Gevangenis Mechelen JAARVERSLAG 2015
Inhoud Over de gevangenis De gevangenis van Mechelen werd in 1874 in gebruik genomen. Het is een arresthuis met een theoretische opvangcapaciteit voor 84 gedetineerden. De inrichting beschikt voor de organisatie van de hulp- en dienstverlening over een fitnessruimte, theaterzaal, kapel, twee leslokalen, een praktijklokaal, bezoekzaal, gesprekslokalen en een bibliotheekruimte. p.3 Organisatie van de hulp- en dienstverlening Om vanuit de Vlaamse Gemeenschap een kwalitatief hulp- en dienstverleningsaanbod te realiseren in de gevangenis, is er nood aan goede samenwerkingsmodellen en organisatievormen. p. 4 De hulp- en dienstverlening In de gevangenis van Mechelen werd ook in 2015 een zeer divers en uitgebreid aanbod aan hulp- en dienstverlening georganiseerd. In dit onderdeel krijg je een globaal overzicht van het aanbod en zoomen we tevens in op enkele highlights per domein. Vooruitblik op 2016 In 2016 gaan we alvast aan de slag met de uitvoering van het nieuwe lokaal actieplan. p. 6 p. 15 2
Over de gevangenis De gevangenis van Mechelen werd in 1874 in gebruik genomen als arresthuis. Ze werd gebouwd volgens de panopticonstructuur waarbij de typische stervorm er voor zorgt dat het centrum een overzicht heeft over de verschillende vleugels. Vleugels A en B hebben een gesloten regime waardoor de gedetineerden het grootste deel van hun tijd doorbrengen in hun cel. In vleugel C bevinden zich een 10-tal langer gestraften die een vaste dagbesteding hebben in de gevangenis. Op bepaalde tijdstippen genieten zij van een beperkt open deur-regime. De gevangenis van Mechelen heeft een voorziene capaciteit voor 84 mannelijke gedetineerden en wordt daardoor bij de kleinere inrichtingen gerekend. In de praktijk heeft de inrichting echter te maken met een voortdurende overbevolking waarbij een dagpopulatie van 110 à 120 eerder regel dan uitzondering is. Gemiddeld 60% van de gevangenispopulatie heeft een beklaagdenstatuut. Dit betekent dat zij relatief kort in de gevangenis verblijven, in afwachting van een uitspraak door de rechtbank. 75% van de gedetineerden blijft niet langer dan zes maanden in de gevangenis. Iets meer dan de helft is nog geen drie maanden gedetineerd. Het is evident dat de noden en behoeften van deze doelgroep verschillen van die van definitief veroordeelden. Daarom wordt het hulp- en dienstverleningsaanbod in de mate van het mogelijke aangepast. De populatie in Mechelen is relatief jong. Meer dan de helft van de gedetineerden is tussen de 18 en 30 jaar oud. 25% van de gedetineerden is zelfs jonger dan 25 jaar. De aanbodverstrekkers van hulp- en dienstverlening kunnen gebruik maken van de infrastructuur van de gevangenis. Er zijn vijf spreekruimtes ter beschikking waar individuele contacten met gedetineerden kunnen plaatsvinden. Er wordt een reservatietool gebruikt om een lokaal te reserveren. Lokaal A is geschikt om praktijkvakken te laten doorgaan. In Lokaal B kunnen alle andere lessen en vormingen plaatsvinden. Ook in de bibliotheek is er nog een ruimte beschikbaar, maar omdat het een publieke ruimte is, kunnen hier geen persoonsgebonden vormingen of gevoelige thema s besproken worden. Commissiezaal: alle lessen en vormingen (behalve praktijkvakken en sport) Kapel: deze wordt voornamelijk gebruikt voor de katholieke eredienst, maar zal in 2016 heringericht worden als een inter-levensbeschouwelijke ruimte. Dat creëert mogelijkheden om in de toekomst ook niet-religieuze activiteiten in deze ruimte te organiseren. Fitnessruimte Theaterzaal: muziekevenementen, theater, film, proclamaties Bezoekzaal: alleen s avonds beschikbaar - buiten het cellulair gedeelte. Wandeling: voor evenementen en buitensport recent gerenoveerd. 3
Organisatie van de hulp- en dienstverlening De gevangenis van Mechelen heeft ook op het vlak van hulp- en dienstverlening een woelige periode achter de rug. Beleidscoördinatoren hebben zich in een snel tempo opgevolgd. De vorige beleidscoördinator is eind maart 2015 vertrokken en pas in september 2015 werd er een nieuwe beleidscoördinator aangesteld. Daardoor was het niet altijd evident om de continuïteit op beleidsmatig vlak te waarborgen. Toch werd er ondertussen door het coördinatieteam naarstig verder gewerkt om de doelstellingen van het actieplan 2014-2015 te kunnen volbrengen. Enkele structurele taken werden tijdelijk opgevolgd door de organisatie-ondersteuner, de onderwijscoördinator en/of de trajectbegeleiders. Werkgroep Sport CORT (Objektif) Werkgroep Cultuur Beleidsteam Werkgroep Welzijn & Gezondheid Voorrapport Overleg BC-directie Werkgroep Onderwijs en tewerkstelling Werkgroep Herstel (initiatief Justitie) De gevangenis van Mechelen heeft ook op het vlak van hulp- en dienstverlening een woelige periode achter de rug. Beleidscoördinatoren hebben zich in een snel tempo opgevolgd. De vorige beleidscoördinator is eind maart 2015 vertrokken en pas in september 2015 werd er een nieuwe beleidscoördinator aangesteld. Daardoor was het niet altijd evident om de continuïteit op beleidsmatig vlak te waarborgen. Toch werd er ondertussen door het coördinatieteam naarstig verder gewerkt om de doelstellingen van het actieplan 2014-2015 te kunnen volbrengen. Enkele structurele taken werden tijdelijk opgevolgd door de organisatie-ondersteuner, de onderwijscoördinator en/of de trajectbegeleiders. 4
Beleidsteam Het beleidsteam is onder de huidige samenstelling één keer samengekomen in 2015, namelijk op 16 november 2015. Het centrale agendapunt was de opmaak van het nieuwe lokale actieplan 2016-2018. De beleidscoördinator is voorzitter van dit overlegorgaan. Het beleidsteam komt in principe twee keer per jaar samen en is verantwoordelijk voor de opmaak, de bijsturing en de evaluatie van het actieplan hulp en dienstverlening aan gedetineerden. De huidige samenstelling van het beleidsteam ziet er als volgt uit: beleidscoördinator hulp- en dienstverlening - overkoepelend organisatie-ondersteuner - overkoepelend teamverantwoordelijke JWW zorgcoördinator Forensisch team CGG De Pont sportfunctionaris/afgevaardigde De Rode Antraciet (DRA) onderwijscoördinator/afgevaardigde Vocvo inrichtingshoofd gevangenisdirectie Mechelen teamleider VDAB. Coördinatieteam (CORT) Het CORT is niet louter een overlegorgaan, maar een samenwerkingsverband tussen de verschillende actoren die dagelijks instaan voor het goede verloop van de organisatie van de hulp- en dienstverlening in de gevangenis van Mechelen. Het coördinatieteam legt de focus voornamelijk op de praktische organisatie van het hulp- en dienstverleningsaanbod. In Mechelen heeft dit team een nieuwe naam gekregen: Objektif. Er werd een logowedstrijd uitgeschreven in de gevangenis waaraan een prijs verbonden was. Objektif vergadert maandelijks. Enkele behandelde agendapunten Feedback bibliotheekactiviteiten Onderwijs Ingebruikname prikborden op de vleugels Naam en profilering Objektif Infokanaal Sidissuite/GOS/registratie in Excel Zomerbarbecue Herinvulling nulnummer Onderzoek participatie en participatietrouw door zomerstagiairs Populatieschets en swot-analyse in functie van het nieuwe actieplan Actieplan 2016-2018: stappenplan, doelstellingen, omgevingsanalyse Samenstelling Objektif Beleidscoördinator Vlaamse overheid Organisatie-ondersteuner Sportfunctionaris DRA Cultuurfunctionaris DRA 2 trajectbegeleiders JWW 2 hulpverleners CGG De Pont Bibliotheekmedewerker Stad Mechelen Onderwijscoördinator Vocvo 5
De hulp- en dienstverlening Actieplan Het Actieplan 2014-2015 werd tussentijds geëvalueerd en verder uitgevoerd. In 2015 werd er een nieuw Strategisch Plan Hulp- en Dienstverlening aan Gedetineerden ontwikkeld waar er enkele prioritaire doelstellingen en acties naar voren werden geschoven. Naar aanleiding van dit Strategisch Plan moest er een nieuw lokaal actieplan opgemaakt worden voor de periode 2016-2018. Aangezien er pas in september 2015 een nieuwe beleidscoördinator van start is gegaan, was het te doorlopen proces kort. Na een peiling naar de verwachtingen van de verschillende partners werd er gekozen voor een praktisch en realistisch plan, waar toch de nodige uitdagingen in terug te vinden zijn. Er werd in september nagenoeg onmiddellijk een stappenplan uitgeschreven dat nauwgezet gevolgd werd om de vooropgestelde timing te kunnen halen. Eind 2015 was het nieuwe actieplan een feit. Het aanbod in 2015 Hieronder vindt u een schema van alle hulp- en dienstverleningsactiviteiten die in 2015 georganiseerd werden. Bij het bepalen van het aanbod probeerden we steeds zoveel mogelijk tegemoet te komen aan de noden en behoeften van de gedetineerden. Aangezien het merendeel van de gedetineerden een beklaagdenstatuut heeft, opteerden we in het algemeen voor kortdurende activiteiten zodat de kans groot is dat vormingen en opleidingen kunnen afgerond worden vooraleer iemand weer in vrijheid gesteld wordt. Verder werd er tijdens het gedetineerdenoverleg regelmatig gepeild naar de behoeften van gedetineerden. Samenwerkingspartners AA Beschermcomité BLOSO CAW Boom-Mechelen-Lier CBE Open School CGG De Pont CKG CVO Crescendo CVT TSM De Rode Antraciet Hattrick vzw Jeugdhuis ROJM Stadsbibliotheek Mechelen Suggnomè Tabora vzw Vocvo VDAB Vormingplus Mechelen 6
Culturele activiteiten Welzijn en gezondheid Onderwijs SummerBBQ Storytelling Beeldentheater U move 4 Peace Bibliotheek Kaartavonden Papa s lezen voor Komen lezen Slam poetry Gedichten schrijven Filmvoorstellingen: o.a. Niet zijn thuis - Pita Saïd Zonsverduistering op 20/03/2015 Fitness Voetbaltraining Conditietraining Sport Trajectbegeleiding JWW Groepsonthaal JWW Individuele begeleiding CGG Individuele gesprekken CAP Beschermcomité: kinderbezoek, individuele begeleidingsgesprekken Gespreksgroep AA Vorming: Geslaagde terugkeer naar de samenleving Cursus Relaties Herstelgerichte activiteiten Herstelgerichte films met nabespreking Cursus Slachtoffer in Beeld Moedergroep CKG Rondom Prison Suggnomè: slachtofferdaderbemiddeling/ herstelfonds Basiscursus schilderen EHBO Basiscursus Elektriciteit Basismodule ICT ICT Photoshop Engels Frans Nederlands op de gevangenisvloer Leercentrum Thomas More: Engels + Frans Open Leercentrum: Nederlands spreken Open Leercentrum: e-learning Open Leercentrum: rijbewijs en VCA Open Leercentrum: NT2 Bedrijfsbeheer Begeleiding examencommissie Beschermcomité: Nederlandse opvangklas, Frans op maat Tewerkstelling Individueel aanbod detentieconsulent 7
Enkele activiteiten onder de loep Onderwijs Het onderwijslandschap in de gevangenissen heeft een grote organisatorische verandering ondergaan. Op 31 december 2014 werden de Consortia voor het Volwassenonderwijs opgeheven en het onderwijs aan gedetineerden werd in mei 2015 ondergebracht bij het Vlaams Ondersteuningscentrum voor Volwassenenonderwijs (Vocvo). Door de herverdeling van de toegekende middelen en het verdwijnen van de extra middelen werd het dienstverband van de onderwijscoördinator beperkt van 70% naar 50%. Het werd met andere woorden een jaar met veel onzekerheden binnen het domein onderwijs. Net zoals in de voorgaande jaren realiseerden we in 2015 toch een aanzienlijk onderwijsaanbod. Op het programma stonden in groepsaanbod: 5 modules Nederlands op de gevangenisvloer 3 modules ICT 2 modules basis elektriciteit met geïntegreerde coaching de volledige opleiding bedrijfsbeheer 1 basismodule Frans 1 module EHBO met geïntegreerde coaching 1 module basis schilderen met geïntegreerde coaching. Het groepsaanbod werd aangeboden door het centrum volwassenenonderwijs Crescendo, het centrum voor volwassenenonderwijs TSM en het centrum voor basiseducatie Open School. In het open leercentrum konden gedetineerden doorlopend aan de slag met: VCA, veiligheid op het werk. We organiseerden in het najaar een examen. theorie van het rijbewijs studeren van digitaal aangeboden cursussen van de VDAB Nederlands voor anderstaligen. Het aanbod in open leercentrum werd begeleid door het Centrum voor Basiseducatie Open School. Het onderwijsaanbod is volledig kunnen doorgaan. In 2015 startten 184 gedetineerden met een cursus in het groepsaanbod. 202 cursisten of 79,8% startten daadwerkelijk met de cursus. 83 cursisten in het groepsaanbod behaalden een (deel)certificaat wat neerkomt op 45%. Naast dit formele aanbod organiseerden we voor een aantal gedetineerden een aanbod op maat (NT2, Frans, Engels) waarvoor we een beroep konden doen op vrijwilligers. Studenten van de Thomas More lerarenopleiding geven Franse en Engelse les aan geïnteresseerde gedetineerden. Op vzw Athena deden we een beroep voor de ondersteuning van vijf cursisten examencommissie. In 2015 zijn we een samenwerking met een derde aanbodverstrekker aangegaan. Het CVO Technische Scholen Mechelen (TSM) heeft in het najaar succesvol een eerste aanbod EHBO verzorgd. We hopen dat dit een start mag zijn van een duurzame samenwerking. 8
Welzijn en gezondheid In 2015 waren er 226 cliënten actief bij Justitieel Welzijnswerk (JWW) van het CAW Boom-Mechelen-Lier. Daarvan werden 176 cliënten onthaald in de gevangenis, waarvan 169 gedetineerden daadwerkelijk in trajectbegeleiding zijn gestapt. Tevens werden er 50 cliënten buiten de detentiecontext actief opgevolgd. Hieronder verstaan we de directe sociale omgeving van gedetineerden of ex-gedetineerden die in nazorg begeleid werden. Van het totaal aantal actieve cliënten in 2015 liepen er al 43 begeleidingen sinds 2014. 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 Bereik gedetineerden 210 187 152 142 151 151 176 Bereik buitencliënten (DSO en ex-gedetineerden) 37 38 35 24 16 13 50 Totaal aantal cliënten 247 225 187 166 167 164 226 Net zoals voorgaande jaren werd er in 2015 op regelmatige basis een groepsonthaal voorzien waarbij alle nieuwe Nederlandssprekende gedetineerden uitgenodigd werden. Tijdens dat onthaalmoment werden ze geïnformeerd over de werking van JWW en het totale aanbod van de Vlaamse partners in de gevangenis. Ook de anderstaligen kunnen uiteraard bij JWW terecht. Indien nodig wordt er met telefonische tolken gewerkt. Het totaal aantal gedetineerden dat onthaald werd in de gevangenis gaat al verschillende jaren in stijgende lijn. Dezelfde trend kunnen we vaststellen bij de buitencliënten. Dit vloeit waarschijnlijk voort uit de vernieuwde werking van JWW die in 2015 in fasen geïmplementeerd werd. Zo wordt er sinds juli 2015 wekelijks een permanentiemoment in de gevangenis voorzien voor de directe sociale omgeving. Hier wordt de werking van JWW voorgesteld en kunnen mensen meteen vragen stellen aan de trajectbegeleiders (TB s). Tot slot wordt er aan de gedetineerden tijdens het eerste gesprek gevraagd of de TB s hen mogen contacteren wanneer zij de gevangenis hebben verlaten. Op die manier kunnen zij de ex-gedetineerden de nodige nazorg aanbieden en wordt de vinger aan de pols gehouden wanneer gedetineerden vrij gelaten worden. Al deze veranderingen maken dat het aantal cliënten in 2015 gestegen is en dat er naarstig verder gewerkt wordt om de overgang van binnen naar buiten beter te faciliteren. Tot slot werden er in 2015 nog een aantal nieuwe aspecten van de vernieuwde werking verder geïmplementeerd. Zo zal de onthaalprocedure een volledige make-over krijgen. De impact van die aanpassingen zal opgenomen worden in het jaarverslag van 2016. 9
Zoals eerder gezegd, verblijft er in de gevangenis van Mechelen vooral een populatie met beklaagden en veroordeelden. Slechts sporadisch huist er een geïnterneerde, waardoor deze gevangenis niet kan rekenen op een zorgteam. Uiteraard wil dit niet zeggen dat er geen zorgaanbod moet voorzien worden voor gedetineerden met gezondheidsproblemen van psychische aard. In Mechelen voorziet het CGG De Pont dit aanbod binnen de gevangenismuren. De focus wordt gelegd op individuele hulpverlening, geconcentreerd rond de thema s intra-familiaal geweld, agressieproblematiek en seksuele feiten. Maar ook bij andere klachten, zoals depressie, verslaving en angststoornissen, kan er een begeleiding worden opgestart. In 2015 waren er 41 nieuwe aanmeldingen. Alle personen werden uitgenodigd voor een intakegesprek. Twee gedetineerden waren echter reeds vrij alvorens dit eerste gesprek kon plaatsvinden. Rekening houdend met de 13 lopende dossiers van 2014, werden in 2015 in totaal 54 gedetineerden individueel opgevolgd door medewerkers van CGG De Pont. Deze cijfers zijn gelijklopend met die van vorig jaar. Tewerkstelling Tweewekelijks komt er een detentieconsulente van de VDAB naar de gevangenis van Mechelen. In 2014 werd de continuïteit verzekerd doordat er een vaste back up langskwam op de andere weken. Die werknemer is ondertussen met pensioen en werd tot op heden niet vervangen. We proberen daar in 2016 opnieuw verandering in te brengen. Tijdens de tweewekelijkse zitdag kunnen gedetineerden bij detentieconsulent terecht voor allerhande vragen rond tewerkstelling, opleidingen, sollicitaties, enz. In 2015 voerde de detentieconsulente 216 gesprekken met gedetineerden. Cultuur Net zoals vorig jaar werd er in 2015 een zomerbarbecue op de wandeling georganiseerd. In plaats van een optreden werd er deze keer geopteerd voor een DJ die plaatjes kwam draaien. Dit event wordt zowel door de gedetineerden als door het personeel erg gewaardeerd en zit ondertussen dan ook in het structureel aanbod verweven. Het zou ons te ver leiden om elk cultureel evenement uitvoerig te bespreken. We lichten er hieronder alvast ééntje uit. Affiche SummerBBQ 10
Spelen en improviseren rond frustraties en conflicten De Rode Antraciet ging hiervoor een samenwerking aan met UM4P (= You Move For Peace) omwille van hun deskundigheid om met de theatertechnieken van expert? Augusto Boal aan de slag te gaan. Voorafgaandelijk aan de start van de cursus werd er een workshop georganiseerd voor de zogenaamde toeleiders: mensen van JWW, PSD en de beleidscoördinator. Op die manier konden zij aan den lijve de methodiek ervaren en bijgevolg gerichter gedetineerden warm maken voor dit aanbod. Eind september gingen twee begeleiders van UM4P, Hanne en Olivier, aan de slag met een groep van een achttal gedetineerden, waarvan er gemiddeld 5 aanwezig waren. Wegens de aard van de gevangenis (arresthuis) opteerden we voor twee sessies per week gedurende een maand. In de eerste sessies werd ingezet op kennismaking, vertrouwen en spelplezier. Hanne en Olivier maakten de deelnemers vertrouwd met beeldentheater en improvisatie. Geleidelijk aan kwam er ruimte voor persoonlijke verhalen en gingen de begeleiders in op conflictsituaties binnen en buiten de gevangenismuren, bijvoorbeeld Wat met de opvoeding van je kinderen als je opgesloten bent?. Na een inwerkperiode riepen de begeleiders en de deelnemers Nic in het leven: een fictief personage met elementen van elk lid van de groep. Herkenbaar, maar door het fictieve karakter was er ook voldoende afstand. Nic had een roofmoord gepleegd in een nachtwinkel. De begeleiders en de deelnemers gingen na wat hij voelde toen hij het misdrijf pleegde en wat de gevolgen waren voor hemzelf, voor de slachtoffers en de omgeving. Een masterstudente van de Universiteit van Gent observeerde een aantal workshops in het kader van haar masterproef voor de opleiding Theaterwetenschappen. Dit gaf de gelegenheid om een uitgebreid verslag te maken en om aanbevelingen te schrijven in functie van het beleid. Workshop UM4P 11
Herstel Ook in 2015 werd er opnieuw een editie van Rondom Prison georganiseerd. Tijdens enkele bijeenkomsten konden burgers kennis maken met het gevangenisleven, de gedetineerden en het gevangenispersoneel. We proberen daarmee de afstand tussen maatschappij en gedetineerden te verkleinen. Er werd gestart met een historische wandeling door de stad Mechelen. Daarna volgde een rondleiding in de gevangenis. Tijdens een volgende bijeenkomst kon men in gesprek gaan met een gedetineerde en met personeel. Die contacten werden begeleid door een vormingswerker. Nadien werd er nog een terugkeermoment voorzien. Daarnaast proberen we in Mechelen altijd enkele herstelgerichte films te programmeren. Er komen op dat moment burgers mee de film bekijken om nadien samen met de gedetineerden een nabespreking te houden. FILM MET NABESPREKING EVERYDAY 28/10/2015 18u - 20.15u Karen en haar 4 kinderen leven gescheiden van hun vader Ian. Hij zit in de gevangenis, dus aan haar de taak om hun kinderen zelfstandig groot te brengen. Over een periode van 5 jaar wordt er via de herhalingen en het ritme van elke dag onderzocht hoe een gezien een lange periode gescheiden van elkaar kan overleven. Wat voor impact hebben de veranderingen die ze meemaken terwijl ze opgroeien en ouder worden? Kunnen ze ooit weer het gezin worden dat ze waren of moeten ze die hoop laten varen? We bekijken de film samen met 10 buitenstaanders en bespreken de film daarna in kleine groepjes. INSCHRIJVEN OF MEER INFO VIA EEN RAPPORTBRIEFJE AAN OBJEKTIF TEN LAATSTE OP 26 OKTOBER 2015. Bibliotheek De gevangenisbibliotheek (GBIB) is open op dinsdag-, donderdag- en zondagvoormiddag. De openingstijden werden zo ingepland dat ook de werkers wekelijks de GBIB kunnen bezoeken. Gedetineerden met beperkte vrijheid of een fysieke handicap worden door de bibliotheekmedewerker op cel bezocht. Elke gedetineerde ondertekent het bibliotheekreglement. Wie boeken wil uitlenen van de Stedelijke bibliotheek kan daarvoor een beroep doen op een vrijwilliger. In 2015 hebben 438 gedetineerden de GBIB bezocht. Per openingsmoment van drie uren kwamen er gemiddeld 25 bezoekers. Sinds vorig jaar heeft de GBIB via een internetverbinding het gebruiksrecht op het Brocade-leensysteem. Dit heeft als gevolg dat informatie over ontleners en leentransacties beter geanalyseerd kan worden. Op basis van die statistieken kunnen de aankopen efficiënter gebeuren. Brocade heeft 53.908 leentransacties geregistreerd en 3478 bezoeken. Naast de algemene bibliotheekwerking organiseerde de bibliotheekmedewerker nog enkele activiteiten die kunnen gerelateerd worden aan de GBIB: samen Lezen (met een vrijwilliger) gedichten schrijven (met Beschermcomité) kaartavonden (met Beschermcomité) filmavonden papa s lezen voor (met CKG en i.s.m. DRA): De gedetineerde ouder maakt in deze cursus een dvd met een zelf ingesproken voorleesverhaal voor zijn kinderen. Het kind kan samen met de andere ouder of familie naar de dvd kijken of het verhaal alleen voor zichzelf houden. 12
Sport De nieuwe wandeling Na lang uitstel werd in 2015 de nieuwe wandeling verwezenlijkt. Er werd overleg gepleegd met de sportfunctionaris om te bekijken welke sportfaciliteiten er zeker aanwezig moesten zijn. Mechelse Hattrick vzw Hattrick is de overkoepelende organisatie van de voetbalclubs KV Mechelen en Racing Mechelen. Ze willen daarmee hun sociaal engagement benadrukken en hun steentje bijdragen aan de maatschappij. Het voorzien van voetbalmomenten in de gevangenis behoort al sinds 2009 tot een van hun projecten. In 2015 werd er gedurende vier maanden twee keer per week voetbaltraining gegeven door vrijwilligers. Het seizoen begon dit jaar wat later door de werken aan de nieuwe wandeling. De trainingen hebben altijd veel succes. Regionaal Open Jeugdcentrum Mechelen (ROJM) ROJM, het plaatselijke jeugdhuis, startte in 2015 met een wekelijkse les conditietraining. Die gaat door in de theaterzaal. De opstart van deze nieuwe sportactiviteit verliep bij aanvang nogal woelig en was onderhevig aan een aantal kinderziektes. De eerste lesgever haakte bovendien af na een aantal weken waardoor de training een periode niet kon doorgaan. Maar er werd samen met ROJM een nieuwe lesgever gevonden waardoor we op dit moment kunnen spreken van continuïteit in dit aanbod. De nodige afspraken werden vastgelegd en we hopen met ROJM een nieuwe vaste partner te mogen verwelkomen. Lokaal overleg In samenwerking met de sportdienst van de stad Mechelen werden er verschillende potentiële sportclubs uit Mechelen aangeschreven om een sportaanbod uit te werken voor de gevangenis van Mechelen. Enkele van die clubs toonden alvast sterke interesse. Omwille van een chronisch personeelstekort en de daarbij gepaard gaande sociale onrust in de gevangenis, konden we in 2015 niet overgaan tot de implementatie van deze clubs in de gevangenis. Er was immers geen draagvlak aanwezig om nieuwe activiteiten op te starten. Vanuit Bloso hadden we bovendien 40 uur toegekend gekregen zodat zij de lesgevers van deze sportactiviteiten konden betalen. Het is een uitdaging voor ons om deze in 2016 wel te kunnen verzilveren. Fitness Sinds augustus 2015 vindt er geen fitness meer plaats in de gevangenis van Mechelen. Ook hier liggen structurele personeelstekorten en de daarmee gepaard gaande sociale onrust aan de basis. Het zal de nodige creativiteit en overleg vragen om de fitness terug te kunnen introduceren in 2016. 13
14
Vooruitblik op 2016 In 2016 gaan we alvast aan de slag met de uitvoering van het nieuwe lokaal actieplan. Het is de bedoeling dat dit actieplan als leidraad fungeert voor de organisatie en verdere uitbouw van de hulp- en dienstverlening. De focus ligt op de continuïteit van het bestaande aanbod en het verder uitbouwen van de samenwerking met de verschillende partners. Er zijn uiteraard ook een aantal evoluties waarmee we in de nabije toekomst rekening moeten houden. Het rationaliseringsproces ( project Anders Werken ) dat in de gevangenissen lopende is en waarbij toch aanzienlijke besparingen moeten gerealiseerd worden, is daar één van. Dit besparingsproces kan een invloed hebben op de organisatie van de hulp- en dienstverlening, zowel op kwantitatief als kwalitatief niveau. De focus ligt hier op overleg en communicatie met de actoren van justitie. Ook het relatief nieuwe fenomeen van radicalisering en de beleidsbeslissingen die daarover nog genomen zullen worden, kunnen verwachtingen scheppen naar de hulp- en dienstverlening toe. Op sportvlak vinden we het belangrijk om opnieuw een draagvlak te creëren voor meer sport, waaronder ook voor het fitnessaanbod. Het is de bedoeling dit aanbod te professionaliseren door er een lesgever van ROJM aan toe te voegen. Conditietraining zou een continu aanbod worden dat wordt aangevuld met de Hattrick voetbaltrainingen van april tot oktober. De overige maanden willen we aanvullen met het aanbod van de lokale sportclubs. Er wordt in 2016 een opleiding professionele schoonmaak georganiseerd samen met het opleidingscentrum van de VDAB en justitie. Het opzet van deze opleiding is om de fatiks die al aan het werk zijn, de juiste technieken aan te leren. Zo kan de link met professionele schoonmaak gelegd worden. De opleiding duurt slechts 10 dagen en is dus perfect geschikt voor de beklaagdenpopulatie in deze gevangenis. Dit zijn uiteraard slechts enkele focuspunten voor 2016. Er komen ongetwijfeld nog veel meer uitdagingen op ons af die het komende jaar alleen boeiender zullen maken! 15
Lay-out: afdeling Algemeen Coördinerende Diensten Centrale redactie: team Objektif Foto s: Kurt Blommé Verantwoordelijke uitgever: Marijke Enghien, afdeling Welzijn en Samenleving, Koning Albert II-laan 35 bus 30, 1030 Brussel