Projectoproep voor de organisatie van begeleide fietsers- en voetgangersrijen voor scholen in het schooljaar 2016-2017 2017 in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest Deadline: 18 april 2016 1. Context en doel Nagenoeg 20 % van het autoverkeer tijdens de spitsuren is toe te schrijven aan woonschoolverplaatsingen, terwijl 45 % van de kinderen op minder dan 1 km van hun school woont en 67 % op minder dan 2 km. Toch gaat de meerderheid van de leerlingen van de lagere school met de auto naar school, tegenover slechts 29 % te voet en 2 % per fiets (Timenco, 2011). De verplaatsingen te voet en per fiets spelen dus een belangrijke rol om negatieve gevolgen van het gebruik van de personenwagen zoals de verkeersdrukte, het lawaai, de luchtvervuiling, de uitstoot van broeikasgassen en de onveiligheid in het verkeer een halt toe te roepen. Bovendien kunnen groepsactiviteiten de solidariteit en het burgerschap versterken. Door dergelijke verplaatsingen leren de leerlingen ook al op jonge leeftijd hoe ze zich veilig kunnen verplaatsen in het verkeer en hoe ze hun eigen zichtbaarheid kunnen vergroten. Tot slot is het voor kinderen nooit te vroeg om goede gewoontes aan te leren. Zo kunnen we hopen dat een aantal deelnemers aan de fietsers- en voetgangersrijen ook als jongere en later als volwassene die verplaatsingswijze blijven verkiezen. Deze projectoproep heeft dan ook als doel om de gemeenten en scholen te stimuleren en financieel te steunen om fietsers- en/of voetgangersrijen te organiseren. Naar school Naar schoolactiviteiten Naar buitenschoolse activiteiten Naar huis Deze projectoproep zal beheerd worden in samenwerking tussen Brussel Mobiliteit en de Vereniging van de Stad en de Gemeenten van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest, onder supervisie van het kabinet van Brussels minister voor Mobiliteit Pascal Smet. 1
2. Ik ben een school en wil reageren op de projectoproep. Hoe ga ik te werk? Is dit interessant voor mijn school? - Het autoverkeer is in de omgeving van de school erg druk op de kritieke schooltijdstippen, terwijl de leerlingen vlakbij wonen. - Sommige leerlingen/ouders zouden wel met de fiets naar school willen komen maar vinden het daarvoor niet veilig genoeg. - Sommige leerlingen nemen niet deel aan buitenschoolse activiteiten, omdat de ouders hen niet kunnen afzetten. - De school wil besparen op schoolbussen voor culturele en/of sportactiviteiten. - De school streeft naar duurzamere verplaatsingen om de gezondheid van de leerlingen en de leraars te bevorderen. - De leerlingen hebben hun fietsbrevet gehaald en de school wil regelmatig activiteiten met de fiets organiseren voor de leerlingen. - De banden tussen de leerlingen van het lager onderwijs en het secundair onderwijs zouden versterkt kunnen worden. Een rij organiseren kan een oplossing zijn voor uw vaststellingen. 3. Ik ben een gemeente en wil reageren op de projectoproep. Hoe ga ik te werk? Is dit interessant voor mijn gemeente? - De gemeente wil duurzame verplaatsingen in de scholen op haar grondgebied stimuleren. - De gemeente steunt de sportactiviteiten van de jonge burgers. - De gemeente stelt buitenschoolse activiteiten voor. - De gemeente wil het aanbod voor scholen uitbreiden met de hulp van leden van de fietserspool die de leerlingen begeleiden tijdens activiteiten met de fiets. - De gemeente heeft al van een of meerdere scholen een aanvraag gekregen om rijen te organiseren, maar er kon nog geen gehoor gegeven worden aan dit verzoek. - De gemeente wil projecten uitwerken waarbij meerdere diensten betrokken zijn. De gemeente zal het project dragen en de verantwoordelijkheid opnemen voor de uitwerking met alle lokale actoren, met inbegrip van de scholen, de politiezones en het betrokken personeel (gemeentelijk en andere). Ze moet ook een rol spelen op het vlak van de verzekering en verantwoordelijkheid ten aanzien van de deelnemers aan het project. Tot slot moet ze met minstens één school samenwerken. 2
4. Deelnemingsvoorwaarden a. Deze projectoproep is gericht tot alle lagere en middelbare scholen en gemeenten van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest. b. De scholen en gemeenten werken samen om een rij te organiseren. c. De projectcoördinator is iemand van het gemeentebestuur. Het is een transversaal project rond samenwerking tussen verschillende gemeentediensten (mobiliteit, onderwijs, gemeenschapswachten, preventie, buitenschoolse kinderopvang,...). De gemeente verbindt zich ertoe om, indien nodig, coördinatievergaderingen te organiseren, met onder meer de politiek verantwoordelijke voor het project, de administratief verantwoordelijke en de vertegenwoordigers van de andere betrokken gemeentediensten en de deelnemende scholen. d. Het project beoogt de deelname van minstens één gemeente en één school per project. Projecten waarbij verschillende scholen en/of verschillende onderwijsniveaus betrokken zijn, vormen een meerwaarde. e. Binnen de school moet er ook een projectverantwoordelijke aangeduid worden, die het project binnen de school in goede banen leidt en fungeert als contactpersoon voor de ouders. f. Het project is gericht op de organisatie van nieuwe initiatieven of de uitwerking/uitbreiding van bestaande initiatieven in de betrokken scholen. g. De voorgestelde initiatieven moeten niet per se plaatsvinden op het grondgebied van de gemeente. Een rij kan bovendien scholen in twee buurgemeenten aandoen (bv. de rij vertrekt in de school op het grondgebied van de gemeente maar gaat naar een sportcentrum in een andere gemeente). h. De initiatieven vertrekken vanaf het huis van de leerlingen, een verzamelplaats of een halte van het openbaar vervoer naar school en omgekeerd. Bovendien kan elke schooluitstap een gelegenheid zijn om een fietsers- of voetgangersrij te organiseren. i. De rijen vangen bij voorkeur aan in de loop van de Week van Vervoering (van vrijdag 16 tot donderdag 22 september 2016) en worden het hele schooljaar door georganiseerd. j. Het project beoogt de mobilisering van de lokale actoren: politiezones, ouderverenigingen, wijkcomité, verenigingen, 5. Het kandidatuursdossier a. Het dossier moet een duidelijke beschrijving van de voorgestelde methodologie bevatten. b. Het moet goedgekeurd worden door het College van Burgemeester en Schepenen van de gemeente. c. Het bevat een precieze planning van de implementering van het project en de kalender van de activiteiten. 3
d. Binnen de gemeente wordt een politiek verantwoordelijke en een administratief verantwoordelijke/projectleider aangeduid. e. In het dossier wordt gepreciseerd welke gemeentediensten en andere instanties bij het project betrokken zijn. f. Er wordt beschreven hoe de contacten verzekerd worden met de politiezone van het grondgebied (vastlegging van het traject, keuze van de reisweg, opleiding van de begeleiders, ). g. De school en de eventuele partnerschool/scholen worden gepreciseerd. De engagementsverklaring moet ondertekend worden door de schooldirecteur en de projectverantwoordelijke binnen de school. h. Het dossier licht de uitdagingen en doelstellingen van het project toe. Het dossier bevat ook een raming van het aantal rijen en deelnemende leerlingen. i. Er wordt tevens beschreven hoe de begeleiders en de deelnemers van de rijen verzekerd worden. j. Het dossier verduidelijkt of de begeleiders vergoed worden en zo ja, hoe ze vergoed worden (cadeaucheques, PWA-cheques, vrijwilligersvergoeding,...). 6. Budget De subsidie bedraagt maximaal 15.000 per project. Soorten subsidiabele uitgaven: Kosten van de begeleiders op het terrein (PWA-personeel, gemeenschapswachten, opvoeders, ouders, gepensioneerden, studenten, ); Aanvullende verzekeringen; De kosten voor de organisatie van een festiviteit voor de communicatie over het project, met uitzondering van de voedingskosten; De voedingskosten voor een evenement ter gelegenheid van de lancering van de rij; Diverse uitrustingen (uitgezonderd de uitrustingen die aangeleverd worden door Brussel Mobiliteit; zie punt 7 Communicatie); Externe prestaties (samenwerking met verenigingen); Werkingskosten; Materiaal voor informatieverspreiding of sensibilisering (CD, DVD, folder, ) ; De aankoop van het nodige materiaal voor de organisatie van de rij en voor de werking en het onderhoud ervan. Soorten niet-subsidiabele uitgaven: De personeelskosten van de coördinator; De kosten die reeds gedekt worden door een andere financiering. 4
Procedure voor de projecten die in 2016 op touw gezet werden: De subsidie bedraagt maximaal 15.000 per project. De subsidie wordt aan de gemeenten betaald via een subsidiëringsbesluit. Zij moeten uiterlijk op 30/09/2017 aan Brussel Mobiliteit-BUV de nodige bewijsstukken voorleggen betreffende de uitgaven die verband houden met de uitvoering van de in het kandidatuursdossier aangekondigde activiteiten. De betaling gebeurt in twee schijven van 50 %: de eerste bij de ondertekening van het besluit op basis van een schuldvordering en de tweede in 2017 na ontvangst van het eindverslag en de vereiste bewijsstukken (met inbegrip van betalingsbewijzen). Voor de projecten die vóór 2016 op touw gezet werden, bedraagt de subsidie maximaal 15.000, maar ze wordt verlaagd voor projecten die onveranderd blijven en is begrensd tot 75 % van het bedrag. Projecten die uitgebreid of verder ontwikkeld worden, komen in aanmerking voor het maximumbedrag. 7. Communicatie Het is belangrijk dat de geselecteerde projecten genieten van gewestelijke coherentie op het vlak van communicatie. De gekozen scholen krijgen daarvoor vanwege Brussel Mobiliteit: - fluo-hesjes voor de kinderen die deelnemen aan de fietsers- of voetgangersrijen; - helmen voor de kinderen die deelnemen aan de fietsersrijen; - een kaart voor geolocalisering van de leerlingen in de scholen die dat wensen; - een gemeenschappelijke informatiefolder; - een template op basis waarvan er gecommuniceerd kan worden over het project; - affiches. De gekozen projecten zullen beschreven worden in artikels rond goede praktijkvoorbeelden in de Mobiliteitsgids van de Vereniging van de Stad en de Gemeenten van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest. Voorts zullen ze in de kijker geplaatst worden op evenementen die door Brussel Mobiliteit georganiseerd worden, zoals de Week van de Vervoering 2017, het Salon van de SVP, fietsers- en voetgangerscolloquia,... De gemeenten en scholen die over hun initiatief communiceren, moeten "met de steun van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest" vermelden. 8. Planning en begeleiding De VSGB zal methodologische steun verlenen (advies, bijstand per telefoon, mail of individuele afspraak op aanvraag) aan de scholen en gemeenten die hun project(en) uitwerken. 16 februari 2016: informatievergadering 5
18 april 2016: deadline voor de indiening van het dossier 28 april 2016: jury 6 juni 2016: eerste vergadering met de coördinatoren en de projectleiders die aangeduid zijn binnen de gemeenten en scholen Week van Vervoering 2016: start van de rijen 1 december 2016: follow-up- en evaluatievergadering Het dossier moet per mail of per post gezonden worden naar: Barbara Decupere, Vereniging van de Stad en de Gemeenten van het Brussels Gewest, Aarlenstraat 53/4 1040 Brussel barbara.decupere@avcb-vsgb.be 6