Alles wat u moet weten om uw oude elektro-apparaten te recycleren.
U SORTEERT UW OUD PAPIER, GLAS EN PMD? PRIMA! MAAR WAT MET UW ELEKTRO-AFVAL? Deze brochure vertelt u hoe eenvoudig het is om uw elektro-afval op een correcte manier te laten recycleren. Maar over welke elektro-apparaten gaat het? Zeg maar alles waar een snoer of een stekker aan zit, of wat op batterijen werkt. Een gsm, haardroger, stofzuiger, wasmachine, koelkast... maar ook tv s, laptops, rookmelders, lichtarmaturen en zelfs sommige lampen zijn elektro-apparaten. Afgedankte elektro-apparaten zijn afvalstoffen die beter niet op zolder, in de kelder of in de garage blijven staan. En vooral: ze mogen niet in ons milieu terechtkomen. Daarom ziet u op toestellen vaak het symbool van de doorkruiste afvalbak. Breng deze afgedankte elektro-apparaten dus naar het containerpark, de winkelier of De Kringwinkel. Zo recycleert u mee voor een mooiere wereld. De vzw Recupel kan u hierbij helpen en heeft een systeem op punt gezet om de inzameling van afgedankte elektro-apparaten in goede banen te leiden. Recupel werkt hiervoor nauw samen met containerparken, kringwinkels en handelaars en garandeert u dat het hergebruik en de inzameling, ontmanteling en verwerking van uw toestellen op een milieuvriendelijke manier en volgens de regels van de afvalstoffenwetgeving verlopen. 2 3
DE ORGANISATIE RECUPEL Recupel staat sinds 2001 in voor de inzameling en de verwerking van afgedankte elektro-apparaten in heel België. Recupel werkt samen met vergunde verwerkingsbedrijven die werden geselecteerd op basis van hun ervaring met de ecologische verwerking van afgedankte apparaten, hun efficiëntie en hun kostprijs. De inzameling gebeurt in nauwe samenwerking met de handelaars en met de gemeenten en intercommunales. Op de containerparken staan speciale recipiënten voor afgedankte elektro-apparaten ter beschikking van het publiek. VISIE Recupel streeft naar een betere leefwereld door optimale recuperatie van materialen uit afgedankte elektroapparaten. MISSIE Recupel zorgt ervoor dat elektro-afval op een duurzame en kostenefficiënte wijze ingezameld en verwerkt wordt. WAARDEN Professionalisme Innovatie Transparantie Efficiëntie Milieubewustzijn Respect WAT IS DE RECUPEL-BIJDRAGE? De Recupel-bijdrage is het bedrag dat u betaalt bij de aanschaf van een nieuw elektro-apparaat. Met de inkomsten van deze bijdragen coördineert en organiseert Recupel de inzameling, sortering, verwerking en recyclage van afgedankte elektroapparaten in België. Alle apparaten waarop een Recupel-bijdrage wordt aangerekend, staan vermeld in de apparatenlijst op www.recupel.be/apparatenlijst en zijn ingedeeld in 10 categorieën. Binnen deze categorieën is er een opsplitsing huishoudelijk en professioneel. U vindt de lijst met de 10 categorieën en sub-categorieën op pagina s 12 t.e.m. 15 van deze brochure. Voor de huishoudelijke apparaten geldt een allesinbegrepen -bijdrage. U betaalt deze bij aankoop van een nieuw toestel. Deze bijdrage dekt zowel de kosten voor de inzameling en verwerking van de apparaten als voor de werking en communicatie van Recupel (verslaggeving, controles van de bedrijven ). Voor meer informatie zie ook www.recupel.be/apparatenlijst Ter info Voor alle professionele elektro-apparaten geldt een administratieve bijdrage bij het op de markt brengen door de producent of invoerder. Deze bijdrage dekt de kosten voor de administratie en verslaggeving van Recupel, maar niet voor de inzameling en verwerking. Alle info op www.recupel.be/recupel-bijdrage 4 5
WAARHEEN MET UW ELEKTRO-AFVAL? DE INGEZAMELDE APPARATEN WORDEN GESORTEERD IN ZES FRACTIES Afhankelijk van de staat van het apparaat zijn er verschillende oplossingen mogelijk. HET APPARAAT IS NOG BRUIKBAAR Als het apparaat nog behoorlijk functioneert, waarom het niet wegschenken aan iemand die het nog kan gebruiken: een kennis, een vereniging, een school of een jeugdbeweging? Of geef herbruikbare toestellen nog een tweede leven via een Kringwinkel. Na een opknapbeurt wordt het apparaat verkocht aan een verminderde prijs. De meeste Kringwinkels voorzien een ophaaldienst voor grote toestellen zoals koelkasten of diepvriezers. 1. KOEL- EN VRIESAPPARATEN Die freon- (CFK s) en andere schadelijke gassen/oliën kunnen bevatten. 2. ANDERE GROTE HUISHOUDELIJKE APPARATEN Bijvoorbeeld wasmachine, vaatwasser, droogkast, kookfornuis 5. GASONTLADINGSLAMPEN Zogenaamde fluorescentiebuis- en spaarlampen in kleine hoeveelheden. Meer info over de kringwinkels? Surf voor Vlaanderen naar: www.dekringwinkel.be of www.komosie.be - info@komosie.be. Of naar het Ressources netwerk in Wallonië en in Brussel: www.res-sources.be - info@res-sources.be 3. TV- EN COMPUTERSCHERMEN Enkel beeldbuishoudende toestellen. Platte schermen horen thuis in de fractie OVE (=overige). HET APPARAAT IS NIET MEER BRUIKBAAR Het containerpark - maak het uzelf makkelijk en geef de toestellen af in het containerpark in uw buurt. In en rond het Recupel-huisje zijn boxpalletten, vaten en containers beschikbaar om de elektro-apparaten op te vangen. Uw parkwachter weet precies waar alles thuishoort. Contacteer uw gemeente of intercommunale om het adres en de openingsuren van het dichtstbijzijnde containerpark te kennen. 4. OVE = OVERIGE APPARATEN Bijvoorbeeld gsm, strijkijzer, video, verlichtingsapparaat, platte schermen... 6. AUTONOME ROOKMELDERS* Op het containerpark, met een maximum van 2 stuks, in het zwarte metalen vat Rookmelders, terug te vinden bij het Klein Gevaarlijk Afval. Afgifte bij detailhandel - de wetgeving bepaalt dat elke winkel die een elektr(on)isch apparaat op de Belgische markt brengt ook de inzameling en de verwerking van de afgedankte toestellen op zich neemt. Dit noemt men de aanvaardingsplicht. Geef dus gerust uw afgedankt apparaat af in de winkel waar u een gelijkaardig nieuw toestel koopt. De winkelier is in dat geval verplicht om de afgedankte apparaten te aanvaarden die klanten terugbrengen. Wilt u bijvoorbeeld een oude diepvriezer inleveren bij de aankoop van een nieuwe? Dat kan. Het merk en de plaats van aankoop spelen geen rol. Zelfs bij thuislevering van nieuwe toestellen is de winkelier verplicht uw oude apparaten gratis mee te nemen. * Autonoom betekent dat de rookmelder zelfstandig werkt zonder aangesloten te zijn op een netwerk, centrale of meldkamer. Niet-autonome rookmelders worden beschouwd als professionele apparaten. www.recupel.be/rookmelders 6 7
HOE GEBEURT DE VERWERKING? Gespecialiseerde en vergunde verwerkingsbedrijven depollueren (= verwijderen van schadelijke stoffen), ontmantelen (=scheiden van bepaalde niet-schadelijke stoffen) en verwerken de ingezamelde apparaten op een ecologische manier. Met de herwonnen materialen (ferrometalen, non-ferrometalen, kunststof, glas en zeldzame grondstoffen) maakt de industrie nieuwe producten. SORTERING Op basis van de ontmanteling en de verwerking die de toestellen moeten ondergaan, worden ze ingedeeld in één van de zes fracties zoals in detail vermeld op voorgaande pagina. VERWERKING De verwerking van het afgedankte apparaat gebeurt in twee fasen: eerst manueel en daarna mechanisch. De meest vervuilende onderdelen worden verwijderd tijdens de manuele ontmanteling. Onderdelen die schadelijke stoffen bevatten zoals asbest, kwik, condensatoren, batterijen... worden uit het toestel gehaald en op milieuvriendelijke wijze verwerkt in daartoe vergunde bedrijven. Bepaalde verontreinigende stoffen worden gerecupereerd om opnieuw gebruikt te worden (oliën, inktpatronen...). Andere worden vernietigd door verbranding. Eens de schadelijke componenten verwijderd, worden de overblijvende onderdelen mechanisch verbrijzeld. Met specifieke procédés worden materialen zoals ferro- en non-ferrometalen, glas en verschillende soorten kunststoffen van elkaar gescheiden. Al deze materialen worden maximaal gerecupereerd. Koelkasten en diepvriezers Oude koelkasten en diepvriezers vragen om extra aandacht omdat ze freongas (CFK s) kunnen bevatten. Dit gas zit in het koelcircuit en in het isolatieschuim in de wanden. Olie en gas worden uit de compressor gehaald. Vervolgens wordt het koelgas gescheiden van de olie. Op die manier kan het CFK-gas dat vrijkomt, opgevangen worden. Andere grote huishoudelijke apparaten Ondanks het feit dat deze stroom minder schadelijke componenten bevat dan de andere stromen, worden de apparaten toch met de nodige behoedzaamheid behandeld. Elk apparaat wordt ten volle gecontroleerd op de aanwezigheid van schadelijke componenten en indien ze voorkomen worden ze uiteraard verwijderd. Televisie- en computerschermen Beeldbuishoudende televisie- en computerschermen ondergaan een aparte behandeling, omdat ze zware metalen bevatten. We vinden er lood- en bariumglas in terug en in de beeldbuis zit een lichtgevend metaalpoeder. Schermen worden manueel gedemonteerd. De houten of plastic structuur wordt ontmanteld, het elektronische gedeelte wordt verwijderd en de beeldbuis wordt er zorgvuldig uitgehaald. Na de ontmanteling wordt het glas ontdaan van zijn lichtgevend poeder. De glassoorten worden gescheiden, gezuiverd, verbrijzeld en hergebruikt. Door het vervangen van de vervuilende beeldbuishoudende toestellen door hoogtechnologische en milieuvriendelijke alternatieven zoals LCD-, LED- en plasmaschermen kan het glas, afkomstig van de verwerking van oude beeldbuizen, niet meer ingezet worden voor de productie van de nieuwe schermen. Het glas van beeldbuizen kan dienen als vervanger voor het zand in kopersmelterijen. Ook andere alternatieve toepassingen worden momenteel onderzocht door de verwerkingsindustrie. Klein elektro en informatica-apparatuur De manuele ontmanteling van elektro- en informaticamateriaal gaat nog veel verder. Schadelijke componenten worden uiteraard verwijderd. Bepaalde onderdelen van deze toestellen, zoals moederborden, bevatten echter waardevolle materialen: goud, zilver, platina en palladium. Deze edelmetalen worden gesmolten en geraffineerd om opnieuw gebruikt te worden. Ze verliezen nooit hun kwaliteit en kunnen telkens opnieuw verwerkt worden. 8 9
Gasontladingslampen Gasontladingslampen bevatten een kleine, maar noodzakelijke hoeveelheid kwik en moeten daarom op een gespecialiseerde manier verwerkt worden. Afhankelijk van de kwaliteit en de vorm van de lampen worden ze verwerkt in de breek-zeefmachine of de end-cut installatie. Op die manier worden de lampen gescheiden in glas van verschillende kwaliteiten, verschillende types fluorescentiepoeder en metaal. Zowel het herbruikbare fluorescentiepoeder als het fijngemalen glas van de beste kwaliteit worden ingezet bij de productie van nieuwe lampen. Voor het glas van minder goede kwaliteit bestaan andere bestemmingen zoals glaswolindustrie, verbrandings- en smeltovens... Het metaal wordt gerecycleerd en het fluorescentiepoeder dat niet in aanmerking komt voor hergebruik wordt verder behandeld. Poeders die niet gerecycleerd kunnen worden, worden opgeslagen onder zoutcelcondities. Er wordt verder onderzoek verricht om dergelijke poeders alsnog te kunnen recycleren. DE APPARATENLIJST EN DE BIJDRAGEN De apparatenlijsten groeperen de elektro-apparaten waarop een Recupel-bijdrage wordt aangerekend en zijn ingedeeld in 10 hoofdcategorieën. Binnen deze categorieën is er een opsplitsing huishoudelijk en professioneel. huishoudelijk Voor de huishoudelijke apparaten geldt een alles-inbegrepen bijdrage. U betaalt deze bij aankoop van een nieuw toestel. Met de inkomsten van deze bijdragen coördineert en organiseert Recupel de inzameling, sortering, verwerking en recyclage van elektro-afval in België. professioneel Voor alle professionele elektro-apparaten geldt een administratieve bijdrage bij het op de markt brengen door de producent of invoerder. Deze bijdrage dekt de kosten voor de administratie en verslaggeving van Recupel, maar niet voor de inzameling en verwerking. De kosten voor het transport en de verwerking ervan worden berekend op het moment dat het afgedankte toestel ter verwerking wordt aangeboden. Rookmelders/warmtemelders Afgedankte autonome optische en ionische rookmelders en warmtemelders kunnen gratis gedeponeerd worden in het containerpark in de daarvoor speciaal voorziene zwarte metalen vaten met deksel. De ingezamelde rookmelders/warmtemelders worden verpakt in een ondoordringbare kunststof zak en worden afgevoerd naar een gespecialiseerd verwerkingsbedrijf waar een scheiding gebeurt tussen de optische en de ionische rookmelders/warmtemelders. Deze laatste worden vervolgens op een aangepaste, veilige manier verwerkt om te vermijden dat de kleine hoeveelheden radioactief afval die zich in de toestellen bevinden, andere afvalstromen zouden vervuilen. De radioactieve deeltjes worden afgevoerd naar de Nationale Instelling voor Radioactief Afval en Verrijkte Splijtstoffen (NIRAS). De apparatenlijst van de huishoudelijke toestellen is een limitatieve lijst, terwijl de apparatenlijst van de professionele toestellen een illustratieve lijst is. De Recupel-bijdragen vermeld op deze beknopte lijst zijn BTW inbegrepen. De gedetailleerde apparatenlijst kan u raadplegen op www.recupel.be/apparatenlijst. Daarop vindt u de Recupel-bijdragen inclusief en exclusief BTW. De op de website gepubliceerde apparatenlijsten gelden als enige referentiebron! 10 11
DE RECUPEL-BIJDRAGE OP ELEKTRO-APPARATEN Tarieven geldig vanaf 1 juli 2013, inclusief BTW. 3. IT- EN TELECOMMUNICATIEAPPARATUUR 03.01 Monitoren - huishoudelijk 0,5000 03.02 Overige IT- en telecommunicatieapparatuur - huishoudelijk 0,0500 03.50 ICT-apparaten - professioneel 0,3630 1. GROTE HUISHOUDELIJKE APPARATEN 01.01 Koel- en vriesapparaten (met compressor of absorptiesysteem) - huishoudelijk 10,0000 01.02 Groot en klein witgoed - huishoudelijk 1,0000 01.03 Ventilatie-, koel-, verwarmings- en waterbehandelingsapparaten - huishoudelijk 0,0500 01.50 Koel- en vriesapparaten - professioneel 0,5000 01.51 Groot witgoed - professioneel 0,5000 4. CONSUMENTENAPPARATUUR 04.01 TV s - huishoudelijk 1,0000 04.02 Overige audio-videoapparatuur - huishoudelijk 0,1000 04.50 Audio-videoapparaten - professioneel 0,3630 2. KLEINE HUISHOUDELIJKE APPARATEN 02.01 Kleine apparaten - huishoudelijk 0,0500 02.02 Schoonmaak- en textielbewerkingsapparaten - huishoudelijk 1,0000 02.50 Klein witgoed - professioneel 0,5000 5. VERLICHTINGSAPPARATUUR 05.01 Gasontladingslampen - huishoudelijk 0,2000 05.02 Armaturen voor gloei-, halogeen- en E14-27 spaar-/fluorescentielampen (laag- of netspanning) en LEDS - huishoudelijk 0,0100 05.03 LEDlampen - huishoudelijk 0,2000 05.50 Armaturen voor gasontladingslampen en armaturen voor spaar-/fluorescentielampen en LEDS - professioneel 0,0100 12 13
(uitgezonderd grote, niet-verplaatsbare industriële installaties) 6. ELEKTRISCH EN ELEKTRONISCH GEREEDSCHAP 06.01 Elektrische en elektronische (tuin)gereedschappen - huishoudelijk 0,3500 06.50 Elektrische en elektronische (tuin)gereedschappen - professioneel 4,0000 7. SPEELGOED, APPARATUUR VOOR SPORT EN ONTSPANNING 07.01 Speelgoed - huishoudelijk 0,1000 07.02 Apparatuur voor sport en ontspanning - huishoudelijk 0,4000 9. MEET- EN CONTROLE-INSTRUMENTEN 09.01 Kamer- en klokthermostaten - huishoudelijk 0,4000 09.02 Meet- en controle-instrumenten - huishoudelijk 0,0500 09.03 Meet- en controle-instrumenten (tuin)gereedschap - huishoudelijk 0,3500 09.04 Autonome optische rook-/warmtemelders - huishoudelijk 2,7000 09.05 Autonome ionische rook-/warmtemelders - huishoudelijk 30,0000 09.06 Autonome CO-detectoren - huishoudelijk 0,2500 09.50 Test- en meetapparatuur voor automotive - professioneel 4,0000 09.51 Laboratoriumapparatuur - professioneel 0,1210 09.52 Test- en meetapparatuur (andere dan bedoeld in 09.50) - professioneel 0,1210 09.53 Niet autonome rook-/warmtemelders - professioneel 0,1210 (met uitzondering van alle geïmplanteerde en geïnfecteerde producten) 8. MEDISCHE HULPMIDDELEN 08.01 Medische hulpmiddelen met medische CE-markering - huishoudelijk 0,4000 08.50 Medische hulpmiddelen met medische CE-markering - professioneel 0,1210 08.51 Bloedglucosemeters - professioneel 0,1210 10. AUTOMATEN 10.50 Automaten met koeling/verwarming en automaten voor voedingsmiddelen - professioneel 0,5000 10.51 Automaten zonder koeling/verwarming - professioneel 0,3630 De gedetailleerde apparatenlijsten met de bijdrage inclusief en exclusief BTW, kunnen geraadpleegd worden op www.recupel.be/apparatenlijst. 14 15
Met al uw vragen kunt u terecht op het gratis nummer 0800 40 387. U kunt ons eveneens contacteren via het contactformulier op recupel.be > Contacteer ons. Extra informatiebrochures zijn gratis online te bestellen op www.recupel.be/bestelbon. Recupel vzw A. Reyerslaan 80 1030 Brussel www.recupel.be V.U.: P. Sabbe - A. Reyerslaan 80-1030 Brussel - Gedrukt op gerecycleerd papier. 2013 FOLDER DISTR. NL