Bestuur Voorziner Se<:retaris Penningmeester Coördinator opleidingen Evenementencommissans Materi.lencommis.saris

LU TERATUU R Clubbbd vin N.V.O.S. Lutr. Bestuur Voorziner Se<:retaris Penningmeester Coördinator opleidingen Evenementencommissans Materi.lencommis.saris Marc Verdiesen Tom van der Wui. Jan Vet Jemen Blommurl Freek Adam Eric Oerksen 040-489975 04998-91126 04904 17940 04998 91515 040-426028 04998 92915 Seeretarbat Zevensprong 8, 5683 KR BEST Redadie Wend )' van der Waals Marjolijn van Qsch Marty Linnemans RedactJe-.drn Zevensprong 8, 5683 KR BEST 04998 91126 040 446684 040 483125 Glro... tr: 15 42 649 Ud... tlcllap ea co.trlbatk Luna kenl "pirant1eden. yolle leden, gezinsleden cn buiten leden, alle leden zijn jurkden. AI, gezins- of buitenlid bc:wj je de helft van de voor een vol of upimlt Hd verschuldi g de contributie. Mindigi"!.:::: bet lidmutschap kan lieçhtl door middel vin een schriftelijke mededeling aan het besluur. Li behappen worden.iken per J 1 december be!indigd. Let op; je betaalt dus lol en met 31 december contributtc. De contributie voor een vol or upifqil lkl bedrugl Ft 275 per jaar. Dil dien je un hel begin "an hel blendetjaar Ie beulen. De IPOgelijkheKi be.lul om via een aulom.lilehe overschrijving maandelijks HR. 25,- Ie beulen. Zie voor meer informatie de.tamen en hel huillmudelijlt reglemenl. ComprHlOr Iedere dinsdag van 20.15 mt 21.15 kun je je penluchtre. grali. vullen bij de Lutra compressor. Van I oltmber lot I april kun jc van 20.45 10121. 15 lerecht. Materlaknverhuur Maleri.. lsoorl Persluchrf\es Ademaulomaal Stabilizing Jacket Complele set Feesttenl Boot + Trailer Weekhuur 20 20 40 60 200 Weekendhuur 10 10 20 JO '0 100 't 150 150 JOO '00 LU TERATUUR HET BLAD WAAR "DIEP TE" IN zrr MAART 1995

INHOUDSOP GA VE 1 VAN DE VOORZITTER 1 4 6 8 9 10 IJ 14 18 19 20 20 21 22 25 Van de voorzitter Notulen Bestuursvergadering 8 februari 1995 Van de redactie B.O.R.E. Medische keuring 1995 HELP!! een oproep Zonverbranding en zonnesteek Vakantie Tenerife,januari 1995 Lutra Snorkelcursus voor de jeugd Kinderduik Dropping Agenda Evenementencommissie De Zeebeesten Ottertjes geboren in Park Leeuwarden Zeeziekte Het seizoen begint er weer zo'n beetje aan te komen. Alleen voor de echte kleumers is bet nog te koud. Ons c1ubrnateriaal is middels de Scubapro-actie opgewaardeerd tot een modernere versie die prima bestand is tegen de komende hitte, dus daar hoef je het zeker niet voor te laten. Inmiddels heb je het misschien al opgevangen: Lutra gaat op verzoek van het Ottenbad een snorkelcursus voor kinderen organiseren. Dat is in een vergevorderd stadium en er is subsidie ontvangen voor de aanschaf van de benodigde materialen. Voor meer informatie kun je terecht bij Eric Derksen en Tom van der Waals. De kinderduik vindt dit jaar plaats op Zondag 23 april, in de tijd dat duikvereniging EPSOV het bad normaliter gebruikt. Als tegenprestatie bieden we hen het bad aan op Dinsdag 11 april, in onze tijd. Dat betekent dat de Lutranen op die dag het bad dus niet kunnen gebruiken. Wel kunnen we ons die avond vermaken met de Algemene Ledenvergadering waarbij het bestuur verantwoording zal afleggen over het in 1994 gevoerde beleid. Een uitnodiging hiervoor zal je binnenkort ontvangen. Laat je betrokkenheid zien en kom! Groetjes, Marc Verdiesen. 2 1

NOTULEN BESTUURSVERGADERING DO. 8 FEBRUARI t99s Binnengekomen post: Bij de post zit van de ESR een flyer met daarop o.a. de mogelijkheid om met behulp van de ESR een beleid op te zetten voor vereni gingen. Tom van der Waals vraagt meer informatie aan. Verslag BORE: Een vereniging uit Weert is toegelaten binnen BORE. Het onderwaterhuis Aquarius wordt ca. april 1995 verplaatst naar Aqua Best. Voor het onderwaterhuis ditnt iedere vertniging een sltutelcommissie te vormen om per toerbeurt per vereniging htt huis te openen en registratie te voeren, wanneer er mensen willen duiken op het onderwaterhuis. tutra vaardigt Wendy van der Waals en Erik Dertsen af als vaste commissie, aangevuld met een derde persoon Verslag commissies: Materialen: Alle inflators zijn geserviced. 6 automaten zijn omgebouwd via de Scubapro actie. De andere automaten worden binnenkort omgebouwd. 5 flessen worden binnenkort gekeurd. ED maakt afspraak om de luchtkeuring van de compressor plaats te laten vinden Penningmeester: De helft van de leden die een acceptgiro hebben ontvangen voor de contributie 1995 hebben reeds betaald. Secretariaat: Clubblad: Daar Wendy binnen afzienbare tijd stopt met bet clubblad dient er, naast Many Linnemans die zich reeds beschikbaar heeft gesteld voor de redactie, nog een lid gezocht te worden om plaats te nemen in de redactie. Evenementen: Anja van Stekelenborg, Fons Sanders en Herbert Lifka hebben aangegeven op termijn te stoppen met de evenementencommissie. Marty Linnemans en Iean Paul Donga hebben zich beschikbaar gesteld voor de evenementencommissie De enquête m.b.l. evenementen die uitgedeeld is op de clubavond heeft als resultaat dat 21 van de 25 enquêtes zijn terug ontvangen. Leden die niet op de clubavond aanwezig waren krijgen per post de enquête thuis gestuurd en zullen, indien nodig nagebeld worden...-----_. Fotografie TON KLAASSENS FOTOGRAAF Koopcentrum Achtse barrier Biarritzplein 37 5627 LE Eindhoven Tel. 040-42 42 62 4 5

VAN DE REDACflE Zo, het jaar 1995 is alweer bijna een kwartaal oud, en nu verschijnt dan pas de eerste editie van de Luteratuur voor dit jaar. Dat zal je inmiddels wel gemerkt hebben na die luide plof op de deunnat toen het clubblad bezorgd werd. De postbode heeft het geweten, zijn gezicht moet boekdelen (Luteraturen?) gesproken hebben. Ook de Redactie heeft de nodige tijd uitgetrokken voor het vergaren van het met zweet op het voorhoofd gefabriceerde leesvoer voor jullie. Een overzicht van de artikelen?... daar valt niet aan te beginnen, maar: gaat uit naar de DROPPING op 18 maart speciale aandacht èn de * COMPLETE DUIKFLE VOOR 1 GULDE -Naar keuze 10, 12 of 15 Uter. Aleer! bij ari:oop van Stabilizingjadet. ademautomaat en console. ALGEMENE LEDEN VERGADERING op 11 april (géén zwembad beschikbaar die avond). Overigens, de sluitingsdatum voor het inleveren van kopij voor het volgende clubblad is 5 juni. De Redactie DIV'OCEAN 6 Molenstraat 140, Helmond. Telefoon 04920-38545 7

B.O.R.E. MEDISCHE KEURlNG 1995 De laatste BORE vergadering was onder meer de jaarvergadering over 1994. De gebruikelijke kascontrole bleek geen problemen aan het licht gebracht te hebben. Hel verzoek van duikvereniging de Peddemoek uit Weert om lid te mogen worden van BORE, werd gehonoreerd. Het onderwaterbuis van Aquarius verbuist binnenkort naar Aqua Best. Voor de verhuizing en voor het verdere beheer is een reglement opgesteld. Marc Verdieseo. Dit jaar is er weer een mogelijkheid om je via de club medisch te laten keuren. De hiervoor geplande data zijn: Dinsdag 2 mei Woensdag 3 mei Dinsdag 9 mei Woensdag 10 mei 19.00-21.30 uur 14.00-16.00 uur I 18.30-20.30 uur 19.00-21.30 uur 14.00-16.00 uur I 18.30-20.30 uur De keuring zal weer verzorgd worden doof Dr. van Rooy (Canopuslaan 19 te Eindhoven). De kosten bedragen Hf]. 25,-- per persoon en moet bij je inschrijving bij mij worden voldaan. Je dient bij de keuring ochtendurine en je logboek mee te brengen. Jeroen Blommaart 04998-91515 LET OP!!!! 11 APRIL 1995 IS ER GEEN ZWEMBAD BESCHIKBAAR OP DEZE A VOND VINDT DE ALGEMENE LEDENVERGADERING 8 PLAATS 9

HELP!!!! ZONVERBRANDING EN UITPUTTING DOOR WARMTE EN ZONNESTEEK OPROEP (uit 'Voorpost' 1994,6, Contactblad voor de EHBO-er) R.F. Valeeva, arts GEZOCHT: VRIJWILLIGERS VOOR DE VULKOMMISSIE AI jaren hebben we bij LUTRA een compressor. Op dit moment is de vulcommissie onderbezet. We zoeken nog een twee à drie mensen, zodat we weer een volledig groepje zijn. Wat houdt het werk in de Vulkommissie in???? Éénmaal per vier weken het bedienen van de compressor, steeds in groepjes van twee personen (dames mogen zich ook aanmelden). Twee mannen/vrouwen is nodig voor veiligheid en gezelligheid. Vullen is in de wintennaanden van 20.45 tot 21.15 en in de zomennaanden van 20.15 tot 21.15 uur. Echter, als de clubsets gevuld moeten worden is waarschijnlijk meer tijd nodig. LUTRANEN... kom op en help de club. A.u.b. aanmelden bij: Herbert Lifka 04990-60292 Zonvakanties worden vooral geassocieerd met een mooie bruine huidskleur. De blootstelling van het lichaam aan fel wnlicbt kan echter nogal wat onaangename gevolgen hebben, zoals verbranding, uitputting en een zonnesteek. Hieronder vindt u wat tips om die ongemakken te voorkomen of te bestrijden. Onzichtbaar zonlic:ht Volgens een aantal onderzoekers komt er tegenwoordig door de beschadiging van de ozonlaag meer ongefilterd (gevaarlijk) ultraviolet zonlicht op de aarde terecht. Dat deel van het zonlicht speelt een belangrijke rol in het ontstaan van zonverbranding. Zonlicht bestaat uil 'zichtbaar' en 'onzichtbaar' Jicht. In het onzichtbare licht onderscheidt men kortgolvig ultraviolet (UV-B), langgolvig ultraviolet (UV-A) en infrarood licht. De huid is het gevoeligst voor kortgolvig ultraviolet UV-B. Het is de voornaamste oorzaak van bruin worden (pigmentvonning), maar ook van zonnebrand. Individuele verschillen Er bestaan individuele verschillen in de gevoeligheid van de huid voor zonlicht. Blonde en roodharige personen vertonen doorgaans een grotere gevoeligheid voor zonlicht: vaak hebben ze al na heel kort zonnen een verbrande huid. Naast het huidtype speelt natuurlijk de duur van het zonnebad een rol bij verbranding. Hoe langer men ligt te zonnebaden, des te groter de kans dat men binnen 24 tot 48 uur ontstekingsverschijnselen van de huid krijgt. Kenmerken van deze plaatselijke ontstekingsverschijnselen zijn: roodheid (ook "erytheem" genoemd) pijn en zwelling van de huid bij een sterke verbranding blaren De bovengenoemde verschijnselen zijn in ernst vergelijkbaar met een eerste of zei fs tweedegraads verbranding. Deze reactie van de huid kan tot 3 tot 5 dagen aanbouden. Daarnaast kululen ook andere lichamelijke verschijnselen optreden, zoals koorts en/of koude rillingen, diarree, versnelde pols en daling van de bloeddruk. Eerste hulp Afkoeling door middel van vocbtige compressen enlof een koel bad is de doeltreffendste hulp tegen ernstige pijnklachten. Heeft de ovennatige zonnebader ook last van koorts, rillingen of diarree dan is het raadzaam deskundige hulp in te roepen. I t 10

Uit de zon blijven is natuurlijk de meest simpele manier om zonverbranding te voorkomen. Beschenning door loszittende katoenen kleding is een andere manier om zonverbranding te voorkomen. Voor onbedekte gedeelten van het lichaam is het gebruik van zonnebrandmiddelenraadzaam. UitpuUing door warmte Uitputting door warmte wordt veroorzaakt door langdwige blootstelling aan (zonne)warmte en wordt gekenmerkt door de volgende verschijnselen: zwakte, duizeligheid hoofdpijn overvloedige transpiratie koele, bleke huid versnelde hartactie Het slachtoffer overbrengen naar een koele. beschutte plaats is de beste vonn van hulp. Zonnesteek Een zonnesteek kan ontstaan door langdurige blootstelling aan hoge temperaturen. Er treedt dan een stoornis op van het warmteregulatie-mechanisme.het slachtoffer krijgt dan vrij plotseling de volgende klachten: verhoging van de lichaamstemperatuur zelfs tot boven de 42 C warme, droge en rode huid versnelde hartactie ophouden van het zweten (door wegvallen van het warmteregulatie-mechanisme) bewusteloosheid Voorafgaand aan deze verschijnselen kan het slachtoffer klagen over hoofdpijn. duizeligheid, misselijkheid en wat wazig zien. Lennsbedreigcnd De zonnesteek is een levensbedreigende situatie. De hulpverlening moet erop gericht zijn de hoge temperatuur te venninderen door het slachtoffer te koelen. Verwijderen van kleding. besprenkelen met water en zorgen voor verkoeling met een waaier of ventilator, is de aangewezen eerste hulp. Tevens dient de hulpverlener op de vitale functies te letten, zodat tijdig de doeltreffende levensreddende handelingen kwmen worden verricht. Vervoer naar een ziekenhuis voor een adequate medische behandeling moet zo snel mogelijk worden geregeld. In noodgevallen kan onderdompelen van het slachtoffer in koud water levensreddend zijn. Verder geeft het laten drinken van koude dranken -mits het slachtoffer niet bewusteloos is- verkoeling en vult meteen het vocht aan. 12 "SERVICE" heeft bü ons nog een betekenisl HERMAN LIEVEN bv watersport Oostwal6 Tol. 073-131763 Fax. 073-130766 5211 RC 'a-hertogenbosch

VAKANTIE TENERJFE, JANUARll995 Terwijl jullie de waterstanden bij Jtteren en Borgharen volgen, zitten wij, Tom en Wendy van der Waals, circa 4500 km zuidelijker; in een gebied waar volgens onze Belgische reisleider, Guus Paradijs, het beste klimaat heerst op deze aardbol: De Canarische Eilanden, Tenerife om precies te zijn. Hier volgt een reisverslag van: Zon, grienden, schildpadden, time-sharing, roggen en wuivende palmen. Ik begin dit verhaal zondag 29 januari te schrijven. Het is een uur of één en de zon staat brandend an de hemel. Rechts van mij staan een aantal palmbomen waarvan de bladeren rustig door het briesje wind heen en weer wuiven. Achter deze palmen slaan de golven van de zee zachtjes op het strand. Vóór mij het zwembad waar menig vakantieganger van appartementencomplex Santiago 4 een verfrissende duik neemt. Dit bad wordt door twee kanten omsloten door de appartementen. Deze zijn vijf etages speels en trapsgewijs gebouwd, zodat ze met hun rode dakpannen er echt Spaans uitzien. Het geheel straalt één grote rust uit wat benadrukt wordt door de aanwezige overwinteraars en dus wat oudere Europeanen. Temperatuur 26 graden en tijd voor een biertje. 10 dagen geleden, vrijdag 20 januari, stonden we 04.00 uur op, om een half uur later met de auto naar de ouders van Wendy te gaan. Zij waren het die ons drie maanden daarvoor uitgenodigd hadden om mee op vakantie te gaan, omdat zij 19 februari 30 jaar getrouwd zijn. Inge, de zus van Wendy, en onder de Estartit-gangers van afgelopen jaar geen onbekende, was reeds gearriveerd. Nog geen kwartier later werden we opgehaald door de Schipholbus, en nog eens negen uur later stapte we uit het vliegtuig de wannte in. Na een kleine vertraging op het vliegveld, een aantal koffers van onze medepassagiers waren op de verkeerde band terecht gekomen, arriveerden we bij HET appartement gelegen in Playa Americas. HET omdat HET appartement beschikt over een woonkamer van 6 bij 3 meter, een half open keuken, 3 ruime slaapkamers, 2 badkamers en daar het een hoek-appartement betreft, een balkon met aan de ene kant uitzicht op de boulevard en de zee en aan de andere kant het zwembad en de zee. Menigmaal hebben we hier vandaan de zon in de zee zien ondergaan. De volgende dag zijn Wendy, Inge en ik naar TenBel (=Tenerife België; een vakantiedorp gesticht door een Belg) gegaan, om op zoek te gaan naar duikcentrum J ean "La Murene", voor het bespreken van de duiken. Aldaar ontmoetten wij een vriendelijke gepensioneerde duikende Belg, Ferdinand genaamd, die jaarlijks enkele weken op de duikbasis verblijft en huisvriend is van Jean "La Murene". We spreken af om op maandag en dinsdag met ze te gaan duiken. 14 J ) J De zondag gebruiken we voor het algemeen bijkomen. Een beetje uitslapen, zwembad doen, lekker eten en wat wandelen. 'S morgens gingen Wendy en ik brood halen <?nderwe :. werden we aangesproken door een Nederlandse jongen die vertelde dat hij 10 een Discotheek werkt waarvan van de baas jarig was. Daarom was er een loterij georganiseerd. Wendy mocht als eerste een lotje trekken en won twee t-shirts. lk zelf trok de hoofdprijs. Op het plaatje stonden 3 schatkisten met daaronder de prijzen. Kans op PIs. 20.000,00, een week vakantie of Pis. 1.000.000,00. Haleluja!! "Dat is mazzel" zegt de lotenverkoper, -Ik hoop dat je de Pis. 1.0? 0.00,00 trekt, want krijg ik 10 % bonus. Kom snel mee, dan pakken we ee taxi en njden we een stukje de bergen in waar de prijzen zijn". Een discotheek ID de bergen?? We hadden reeds veel gehoord hoe op Tenerife vakantiegangers gelokt werden o de. "kennis" te la ten maken met Time-Sharing. Maar we gingen.. toch mee de taxi 10. Tijdens d.. " t zei Wendy nog: "Het is wel heel doorzichtig".. M d Jongen deed net of hij ruet begreep. En jawel hoor, aangekomen in een dorpje 10 de bergen, een rit van ongeveer 5 minuten, stonden daar de gastheren en vrouwen ons al op te wachten. Binnen gekomen werden we ter woord gestaan door een Nederlandse vrouw, die ons vertelde of interesse hadden om te luisteren naar het verhaal v time-sharing. Het zou ongeveer anderhalf uur duren, inclusief een rondrit over het eiland voor het bezichtigen van de verschillende appartementen. Ik maakte duidelijk dat ik alleen geïnteresseerd was in de PIs 1.000.000 die ik kon winnen. Maar zoals je al kunt raden ging die vlieger niet op. We werden in een taxi gezet en teruggebracht naar het appartement. Hebben we toch weer mooi meegemaakt. Aldus gingen we de maandag op weg naar TenBei om onze duiken te maken. Voor de ochtend stond een snorkelduik gepland naar de grienden (er wordt niet met perslucht gedoken naar de grienden omdat op het moment dat je onder water zou gaan eze de diepte in gaan, tot ca. 1000 meter). In een zodiac voeren wij een drie kwartlẹr over de nogal h ge olven :. Aan boord waren wij met nog een spaans stelletje en Walter, de dwklelder. Tijdens deze tocht moesten we ons behoorlijk vasthouden om niet overboord gesmeten te worden. Trefkans met de grienden is normaal twee op drie. Na een uur dobberen op de golven kwamen we tot de slotsom dat wij de derde waren. Door de hoge golven was het onmogelijk de grienden op te spor n. Restte ons nog de weg terug. Tegen de golven in klapte de zodiac op en neer nchtmg TenBel. Met geschudde nieren, kramp in de handen van het vasthouden aan het touw, arriveerde we weer op de duikbasis. Twee dagen lang voelden wij deze tocht nog in onze billen, annen, benen en rug. ( de ssen zit ik niet meer in de zon, zee en wuivende palmen, maar in het vhegtulg op naar Nederland, maar wel met een biertje). N een lunch op het terras, met zon en alles erbij, gingen we de eerste duik maken. Dil was een rel xed duikje op? nge eer 15 meter diepte. Opvallend is dat er weinig. of gee begr lin onderwater IS. Dit komt omdat Tenerife van oorsprong een vulkanisch eiland IS (andere wetenschappers beweren echter dat Tenerife en de andere canarische eilanden overblijfselen zijn van de verzonken wereld Atlantis). 15

Onderwater kom je vooral, door de golfstroming, veel tropische vissen tegen en zeer veel zeeëgels. Van het laatste heb ik een stukje als souvenir meegenomen in mijn pink. Na één mislukte en één rustige duik bleef er nu nog twee duiken over waarin het allemaal moest gaan gebeuren. En zo geschiedde het. Dinsdags gingen we als eerst van boord afdaleod naar een wrakje op ongeveer 20 meter. Tijdens de laatste vijf meter zageo we een tiental roggen rond het wrakje zwemmen. Daar de roggen hier gevoerd worden, ging ik op mijn knieën zitten en deed net of ik vis bij me had. De roggen gleden over mijn kuiten, en vissen schoten om me been en de schildpad kwam... wat!!? sclllidpad!... Nog geen halve meter van me vandaan, een beetje schuin boven mij hing een scbildpad te wachten, er van uit gaande dat er wel wal halen was. Vervolgens keek hij naar mijn recbter en linkerhand om vast te stellen dat ik geen eten bij had. Teleurgesteld zwom de schildpad over mij heen. Ik kon bet niet nalaten om over zijn buik te aaien. De duikleider was ondertussen ook beneden aangekomen met in zijn band een zakje waar vis in zat. Ik een visje halen en bet feest kon beginnen. Honderden vissen krioelden om me heen. Ik kon nog net zien dat Wendy naar mijn knieën wees, waar een aantal roggen geduldig lagen te wachten. Na een paar keer onwewlîg stukjes vis voor de rog neer Ie leggen, dwong ik de rog vanaf de bodem bel stukje vis te volgen tot ooghoogte, zodat ik hem op mijn gemak kon bekijken en zijn overwegende zachte huid streelde. Even later kwam ook de schildpad weer Ie voorschijn en liet ook bij zich goed bekijken en heb ik nog een tijdje met bem mee gezwommen. God, wat is duiken toch mooi. Snorkelspullen hadden we bij ons en ik vroeg aan iemand van de bemanning of het mogelijk was dat als we grienden tegenkwamen dat Wendyen ik konden gaan snorkelen. Vijf minuten later kwam een collega van bem naar mij toe, of ik even mee wilde komen. Hij zou eventueel meegaan, maar niet voordat hij mij er op wees dat ze een "sbarkproblem" hadden. Er zaten op moment veel bamerbaaien, wine tip haaien en de Big White One. Ik stelde hem gerust en vertelde dat Wendy ook mee ging. Ik merkte dat hij minder gerust was en naar een vrouwelijke collega ging, die op haar beurt aan Wendy iets beel persoonlijks vroeg, je weet i.v.m. de haaien. Toen alles in orde bleek te zijn kon de zoektocht naar de grienden beginnen. Een tien minuten later kwam de plaatselijke onderzeeër een kijkje nemen. en voelde wij ons als een attractie. Nog eens tien minuten later zwom uit het wrakje de huisbaars, die, zo wij hoorden zelden gezien werd. Kortom een duik in bet kwadraat. PUNT. Na de pannekoeken was het tijd voor de tweede duik. Jan, onze duildeider, adviseerde ons omdat we mei een grote groep waren, bij elkaar te blijven en dat bij ons de mooie plekjes zou laten zien. Verschillen murenen, holen met garnalen, langoustes en een veld vol me!...... Leuk detail was dat ik onder een overhangende steen eitjes zag hangen. Drie meter van mij vandaan zag ik de eigenaar zwemmen, een soort lipvis, die in de gaten had dat ik in de buurt van zijn kroost was. Als een speer zwom hij op mij af om een halve meter voor mij te stoppen, draaide zich om en zwom een stukje weg. Een techniek om mij bij de eitjes weg te lokken. Nadat dit tafereel zicb een paar keer had afgespeeld, begon bij strijdlustig rondjes om mij te zwemmen. Voor mij het teken om bet spelletje te beëindigen en de ouder met het kroost verder met rust te taten. Zo kwam er helaas een einde aan het duiken op Tenerife. We hebben veel gezien en meegemaakt, alleen nog geen grienden. De woensdag hebben we rustig aan gedaan, om al onze spieren, nieren, etc. tot rust te laten komen van de boottocht. Donderdag zijn we naar de markt gegaan. en vrijdags was het de laatste kans om de grienden te ontmoeten. Met de catamaran de Freebird gingen we op zoek. 16 Joepie. gevonden!!! Heel veel bolen hadden bet zelfde idee en dat maakte de trefkans kleiner. Maar na een tijdje varen zagen we ze. Hun vinnen staken net boven het water uit. Een eindje verder zagen we ook dolfijnen. Het sein kwam om ons klaar te maken en op het trapje te gaan zitten op het achtersteven. Na bet teken doken we het water in om naar bakboord te zwemmen. Een schim van een griend zag ik nog net, maar dat was dan ook alles. De scbipper gebood ons om aan bet trapje te bangen terwijl hij door zou varen. Zo gingen we zelf op zoek naar een andere groep grienden zonder dat we last badden van de andere boten. En we vonden ze. We kregen de opdracht naar bet voorsteven te gaan waar een kleine groep zou zinen. Een twintig meter van mij vandaan zag ik een ouder met een kleintje mijn richting in zwemmen. De volwassene moet ongeveer 5 á 6 meter geweest zijn en de baby ongeveer anderbalve meter. Ze naderden ons op vijf meter om met een kleine bocbt voor ons weg te zwemmen. Een plaatje dat voor altijd op mijn netvlies gebrand zal staan en ik nooit meer zal en wil vergeten. De vakantie was gemaakt... Tom van der Waals 17

NIEUW!!!! LUTRA SNORKELCURSUS VOOR DE JEUGD Misschien heb je het al gehoord of gelezen, maar Lutra gaat snorkejcursussen organiseren voor de jeugd. Een klein half jaar geleden werden we benaderd door Henny Beekwilder, directeur van het Ir. Ottenbad, met de vraag of we aan deze vraag, die volgens hem er zeker is, kunnen voldoen. Het gaat om het verzorgen van snorkellessen voor kinderen in de leeftijd van 8 tot 16 jaar. De reden waarom hij ons hiervoor benaderde was dat het zwembad zelf niet in staat is in om de continuïteit te voorzien (m.b.t. het leveren van opleidingskader). In het bestuur hebben we dit uitvoerig besproken en uiteindelijk besloten dat dit nuttig is, ook voor de vereniging. We krijgen veel publiciteit en door de kinderen tbuis wordt gepraat over Lutra. Een andere reden is om in de toekomst vanuit deze jeugd doorstroom te krijgen in de duikvereniging. Met het zwembad is afgesproken, en ook door hen gegarandeerd, dat het de vereniging geen cent kost. Nadat we ook een instructeur (Wendy van der Waals) en een divemaster (Ton van Kemenade) bereid badden gevonden om voorlopig deze cursussen te gaan geven, is de gehele organisatie gaan draaien. Er is een jeugdcommissie gevonnd, bestaande uit Wendy van der Waals, Eric Derksen en Tom van der Waals die de opdracht kregen het geheel uit te werken. Zij hebben verschillende keren met elkaar gesproken als ook met het Ir. Ottenbad en een plan de campagne gemaakt. Eerst is er geïnventariseerd wat voor materialen aangeschaft moesten worden. Dit waren o.a. vinnen, brillen, snorkels, poortjes, ringen en andere onderwaterspeeltjes. Een subsidie-aanvraag is toen gedaan bij de gemeente Eindhoven. Deze is grotendeels goedgekeurd, zodat we in staat zijn om voor f 3700;00 snorkeluitrustingen te kopen. Daarna is er uit verschillende snorkelcursussen die onderwerpen gehaald die wij voor belang acbten voor een snorkeleursus. Daardoor zijn we in staat om een eigen snorkelbrevet uit te geven, zonder dat we verplichtingen hebben t.o.v. van een andere bond of organisatie. En als laatste is er een "reclamecampagne" opgezet voor het werven van cursisten. Deze bestaat uit een advertentie (zie verder in het clubblad) in het Woensels weekblad, redactionele stukken in verschillende kranten en een stuk in "Duiken". Voor het ontwerpen van folders, inschrijffonnulieren, etc. hebben we een professionele ontwerper in de annen genomen, zodat alles er perfect uitziet. De kinderen die deze cursus gaan volgen worden geen lid van de vereniging en betalen dus geen contributie, maar betalen uitsluitend voor de lessen. Deze bedragen f 80,00 incl. inschrijfgeld en brevetkosten. 18 De cursus bestaat uit 12 lessen en start op 6 april as. Tijdens deze lessen worden allerlei snorkeltechnieken geleerd zoals hoekduiken, parcourszwemmen, omgaan met materiaal, met materiaal te water gaan, masker en snorkel klaren, kortom alles wat nodig is om goed en plezierig te snorkelen. En voor de schoolvakantie zijn ze dan in het trotse bezit van het "Lutra snorkelbrevet I". Afhankelijk van het succes wordt er bekeken of er in het najaar een vervolgcursus wordt gegeven, zodat we uiteindelijk 2 cursussen per jaar zullen starten. Zoals eerder venneld zullen Wendyen Ton de cursus gaan geven. Maar om vooral in het geval van Wendy ons eigen "duikkader" niet teveel belasten zijn we opzoek naar nog twee andere snorkelinstructeurs. We zoeken naar een persoon die een instructiediploma beeft (zoals een divemaster of instructeursbrevet) of een (ex-) badmeester en een tweede persoon die in bet water reddend kan handelen en in het bezit is van een EHBO/reanimatie-diploma. De lessen worden steeds gegeven op donderdag van 17.00 uur tot 18.00 uur. Hier staat een vergoeding tegenover van f 40,00 per keer. Mocht jij iemand weten of heb jezelf interesse om bier aan mee te werken neem dan contact op met ondergetekende of Eric Derksen. Tom van der Waals KINDERDUIK KINDERDUIK 23 APRIL 1995 Op deze datwn wordt een kinderduik gepland. Deelname is mogelijk voor kinderen van leden en eventueel familie vanaf de leeftijd van 8 tlm 15 jaar. Aanvang: 16.30 uur tot 18.00 uur Je moet om 15.45 uur in het zwembad aanwezig zijn. Denk er aan om een T-shirt mee te nemen. Aanmelden bij: Margriet en Rob Vader Sedanlaan 8 5627 MT Eindhoven Tel. 040-410934 19

DROPPING f DE ZEEBEESTEN Wanneer? Waar? Hoe laat? Prijs: Aanmelden bij: Betalen bij inschrijving 18 Maart 1995 Camping De Volmolen Volmolen I Waalre Tel. 040-533498 20.00 uur Leden HH. 5, Niet leden HH. 7,50 Marty LilUlemans Roodkapje 25 5629 KW Eindhoven Tel. 040. 483125 Corina Muijderman Staalstraat 3 I 5622 GW Eindhoven Tel. 040-465965 AGENDA EVENEMENTENCOMMJSSIE Hallol Ik ben één van de Open Water Opleiding die te popelen stond om te gaan leren duiken. Zo waren er meer: we zijn met een ploeg van elf "zeebeesten" begonnen en worden een beetje in toom gehouden door vier "zeebonken" van divemaster met als instructrice Opperhoofd Weody. Ja, en natuurlijk was Vader soms ook in de buurt om een oogje in het zeil te bouden (daar zijn vaders voor). Nou, ik had nooit verwacht dat er zo veel bij duiken kwam kijken!!! We begolulen elke dins dag (nou ja, èlke dins dag?) om 20.00 uur in bet Economisch Lyceum Eindhoven, daar kregen we eerst een half uur theorie van Wendy. Maar ja, er zijn altijd wel mensen die te laat komen, en een paar van onze "zeebeesten" maakten hier een vast ritueel van. We kregen video's te zien en namen de hoofdstukken uitgebreid door. Om 21.00 uur hadden we even een time-out, kopje thee of koffie dringen en soms iets lekkers erbij. Dan weer in de banken terug en de zwembadles door nemen, dan op naar bet zwembad. 18 maart 23 april 7 mei 23 25 juni 20 DOE MEE I!!!! Dropping (zie boven) Kinderduik (zie boven) Onderwater Oriëntatie Tocht LUTRA weekend Camping Den Osse in Zeeland AI na een paar lessen moesten we onze eigen duiksct klaarzetten. Een paar baantjes snorkelen vooraf, en daarna alles aantrekken. Voor we te water gingen een "buddy check", dat deden we altijd zeer grondig. Dan achterover vallend het water in, en dat is echt geen pretje. Maar ja, het went (zeggen ze!). Daarna kregen we van Wendy een aantal opdrachten om onder water samen met de divemaster flink veel te oefenen. En dan nog het zwembad uit, en dat was altijd een gehaast zootje. Snel snel snel... anders werd de badmeester boos. Met de hele ploeg onder de douche en dan tot slot even nabespreken met een drankje erbij. Ik vind dat we een heel leuk team hebben, en ik heb ontzettende zin om in April buiten te gaan duiken, en in de zomervakantie naar Zuid-Frankrijk te gaan (als ik geslaagd ben, natuurlijk). Alvast wens ik iedereen veel duikpret toe! Corina Muijderman 21

Ottertjes geboren In park Leeuwarden DUIK HOLLAND SCHOON 1993!!!! LEEUWARDEN - In het Leeuwarder Ouerpark Aqualutn zijn begin december drie kleinklauw-ouerljes geboru. Het zijn de eerste jonge kleinklauw tterljes sinds de opening Vin bet park in april. Dicrcnvcrzorgers hoorden op 3 december voor bet eerst gepiep in het bol van de otters. Vervolgens zijn de diertjes zo veel mogelijk met rust gelaten. De beestjes zullen naar verwachting over zes weken bet hol verlaten. De kleinklauw-otter komt oorspronkelijk uit Azië. DEAQUARIUS Op 8 april a.s. wordt het onderwaterhuis "De Aquarius" uit de "Rooise Plas" te handel verplaatst naar Aquabest. De Aquarius gaat dan op een dieplader, begeleid door een politie-escorte, op weg naar Eindhoven, Aquabest. Daar gaan we eerst aan de slag om het onderwaterhuis op te knappen, voordat het weer het water in gaat. Dit is gepland op 23 of 29 april (afhankelijk van de voortgang van de werkzaamheden). Voor bet plaatsen van bet onderwaterhuis hebben we nog wel wat hulp nodig. Als je daar zin in hebt, laat het dan weten aan Marc Verdiesen of Wendy van de Waals. Als alles naar wens gaat, kunnen we vanaf mei van de Aquarius gebruik maken. De sleutel is in het bezit van Wendyen Eric, dus kan je met hen een afspraak maken om er te gaan duiken. 21 Juni 1993... Wat was dat ook al weer voor een dag????? Oh ja, toen maakte Lum het Eindhovens Kanaal onveilig, of eigenlijk beter gezegd, de kade van bet kanaal. Deze werd namelijk fanatiek bevuild met autobanden, WC-potten en koelkasten. Lutra deed namelijk mee aan de landelijke actie Duik Holland Schoon, en... Lutta deed dit met groot succes. Twee artikelen in het Eindhovens Dagblad!! Een interview op Omroep Brabant... en, last but not least waren we samen met Duiktearn H10 uit Naarden winnaar van de "Duiken Junk Trofee"!!! Heel lang bleef het bij winnen alléén. Van uitreiken van onze prijs kwam niets. Tot... enkele Lutranen afgelopen zomer ene John Neuschwander op de Europese Jamboree tegen het lijf liepen. Nadat de eerste contacten eenmaal gelegd waren, werd uiteindelijk op de DuikVak beurs 1995 te Houden de uitreiking geregeld. Dus togen we met een paar man naar Houten en daar mocht ik, als organisator van Duik Eindhoven Schoon 1993 eindelijk de Duiken Junk Trofee in ontvangst nemen. Rest mij te zeggen dat er dit jaar op 11 juni weer een Duik Holland Schoon is. Helaas ben ik dan op duikvakantie in Frankrijk, dus zoeken we nog want enthousiastelingen de Junk Trofee 1995 namens Lutra in de wacht willen slepen. 22 Tot duiks. Eric Derksen 23

r CA JIJ OOI{ MEE SNORI{ELEN IN HET ZWEMBAD? Vind jij het leuk om met leeftijdsgenoten te leren snorkelen en ben je in het bezit van het basiszwemdiploma? Doe dan mee (vanaf 6 april, 12 lessen, op donderdag) met de Lutra Snorkelcursus in het Ir. Ottenbad te Eindhoven! Bel voor meer informatie of inschrijfformulier: 04998-91126 óf 04998-92915 I MISSELIJK IN DE LUCHT, OP HET WATER OF AAN LAND? EEN GEWNDE ZIEKTE (uit 'Voorpost' /994.6, Contactblad voor de EHBO-er) Dr G.T. Uaneveld Lucbl- of zeeziek worden of misselijk worden tijdens een autotocht, is beslist geen pretje. Maar misschien is bet een troost voor het slachtoffer dat hij dat alles te danken beeft aan het feil dat zijn evenwichtsapparaat ZO uitstekend functioneert. Doolhof Dat evenwichtsapparaat, dat ook met "labyrint" wordt aangeduid. ligt diep in het rotsbeen verscholen. Zo'n labyrint is letterlijk een doolhof dat uit een kanalensysteem van twee oorblaasjes -de utriculus en sacculus- is opgebouwd, plus drie halfcirkelvormige kanalen. In die kanalen bevindt zich lymfevocht. Bij draaiende of op en neer gaande bewegingen van het hoofd, beweegt dat vocht wat mee. Door de traagheid komt die beweging alleen wat later. In die halfcirkelvormige kanalen bevinden zich uiterst kleine zintuigcellen die geprikkeld worden als er een stroming optreedt door draaiing of buiging van het hoofd. In de oorblaasjes bevinden zich kleine kalkkristalletjes die drukken op de uiterst fijne haartjes van overeenkomstige gevoelige zintuigcellen. Die kristalletjes in het oor noemt men ook wel "otolitben", "oorstenen" letterlijk, maar die zijn wel heel, heel klein. Om een indruk te krijgen van de afmetingen van het geheel, moet u weten dat het grootste oorblaasje hooguit 6 millimeter meet, even groot als een der drie halfcirkelvormige kanalen. Vanuit die zintuigcellen krijgen de hersenen vanuit de linker- en de rechterkant signalen en zo weten we -meestal- onbewust hoe de en stand is van ons hoofd. U voelt, dankzij uw otolithen, of een vliegtuig daalt of stijgt. In een draaimolen op de kermis zullen vooral de halfcirkelvormige kanalen reageren. Er zijn nog andere wegen om te weten hoe de stand is van ons hoofd: in de eerste plaats natuurlijk door de ogen, maar ook door de spaluling van de pezen en spieren in de nek. 24 Stampen, slingeren en gieren Wat die evenwichtsorganen allemaal te verwerken kunnen krijgen, laat zich het beste illustreren op een schip: stampen, slingeren, gieren. De otolithen bewegen voortdurend op en neer; in de halfcirkelvormige kanalen stroomt het vocht dan weer eens van voor naar achteren, dan weer van rechts naar links of omgekeerd. 25

Nu heeft de natuur de evenwichtsorganen van de mens natuurlijk alleen bedoeld voor lopen. zwemmen, desnoods hangen in een boom; niet voor schuitjevaren, draaimolens of autorijden. Dan geven die zintuigcellen ineens zo enoon veel en vaak verwarrende zenuwsignalen af, dat de hersencentra in het verlengde merg niet meer weten hoe ze moelen reageren. Dan raakt het hele systeem van slag. Wanneer na een kort reisje de pleister meteen wordt weggehaald, zijn eventuele bijwerkingen ook sneller weer voorbij. Ook deze scopodennpleisters maken moe, veroorzaken een droge mond en geven soms moeilijkheden bij bet zien. En ze zijn niet voor iedereen geschikt. Lees daarom voor gebruik heel goed de bijsluiter na. Maar dat geldt natuurlijk ook voor elk. ander medicijn. De symptomen De eerste verschijnselen van "bewegingsziekte" - zeeziekte. luchtziekte en autoziekte bij elkaar - zijn moeheid, hoofdpijn en een onaangenaam gevoel. Het gelaat wordt bleek en het zweet breekt uit. Dan volgt eerst een ontspanning en dan een beweging in de verkeerde richting van de maag: men gaat braken of men wil of niet. Het slachtoffer voelt zich zo naar, dat hij maar het allerliefste dood zou willen gaan. Wanneer bewegingsziekte eenmaal begonnen is. is daartegen bijna niets meer te doen. Vocht en medicijnen worden onmiddellijk weer uitgespuwd. Door water- en zoutverlies neemt de ellende alleen maar toe. Gember Wilt u helemaal geen medicijnen nemen., probeer dan eens gemberpoeder voor de reis. Vaak helpt dat, zonder onaangename bijverschijnselen. En dan tot slot: zeeziek worden heeft met weinig flink zijn niets te maken. Integendeel, wie snel zeeziek wordt mag trots zijn op zijn evenwichtsorganen die functioneren zoals het hoort. De maatregelen Als wij beseffen dat de oorzaken van alle droefheid in bet labyrint gelegen is, zijn er enige maatregelen te nemen om die overprikkelingen te voorkomen. Probeer in de eerste plaats het hoofd zo weinig mogelijk te bewegen. Ga aan boord liggen in de kooi of leg uw hoofd zo stil mogelijk tegen de hoofdsteun als u per vliegtuig reist. Doe de ogen dicht, of, als dat niet kan, fixeer dan op een punt zo'n 45 graden boven de horizon. Wie last heeft van wagenziekte kan het beste voorin gaan zihen met de ogen op de weg gericht; niet naar opzij want dan krijgen de oogspieren weer overmatig veel te doen. Probeer zoveel mogelijk onverwachte hoofdbewegingen te voorkomen. Ga ook niet moe op reis en neem beslist geen alcohol. Bij overprikkeling van de evenwichtsorganen wordt dat allemaal teveel. An'i-zeeziekte medicijnen Tijdens WO 11 werd veel onderzoek naar anti-zeeziektemiddelenverricht. Geen wonder want zeezieke landingstroepen zijn militair gezien niets waard. Deze research leidde tot enkele voortreffelijke anti-zeeziektemedicijnenzoals Amosyt, Dramamine, Primatour, Primperan, Suprinlal en andere cyclizinen. Aan al die middelen kleeft echter een bezwaar. Zij maken alle moe. Dat kan een probleem zijn als men met zijn auto per schip naar bijvoorbeeld Engeland wil oversteken en tegen de zeeziekte medicijnen neemt. Bij aankomst zijn die waarschijnlijk nog niet uitgewerkt, maar de automobilist komt dan ineens wel terecht in het drukke, Iinks(l) rijdend verkeer.. P leisters De scopodermpleisters zijn het meest modem. De werkzame stof -scopolamine- wordt daarbij opgenomen door de huid. Men plakt dan 20 minuten voor vertrek zo'n pleister op de dunne huid achter een oor en meestal is men dan een dag lang bewegingsziekte vrij. 26 In de dagen vóór zeep 27