Hoefverzorging gaat veranderen Hij werkt 35 jaar als hoefsmid, gaf les aan aankomende hoefsmeden en werd in zijn regio gezien als één van de beste in zijn vak. Toch stond de Amerikaanse Gene Ovnicek niet volledig achter zijn werk. Te veel paarden werden kreupel. Hij was bang dat dit met de hoeven te maken had. Een deel van de paarden wordt kreupel. Dat leerde Gene Ovnicek tijdens zijn opleiding voor hoefsmid. Dat leerde hij zijn leerlingen later ook. Het gebeurt nu eenmaal, niets aan te doen. De praktijk bevestigde deze stelling. Natuurlijk bedacht ik verschillende oorzaken. Alles behalve de hoeven, zegt hij. Die gedachte hield hij jaren vast. Maar ergens knaagde er iets. Weet je dat we hoeven al jaren, zelfs eeuwen op dezelfde manier kappen en beslaan? En wist je dat er geen enkel wetenschappelijk bewijs is die deze manier ondersteunt? In 1986 besluit Ovnicek zelf onderzoek te doen. Hij bestudeert vijf jaar lang de hoeven van wilde Mustangs. Zijn conclusie: we kunnen de meeste kreupelheden voorkomen en oplossen door een andere manier van bekappen en beslaan. Hij noemt deze manier Natural Balance Hoof Care. Cirkels Ovnicek vergelijkt de hoeven van wilde Mustangs met de hoeven van onze gedomesticeerde paarden. Het lijkt een vergelijking tussen appels en peren. Dat is het niet. Het gaat om dezelfde hoef. Laat een KWPN er los in de woestijn en zijn hoef zal na dertig dagen lijken op die van de Mustangs, en andersom. De hoef wordt gevormd door zijn omgeving. De natuur doet dit op een heel efficiënte manier. Dat blijkt, want een wild paard heeft geen last van hoefkatrol ontsteking. De informatie die de hoeven van wilde paarden opleveren, zijn van zeer groot belang. Het vertelt ons wat mogelijk is. Daarnaast heeft elk paard, van elk ras en in elke tak van sport een zelfde behoefte: Ze hebben allemaal een gebalanceerde voet nodig. Volgens Ovnicek ontbreekt die balans vaak bij de gedomesticeerde paarden. Met alle gevolgen van dien. Het paard is niet gemaakt om cirkels te lopen. Dat is de belangrijkste boodschap. Daarmee zeg ik niet dat we moeten stoppen met rijden, ik zou niet durven, ze zouden me vierendelen, maar je moet de voet wel voorbereiden. Een wild paard doet dat zelf. Hij slijt bijvoorbeeld de scherpe kantjes van de hoef. En hij maakt lang niet zoveel cirkels en bochten als sportpaarden. Het traditionele ijzer gebruikt Ovnicek dan ook niet meer. Die ijzers hebben vrij scherpe randen. Met een meer afgerond ijzer en een afgeronde toon of opzet kan de voet beter afrollen en wordt het gewricht minder belast. En dit bewees ook een Nederlands onderzoek!
Andere benadering Vergeet nu het afgeronde ijzer maar weer. Natural Balance Hoofcare draait namelijk niet om speciale ijzers. De methode van Ovnicek benadert de werking van de hoef op een andere manier. Daar gaat het om. Zo blijkt ui zijn onderzoek dat de hoefwand minder draagt dan vaak wordt gedacht. Het lichaamsgewicht van het paard wordt verdeeld over de straal, de steunsels, de zool en vier punten op de hoefwand. De straal speelt volgens Ovnicek een belangrijke rol bij de doorbloeding van de voet en moet de grond kunnen raken. Achter in de straal bevinden zich een soort sensoren waarmee het paard de druk van de grond kan voelen. De straal wordt volgens de traditionele wijze meestal weggesneden. Net als de zool. Ovnicek haalt alleen het dode materiaal van de zool, want deze moet immers kunnen dragen. Maar het grootste verschil tussen de traditionele manier en Natural Balance Hoofcare is wellicht de indeling van de hoef. Hoeven van gedomesticeerde paarden hebben verschillende vormen en maten. Bij de hoeven van wilde paarden is een duidelijk patroon te ontdekken. De straal van deze paarden is groot en breed. Het deel vanaf de punt van de straal tot aan de wand van de toon beslaat 1/3 van de hoef. Het deel met straal is groter en beslaat 2/3 van de hoef. Bij gedomesticeerde paarden is dat eerder andersom. Paarden met een korte teen kunnen namelijk afrollen. Doordat het afrollen minder kracht kost, ontstaan er minder pees- en beenproblemen. Om de hoef op de juiste manier te bekappen zou de zool en niet de hoefwand het referentiekader moeten worden. de zool staat namelijk rechtstreeks in relatie tot het hoefbeen. De vorm van de hoefwand kan door groeien en vergroeiingen veranderen. Deze nieuwe informatie vraag om een nieuwe manier van bekappen en beslaan. Verandering Kreupelheden zijn dé reden waarom paarden de sport moeten verlaten. Ovnicek stelt het merendeel van deze kreupele paarden te kunnen helpen en de meeste kreupelheden te kunnen voorkomen. In Amerika heeft hij al veel artsen kunnen overtuigen. Uit de drie Staten rond de woonplaats van Ovnicek, sturen de dierenartsen alle kreupele paarden naar een gecertificeerde Natural Balance hoefsmid. Tachtig procent is na twee of drie keer bekappen of beslaan niet meer kreupel. Een Engelse school voor hoefsmeden heeft de methode opgenomen in het lesprogramma. Maar Nederlandse artsen en hoefsmeden staan er nog erg sceptisch tegenover. Dat bewees het bezoek van Ovnicek aan Nederland. Slechts een handjevol hoefsmeden en artsen bezochten zijn clinics en lezingen. Ovnicek haalt zijn schouders op. De paarden zullen de sceptici overtuigen. Eén paard per keer. Zo gebeurde dat in Amerika ook. Een Amerikaans FEI-jurylid kocht een toppaard in Canada en dat paard werd kreupel. Ze bezocht heel veel artsen en grote klinieken. Ze hebben van alles gedaan. Het kostte duizenden dollars en niets hielp. De hoefsmid en persoonlijke vriend van de amazone, stelde voor Ovnicek in te schakelen. Toen ik het paard zag, had het maanden op rust gestaan en was het dier vreselijk boos en gefrustreerd. Ovnicek bekapte de hoeven, sloeg er andere ijzers onder en twee weken later liep het paard weer als vanouds. Kosten: 175 dollar. Haar man wilde meer betalen. Hij was zo blij dat het paard eindelijk weer goed liep. Het hele gezin had eronder geleden. Want als het niet goed gaat met mama s paard, gaat het met niemand goed! Wij kritische Nederlanders kunnen ons volgend Ovnivek opmaken voor vergelijkbare positieve ervaringen. Hoefverzorging gaat veranderen. Ik weet nog niet hoe het gaat gebeuren, maar het zal gebeuren. Tekst: Afke Teunen
Het onderzoek en de resultaten Hoe wil het paard bekapt en beslagen worden? Dat wilde Gene Ovnicek weten. Om deze vraag te beantwoorden bestudeerde hij de hoeven van wilde Mustangs. Hij onderzocht drie kuddes, die op verschillende ondergrond liepen zodat hij ook invloed van de ondergrond kon bepalen. De methode: alle hoeven werden uitgebreid bekeken, beschreven en gefotografeerd. Daarna werden ze schoongemaakt en ingespoten met verf zodat er afdrukken gemaakt konden worden. Opvallende resultaten: gedomesticeerde paarden hebben hoeven in verschillende soorten, maten en vormen. Bij de hoeven van wilde paarden is een duidelijk patroon te ontdekken. De straal is namelijk groot en breed. Het deel vanaf de punt van de straal tot aan de wand van de toon beslaat 1/3 van de hoef en het deel met straal 2/3. Bij gedomesticeerde paarden is dat vaak andersom. Bij het bekappen zou de zool en niet de hoefwand het referentiekader moeten vormen. De zool onder het hoefbeen is namelijk aan beide zijden van de hoef even dik. De vorm van de hoefwand, waar volgens traditionele denkwijze naar gekeken wordt, kan door groeien en vergroeiingen veranderen. Het paard steunt volgens Ovnicek niet alleen met de hoefwand op de grond, maar met de straal, de steunsels, de zool en vier steunpunten op de hoefwand. De straal speelt een belangrijke rol bij de doorbloeding van de voet. Het moet de grond kunnen raken en mag dus niet weggesneden worden. Nog een reden om de straal te sparen: achterin bevinden zich sensoren waarmee het paard de grond als het ware kan aftasten. Ovnicek zag bij alle wilde paarden een verharding op de toon. Dit is het punt waar de hoef overheen rolt. Daar zou het toongedeelte van het ijzer moeten liggen. Doordat de meeste Nederlandse paarden een te lange teen hebben, ligt bij een traditionele wijze van beslaan het ijzer verder naar voren. Als de hoef een ideale vorm heeft, ligt een Natural Balance-ijzer precies langs de omtrek van de hoef. Ovnicek concludeerde dat ze de zool ook een belangrijke rol speelt bij het dragen. Spaar de zool, luidt dan ook zijn boodschap. De belangrijkste functie van de verzenen is het vasthouden van modder. Op die manier kunnen ze de zool optimaal ondersteunen. Kijk voor alle resultaten op: www.hopeforsoundness.com Bron: Bit nummer 152 januari 2008