Verwen je stem! 6 N O V E M B E R 2 0 1 4 B e r n a d e t t e T i m m e r m a n s Verwen je stem Deel 1: stemtechniek oefeningen Deel 2: perceptuele training luistervoorbeelden Eerst het belangrijkste. Tellen 1, 2, 3 luider 1, 2, 3 en luider 1, 2, 3 en luider 1, 2, 3 1
Deel 1: stemtechniek INHOUD Stemzorg Belastende factoren Stemtechniek Stemzorg Stem altijd s morgens opwarmen Cafeïnevrije koffie, lichte thee Veel water drinken, vochtige omgeving Dampen, drinken Vochtreservoirs, luchtbevochtigers Op tijd stemrust Stressmanagement Niet fluisteren als je verkouden bent Natuurlijke toonhoogte Kuchen een keelschrapen vermijden Stemzorg Verzorg reflux: FNACK dieet Fruitsappen (zuur) Nicotine (uitdrogend) Alcohol (uitdrogend) Chocolade + Cola (zuur en uitdrogend) Koffie (uitdrogend) Niet meer eten en drinken 2 uur voor slapen Zorg dat je niet helemaal plat ligt Geen sterk gekruid voedsel 2
Belastende factoren Abuse, misuse en overuse Abuse: stemmisbruik (roepen, krijsen en gillen ) Misuse: verkeerd gebruik (verkeerde toonhoogte, te veel moeite ) Overuse: te veel praten, te lang, geen rust Levensstijl en omgeving Omgevingslawaai Roken, alcohol, medicatie*. Hobby s? Psychologische status Altijd drukdoende? Stressgevoelig? * www.stemcoach.be Gevolgen? abuse misuse overuse leidt tot aangeboren stemprobleem functioneel stemprobleem bij langurige belasting organisch stemprobleem hypo hyper resultaat knobbeltjes cyste poliep vochtophoping 8 Ligging strottenhoofd Gevoelige ligging Goede stembandsluiting 3
Toonhoogte versus luidheid Toonhoogte : spierspanning Stemspier Aantal trillingen per seconde Natuurlijke versus habituele toonhoogte!! Luidheid : openingsgraad Hoeveelheid lucht Hoeveelheid druk onder de stembanden Loskoppelen Blijf bij je natuurlijke toonhoogte Stemtechniek Spanning van de keel wegtrekken Adem is basis Spiertraining! Naar de mond: open en pittig articuleren resoneren Naar het middenrif: ademsteun adem loslaten ademkaatsen Ademplaats met de buik / laag Reflexmatig Spanning verstoort het proces 4
Ademsteun Juiste spiergroepen aanspreken Belastingsoefeningen ademhalingspieren Op een been staan Druk tegen achterhoofd Druk borstbeen Berenzit Adem loslaten Wie geeft wat hij heeft / is het waard dat hij leeft/ Als hij een noot poft / is het net of hij ontploft/ Als ze jokt / spreekt ze niet de waarheid/ Ik was bijna gestikt / zo heb ik me verslikt/ Met een krant in de hand / kent men het hele land/ Als hij die rol vertolkt / is plots de hele zaal ontvolkt/ Je kent de pret / maar ken je ook de wet/ Veel spreken of telefoneren Meest belastende factor is TIJD! Vermijd te luid spreken, want dan ga je ook hoger Niet roepen als de beller roept Goede houding : rug recht Gesticuleer mee als je spreekt Ontspan uw gezicht als u luistert : kijk dom! Geeuw vaak! Drink voortdurend kleine beetjes water Instelling airco // vochtigheid 5
Articulatieplaats in het masker vooraan articuleren in het masker pittig articuleren: groot systeem Groot systeem - kurkoefening Deze oefening mag je niet doen als je stem niet in orde is! Groot systeem - kurkoefening universiteitsbibliotheek beleefdheidsvisites individualiteit temperatuursverschillen voorzorgsmaatregelen trillingsverhoudingen majesteitsbelediging doofstommeninstituut verstandsverbijstering vreemdelingenverkeer onderofficierskantine krankzinnigengesticht beetwortelsuikerfabriek bewegingsmogelijkheden drankbestrijdingvereniging voorzorgsmaatregelen invaliditeitsverzekering plichtsbetrachting strokartonindustrie arteriosclerose autobuspassagiers smeekschriftschrijfster geduldbeproevingen schildpaddensoepindustrie herdenkingsbijeenkomst dorpsherbergvermakelijkheden 6
Stemplaats - resonans Warm en ontspannen stemgeluid Laat je strottenhoofd zakken Kijk dom! Steek het spreken in je neus Richt je stem en spreken naar voor muilkorfje neusvleugel borstbeen in gedachten verzonken mandenmakers kennen magere melk drinken zonnewering van aluminium in deinende branding Deel 2: perceptuele training Stem functioneert niet naar behoren Stemklank valt weg of stemkwaliteit wijzigt Permanent of tijdelijk karakter Pijn tijdens het spreken Vermoeide stem, zwakke stem Luisteren naar Toonhoogte Luidheid Kwaliteit Afwijkende stemkwaliteit Anatomisch: beschadigde stemplooien neurologisch probleem cyste knobbels poliep 7
Afwijkende stemkwaliteit Fysiologisch: fout gebruik van de stem onvolledige stemplooisluiting foute stemplaatsing Psychologisch: D-type / stress / psychogeen De kwaliteitsbeoordeling Graad van heesheid G0: een normale stem (M) (V) G1: een klein probleem (M) (V) G2: een matig probleem (M) (V) G3: een zwaar probleem (M) (V) Toonhoogte beoordeling Hoger/lager? Normale toonhoogte (M) (V) Te hoge toonhoogte (M) (V) 8
Conclusie. Persoonlijkheid speelt een rol Rust is heel belangrijk Het is een techniek: oefenen! bernadette.timmermans@stemcoach.be 0474/35.33.91 9