9th European Poultry Conference



Vergelijkbare documenten
IX European symposium on Poultry welfare

Welzijn, gezondheid en sanitaire status van legkippen in verrijkte kooien versus nietkooisystemen

Gedrag van de NOVOgen leghen

Proefbedrijf Pluimveehouderij

Proefbedrijf voor de Veehouderij

Snavels niet of op jonge leeftijd behandelen: goede opfokresultaten bij scharrelhennen

Onderbouwing BLk: van beloftes naar prestaties. Hans Hopster Stakeholdermiddag DB, 17 Oktober 2013

Verlengde legcyclus bij leghennen

Literatuuronderzoek: een kijk op het gedragsrepertoire van een leghen met een focus op het nestgedrag

Welzijn (opfok) vleeskuikenouderdieren

Studiedag Vitale hennen Verbod op snavelbehandeling

Stand van zaken achterwege laten van ingrepen bij pluimvee. Evaluatie september T.G.C.M. van Niekerk I.C. de Jong

BIJLAGE IIIb: VOORSCHRIFTEN LEGEINDBEDRIJVEN, KOOIHUISVESTING (BEHORENDE BIJ BIJLAGE 1 VOORSCHRIFTEN IKB EI)

Kippen houden tot 95 weken: niet elk koppel hennen is er klaar voor!

AANVULLENDE VOORSCHRIFTEN LEGEINDBEDRIJVEN KOOI EN KOLONIEHUISVESTING (VOORSCHRIFT 5B)

ZOÖTECHNIEK, ECONOMIE EN DIERGEZONDHEID IN RELATIETOT HETHUISVESTINGSSYSTEEM BIJ LEGHENNEN

HENNEN OP LEEFTIJD VANUIT FOKTECHNISCH PERSPECTIEF

Het effect van verschillende voer strategieën tijdens de opfokperiode vkod

INRICHTING VRIJE UITLOOP

NATURA60 & NATURA70. De moderne volière voor de alternatieve leghennenhouderij

ALGEMEEN... 3 INRICHTING/DIERENWELZIJN...3

D arts E. Struelens Prof. Dr. ir. B. Sonck. Centrum voor Landbouwkundig Onderzoek

De kip. De geschiedenis van de kip. Kenmerken van de kip

Houden van hennen. De aftrap Peter Groot Koerkamp

Project 1030: zes verschillende systemen in onderzoek

Hoenders: Herkomst en aanschaf

De leghen in België : Cijfers, reglementering en ethologie

Mijn achtergrond. Dierenbescherming. Inhoud presentatie. Uitgangspunten dierhouderij. Doelgroepen Dierenbescherming

Protocol leghennen opfokperiode

LEGLANGER: Naar een hoger rendement door het verantwoord verlengen van de legperiode

Fokken, Broeden en Opfokken Een partner met ervaring

1. Inleiding. Reductie van gebroken eieren in verrijkte kooien: legnesten aantrekkelijker maken of zitstokken verlagen? 1. Inleiding. 1.

Afweer systeem tegen ziektes, moederlijk hormoon,ontwikkeling, vogels, testosteron

LEGHENNEN. Dierenwelzijnsnormen voor leghennen met 3 sterren: Rondeel. Versie:

Vergelijking van de huisvestingssystemen

ILVO. Welkom Studiedag Bio Pluimvee

Ander type verlichting geen oplossing voor pikkerij bij onbehandelde kalkoenen

Konijnenvlees met 1 ster

Innovatief lichtsysteem brengt daglicht in biologische pluimveestal

Veel energierijke grondstoffen zijn geschikt voor 100% biologisch leghennenvoer

Aankomsten en overnachtingen Oost-Vlaanderen Bron: Cijfers FOD Economie-ADSEI 2015: definitieve cijfers 2016: voorlopige (!

Brede praktijkmonitoring effecten niet snavelbehandelen - Training opfok en leghennen

WELZIJNSONDERZOEK AAN DIEREN

Norm Welzijnsaspect / voorziening Normen kenmerk met 1 ster Opmerking Interpretatie Sanctie Algemeen. LB 1, IKB en KAT. IKB, KAT (geen uitzonderingen)

Soja en sesam zijn te vervangen door regionale eiwitrijke grondstoffen in 100% biologisch leghennenvoer

Opfok en transitie. Management. Voeding en nutritie. Stalinrichting en inventaris. Dier. Schijf van vijf

Kip van Morgen / goed nest kip (Plukon food group) Deelnemers NL - GR. De nieuwe standaard kip (2sistersstrortenboom)

Protocol leghennen productieperiode

Het effect van een verhoogde rustplaats op het gebruik en het gedrag bij opfok vleeskuikenouderdieren

Norm Welzijnsaspect / voorziening Normen kenmerk met 1 ster Opmerking Interpretatie Sanctie Algemeen. LB 1, IKB en KAT. IKB, KAT (geen uitzonderingen)

Ronde Eerste ronde in nieuwe leghennenstal Opzet: 11 juni 2014 Laden: 25 juni 2015 op 70 weken leeftijd

DE NEDERLANDSE UILEBAARD

Werkblad: Gedrag van kippen

LEGHENNEN - 1 STER VERSIE

Forfaitaire grondslagen van aanslag vastgesteld voor de BEDRIJFSPLUIMVEEHOUDERS. Aanslagjaar 2016 Inkomsten 2015

Ventilatie en daglicht bij legkippen

NUMMER SEMI-BRUTOWINST Broeierijen Legbedrijven vrije kwekers (leghennen op verrijkte kooien)

De kip en het ei. Een kip gaat eieren leggen als ze ongeveer zes maanden oud is. Eén maal per anderhalve dag legt ze een ei.

Onderzoeksplan Animal Sciences Group Wageningen UR Livestock Research. Overzicht PPE-projecten. April Contactpersoon:

Bloedmijt bestrijding. Ervaringen van pluimveehouders over inzet van roofmijt

Kippenboutje of kippenei... Over het verschil tussen een legkip en een vleeskip.

Wageningen UR Livestock Research

EVALUATIE VAN DE LEGPERIODE IN COMMERCIËLE LEGHENLIJNEN

Advies Prijslijst Prijzen per stuk. Art. Nr. Omschrijving Eenheid EH Verp. Adv. Prijs

Veer- en huidbeschadigingen door het achterwege laten van ingrepen bij vleeskuikenouderdieren

Bezettingsdichtheid en productieresultaten

Sturen op voetzoollaesies: niet eenvoudig, maar betaalt zich terug

Koninklijk besluit van 17 oktober 2005 tot vaststelling van de minimumnormen voor de bescherming van legkippen. HOOFDSTUK I. - Algemene bepalingen.

Aanmeldingsformulier voor proeven met gewervelde dieren.

Studieavond 8 en 9 februari Ross ouderdieren tot 30 weken. Genetische ontwikkelingen

Wageningen UR Livestock Research

omschrijving afwijking / overtreding (antinorm) % of hoogte afwijking / interventiegrens Het houden van vleeskuiken waarbij niet

Struisvogel. Struthio camelus. Serie vogels

Streven naar een goed producerende koe met lange levensduur

Rapport 210. Het achterwege laten van ingrepen bij vleeskuikenouderdieren

Bijlage 1. Aantal leden van de Watermaalse baardkrielclub en de ZOBK

Bio-industrie. Wat is de bio-industrie? Om hoeveel dieren gaat het eigenlijk. De legbatterij

Opneembaar fosforbehoefte van leghennen

Wageningen UR Livestock Research

Eieren op grote schaal

Gedrag van beren. 4 juni 2013, Carola van der Peet-Schwering

HealthyHens Promoting good health and welfare in European organic laying hens

Nalatenschapveiling 29 oktober Wijkhuis De Brem, Rijpelplein 1.

Toerisme in Cijfers Tourism in Figures. Aantal aankomsten per maand, 2016 Number of arrivals by month, 2016

Staatsblad van het Koninkrijk der Nederlanden

Auditieve oefeningen bij het thema:

PRI 2231 BESCHERMING EN WELZIJN VAN LEGKIPPEN IN HOKKEN [2231] v5

Concept wijziging Besluit houders van dieren in verband met de overname van de welzijnsvoorschriften van het Productschap Pluimvee en Eieren

Wageningen UR Livestock Research

Spreekbeurten.info Spreekbeurten en Werkstukken

CIJFERS BELGIË OVERNIGHT STAYS

Aankomsten en overnachtingen Oost-Vlaanderen Januari-september

Staatsblad van het Koninkrijk der Nederlanden

Hennen houden met hele snavels. Ervaringen en praktijktips van de Studiegroep Hele Snavels

Wageningen UR Livestock Research

Tweede Kamer der Staten-Generaal

Daglichtmanagement bij (opfok)leghennen. biokennis

PRI 3095 Houden van legpluimvee (>=200) of gebruikspluimvee type vlees (>=200) - Dierenwelzijn [3095] v2

De Dierenbescherming doet de beoordeling in de geest van de gestelde criteria. Management

Transcriptie:

9th European Poultry Conference Kernpunten uit de sessies Housing and management, Welfare and behaviour, Welfare and light Thea van Niekerk

Housing and management

Housing and Management Opfok van kooihennen in volières (Andrew Janczak - Noorwegen) Noorwegen: Opfok moet ook in verrijkte systemen Er zijn geen verrijkte opfokkooien, dus opfok wordt in volièresystemen gedaan. Voordeel: volière-opfok = gevaccineerd tegen coccidiose Nadeel: van veel strooisel en ruimte naar weinig Vraag: in hoeverre is het welzijn van deze dieren aangetast, indien ze na de opfok in kooien geplaatst worden?

Housing and Management Opfok van kooihennen in volières (Janczak - Noorwegen) Proef: 2 x 7500 hennen Opfok in kooien of volière Op 16 w verrijkte kooien, 2 bedrijven, 8-9/kooi, 22-29 kooien 19 en 20 w: gedragsonderzoek Volière-opfok: Meer comfort gedrag alerter bij het NO 5 w na overplaatsing: geen verschil Lange termijn effecten? Conclusie: geen aantasting van het welzijn

Housing and management Korte deprivatie van strooisel aan begin legperiode (Malin Karlsson Zweden) Opsluiten op rooster bij overgang naar legstal: Vinden voer en water beter Voorkomen van grondeieren Effect op welzijn en productie? Proef: 6x 100 Bovans Robust in strooisel/rooster systeem. Van 16 51 w (proef liep nog) 3 groepen 2 weken op rooster opgesloten 3 groepen direct toegang tot strooisel

Housing and management Korte deprivatie van strooisel aan begin legperiode (Malin Karlsson Zweden) Opgesloten dieren: Betere bevedering Minder angstig Geen verschil in %leg, bne, % 2e soort eieren, uitval

Housing and management Verrijkte kooien: effect van bezettingsdichtheid en groepsgrootte op stofbaden en scharrelen (Tina Widowsky Canada) Verrijkte kooien groepsgrootte/kooi: Laag 830 cm2/hen Hoog 580 cm2/hen Klein Groot 23.300 cm 2 47.500 cm 2 28 55 40 80 Gedragswaarnemingen: 4x1 uur/dag, 8 dagen

Housing and management Scharrelen: Meer in kleine kooien Meer bij lage bezettingsdichtheid Meer als de voerlijn liep Meer in buurt voergoot dan op scharrelmat (hoewel die wel goed gebruikt werd) Stofbaden: geen verschil kooi-, groepsgrootte, bezettingsdichtheid Meer als de voergoot liep Meest bij de voergoot, maar ook op mat Conclusie: mat meer gebruikt dan verwacht, hoge bezettingsdichtheid en grote groepen werkt negatief

Housing and management Verrijkte kooien: nestgedrag en nestgebruik (Michele Hunniford Canada) Verrijkte kooien groepsgrootte/kooi: Laag 750 cm2/hen Hoog 520 cm2/hen Klein 100 cm 2 nest Groot 70 cm 2 nest 28 55 40 80 20-71 w: locatie alle gelegde eieren vastgelegd

Housing and management Nestgebruik: Agressie: Hoger in kleine kooien (91,5% vs 77,1%) Geen effect bezettingsdichtheid Bne allemaal op scharrelmat Meer in kleine kooien Geen effect bezettingsdichtheid Meeste pikgedag tegelijk met piek-eiproductie (competitie voor nesten)

Housing and management Verrijkte kooien: nestgedrag witte en bruine hennen (Ine Kempen - België) Verrijkte kooien: Witte hennen meet vuile eieren dan bruine eieren (6-10% vs 2-4%) Witte hennen: 2400 witte en 2400 bruine hennen, 2 afd., 40 hennen/kooi Tellingen 's nachts: aantal hennen op zitstok of in nest Overnachten meer in het nest (van 2% of 21 w tot 17,5 % op 72 w) Vuilere nestmatten

Housing and management Nestgrootte (Nadine Ringgenberg - Zwitserland) Grondhokken: Kleine nesten: 5 grondhokken à 20 hennen Groot nest (144x60x60) vs klein nest (72x60x60) Meer eieren Meer zittende hennen Bij ouder worden: meer staan en meer hennen in nest Voorkeur voor kleine nesten

Welfare and behaviour

Welfare and behaviour Relatie sociaal gedrag verenpikken (Werner Bessei Duitsland) HFP LFP selectielijnen HFP kippen: meer verenpikken en agressief pikken (ontvangen+uitdelen) Meer variatie in agressief gedrag (zowel hoog als laag) LFP kippen: Minder agressief pikken Meer in staat om agressie te vermijden Selectie tegen verenpikken = selectie tegen agressie

Welfare and behaviour Agressie: afstand versus 'attitude' (Ann Rodriguez-Aurrekoetxen, Inma Estevez - Spanje) Agressie tussen hennen: Grotere groepen: geen individuele herkenning meer. Desondanks: minder agressie bij grotere groepen Grote groepen: Agressie niet persé afhankelijk van hen-hen afstand Meer agressie naar actievere hennen Meer agressie naar hennen die met de kop naar de agressor stonden Agressie getriggered door 'attitude' tegenstander

Welfare and Light

Welfare and light Flickerlicht: zien kippen dit? (Anders Ödeen et al. Uppsala, Zweden) Flickerlicht: laag-frequente TL, maar ook in sommige LED! Gedrag /ERG bij 8 hennen belicht met vol-spectrum LED (D65 standaard daglicht): Gedrag: geen reactie boven 99 Hz Bovans Witte leghorn: grens op 74 Hz Gammalsvensk Dvärghöna: grens op 87 Hz ERG: LSL + LB: grens rond 105-119 HZ Weglating UV: 15% lagere grens Rond 1-2 lux: hieronder zien kippen geen kleur meer Flickering 100Hz niet zichtbaar voor hennen, maar wel via retina effect!

Welfare and light LED lichtkleuren en gedrag en angst van vleeskuikens (Shabiha Sultana et al. Korea) 2x 45 Ross/hok, met LED: Wit (controle), Geel, Groen, Blauw, GeelxGroen, GeelxBlauw Gedragswaarnemingen 2x/dag 2 uur, 5d/w Op 5wk: TI Blauw: meer zitten en staan, minder lopen, minder grondpikken, lagere TI Geel: meer lopen, meer grondpikken, hogere TI Groen: meer eten Wit: meer vleugel-slaan Kleur licht heeft invloed op gedrag en angstigheid!

Welfare and light LED lichtkleuren in vleeskuiken-stallen (Anja Riber Tjele, Denemarken) Warm-witte LED (4100K) vs. Koud-witte LED (6065K): 6 x 6 Ross 308 hanen (6d oud), keuze uit 2 hokken 6 x 75 kuikens, technische resultaten bepaald. Voorkeur voor koud-witte LED op dag 16, 28 en 34 geen verschil op dag 4, 10 en 22 Kuikens bij koud-wit licht iets zwaarder bij slacht ook andere kenmerken iets positiever, maar niet sign. Koud-witte LED (6065K) geeft beter resultaat

Dank u voor uw aandacht