkaar toezien. Een zekere mate van verantwoordelijkheid voor elkaar aanvaarden. Het elkaar ondersteunen met Gods Woord. Het geven van hulp aan en vragen om hulp van medebroeders en -zusters. Het evangelie doorgeven aan buitenstaanders. Het gastvrij ontvangen van anderen in huis en kerk. 4
5 3.2 De ambten In Ef. 4:11-13 lezen we dat Christus ambtsdragers aan de gemeente schenkt: en Hij heeft zowel apostelen als profeten gegeven, zowel evangelisten als herders en leraars, om de heiligen toe te rusten tot dienstbetoon, tot opbouw van het lichaam van Christus, totdat wij allen de eenheid des geloofs en der volle kennis van de Zoon Gods bereikt hebben. Christus regeert zijn gemeente door zijn Geest en Woord en maakt hierbij gebruik van de ambtsdragers als middelen. We zien dat Christus- gemeente ambt samen een Driehoek vormen. Ze zijn alle drie met elkaar verbonden en op elkaar betrokken: Christus is het hoofd van zijn gemeente en de Opdrachtgever voor de ambtsdragers. De gemeente is het Lichaam van Christus en heeft uit Zijn hand de ambtsdragers te aanvaarden. De ambtsdragers blijven onderworpen aan hun Heer; Ze zijn er niet voor zichzelf, maar voor de gemeente. Volgens de NGB en de KO onderscheiden we drie ambten: predikant, ouderling en diaken. De predikant en de ouderling houden zich vooral bezig met prediking en onderwijs, pastorale zorg en tucht. De diaken richt zich met name op het dienstbetoon in de gemeente en de dienst der barmhartigheid. Het werk van de ambten is gericht op de toerusting en opbouw van de gemeente tot geloof en dienstbetoon. Je zou kunnen zeggen dat predikant, ouderlingen, diakenen en pastoraal werker allemaal werken aan hetzelfde doel. Om dit doel (beter) te kunnen realiseren is een taakverdeling aangebracht. In het bevestigingsformulier komen de verschillende kerntaken van predikant, ouderlingen en diakenen duidelijk naar voren. Vanwege de taakverdeling hebben ambtsdragers en pastoraal werker regelmatig overleg met elkaar. Zij moeten op de hoogte blijven van elkaars werkzaamheden om hun taken in de gemeente goed te kunnen uitvoeren. In dit hoofdstuk komen de verschillende vormen van overleg aan de orde. 3.2.1 Taken van de predikant De taak van de predikanten werd in de eerste christelijke gemeenten vervuld door de apostelen. Later stelden zij, geleid door de Heilige Geest, in elke gemeente oudsten aan. Volgens 1 Tim. 5: 17 waren er oudsten die leiding gaven en oudsten de daarnaast ook preekten en onderwijs gaven. Deze laatste noemen wij vandaag predikanten (vgl. 2 Kor. 5: 18 20). De predikant is een ouderling met specifieke taken. Daarom zijn veel zaken die over de ouderlingen worden beschreven ook op hem van toepassing. Predikant en ouderlingen geven samen leiding aan de gemeente. De meer specifieke taken van de predikant zijn: de bediening van het Woord en de sacramenten, de dienst der gebeden en het geregelde onderwijs binnen de gemeente (het leren ). In het bevestigingsformulier komen de volgende aspecten van het werk van de predikanten aan de orde: het Woord van God verkondigen en uitleggen de sacramenten bedienen en voorgaan in de gebeden dwalingen en ketterijen weerleggen, de onvruchtbare werken van de duisternis ontmaskeren en de gemeenteleden oproepen Gods navolgers te zijn en in het licht te wandelen gemeenteleden bezoeken, zieken vertroosten (in bijzondere situaties verwijzen naar de PW-er) de jeugd van de kerk en anderen die door God geroepen worden, onderwijzen in de Schriften samen met de ouderlingen, ervoor zorgen, dat in de gemeente alles in vrede en met goede orde toegaat; toezien op de leer en het leven van de gemeenteleden en Gods kudde hoeden. samen met de ouderlingen, de christelijke tucht bedienen. 3.2.2 Taken van de ouderling Ouderlingen hebben als taak leiding te geven aan de gemeente. Ze zetten zich ervoor in dat de kerkleden een gemeente van heiligen zijn. Dit vraagt dat ze een levend geloof hebben en zo met Christus verbonden zijn. In het bevestigingsformulier komen een aantal aspecten van het werk van ouderlingen aan de orde: De ouderling vertroost, vermaant en onderwijst: dit gebeurt veelal in de bezoeken die aan huis gebracht worden De ouderling wijst terecht.
De ouderling oefent tucht: dit is een gezamenlijke verantwoordelijkheid van de ouderlingen en vindt voor een deel dan ook plaats in de vergadering van de kerkenraad. De ouderling bewaart de vrede en de goede orde: Hierin wordt de regeermacht zichtbaar als beheerders van het huis van God. Vanuit de vrede van God zorgen de ouderlingen ervoor dat alles in goede orde toegaat: het naleven van de KO, van besluiten van meerdere vergaderingen en van kerkenraadsbesluiten. De ouderling is de predikant met raad en daad behulpzaam: De predikant heeft een taak in prediking en onderricht en moet zich gesteund weten door de ouderlingen. Dit betekent dat ook zijn werk(druk) wordt besproken. De ouderling waakt over de zuiverheid van de leer: hieronder valt het toetsen van de prediking en het bestrijden van dwaalleer. De ouderling onderzoekt de schriften: om bovengenoemde taken goed te kunnen uitvoeren, is bijbelstudie en het lezen en verwerken van schriftuurlijke opinievorming noodzakelijk. De ouderling bidt: door het gebed legt de ouderling de zorgen van de bezochte gemeenteleden en die van hemzelf neer bij de Here. Dit gebed zal zowel bij hem thuis als tijdens de bezoeken plaatsvinden. 3.2.3 Taken van de jeugdraad In mei 2013 is binnen de gemeente een jeugdraad, bestaande uit jeugdouderlingen en jeugdzusters ingesteld voor een periode van 4 jaar. De kerkenraad heeft hiertoe besloten om meer directe aandacht te kunnen geven aan de jongeren in de leeftijd van 16-24 jaar. Dan zal worden geevalueerd en over het vervolg een besluit worden genomen. De kerntaken van de jeugdraad zijn: Het opbouwen van een vertrouwensband met de jeugd. Het helpen van de jeugd in het volgen van Christus. Een luisterend oor zijn voor de jeugd in positieve en negatieve situaties. Het uitvoeren van jeugdprojecten met als doel knelpunten binnen de jeugd te verminderen. In het beleidsplan van de jeugdraad heeft de werkwijze van de jeugdraad en de samenwerking met de kerkenraad verdere uitwerking gekregen. 3.2.4 Taken van de diaken Diakenen hebben als taak te dienen en de gemeente in het dienen te stimuleren. Ze zetten zich ervoor in, dat de kerkleden laten zien dat zij een gemeenschap van heiligen zijn. Dus dat ze als christen optreden en zo met elkaar zijn verbonden. Aspecten van de taak van de diaken zijn: Het regelmatig bezoeken van de zieke gemeenteleden. Bidden met gemeenteleden. Het met Gods Woord bemoedigen en vertroosten. Hieruit blijkt dat ook de diaken niet op eigen gezag komt, maar dienaar is van Christus. Ook de diaken kan in bijzondere situaties verwijzen naar de PW-er. De (materiële) ondersteuning van broeders en zusters en allen die leven in moeilijke omstandigheden. Hij doet dit door zich via bezoeken op de hoogte te stellen van de moeiten. Het opwekken tot dienstbetoon. Niet alleen naar binnen gericht, maar ook naar buiten: de nood in de wereld om ons heen. Het geld inzamelen, beheren en uitdelen. De diaken moet zich beijveren in het zichtbaar maken van de gemeenschap die de Heilige Geest werkt en bij het Heilig Avondmaal doet genieten. Vandaar ook de bestemming van de avondmaalscollecte: voor de diaconie! 6
4. Kerkenraad smal (KRS) 4.1 Kennismakingsbezoeken Bij wisseling van ambtsdragers in een wijk of bij het aantreden van een nieuwe predikant, is het regel dat door de nieuwe ambtsdragers kennismakingsbezoeken worden gebracht. De ouderlingen zullen deze bezoeken brengen ná hun bevestiging in mei en vóór de zomervakantie. Het belang van deze kennismakingsbezoeken is groot. Immers, het is niet gewenst dat tijdens het jaarlijkse huisbezoek voor het eerst contact wordt gemaakt met een gemeentelid. Wanneer de ambtsdrager bekend is met mensen in de wijk, kan het kennismakingsbezoek gecombineerd worden met een (eerste) huisbezoek. Ook bij nieuw-gekomenen zullen de ambtsdragers een kennismakingsbezoek brengen. Als regel binnen een maand na ontvangst van een attestatie. Zij zullen de nieuw-gekomenen ook wegwijs maken in het gemeenteleven: welke mogelijkheden zijn er voor bijbelstudie, wonen er gemeenteleden in de buurt, hoe zit het met de VVB en andere bijdragen, aan welke activiteiten kan men deelnemen? 4.2 Huisbezoek door de ouderlingen Eenmaal per jaar wordt in alle gezinnen een huisbezoek door de ouderlingen gebracht. Er is dan sprake van hoog bezoek, want hiermee laat Christus zich zelf in met u als gezin of gemeentelid. In dit geval gebeurt dit door onderherders van de grote Herder. Doelstelling van het huisbezoek is om samen met u te spreken over de plaats die God in uw leven inneemt. Hoe is uw omgang met Christus en onderkent u bij uzelf de vruchten van het geloof? In Bedum is het de gewoonte dat een huisbezoek wordt afgelegd aan de hand van een gekozen thema. Dit thema is dan de invalshoek voor een gesprek. Echter, het is geen keurslijf. Er is voldoende ruimte voor eigen inbreng. Er kunnen zelfs situaties zijn waarin het thema bijna niet ter sprake komt. Als regel wordt het huisbezoek door één wijkouderling gebracht. Aandachtspunt is daarom wel: hoe kunnen ouderlingen elkaar tot steun zijn en van elkaar leren en elkaar zonodig corrigeren. Twee weten immers meer dan één. Daarin kan van de regel afgeweken worden. Er kunnen redenen zijn dat het huisbezoek door twee ouderlingen wordt gebracht. Het is de wens van de kerkenraad dat ook de kinderen uit een gezin bij het huisbezoek of een deel van het huisbezoek aanwezig zijn. Zij behoren immers ook tot Gods verbond en de gemeente. De ondergrens wordt gesteld bij 12 jaar, echter dit kan per situatie verschillen. Ouders kunnen hierover met de wijkouderling overleggen. Het is beslist geen regel dat de kinderen het hele huisbezoek bijwonen. 4.3 Wijkoverdracht Een bijzonder wijkoverleg vindt plaats wanneer er sprake is van ambtswisselingen. Zo spoedig mogelijk na de bevestiging van nieuw ambtsdragers zullen de aftredende broeders de gegevens die nodig zijn om de zorg voor de gemeenteleden in de wijk over te dragen met hun opvolger doorspreken. Hierbij moet worden gedacht aan de gezinssituatie, bijzondere omstandigheden en de betrokkenheid bij het kerkelijke leven. Bij het overdragen van gegevens van de aftredende naar de nieuwe ambtsdrager wordt de nodige zorgvuldigheid in acht genomen. In sommige gevallen spreken de gaande ambtsdrager en het betreffende gemeentelid of gezin met elkaar af dat zij zelf de nieuwe ambtsdrager van bepaalde omstandigheden op de hoogte stellen. 7 5. Kerkenraad smal (KRS) Taak: Omdat de wijkraden verstrekkende bevoegdheden hebben, kan volstaan worden met enkele vergaderingen per jaar. Tijdens deze vergaderingen komen vooral zaken van opzicht en tucht aan de orde, die voorbereid zijn door de wijkraden. Verder behoort tot de taak van de KRS het maken van beleid t.a.v. bijvoorbeeld ongehuwd samenwonen, gemengde verkering, echtscheiding en tweede huwelijk enz. Hiermee wordt getracht elkaar in de uitoefening van het pastoraat in de gemeente te ondersteunen. Samenstelling: Alle ouderlingen. Voorbereiding: agendacommissie Vergaderfrequentie: 3x per jaar en zo nodig op de avond waarop de wijkraden vergaderen
5 Diaconie 5.1 Huisbezoek door de diakenen De diaken maakt zo spoedig mogelijk na zijn aantreden kennis met zijn wijk. Dit kan hij doen door kennismakingsbezoeken, maar bijvoorbeeld ook door het organiseren van wijkavonden. Streven is dat de kennismaking binnen een jaar is afgerond. In de volgende drie jaar van zijn periode dienen alle adressen nog minimaal 1x worden bezocht. Waar nodig, en bij problemen, zal dit uiteraard frequenter zijn. De diaken functioneert binnen een wijkteam. Samen met de wijkouderling en de wijkzuster wordt de wijk bearbeid. Regelmatig vindt wijkoverleg plaats; minimaal twee keer per jaar. Tussen de wijkteambijeenkomsten door is het noodzakelijk regelmatig (per telefoon, mail, o.i.d.) contact te hebben met wijkouderling en wijkzuster, om zo elkaar op de hoogte te stellen van eventuele moeiten in de wijk. Vaak wordt de diaken gezien als de man van de centen. Er kunnen echter meer moeiten zijn dan alleen de financiële zorgen. Denkt u maar aan gebonden-zijn aan huis, ouderdom, alleen staan, handicap of ziekte. In al deze situaties heeft de diaken een bijzondere taak. Niet alleen in het bieden van praktische hulp, maar ook in het bemoedigen en vertroosten. De diaken zal dan ook, in voorkomende gevallen, met de bijbel in de hand op bezoek gaan. Een diaken komt echter niet alleen langs om moeiten op te sporen, maar ook om aan te sporen. Aan te sporen om andere gemeenteleden te helpen. Dit noemen we ook wel opwekken tot dienstbetoon. Uw diaken zal met u praten over het omzien naar mensen in moeite, hoe u omgaat met uw geld, of u zich inzet voor diaconaal werk binnen en buiten de gemeente. Uw diaken zal de aandacht vestigen op uw financiële bijdrage en eventueel op uw mankracht. Ook zal uw aandacht worden gevraagd voor de nood in de wereld. De roeping om lief te hebben geldt in het bijzonder voor de broederschap, maar geldt ook voor anderen. 5.2 Zorg buiten de gemeente De verantwoordelijkheid tot diaconaal hulpbetoon mag niet beperkt blijven tot de eigen gemeente. Onze zorg moet zich ook uitstrekken naar de nood in de samenleving. In hulpbetoon kunnen we de liefde van Christus zichtbaar maken voor armen, hulpbehoevenden en eenzamen. Daarom is het belangrijk dat de gemeente niet alleen in woorden maar ook in daden haar uitstraling en presentie in eigen plaats, regio of land toont. 5.3 taak/samenstelling/voorbereiding vergadering/vergaderfrequentie Taak: Tijdens de diaconievergaderingen komt een veelheid van diaconale zaken aan de orde. Er wordt bijvoorbeeld verslag gedaan van de afgelegde bezoeken. Ook worden eventuele steunaanvragen doorgesproken. Maar ook bijvoorbeeld zusterhulp, kerstattenties, voedselbank, en andere diaconale acties zijn onderwerpen van gesprek. Ook worden regelmatig actuele gebeurtenissen ondersteunt door de diaconie d.m.v. (deur)collecten. Deze gebeurtenissen betreffen grote rampen en/of projecten in de wereld. Deze donaties worden dan ook meestal overgemaakt aan de christelijk samenwerkende hulporganisaties. Eenmaal per jaar leggen de diakenen op de brede kerkenraadsvergadering verantwoording af over het gevoerde beleid en beheer. Het diaconale beleid wordt gezien als gemeenschappelijke zorg voor de gehele kerkenraad. Samenstelling: alle diakenen van beide wijken Voorbereiding: voorzitter en secretaris Vergaderfrequentie: 10 x per jaar 8
6 Kerkenraad-breed (KRB) 6.1 Overige ambtelijke bezoeken 6.1.1 Inleiding Naast de kennismakings- en huisbezoeken, zijn er ook andere bezoeken die door de predikant, ouderlingen en diakenen worden afgelegd. Ook hiervoor is het goed om duidelijk te maken wie u in welke situatie mag verwachten. En ook wie u in bepaalde situaties dient in te lichten. Ambtsdragers kunnen immers niet alles weten. Zij zijn afhankelijk van informatie vanuit de gemeente. We onderscheiden de volgende bezoeken: Bezoeken aan categorieën gemeenteleden die bijzondere aandacht behoeven (de zg. categorale bezoeken ) Bezoeken in verheugende of verdrietige situaties Bezoeken aan verenigingen en catechisaties Bezoeken waarover vooraf geen vaste afspraken gemaakt kunnen worden 6.1.2 Categorale bezoeken Over de bezoeken aan bepaalde categorieën gemeenteleden hebben we binnen de kerkenraad vaste afspraken gemaakt. Vaste (minimale) afspraken, omdat we willen voorkomen dat deze groepen vergeten worden, als het gaat om bijzondere ambtelijke zorg. We onderkennen de volgende groepen: Groep Ouderen 80 jaar en ouder Chronisch zieken Zij die aan huis gebonden zijn Gastleden Gasten (asielzoekers/ vluchtelingen en andere buitenstaanders) Afspraak Jarigen worden bezocht door het wijkteam,(bezoek een paar dagen na de verjaardag wordt vaak meer op prijs gesteld dan op de dag zelf.) Worden minimaal eenmaal per jaar bezocht door de predikant. Ontvangen regelmatig bezoek van wijkdiaken en wijkouderling. Worden minimaal eenmaal per jaar bezocht door de predikant. Ontvangen regelmatig bezoek van wijkdiaken en wijkouderling. Gemeenteleden die elders gastlid zijn en gastleden vanuit andere gemeenten, vallen onder de reguliere zorg van de kerkenraad. Zij ontvangen dus ook huisbezoek. De wijkouderlingen van de betrokken gemeenten onderhouden contact met elkaar. Wanneer zij regelmatig de kerkdiensten bezoeken, worden zij toevertrouwd aan de ambtelijke zorg van een wijk. Hierover worden binnen de kerkenraad afspraken gemaakt. Graag ontvangt de kerkenraad informatie van de evangelisatiecommissie, van de ontvangstcommissie of van gemeenteleden. 6.1.3 Bezoeken in verheugende of verdrietige situaties Als ambtsdragers willen we graag met ieder meeleven in verheugende maar ook verdrietige omstandigheden. In verheugende situaties om samen uiting te geven aan onze dank tegenover onze Hemelse Vader. Hij geeft ons in ons leven veel zegeningen, zonder dat we hierop enig recht hebben. In moeilijke en verdrietige omstandigheden om samen onze steun en vertroosting bij de Here te zoeken. De predikant, wijkouderlingen en wijkdiakenen proberen waar mogelijk op de hoogte te blijven van ieders persoonlijke situatie om hun zorg hierop af te stemmen. Het kan echter ook voorkomen dat gemeenteleden 9
ambtsdragers op de hoogte moeten brengen van bepaalde situaties. Bijvoorbeeld omdat zij hiervan niet (kunnen) afweten. Daarom het is van belang afspraken te maken wie hiervan op de hoogte worden gesteld. Ook zijn er (minimale) afspraken gemaakt over de zorg die gemeenteleden van ambtsdragers mogen verwachten. We onderkennen de volgende situaties: Situatie Wie wordt geinformeerd Afspraak Huwelijk Geboorte Overlijden Ziekte thuis Opname in ziekenhuis Belijdeniscatechisanten 10 Over het voorgenomen huwelijk wordt de wijkouderling ingelicht. Voor de aanvraag van de kerkelijke huwelijksbevestiging wordt minimaal 6 weken van tevoren contact op met de predikant en het kerkelijk bureau en eventueel met de koster opgenomen De wijkpredikant én de wijkouderling. Aanvragen voor bediening van de Heilige Doop gaan via het kerkelijk bureau. De predikant of bij zijn afwezigheid de wijkouderling. De wijkdiaken of bij zijn afwezigheid de predikant. De wijkdiaken én de predikant Zij die belijdeniscatechisatie willen volgen, dienen dit kenbaar te maken bij de predikant. De predikant zal vóór de trouwdatum een pastoraal gesprek hebben met het a.s. bruidspaar. Tijdens de huwelijksdienst zal de wijkouderling de ouderling van dienst zijn. De scriba zorgt voor de afkondiging en regelt de afvaardiging naar een eventuele receptie. Ongeveer een maand tot twee weken voor de vermoedelijke bevallingsdatum brengt de wijkouderling een bezoek. Na de geboorte komt de predikant op bezoek. Predikant, wijkouderling en wijkdiaken zullen vanuit hun eigen specifieke taakgebied de nodige zorg verlenen. De wijkdiaken licht de wijkpredikant en de wijkouderling in. Zij overleggen of actie nodig is en wie eventueel een bezoek zal brengen. Bij langdurige ziekte zullen de wijkouderling en wijkdiaken de bezoeken brengen. De wijkdiaken zal zonodig ook op allerlei praktische punten helpen. De wijkpredikant zal in het ziekenhuis bezoek(en) brengen. Bij een langdurige opname zullen ook de wijkouderling en wijkdiaken op bezoek gaan. De predikanten geven zodra deze bekend zijn de namen van de belijdeniscatechisanten door aan de jeugdraad en de wijkraden. De belijdeniscatechisanten zullen twee maal bezocht worden: aan het begin van het seizoen en in het voorjaar om te bezien of er belangrijke veranderingen zijn. Deze bezoeken worden gebracht door leden van de jeugdraad bij de jongeren en in andere situaties
door de wijkouderlingen. Nieuwingekomenen Dienen hun belijdenisattestatie in te leveren bij het kerkelijk bureau. Verhuizing Jubilea Onttrekkingen Als iemand gaat verhuizen (naar elders of naar de andere wijk), maakt hij dit kenbaar bij de wijkdiaken en wijkouderling. Attestaties moeten worden aangevraagd bij het kerkelijk bureau. Als dit wordt gewenst, de volledige kerkenraad of de wijkouderling. Melding van onttrekking wordt schriftelijk gericht aan de kerkenraad. Meestal zijn predikant en wijkouderling al bekend met de situatie. Kennismakingsbezoek van de wijkpredikant, wijkouderling en wijkdiaken. De wijkdiaken en de wijkouderling zullen een afscheidsbezoek brengen. Als de kerkenraad hiervoor een uitnodiging ontvangt, zal de scriba een afvaardiging regelen naar een eventuele receptie. Vermaanbezoeken door twee ouderlingen en/of predikant. 6.1.4 Overige bezoeken Niet voor alle omstandigheden kunnen vaste regels worden gemaakt. Toch willen we diverse omstandigheden benoemen waarin bijzondere ambtelijke ondersteuning nodig kan zijn. Voor de predikanten, ouderlingen en diakenen kan dit overzicht als hulpmiddel dienen in de bearbeiding van de gemeente. We noemen o.a. de volgende situaties: Alleengaanden (gescheidenen, Jongeren op niet-gereformeerde weduwen, weduwnaars, scholen en hun ouders vrijgezellen) Zelfstandig wonende jongeren Alleenstaande ouders Studenten Kinderloze echtparen Jongeren die verkering hebben Mensen met een handicap Gemengde verkeringen Werklozen Oudere doopleden Verslaafden Verplegenden Achterblijvenden na zelfdoding Tuchtgevallen Jeugd Randkerkelijken Jubilea (On)geloofsproblemen Huwelijksproblemen Conflicten Gezinscrisis Homofilie Gevallen van incest Depressiviteit Stress en overspannenheid Dementie Financiële zorgen Dit overzicht geeft geen antwoord op de vraag van wie het initiatief uitgaat en wat in deze situaties van de ambtsdrager verwacht mag worden. Geestelijke verzorging richt zich op het leven met God in de praktijk van elke dag. Wanneer daarin knelpunten zijn die een gemeentelid moeilijk alleen kan oplossen, kan altijd aan de ambtsdragers worden gevraagd om hulp. De lijst is wat dat betreft, nog lang niet volledig. Het lijkt misschien niet gewoon in dergelijke situaties ondersteuning te vragen. Toch liggen juist in deze situaties de belangrijkste taken van het (onderlinge) pastoraat. 11 6.2 Kerkenraad breed (KRB) Taak: Er zijn diverse onderwerpen waarvan de kerkenorde aangeeft dat het gemeenschappelijke taken zijn van predikant, ouderlingen en diakenen. Voorbeelden hiervan zijn: het beroepen van een predikant, het verkiezen en benoemen van ambtsdragers, materiële aangelegenheden, financieel beheer, kerkvisitatie en censura fraterna (zie art. 31 KO). Verder alles wat naar het oordeel van de kerkenraad tot het algemeen beleid gerekend kan worden. Zoals bijvoorbeeld zendingscommissie, evangelisatiecommissie, liturgiecommissie en commissie van beheer. De meeste taken zijn gedelegeerd naar de BC. Daardoor is het mogelijk minder frequent te vergaderen. Bovendien is er nu meestal voldoende tijd om aan vorming en toerusting te werken door middel van bijbelstudie en bespreking van een thema uit de GVI-map. Samenstelling: predikant, ouderlingen en diakenen van beide wijken.
Voorbereiding: agendacommissie, Vergaderfrequentie: 4x per jaar 12
7. Zusterhulp (ZH) en wijkteam (WT) 7.1 Zusterhulp Taak: Uitvoering geven aan het onderling dienstbetoon binnen de gemeenschap der heiligen, niet om onderlinge spontane hulpverlening te doen beëindigen, maar om daar waar gewenste hulp ontbreekt, deze te kunnen aanbieden c.q. verlenen. De zusters van de zusterhulp vervullen diaconale taken binnen de gemeente. Deze taken zijn grofweg te verdelen in twee soorten. In de eerste plaats gaat het om heel praktische zaken. In het jaarlijkse Handboekje staat hiervan een overzicht. Het gaat hier voornamelijk om het ondersteunen op het lichamelijk terrein (het leveren van handen en voeten). In de tweede plaats gaat het om ondersteuning op het geestelijk terrein. Bijvoorbeeld het lezen van een gedeelte uit de bijbel; het samen bidden met een gemeentelid of het samen spreken over de mooie maar soms ook moeilijke zaken van het geloof. 7.2 Wijkteam (WT) Taak: In het wijkteam worden alle adressen van de wijk besproken. Waar is ziekte? Waar is hulp nodig? Wie kan hulp bieden? Tijdens het overleg worden afspraken gemaakt over de bezoeken die de komende periode zullen worden gebracht. Ook wordt nadrukkelijk nagedacht over de vraag op welke manier gemeenteleden kunnen worden ingeschakeld. Naast de formele vergaderingen (2 keer per jaar) hebben de leden van het wijkteam regelmatig informeel contact. Op deze manier informeren ze elkaar over relevante ontwikkelingen binnen hun wijk. 7.3 samenstelling voorbereiding en vergaderfrequentie Samenstelling: 1 zuster van ZH, 1 ouderling en 1 diaken van 1 wijk (en waar wenselijk de jeugdouderling en jeugdzuster) Voorbereiding: de wijkdiaken organiseert de overleggen Vergaderfrequentie: optimaal: 2 x per jaar ( in de maanden september, november, maart en juni). In de maand september zal ook de wijkpredikant bij dit overleg aanwezig zijn. 13
8. Wijkraden (WR) en Wijkradenbreed (WRB) 8.1 taak/samenstelling/voorbereiding/vergaderfrequentie WR Taak: De volgende taken van de KRS zijn gedelegeerd naar de wijkraden: - Huisbezoekrapporten: Vanuit de huisbezoeken wordt met name die informatie gerapporteerd die nodig is voor overleg of voor tuchtoefening. Maar er wordt bijvoorbeeld ook gesproken over hoe het huisbezoek is verlopen. Of over punten die voor de kerkenraad van belang zijn voor het verkrijgen van een beeld van wat er in de gemeente leeft. - Het rapporteren van persoonlijke of vertrouwelijke gegevens vindt uitsluitend plaats na overleg met het betrokken gezin of gemeentelid. - Evt. bespreking n.a.v. deze rapporten en besluitvorming inzake pastoraal beleid t.a.v. de betreffende leden - Bespreking en behandeling van pastorale probleemgevallen tot aan voorstel tuchtoefening. In dat geval moet de wijkraad dit voorstel voorleggen aan de KRS. KRS besluit hoe verder gehandeld moet worden. - Vaststelling van de wijkverdeling - Ingekomen en aangevraagde attestaties - Onttrekkingen Samenstelling: alle wijkouderlingen van wijk Oost of West Voorbereiding: preses wijkraad Vergaderfrequentie: 10 x per jaar 8.2 taak/samenstelling/voorbereiding/vergaderfrequentie (WRB) Taak: talstelling Samenstelling: alle wijk- en jeugdouderlingen en diakenen van wijk Oost of West Voorbereiding: preses wijkraad Vergaderfrequentie: 1x per jaar 9 Jeugdraad 9.1 taak/samenstelling/voorbereiding/vergaderfrequentie Taak: - De taken, zoals vermeld bij de wijkraden, gelden ook voor de jeugdraad t.a.v. de jongeren in de leeftijd van 16 tot 24 jaar - Het voeren van gesprekken met belijdeniscatechisanten en het onderzoek voor het doen van openbare geloofsbelijdenis. Samenstelling: alle jeugdouderlingen en jeugdzusters Voorbereiding: preses en secretaris van de jeugdraad Vergaderfrequentie: 10 x per jaar 14
10 Predikant Pastoraal werker en pastoraal team 10.1 Predikant De hoofdtaken van de predikant: - Erediensten: De taken van de predikant zijn rond de kerkdiensten: het voorbereiden van de preek en de liturgie, en het voorgaan in de diensten, inclusief huwelijksbevestigingen en begrafenissen - Vorming en toerusting: reguliere catechisaties, privé-catechisaties, cursussen, incidentele inleidingen/lezingen - Pastoraat: pastorale bezoeken en gesprekken - Bestuur en organisatie: binnen de gemeente: Voorzitten van de vergaderingen van kerkenraad smal, en het bijwonen van de andere kerkenraadsvergaderingen. buiten de gemeente: classis, deputaatschappen, 10.2 Pastoraal werker (PW-er) Over de taken en inhouden van het werk van een pastoraal werker vindt op dit moment bezinning plaats. Bij de vaststelling van dit zorgplan is die bezinning nog niet afgerond. In de loop van het jaar hopen we hierin duidelijkheid te hebben. De eventueel gemaakte afspraken zullen in het volgende zorgplan worden genoemd. 10.3 Pastoraal team (PT) Het PT bestaat uit de predikant, de pastoraal werker en de beide preses van de wijkraden. Het PT vergadert een paar keer per jaar over lopende zaken, planning werkzaamheden, ondersteuning, bijsturing, aanmoediging enz. 15
11 Bestuurscommissie (BC) 11.1 taak/samenstelling/voorbereiding/vergaderfrequentie Taak: - De taken en bevoegdheden van de BC zijn vastgelegd in de BC-regeling. Deze is opnieuw vastgesteld op 6-11-2012 - De BC is verantwoordelijk voor planning, voorbereiding en samenroepen van de vergaderingen van de KRB. - De BC bewaakt de communicatie naar commissies die onder verantwoordelijkheid van de KRB vallen. Samenstelling: - De BC wordt gevormd door minimaal 6 personen, waarvan er tenminste 4 ambtsdrager zijn. De leden van de BC worden benoemd door de kerkenraad-breed. - Toegevoegd: notulist(e) en eventueel scriba. Notulist(e) en scriba hebben geen stemrecht. Voorbereiding: De agenda wordt voorbereid door 2 leden van de BC en de scriba Vergaderfrequentie: De B.C. vergadert als regel 10 keer per jaar 11.2 Vergaderagenda Uitgangspunten: - De scriba maakt jaarlijks (in mei//juni) een vergaderrooster voor de periode augustus juli, waarop alle vergaderingen* worden gepland. Ook de gemeentevergaderingen, talstellingsvergaderingen, kerkvisitatie, onderzoek belijdeniscatechisanten worden hierop aangegeven, evenals HA- en bijzondere zondagen, het doen van OGB en bid- en dankuurdiensten. Voorts worden hierop vermeld de verschijningsdata van Martyria en de schoolvakanties en feestdagen - Na bespreking binnen de BC wordt dit rooster aan alle betrokkenen doorgegeven. Mocht een van de groepen nog wijzigingen in de vergaderdata willen aanbrengen, dan wordt dit z.s.m. bij de scriba gemeld, waarna het rooster in definitieve versie wordt verspreid. * vergaderingen van - KRB - KRS - Wijkraden - Jeugdraad - Diaconie - BC 16
12 Het ambt aller gelovigen 12.1 Inleiding Er bestaat geen formulier voor bevestiging van gemeenteleden. Op grond van het bevestigingsformulier weten we wat we ongeveer kunnen verwachten van de ouderlingen of diakenen. Als zij tenminste hun ambt naar behoren vervullen. Maar wat mag je nu verwachten van een gemeentelid, in het ambt aller gelovigen? Op grond van de Bijbel zijn wij van mening dat de opbouw van de gemeente een taak is van iedere gelovige. Ambtsdragers hebben hierin een voortrekkersrol. Zij hebben de taak de gemeente toe te rusten zodat alle leden in staat worden gesteld de opbouw van het lichaam van Christus te dienen. Hierin ligt dus een wezenlijke taak voor ieder lid. 12.2 Aandacht voor elkaar Christus wil de dienst van mensen gebruiken bij het regeren en verzorgen van Zijn gemeente op aarde. Ambtsdragers hebben hierin een voortrekkersfunctie. Echter, ieder gemeentelid heeft hierin zelf ook een wezenlijke taak. Gaat u maar eens voor uzelf na voor wie u in welke situaties iets zou kunnen betekenen, beginnend in uw eigen wijk. Wat kunt u zoal betekenen voor elkaar? Denk eens aan het volgende: * elkaar steunen * gaven; iets voor elkaar betekenen * een band opbouwen, elkaar leren vertrouwen * elkaar tot een hand en een voet zijn * elkaar corrigeren * elkaar aanvullen * met elkaar bidden en danken * samen luisteren naar de Bijbel * toezien op elkaar, elkaar helpen het * leren herkennen van Gods Woord in de het geloof te bewaren in deze tijd maatschappij, de kerk en het persoonlijke leven Als handreiking voor het met elkaar meeleven wordt de rubriek uit de gemeente in Martyria opgenomen. Hierin worden de broeders en zusters genoemd die in specifieke situaties verkeren. Soms vreugdevolle en soms zorgwekkende of verdrietige omstandigheden. Situaties waarin we elkaar in de gemeente hard nodig hebben. En niet alleen elkaar, maar vooral onze Hemelse Vader. s Zondags worden daarom regelmatig broeders en/of zusters in het gebed aan de Here opgedragen, veelal met naam en toenaam. Op de gemeentevergadering van maart 2013 is het plan AMBITIE gepresenteerd en van start gegaan. Dit plan kan als een 5-jarenplan worden gezien om binnen de gemeente te werken aan onderlinge betrokkenheid. Het voornemen is om elk jaar aan een van de letters B, E, D, U en M (Bedum) te werken. Wij willen een levende gemeente van Christus zijn, gebaseerd op Zijn Woord en gevoed door Zijn Liefde. Daarom staat de Bijbel bij ons centraal. Er is te zien dat Gods liefde ons Enthousiast maakt. Wij helpen elkaar om Door te groeien in het geloof. We willen iedereen Uitnodigen om hieraan mee te doen. Wij leven Mee met de ander. (plan Ambitie, pagina 3 Wat willen we als gemeente Bedum) Als broeders en zusters kunnen we elkaar meer aandacht geven dan waartoe enkele ambtsdragers in staat zijn. Dat er al veel werk achter de schermen wordt gedaan, stemt tot grote dankbaarheid. Ambtsdragers kunnen zich vaak alleen maar richten op de specifieke situaties. Zij kunnen nooit compenseren wat de gemeente te weinig doet. Laten we daarom elkaar blijven oproepen tot dienstbetoon. Tot opbouw van het lichaam van Christus. Samen deel aan Christus, en samen deel aan elkaar. 17