TOELICHTING A. ALGEMEEN: De openingstijden van de winkels zijn geregeld in de Winkeltijdenwet, het Vrijstellingsbesluit Winkeltijdenwet en de Winkeltijdenverordening. De uitgangspunten van de Winkeltijdenwet zijn als volgt: a. Op maandag t/m zaterdag, de werkdagen, is openstelling toegestaan van 06.00 tot 22.00 uur. b. Aan het aantal openingsuren per winkel en per week is geen maximum verbonden. c. Tijdens de nachturen van 22.00 tot 06.00 uur is winkelopening op werkdagen niet toegestaan. Gemeenten kunnen echter vrijstelling of ontheffing van deze verplichte sluiting verlenen. Op Goede Vrijdag, 24 december (kerstavond) en op 4 mei (dodenherdenking) moeten de winkels om 19.00 uur dicht. d. De gemeenteraad kan bij verordening vrijstelling verlenen van de verplichte winkelsluiting op zon- en feestdagen in verband met op de gemeente gericht autonoom toerisme, de zogenaamde toerisme bepaling. e. In het Vrijstellingsbesluit Winkeltijdenwet worden aan enkele vormen van detailhandel (bijvoorbeeld apotheken, benzinestations en wegrestaurants) landelijk vrijstelling verleend van de openingsverboden uit de Winkeltijdenwet. In Valkenburg aan de Geul werd 126 geleden (toen nog Valkenburg) het eerste V.V.V. van Nederland gevestigd. Sindsdien telt Valkenburg aan de Geul een groeiende stroom toeristen. Vanwege onze gevestigde toeristische naam geniet Valkenburg inmiddels al lange tijd een uitzonderingspositie op het gebied van de winkeltijden. Valkenburg aan de Geul, een plaats met 17.000 inwoners, is de toeristische hoofdstad van zuid- Limburg. Met ruim 1,1 miljoen overnachtingen neemt Valkenburg 24,3 % van de totale overnachtingen in zuid-limburg voor haar rekening.. Openstelling op zondag van de detailhandel is van cruciaal belang. De detailhandel draagt bij aan een integraal toeristisch product van verblijf, attracties, horeca en winkelen. Dit integraal toeristische product is van essentieel belang om de stevige positie op de korte vakantiemarkt (vooral weekenden) te handhaven en de economische motor van Valkenburg te laten draaien. Het toerisme en de recreatie leveren een belangrijke bijdrage aan het in stand houden (of zelfs verruimen) van het voorzieningenniveau en aan de leefbaarheid. Ook zorgt toerisme en recreatie voor een extra drager van investeringen in landschap, infrastructuur e.d. en levert het een bijdrage aan het imago van Valkenburg. Valkenburg is mooi gesitueerd in een dal met in de directe omgeving veel natuurschoon. Vele bouwwerken in Valkenburg zijn opgetrokken uit klassieke mergelsteen afkomstig uit onze eigen groeven. Door Valkenburg meandert de Geul langs de inmiddels prachtig gerestaureerde kademuren. Vanuit toeristisch Valkenburg zijn plaatsen als Maastricht, Heerlen, Sittard, Vaals, Aken,Hasselt, Luik, Antwerpen, Brussel binnen korte tijd bereikbaar. Ook het vliegveld Maastricht Aachen Airport ligt op een steenworp afstand Ook dit maakt Valkenburg aantrekkelijk voor het inkomend toerisme. 1
B. Artikels gewijze toelichting: Artikel 1. (begripsbepalingen) In dit artikel worden gehanteerde begrippen verduidelijkt. Artikel 2. (beslistermijn) Dit artikel behoeft geen nadere toelichting. Artikel 3. (overdracht van de ontheffing) Op basis van deze bepaling is toestemming nodig van het college voor overdracht van de ontheffing. Deze tussenkomst geeft het college de gelegenheid inzicht te krijgen in de opvolger. Artikel 4. (intrekken of wijzigen van de ontheffing) Dit artikel behoeft geen nadere toelichting, Artikel 5. (toerisme) De grondslag van dit artikel is artikel 3, derde lid onder a. van de Winkeltijdenwet. Op grond van dit artikel kan de raad vrijstelling verlenen van de verboden als bedoeld in artikel 2 van de Winkeltijdenwet, voor zover deze betrekking hebben op de zondag, Nieuwjaarsdag, tweede Paasdag, Hemelvaartsdag, tweede Pinksterdag en eerste of tweede Kerstdag. Gekozen is voor het verlenen van vrijstelling door de raad, waarbij openstelling op eerste Kerstdag en Nieuwjaarsdag niet mogelijk is (ook niet als deze dagen een zondag betreft). Bij het besluit tot het verlenen van vrijstelling dienen in ieder geval de volgende belangen te worden betrokken: Werkgelegenheid en economische bedrijvigheid in de gemeente, inclusief winkeliers met geen of weinig personeel, de zondagsrust in de gemeente, de leefbaarheid, de veiligheid en de openbare orde in de gemeente. Als gevolg van de gewijzigde winkeltijdenwet staat tegen de vrijstelling bezwaar en beroep open. Er dient binnen de gemeente sprake te zijn van: 1) Op de gemeente gericht toerisme met een substantiële omvang. 2) De aantrekkingskracht voor dat toerisme moet geheel of nagenoeg geheel gelegen zijn buiten de verkoopactiviteiten die door de vrijstelling mogelijk worden gemaakt (het toerisme dient autonoom te zijn). 3) De winkelopenstelling dient ten behoeve van het toerisme plaats te vinden. 50% van de werkgelegenheid in Valkenburg aan de Geul is direct of indirect gerelateerd aan recreatie en toerisme. De gemeente Valkenburg aan de Geul beschikt over veel toeristische trekpleisters die nagenoeg allen het hele jaar door een stroom van toeristen trekken. Zonder de intentie volledig te willen zijn noemen wij publiekstrekkers als het Casino Thermae 2000, Landal Greenparks, het Polfermolencentrum (inclusief de Amstel Gold Experience) het Openluchttheater pretpark de Valkenier 2
de Kabelbaan de Wilhelminatoren de Kasteelruïne de grotten het oudste station van Nederland de stoomtrein de Cauberg diverse kastelen en talloze jaarlijks terugkerende grote en kleine evenementen. Alle attracties liggen verspreid over het hele grondgebied van Valkenburg aan de Geul. Uiteraard kunnen de Valkenburgse attracties terug gevonden worden op internet en vele reisgidsen. Op jaarbasis worden er bijna 200 evenementen in Valkenburg aan de Geul georganiseerd. Al deze evenementen, waarvan er soms 3 in één weekend vallen trekken duizenden bezoekers. Dit zijn vaak niet alleen bezoekers die naar het betreffende evenement komen maar daar ook nog minimaal één of meerdere overnachtingen aan vastknopen. De grotere evenementen in Valkenburg trekken hun eigen publiek. Naast de jaarlijkse Amstel Goldrace met de finish boven op de Cauberg, vinden er op jaarbasis nog veel wielerevenementen plaats die allen de Cauberg als finish of doorkomst in hun route meenemen. In 2012 is in het verlengde van de Cauberg de finish van de wereldkampioenschappen wielrennen. Naast de wedstrijden zijn er ook nog talloze toertochten met vele duizenden deelnemers. Het jaarlijkse Red Bull Crashed Ice evenement vanaf het Kuurpark op de Cauberg trok verleden jaar zeker 30.000 bezoekers. Het daaropvolgende Cyclo Cross evenement in het Kuurpark mag zich ook verheugen in een toenemende belangstelling. Door een goede organisatie is dit evenement meteen door de UCI geclassificeerd als topevenement Eveneens in het Kuurpark wordt jaarlijks het Popontop evenement georganiseerd met o.a. Guus Meeuwis. In februari deint Valkenburg op een keur van Limburgse artiesten onder de paraplu van het Aw Wieverbal op het Walramplein en de Grotestraat Centrum. Elke zaterdag wordt er op het Theodoor Dorrenplein een streekproductenmarkt georganiseerd. Maandelijks wordt een antiek- en curiosamarkt georganiseerd. Het jaarlijkse Radio Oranje evenement op het Walramplein trekt ook vele duizenden bezoekers De jaarlijkse kerstmarkten in de Gemeentegrot en de Fluweelengrot die vanaf half november starten trekken jaarlijks ruim 200.000 bezoekers. Al deze attracties, gecombineerd met de historische stad en de schitterende natuurlijke omgeving, zorgen voor een substantiële autonome toeristenstroom. Valkenburg aan de Geul heeft ongeveer 2,5 miljoen dagbezoekers op jaarbasis. Zoals al eerder gezegd telt Valkenburg aan de Geul een inwonertal van 17.000 mensen. Er bevinden zich 250 bedrijven die actief zijn in de horeca. Bij de vele activiteiten die de toeristen in Valkenburg kunnen beleven neemt het zogenaamde funshoppen een heel belangrijke plaats in. Het funshoppen eindigt op de vijfde plek bij alle activiteiten die de toeristen in Valkenburg ondernemen Valkenburg staat aan de vooravond van een grote renovatie waarbij met name het winkelgebied ruime aandacht krijgt. In grote lijnen behelst het zogenaamde centrumplan de plicht van de winkeliers om tijdelijk genoegen te nemen met een noodvoorziening op het Berkelplein. De winkels in Valkenburg worden afgebroken en herbouwd, de centrumstraten worden opnieuw ingericht. 3
Dit betekent voor de ondernemers en de overheid forse investeringen. Als de zondagopenstelling niet meer terug zou keren betekent dit dat de investeringen nooit meer terug verdiend kunnen worden. De toenemende vergrijzing en de stijging van het internet winkelen maken de positie van de winkelier ook niet steviger. In de detailhandel in Valkenburg aan de Geul zijn circa 660 mensen werkzaam. In een gemeente met 17.001 inwoners ontvangen wij jaarlijks circa 1.400.000,- aan toeristenbelasting. De parkeeropbrengst in onze gemeente bedraagt 1.700.000,- Wij vinden het van belang de zondagopenstelling voor de hele gemeente van kracht te laten zijn, omdat wij in al onze kerkdorpen logiesverstrekkende bedrijven gehuisvest hebben. De laatste jaren valt er een opvallende stijging te zien in het aantal overnachtingen in bungalows en appartementen. De gasten die van deze accommodaties gebruiken maken zorgen als ze niet gaan uit eten zelf voor het bereiden van hun eigen maaltijden. Uiteraard dienen zij dan ook zelf hun inkopen te doen. Valkenburg heeft zich in de loop der jaren een stevige positie veroverd op de toeristenmarkt. Bij een dreigende malaise (herhaling) moet met name de detailhandel alle zeilen bijzetten om het hoofd boven water te houden. Het is de taak van de overheid om hierbij waar mogelijk te ondersteunen. De zondagsrust: De gemeente valkenburg aan de Geul telt al vele jaren een zondagopenstelling voor de detailhandel. De grote stroom autonome toeristen rekent op een levendig centrum, waar de winkels open zijn. Zowel toeristen als inwoners zijn gewend aan de zondag openstelling. De zondagopenstelling levert een positieve bijdrage aan het imago en het in stand houden van de toeristische aantrekkingskracht van Valkenburg aan de Geul. De zondagsrust is uit dien hoofde ook geen aandachtspunt voor onze plaatselijke winkeliers en inwoners. Onze ondernemers dragen graag hun steentje bij aan het bruisen van Valkenburg. De leefbaarheid, openbare orde en veiligheid in de gemeente: De openstelling op zondag levert geen extra problemen op met betrekking tot de leefbaarheid, openbare orde en veiligheid. De politie heeft geen klachten op dit gebied. De openstelling zorgt naar onze mening zelfs voor meer rust. Naast de vele attracties die bezocht kunnen worden kunnen toeristen op hun gemak door Valkenburg flaneren en op elk gewenst moment een winkel bezoeken. Dit draagt bij aan de totale beleving van Valkenburg. De zondag is in ieder geval de belangrijkste openingsdag c.q. de dag met de meeste omzet voor de plaatselijke winkeliers. Daarbij mag niet vergeten worden, dat de plaatselijke horeca voor een groot deel afhankelijk is van het toerisme. In Valkenburg is altijd iets te doen en dat willen wij graag zo houden. Artikel 6: (openstelling van avondwinkels). De gemeente telt op dit moment geen avondwinkels. Gezien de ruime openstellingtijden die de regeling nu al kent is deze behoefte niet aanwezig. In het verleden is er wel al diverse keren sprake geweest van de vestiging van een avondwinkel maar bij de nadere uitwerking is hiervan afgezien. Artikel 7: (ontheffing zon- en feestdagenregeling voor afzonderlijke situaties) Dit artikel steunt op artikel 4 van de Winkeltijdenwet. 4
Artikel 8: (verbod straatverkoop bepaalde goederen op zon- en feestdagen) Er kunnen redenen zijn (bijvoorbeeld enorme drukte) om de straatverkoop van bepaalde producten te verbieden. Artikel 9: (openstelling op werkdagen tussen 22.00 en 06.00 uur). Per geval dient een afweging te worden gemaakt of de openstelling zich verhoudt met belangen van de woon- en leefomgeving, de openbare orde en veiligheid. De ontheffing kan onder beperkingen en voorschriften worden verleend. Artikel 10: (in werking treden). Door de wetswijziging hebben gemeenten een jaar de tijd gekregen om hun verordeningen aan te passen aan de nieuwe situatie. Dit betekent concreet, dat de huidge regeling per 1 januari aanstaande komt te vervallen. Artikel 11: (citeertitel). Dit artikel behoeft geen nadere toelichting. 5