AGROFORESTRY - JURIDISCH ASPECTEN Infoavond Agroforestry 17 augustus 2012
Agroforestry in het juridisch landschap Agroforestry was in Vlaanderen al aanwezig voor 2011 Voorbeelden: populieraanplant met grasondergroei Hoogstamboomgaard met begrazing Weiland met solitaire bomen (voor beschutting tegen zon) Grasland of akker met bomen op de randen Juridisch niet steeds eenduidig Soms landbouw: graasweide met bomen Soms bos: populieraanplant met ruige grasachtige ondergroei 2
Beslissing Vlaamse regering 2011 Vlaamse regering bevestigde expliciet Agroforestry bosaanplant Vlaamse regering zal hiervoor de nodige initiatieven nemen Bosdecreet Natuurdecreet Veldwetboek art 35 5 -- voor wat betreft de Vlaamse bevoegdheid ervan -- 3
Concreet Agroforestry = juridisch nieuw landbouwsysteem In-nestelen binnen het bestaande juridische kader Niet van vandaag op morgen Stap voor stap Goed onderbouwd In overleg 4
Gekende juridische aandachtspunten Bosdecreet Natuurdecreet Veldwetboek Pachtwet Landschapsdecreet Codex Ruimtelijke Ordening 5
Bosdecreet Wijziging van het bosdecreet is gerealiseerd artikel 12 van het decreet van 20 april 2012 houdende diverse bepalingen inzake leefmilieu en natuur (publ. BS: 22/05/2012) Toevoeging van agroforestry in de lijst van gevallen waar het bosdecreet niet van toepassing is: 9. systemen voor grondgebruik waarbij de teelt van bomen wordt gecombineerd met landbouw op dezelfde grond, toegepast op een perceel landbouwgrond als vermeld in artikel 2, 12, van het decreet van 22 december 2006 houdende inrichting van een gemeenschappelijke identificatie van landbouwer, exploitatie en landbouwgrond in het kader van het meststoffenbeleid en het landbouwbeleid. 6
Bosdecreet Als er bomen staan op een perceel er is een landbouwteelt op dit perceel het perceel is als landbouwteelt aangegeven in de verzamelaanvraag Dan is er sprake van agroforestry en is het bosdecreet niet van toepassing Belangrijk: Agroforestry-statuut is geen definitieve verworvenheid Jaarlijks het perceel blijven aangeven als landbouwteelt! 7
Natuurdecreet Besluit van de Vlaamse Regering van 23 juli 1998 tot vaststelling van nadere regels ter uitvoering van het decreet van 21 oktober 1997 betreffende het natuurbehoud en het natuurlijk milieu artikel 8, 2, 1 vergunningsplicht voor het rooien of anderszins verwijderen en het beschadigen van houtachtige beplantingen op weg-, waterweg of spoorwegbermen of op het talud van holle wegen, van houtachtige beplantingen langs waterlopen, dijken of taluds, van heggen, hagen, houtkanten, houtwallen, bomenrijen en hoogstamboomgaarden 8
Natuurdecreet Vergunningsplicht van toepassing in groengebieden, parkgebieden, buffergebieden, bosgebieden, valleigebieden, brongebieden, agrarische gebieden met ecologisch belang, agrarische gebieden met bijzondere waarde Indien het perceel gelegen is in een van deze gebieden: Bij rooien vergunning vragen aan de gemeente! Dit besluit zal op termijn worden gewijzigd, zodat boslandbouwsystemen hiervoor worden vrijgesteld 9
Veldwetboek Veldwetboek = federale wetgeving! Artikel 35 - Afstand tot de scheidingslijn Voor het planten van hoogstammige bomen moet een afstand gerespecteerd worden van twee meter van de scheidingslijn tussen twee erven, voor andere bomen en levende hagen is dit een halve meter. Dit geldt niet wanneer dit door vast en erkend gebruik anders bepaald wordt De afstandsregels die in artikel 35 worden vermeld, gelden dus niet alleen voor bosaanplant! 10
Veldwetboek Artikel 35 bis 5 Vergunningsplicht voor bosaanplanting Eigenlijk geen probleem agroforestry is geen bosaanplant volgens het bosdecreet Voor de duidelijkheid zou dit in dit artikel expliciet zo worden geformuleerd. Zoals in 2011 binnen de Vlaamse regering was afgesproken wordt een initiatief genomen om dit artikel in deze zin aan te passen. 11
Pachtwetgeving Art. 28 -- verpachter De verpachter mag geen bomen planten tenzij voor het vervangen van hoog- of laagstammige fruitbomen voor het vervangen van bosbomen in de weiden voor de aanplantingen die noodzakelijk zijn voor de bewaring van het goed. 12
Pachtwetgeving Art. 28 -- pachter De pachter mag geen nieuwe aanplantingen verrichten tenzij met schriftelijke toestemming van de verpachter. Niettemin zijn zonder toestemming van de verpachter geoorloofd, aanplantingen die noodzakelijk zijn voor de bewaring van het goed en, behalve in geval van geldige opzegging, aanplantingen ter vervanging van dode of gevelde bomen en die van laagstammige fruitbomen. 13
Pachtwetgeving Art. 28 -- Pachtbeëindiging Aanplanting met schriftelijke toestemming van verpachter Aanplanting regelmatig verricht zie (hierboven) overeenkomstig de voorgaande bepalingen van art 28 Waardevermeerdering Pachtbeëindiging op initiatief van de verpachter Vooraleer de aanplant 18 jaar oud is Vergoeding = waardevermeerdering Pachtbeëindiging op initiatief van de pachter vergoeding mag niet hoger zijn dan hetgeen de pachter tijdens de vijf laatste jaren in het geheel aan pacht betaald heeft voor de gezamenlijke goederen die hij van dezelfde eigenaar in pacht had. waardevermindering Waardevermindering verschuldigd aan de verpachter 14
Landschapsdecreet Vlaamse Regering kan landschappen met een bepaalde waarde beschermen (artikel 14 1) Algemene beschermingsvoorschriften Specifieke beschermingsvoorschriften verplichting voor eigenaars, erfpachters, opstalhouders en vruchtgebruikers (artikel 14, 2) om de nodige instandhoudings- en onderhoudswerken te doen om het in goede staat te houden om het niet te ontsieren, noch te beschadigen of te vernielen Vrije teeltkeuze van het actuele landbouwgebruik blijft in de meeste gevallen behouden (artikel 6) maar dit slaat wellicht niet op de aanplant van bomen 15
Landschapsdecreet Bij opstart/stop agroforestry op een bepaald perceel: controleren of perceel niet beschermd bij het gemeentebestuur Website van Onroerend Erfgoed Dataviewer Bij de provinciale buitendiensten van Onroerend Erfgoed Indien perceel in een beschermd gebied gelegen is vergunningverlener vraagt advies aan Onroerend Erfgoed Indien geen specifieke vergunning vereist is: zelf advies vragen aan Onroerend Erfgoed! 16
Codex Ruimtelijke Ordening artikel 4.2.1 stedenbouwkundige vergunning aanvragen voor: Het ontbossen van met bomen begroeide oppervlakten, vermeld in artikel 3, 1 en 2, van het bosdecreet van 13 juni 1990, zoals vermeld in artikel 4, 15, van dat decreet; Het vellen van bomen die op een hoogte van één meter boven het maaiveld een stamomtrek van één meter hebben. 17
Codex Ruimtelijke Ordening Vrijstelling van vergunningsplicht mogelijk voor het vellen van hoogstammige bomen onder volgende cumulatieve voorwaarden de hoogstammige bomen maken geen deel uit van een bos; ze liggen in een woongebied in de ruime zin, in een agrarisch gebied in de ruime zin of in een industriegebied in de ruime zin, en niet in een woonparkgebied; ze liggen binnen een straal van maximaal 15 meter rondom de vergunde woning, de vergunde landbouwbedrijfswoning of landbouwbedrijfsgebouwen of de vergunde bedrijfswoning of bedrijfsgebouwen. 18
Codex Ruimtelijke Ordening stedenbouwkundige vergunning doorgaans vereist Onzekerheid over het krijgen van een stedenbouwkundige vergunning bij kappen obstakel om te starten met agroforestry Aanpassing van de regelgeving voor agroforestry is aangewezen Mogelijke pistes zullen worden onderzocht. 19
Contactgegevens Koen Wellemans Departement Landbouw en Visserij Afdeling Duurzame Landbouwontwikkeling koen.wellemans@lv.vlaanderen.be 02 553 78 76 20