Het profiel van de raad van commissarissen 1. Omvang van de raad van commissarissen De raad van commissarissen bestaat uit minimaal drie leden. 2. De taak van de raad van commissarissen De raad van commissarissen heeft tot taak toezicht te houden op het bestuur 1 en op de algemene gang van zaken in de woningcorporatie en de met haar verbonden onderneming en staat het bestuur met raad ter zijde. De raad van commissarissen richt zich bij de vervulling van zijn taak naar het belang van de woningcorporatie en weegt daartoe de in aanmerking komende belangen van bij de woningcorporatie betrokkenen af. Het toezicht van de raad van commissarissen op het bestuur omvat in ieder geval: de realisatie van de doelstellingen van de woningcorporatie; de strategie en de risico s verbonden aan de activiteiten van de woningcorporatie; de opzet en de werking van de interne risicobeheersing- en controlesystemen; het kwaliteitsbeleid; de kwaliteit van de maatschappelijke verantwoording; het financiële verslaggevingproces; de naleving van toepasselijke wet- en regelgeving. De raad van commissarissen neemt statutair toegewezen beslissingen, zoals belangrijke beslissingen over strategie, organisatie, investeringen en prestaties van de woningcorporatie. De raad is werkgever van het bestuur. 3. De besturings- en toezichtfilosofie Het bestuur bestuurt de woningbouwvereniging. De raad van commissarissen ziet erop toe dat het bestuur dit doet conform de missie, visie en doelstellingen van de vereniging en daarbij excellente prestaties levert. De raad van commissarissen richt het toezicht op strategische onderwerpen, hoofdlijnen van beleid en belangrijke prestatie-indicatoren. De raad van commissarissen toont een voor medewerkers, bestuur en maatschappelijke omgeving zichtbare sterke betrokkenheid bij de organisatie. 1 In het dagelijkse spraakgebruik wordt het bestuur aangeduid met de functienaam directeur - bestuurder. 1
De raad van commissarissen kiest een proactieve instelling en bepaalt zijn eigen agenda en prioriteiten, rekening houdend met de behoeften en mogelijkheden van het bestuur. De raad van commissarissen levert door zijn niveau, kennis, ervaring, contacten en optreden daadwerkelijk meerwaarde ten opzichte van het bestuur. 4. Algemeen kwaliteitsprofiel leden raad van commissarissen Uitgangspunt voor de bezetting van de raad van commissarissen is dat hij bestaat uit generalisten met ieder hun eigen specifieke kwaliteiten, die gezamenlijk een multidisciplinair team vormen. Voor de integrale besluitvorming zijn leden nodig die een aandachtsgebied hebben, maar bovenal een helikopterview. Van de leden wordt besluitvaardigheid en resultaatgerichtheid verwacht. Zij zijn in staat scherpe discussies collegiaal te voeren. Zij weten waarop zij dienen te sturen en kunnen de juiste vragen stellen. Nader uitgewerkt betekent dit dat de leden beschikken over de volgende kwaliteiten en competenties: affiniteit met de missie, visie en doelstellingen van de woningcorporatie; een algemene interesse voor de samenleving en de volkshuisvesting; beschikken over een helikopterview, analytisch vermogen en kunnen onderscheiden van hoofd- en bijzaken; kennis van en ervaring in bestuurlijke besluitvormingsprocessen; inzicht in strategische vraagstukken; kunnen werken in teamverband; discussievaardigheid, vergadervaardigheid, besluitvaardigheid en communicatievaardigheid; in hoofdlijnen kunnen functioneren als een klankbord voor het bestuur op diverse (deel)terreinen van beleid; kennis en inzicht om de bedrijfsvoering, de financiële en volkshuisvestelijke prestaties in algemene zin te kunnen beoordelen; gevoel voor de relatie van de woningcorporatie met stakeholders en maatschappelijke omgeving; gevoel voor en affiniteit met de kleine schaal van de organisatie. Het is belangrijk dat de kandidaten affiniteit hebben met de dorpsachtige omgeving van de corporatie. Daarbij is de corporatie vooruitstrevend/ontwikkelend en is het ook goed de leden een visionaire/uitdagende kijk hebben op de ontwikkelingen in de volkshuisvesting. Het daadwerkelijk zijn van sparringpartner van het bestuur is belangrijk in een kleine organisatie. In de organisatie is sprake van een no nonsense cultuur met idealisme en gedrevenheid. Dat wordt ook gezocht bij de leden van de nieuwe raad. 2
Verdere uitgangspunten voor de samenstelling van de raad van commissarissen zijn: Zo mogelijk zijn minimaal twee leden woonachtig in het werkgebied van de woningcorporatie en zijn ingevoerd in de plaatselijke situatie. De samenstelling van raad van commissarissen kenmerkt zich door diversiteit qua leeftijd, sekse, maatschappelijke en culturele achtergrond. De leden van de raad van commissarissen zijn onafhankelijk en vrij van last en ruggespraak. Noch zakelijk, noch anderszins mag sprake zijn van belangenverstrengeling. Verwacht wordt dat de nieuwe leden zich voor langere tijd willen binden aan de corporatie waarbij er uiteraard wel een aftreedschema zal worden gemaakt. Beoogd wordt om met een evenwichtig rooster van aftreden de continuïteit van de Raad van Commissarissen te bevorderen. Hiertoe kan de aanstelling van een commissaris ook voor een kortere periode dan vier jaar bedragen. 5. leden raad van commissarissen Binnen de Raad van Commissarissen zijn bij voorkeur - naast de onder 4. genoemde algemene kenmerken - de volgende meer specifieke kwaliteiten en competenties aanwezig met betrekking tot onderstaande aandachtsgebieden. Voorstelbaar is dat bepaalde kennisgebieden gecombineerd voorkomen in een persoon. Dit betekent dat bij de samenstelling van de raad van commissarissen vooral wordt gekeken of de raad in geheel op bovengenoemde kennisgebieden voldoende in huis heeft. De aandachtsgebieden en kwaliteiten zijn gebaseerd op de Kennismatrix van de ILT (versie 2015). Van ieder lid van de raad van commissarissen wordt verwacht dat hij of zij de ontwikkelingen ten aanzien van zijn of haar kennisgebied weet te vertalen naar de volkshuisvesting en naar de woningcorporatie in het bijzonder. Gezien het belang van de financiële continuïteit dient de bedrijfseconomische kennis vanuit verschillende personen en invalshoeken beschikbaar te zijn. Aandachtsgebied governance De functie van dit aandachtsgebied is om vanuit de vernieuwde governancecode uit 2015 extra aandacht te verankeren ten aanzien van goed bestuur en toezicht. Hierbij is onder andere aandacht nodig voor cultuur en gedrag, stakeholderbeleid en permanente heeft een visie op toezicht, compliance en governance heeft ervaring als bestuurder of toezichthouder is actief in of heeft zich verdiept in vernieuwing van het toezicht heeft kennis van en ervaring met sturings-, inrichtings- en verantwoordingsvraag stukken van organisaties heeft ervaring met opzet en uitvoering van integriteitsbeleid en risicobeheersing 3
Aandachtsgebied volkshuisvesting, wonen en zorg De functie van dit aandachtsgebied is om vanuit een visie op maatschappelijk ondernemen speciaal te letten op de kwaliteit en continuïteit van de woningcorporatie en haar dienstverlening. De ouder wordende bewoner neemt daarbij een belangrijke plaats in. kennis van relevante wet- en regelgeving, waaronder tenminste de Woningwet en BTIV 2015 (kerntaken, doelgroep, Daeb-niet-daeb e.d.); ervaring met besturen van of toezicht houden op woningcorporatie of andere maatschappelijk werkzame instelling; kennis van en ideeën op het gebied van samenwerking met stakeholders (zoals huurders, gemeenten, toezichthouders) en wanneer/hoe deze te informeren en betrekken; kennis van en/of ervaring in het maatschappelijke en politieke speelveld, landelijk, regionaal en zo mogelijk ook lokaal; kennis van de (lokale) woningmarkt; kennis en ervaring om visies te beoordelen op het gebied van wonen, volkshuisvesting, leefbaarheid en wonen en zorg, zowel in relatie tot de maatschappelijke als tot de bedrijfsmatige opgave van de woningcorporatie; kennis van de (lokale) doelgroepen van beleid en de bijbehorende opgave voor de woningcorporatie. visie op de toekomstige rollen van de woningcorporatie binnen de volkshuisvesting in relatie tot maatschappelijke ontwikkelingen en veranderingen in de doelgroepen; Financieel-economisch en bedrijfskundig aandachtsgebied en control Dit aandachtsgebied is zowel van belang bij het toezicht houden op deze aspecten van de organisatie als voor het functioneren als klankbord voor het bestuur. kennis van en/of ervaring met vraagstukken rond financiering en financiële continuïteit van de instelling; kennis van en inzicht in financiële risico s voor de instelling en de relevante eisen en regels, o.m. op het terrein van treasury en beleggingen; in staat om investeringsbeslissingen te kunnen beoordelen op risico s ; kennis van financieel-economische vraagstukken en managementtechnieken gericht op beheersing/control (risicomanagement);kennis van de regels voor (financiële) (jaar)verslaglegging; kennis van waarderingsmethoden vastgoed kennis van en inzicht in organisatorische aspecten van het bedrijf, zoals strategie, structuur, personeel en organisatie en kwaliteit. Aandachtsgebied vastgoed en -beheer Hierbij gaat het om de bedrijfsmatige processen van de woningcorporatie voor wat betreft beheer en strategisch voorraadbeleid en om vastgoedprojectontwikkeling. 4
heeft kennis van relevante wet- en regelgeving, waaronder tenminste regels m.b.t. aanbesteding en uitbesteding van werkzaamheden, ruimtelijk beleid, bouwbeleid (inclusief veiligheid en duurzaamheid); heeft kennis van of ervaring met gebiedsontwikkeling en projectontwikkeling; inzicht in het algemene functioneren van de woningmarkt en de vastgoedmarkt; heeft kennis van of ervaring met strategische voorraadbeleid/-beheer, asset/portfoliomanagement, onderhoud-systematiek bij woningcorporaties. kennis om investeringen en desinvesteringen te beoordelen; kennis van en inzicht in aspecten van marketing. Juridisch aandachtsgebied Het juridische aandachtsgebied is gericht op de spelregels, contracten en strategische vragen, zowel intern als extern. Daarbij gaat het in het bijzonder om omvangrijke dan wel strategische (samenwerking)contracten. kennis van en inzicht in juridische vraagstukken, waaronder de toepassing van wet- en regelgeving, bijvoorbeeld: rechtspersonenrecht, verbintenissenrecht/contractenrecht, bouwrecht, fiscaalrecht, arbeidsrecht, bestuursrecht en huurrecht; kennis van/inzicht in juridische consequenties van besluiten en de daaruit mogelijke procedures; kennis van statuten/reglementen. ervaring met c.q. gevoel voor publiek-private samenwerking 6. Profiel voorzitter raad van commissarissen Het belang van de functie van voorzitter en de speciale positie die hij/zij inneemt, maakt het noodzakelijk een specifiek profiel op te stellen: Taken voorzitter onderhouden van contact met het bestuur; in overleg met het bestuur de rvc-agenda opstellen en bewaken; goede voorbereiding en leiding van de vergaderingen; zit de algemene ledenvergadering voor; het organiseren van collegiale besluitvorming in de raad van commissarissen; bewaken van procedures en van het samenwerkingsproces; aanspreekpunt buiten de vergaderingen voor de overige leden; indien dat nodig en wenselijk is - en alleen na overleg met het bestuur en raad van commissarissen - het aangaan van externe contacten; organiseren van functionering- en beoordelingsgesprekken met de directie. 5
voorzitter sociale, communicatieve en leidinggevende vaardigheden; stimulerend, gezaghebbend en besluitvaardig; kennis van en ervaring in bestuurlijke besluitvormingsprocessen; oog voor de positie en taken van het bestuur; ervaring met veranderprocessen; bij voorkeur ervaring als toezichthouder. 7. Tijdsinvestering en honorering commissarissen Van ieder lid van de raad van commissarissen verwachten wij bij een conservatieve schatting een tijdsinvestering van 100 tot 120 uur per jaar. Dat is exclusief wettelijk verplichte permanente educatie (schatting 40 tot 50 uur excl reistijd). De tijdinvestering van de voorzitter is ongeveer 40 tot 50 uur extra. In het eerste jaar zal de tijdinvestering groter zijn. De implementatie van de tweelagenstructuur, de positiebepaling en de teamontwikkeling van de raad van commissarissen noodzaken daartoe. Voor de honorering van de voorzitter en de leden van de raad van commissarissen volgt Vallei Wonen de (concept)adviesregeling van de Vereniging van Toezichthouders in Woningcorporaties (VTW). OPMERKING RvC Dit profiel is een tijdelijk document; hierin zijn wel de aanpassingen meegenomen uit de Kennissmatrix van de ILT. In het voorjaar van 2017 wordt het profiel van de RvC (onder begeleiding van Atrivé) opnieuw opgesteld, zodat dit aansluit bij een moderne instelling. 6