Bouwen. Oosten. In dit nummer: in het. Heracles Almelo, weinig punten, veel bouwactiviteiten. Hutten en Zonen Heeten krijgt hypermodern bedrijfspand



Vergelijkbare documenten
Vleesverwerker Hutten klaar voor een positieve toekomst

Kijk op bouwen. Woningbouw Utiliteit Weg- en waterbouw Onderhoud, renovatie en restauratie Verbouwingen Houthandel

De tijd dat de aannemer alleen stenen kon stapelen is voorbij

AUGUSTINUS IJzersterk fundament onder elk bouwproject

LARENSTEIN. Bilthovens Bouwbedrijf. Samen bouwen onder één dak. Verbouw. Onderhoud. Renovatie. Nieuwbouw. Badkamers. Keukens. Dakkapellen.

j o r r i t s m a b o u w. n l

De bouw Conceptueel bouwen. Klinkt ingewikkeld,

Rinaldostraat 12 Postbus AB Dieren Telefoon: Telefax:

Laten we maar meteen met de deur in huis vallen...

Bouw uw toekomst samen met BouwTeam Oost

Uw innovatiepartner met drive NIEUWBOUW RENOVATIE TRANSFORMATIE

EEN HUISKAMERSFEER IN HARTJE BINNENSTAD

Laten we maar meteen met de deur in huis vallen...

Steek Energie in je huis

Dé bus. Voor onze klanten. Die bus van jullie kom je echt overal tegen. Wij horen het steeds vaker. En eerlijk gezegd kunnen

Perfect geïsoleerd in alle openheid

Klantcase: De Willemswerf: Kneppelhout & Korthals Advocaten

Bedrijfshuisvesting en onderhoud Wij ondernemen het graag met u!

Wij timmeren aan de weg

totaaladvies en persoonlijke aandacht

COBRA KWARTIER. Amstelveen

Kaschra Bouwmanagement

METAGLAS. transparante oplossingen in glas en metaal. meer informatie. bel (0344) of kijk op metaglas bv Postbus 270

mycuby Multi-inzetbare prefab ruimtes

Geschakelde woning met een persoonlijke

BPZ SUPPORTPAKKET. Want goed onderhoud aan de draaiende delen is de sleutel tot functionaliteit van uw vastgoedproject op de lange termijn.

mycuby Multi-inzetbare prefab ruimtes

Alle ruimte voor de beste oplossing

Kwaliteit betekent tevreden klanten. Daar gaat het om

Uw keuken en interieur Alles naar wens, een ultieme beleving

Bouwbrief 5. Herontwikkeling locatie De Wissel

ManuPro. Vastgoedonderhoud in professionele handen.

Uitstekend isoleren, een prioriteit CP 130 & Hi-Finity

URSEM 3D MODULAIRE BADKAMERS. Optimale prijs compleet afgewerkt. Constante kwaliteit prototype en serieproductie. Korte bouwtijd risico beperking

Renovatie Transport logistiek industrie

Duurzaam is de toekomst. Kijk voor meer informatie op

Aannemersbedrijf RASENBERG TERHEIJDEN. Veelzijdig VAKKUNDIG

41 december MAT Afbouw Zaltbommel. Ale van der Veen van Gerko Afbouw op het project Wave. MATinfo 1

Werken in een andere sector of branche: iets voor u?

HOSPATILITY FC UTRECHT

Nieuwe kenmerkende woontoren in centrum Emmen Soepel lopend treintje Vaker een constructeur op de bouwplaats bij kenmerkende constructieve details

Vaillant & rendement. Technisch Project Advies

Oktober 2015 Renovatie Roma Theater Antwerpen

Vaillant aurostep zonneboiler Puur rendement

Jouw huis verdient een mooie badkamer.

FixPlan voor installaties

PROFESSIONEEL IN TOTALE DAKZORG

ZWEMBADEN. Zorgeloos waterplezier. vandorp.eu

Burdock, the standard in project management, recruitment & consultancy

Bouwbedrijf. Vestiging in het Gooi Zwarteweg GD Naarden Tel : Fax : info@koertse.com Website :

De kunst van. Projectleider Jeroen Moes (l) en uitvoerder Arjan Oude Middendorp op sportpark Boekelo.

HOSPITALITY FC UTRECHT

Van Swaay Aangenaam. Van ons mag u meer verwachten. De kracht van Van Swaay. Projectontwikkeling. Groot- & Utiliteitsbouw.

Jan de Laat OVERSTAG

2 ruime maisonnettes. patiowoning. startersappartement. Gasthove wonen.

Analyse en ontwerp Wallhouse

Ongekende keuzemogelijkheden en in één dag gemonteerd

8 MULTIFUNCTIONELE BEDRIJFSUNITS

Starterswoningen. variëren van een kleine woning van ca 6.5 bij 10.5 m tot een woning welke tevens geschikt is als seniorenwoning.

Oersterk in vochtwering, voeg- en kitwerk. Referentiesheet Bedrijfspand

TIEN WEKEN, VEERTIG WONINGEN, NUL OP DE METER

Acquisto 6/ :10 Pagina 1

Hans van Rooij VERSTAG

v o o r b e d r i j f e n p a r t i c u l i e r

DISTRIBUTIECENTRA SAMEN BOUWEN MET EEN STERKE, BETROUWBARE EN VOORAANSTAANDE PARTNER VOORTMAN STEEL CONSTRUCTION

nationale staalprijs 2012 BAG-A-BOX

Achter de schermen. Projectgroep en werkgroepen. Andere overleggen

Aan de Schrans in Leeuwarden is één van de meest opvallende orthodontiepraktijken. van Noord-Nederland gevestigd. Daarin werkt

Wil je vrijstaand wonen?

Enquête over onderhoud

inzending ARC15 Interieur Award Waal Vlaardingen

Nieuwbouw logistiek centrum te Venlo TRAVELLER. Casestudie

U kunt zich richten op uw kerntaken! Volledig op elkaar afgestemd en passend casco. Geen werkvoorbereiding, alleen controle op uitgangspunten

Voorwoord. ITN Hart voor techniek. Luchtbehandeling - IJburg College, Amsterdam 2

Wil je vrijstaand wonen?

Meer succes met je website

VDL Industrial Products

Henk Oostdam is fiscaal adviseur bij zijn eigen praktijk Tax Consult Network en is de vertrouwenspersoon van Tim Coronel en Peter Ouwehand

Zorg TOEKOMSTBESTENDIGE ZORGAPPARTEMENTEN IN WOONWIJK MEPPEL

Alleen de beste kwaliteit voor een eerlijke prijs 1

VLAKBAND. De Tesla van de installatiebranche FLEXIBEL, KWALITATIEF EN SNEL UW HULP BIJ GROTE (VER)BOUWPROJECTEN

KOOI. Bouwen met. Special! 40 pagina s vakwerk van Bouwen met Kooi. Kooi 65 jaar vakmanschap. Tevreden & ontzorgen Wij leveren turnkey vakwerk

Specialist. in planmatig onderhoud en vastgoedverbetering

Eindevaluatie. Riga. Begeleiders;Geert Daams en Remco Reijke

Samen bouwen aan. kinderopvang. Esbi Huis neemt u alle bouwzorg uit handen

Scholenbouw. Inhoud. Evenementen. Volg ons ook via social media. Voorwoord. Contact en informatie. Nummer 1 / 1 februari 2013

Meer aandacht geven is ook een vorm van verwennen

Een van de agenten komt naar hem toe. Nou, het is me het dagje wel, zegt hij. Nu zijn er toch rellen in de stad.

STADIONGEBIED HERACLES ALMELO SCOORT DYNAMISCH IN VERBINDINGEN, MERKEN, FACILITEITEN, DOELGROEPEN, MOGELIJKHEDEN, BELEVINGEN

EEN BEDRIJF KOPEN. Management Buy Out. Management Buy In. Strategische overname

Rabobank Graafschap-Midden

Flexibiliteit in totaaloplossingen

Manifest onze manier van werken

De ervaring van Brabant Alucast

Nieuwbouwplan De Koekoek

een veilig gevoel: dat wil toch iedereen?

Bouwen met Karelsen Soest BV, dat is topkwaliteit voor de juiste prijs! Bouwbedrijf. Karelsen Soest bv. Smitsweg CA SOEST T

Dé perfecte partner voor uw bouwplannen! Recreëer, werk en leer in een perfecte omgeving. Neem vandaag nog contact op voor meer informatie

Tuinbouwprojecten. Worldwide Dutch quality since 1940

Transcriptie:

Magazine voor bouwend Oost Nederland 22e 20e Jaargang no. 15 - februari oktober/november 2012 2014 Bouwen in het Oosten In dit nummer: Heracles Almelo, weinig punten, veel bouwactiviteiten Hutten en Zonen Heeten krijgt hypermodern bedrijfspand Beurs Bouw Compleet Hardenberg belooft weer succes te worden

Inhoudsopgave pag.3 Voorwoord: Zwarte Piet pag.5 pag.7 pag.9 pag.13 pag.14 pag.15 pag.16 pag.19 Vernieuwbouw Heracles Almelo Nico Jan Hoogma: Behoud eredivisieschap vergt structureel meer middelen Norbert Lienesch architectonisch cultuurbewaker Akor rondt eerste fase nieuwbouw Heracles succesvol af Loohuis-Meulenbeld hoofdinstallateur nieuwbouw Heracles Ben Lowik enthousiast over onderlinge samenwerking installateurs SW verzorgt schilderwerk Heracles BPZ: Het gaat om de oplossing op de bouwplaats Vlekkeloos verloop voor Timmerbedrijf Berendijk PAG 5 pag.21 Column Caspar Jansen: Is de rek er soms uit? pag.22 pag.25 pag.27 pag.29 pag.31 Nieuwbouw Hutten en Zonen Heeten Vleesverwerker Hutten Nieuwe Stijl klaar voor een positieve toekomst Architect Herman Bessels: Producent helpt kopen door transparantie en beleving Wensen opdrachtgever Hutten vertaald in verantwoordelijk concept Goed advies vooraf is beter dan achteraf problemen oplossen ADST: Prachtige stevige klus met mooi resultaat PAG 22 pag.33 Column Kienhuis Hoving: Samenwerking via een coöperatie: de oplossing? pag.34 pag.37 pag.38 pag.41 pag.49 pag.51 pag.53 pag.56 pag.59 pag.61 pag.63 pag.64 Bouw Compleet Hardenberg Organisatie, exposanten en bezoekers moeten elkaar versterken Soudal legt accent op duurzaam luchtdicht bouwen Beursplattegrond Deelnemerslijst Bouw Compleet Watervaste pastalijm voor grootformaat tegels De Hoop Pekso presenteert noviteiten Snel en gemakkelijk een oude vloer vervangen Nieuwe prefab PV- dakoplossing Hakron met veel noviteiten op de beurs Deelnemerslijst SGA Vakdagen Column Nobel Bouwcenter City Side Apartments biedt leegstaande kantoren nieuwe toekomst PAG 34 Bouwen in het Oosten Magazine voor bouwend Oost Nederland 22e Jaargang no. 5 oktober/november 2014 1

INSTALLATIEBEDRIJF SANITAIR-, WARMTE- DAK & GEVELTECHNIEK Creatieve vakmensen Keizer Enschede b.v. Chroomsteden 16 7547 TL Enschede Tel.: (053) 4317554 Fax: (053) 4319716 E-mail: info@keizerenschede.nl www.keizerenschede.nl

VOORWOORD Zwarte Piet De jaarlijkse poppenkast rond Prinsjesdag, het aanbieden van de Miljoenennota en de daaropvolgende algemene politieke beschouwingen is weer achter de rug. Voorspelbare oneliners en een wetsvoorstel voor het behoud van Zwarte Piet vormden de hoogtepunten, evenals het vraagstuk of we nu wel of niet een F16 moeten leveren voor de Coalition of the Willing. En dat was het wel. Alle zaken die gevoelig liggen tussen de regeringspartijen werden vakkundig gecamoufleerd door ons Minster President of door zijn vakministers op de lange b aan geschoven. Nog steeds geen duidelijkheid voor het bouwend en installerend bedrijfsleven, of het moet het tijdelijk handhaven van het zes procents btw regime zijn. Weliswaar een opsteker, maar daar staat het afschieten van het onbelaste schenkingsrecht van maximaal een ton als negatief punt tegenover. De echt moeilijke dossiers zoals de innovatie van het belastingstelsel, een heet Haags hangijzer, zal nog lang op zich laten wachten. Zeker omdat PvdA en VVD een geheel ander maatschappijbeeld hebben. Wat dat betreft hoeven we niet op korte termijn duidelijkheid te verwachten vanuit de residentie. Duidelijkheid waarop een behoorlijk deel van het consumentvertrouwen op gestoeld wordt. En dat geldt zeker voor de meer duurzame zaken zoals woningen, een belangrijke pijler van de bouwsector. Ondertussen blijkt de sector, al is het minimaal, toch enigszins op te veren. Veel bedrijven kunnen weer iets verder vooruitkijken dan pakweg een jaar geleden toen er van een broos herstel geen sprake was. Inmiddels lopen de toekomstverwachtingen nog zeer sterk uiteen. Architecten beginnen weer mensen aan te nemen, maar anderzijds zijn er nog steeds inkrimpingen en gedwongen overnames aan de orde. Ook voor het jaar 2015 zijn de meningen sterk wisselend. Bedrijven die beslissen om meer mensen aan te nemen, doen dat vrijwel allemaal op projectbasis of schakelen ZZP-ers in. Ik denk dat we daar maar met zijn allen aan moeten wennen. De fiscale druk die CAO- verplichtingen met zich meebrengen zijn in de nieuwe realiteit van geringe marges en scherpe prijzen niet meer op te brengen. Het landschap op dat gebied is onomkeerbaar veranderd. En daarover is nu juist met geen woord gerept in s Land s vergaderzaal. Daar voert Zwarte Piet nog immer de boventoon Inderdaad, een flexibele kracht die jaarlijks voor een project van vier weken wordt ingehuurd! Gerard van Leeuwen Redactie Agenda De Citadel 16 Okt. Bedrijfsbezoek 6 Nov. Face2Face Bijeenkomst, Wildavond 27 Nov. Bedrijfsbezoek Reinaerdt Deuren, Haaksbergen 18 Dec. Eindejaarsborrel Op de cover: Coverfoto: Heracles Almelo bouwt aan haar toekomst. Architect: Pr8 architecten Colofon Bouwen in het Oosten ISSN: 1385-7185 Uitgever: GF Uitgevers Postadres: Postbus 204, 8600 AE Sneek Bezoekadres: Graaf Adolfstraat 36d Tel.: (0515) 429 429 Fax: (0515) 429 422 Web: www.bouweninhetoosten.nl E-mail: redactie@bouweninhetoosten.nl Redactie: Gerard van Leeuwen, Joeri van Leeuwen, Henny de Mönnink (fotografie), Elan Producties, Wierden (fotografie) Elly Kroese (eindredactie) Tekstbijdrage: Jolanda Groothuis Accountmanagement: Frits Visser frits@bouweninhetoosten.nl Elzert Bonnema elzert@bcuitgevers.nl Vormgeving & opmaak: Nanno van Leeuwen Druk: Scholma Druk, Bedum Verspreiding: Sandd Neem voor meer informatie contact met ons op via: info@decitadelrijssen.nl Bouwen in het Oosten komt tot stand in samenwerking met De Citadel te Rijssen 3

Algemeen directeur Heracles Nico-Jan Hoogma Behoud eredivisieschap vraagt meer middelen In de strijd om lijfsbehoud in de eredivisie is er meer nodig dan alleen punten op de korte termijn. Om een plaats in het walhalla van het vaderlandse voetbal te bestendigen is investeren in een goede professionele accommodatie een must. In het Nederlandse voetbal heeft de nivellering toegeslagen. Mooi voor de supporters, maar beleidsbepalers weten dat bij een aantal tegenvallers zomaar degradatie kan dreigen. N.E.C. en Roda JC zijn daarvan de meest recente voorbeelden. Heracles Almelo wil een stabiele eredivisionist blijven en werkt aan zijn toekomst. Algemeen directeur Nico-Jan Hoogma licht het hoe en waarom van de bouwactiviteiten toe. Centraal in de beslissing om te bouwen is het behoud van het eredivisieschap. Dat vraagt om een structurele verhoging van de omzet. We hebben meer middelen nodig. Het verzorgingsgebied biedt de potentie daarvoor. We hebben gekozen voor een uitbreiding van de toeschouwerscapaciteit met zo n 4500 extra stoelen door middel van het bouwen van een tweede ring. Het aantal businessrooms breiden we eveneens uit, van de huidige negen naar twintig. Ook de businessclub ruimte wordt groter en zal gesitueerd worden over de volle lengte van de hoofdtribune. Leden kunnen straks rekenen op betere stoelen en meer toegankelijke vakken. Kortom: we willen de zakelijke dienstverlening naar een substantieel hoger kwaliteitsniveau brengen. Dat geldt overigens bepaald niet alleen voor de sponsoren. Ook de supporters kunnen betere stoelen tegemoet zien en een betere dienstverlening op onder andere catering- en sanitairgebied. In de vrije omloop tussen de twee ringen komen er meer verkooppunten en sanitaire voorzieningen. 5

Voor al uw kozijnen, ramen, deuren en machinale timmerwerken

Ook biedt het stadion straks meer commercieel verhuurbare meters, zowel voor derden als voor de horeca exploitant. Al deze aspecten moeten leiden tot een structurele vergroting van de omzet met circa veertig procent. Hierdoor kan op haar beurt het prestatieniveau meestijgen en kan de organisatie verder geprofessionaliseerd worden. Om een en ander op een juiste wijze binnen de financiële kaders te houden, is er gekozen een projectontwikkelaar in te schakelen, Urban Interest, die als de prijsgarant optreedt om de projectkosten voor Heracles te begrenzen. De ontwikkelaar heeft ook de belangen in de binnenstad beschermd tegen eventuele concurrentie vanuit het stadion. Planning De eerste fase van de (ver)nieuwbouw is intussen in een afrondend stadium. Hoe ziet de planning er verder uit? Nico-Jan Hoogma: De eerste fase hebben we bijna achter de rug. We hebben wat te kampen gehad met enkele tegenvallers, waaronder vooral het omleggen van de nutsvoorzieningen die meer voeten in de aarde had dan verwacht. Wat de tweede fase betreft: Stadion Heracles heeft de opdracht verstrekt aan de bouwer; de gemeente heeft de financiering goedgekeurd en hetzelfde geldt voor het bestemmingsplan. Er wordt nu gewerkt aan de formalisering van de omgevingsvergunning. Naar verwachting is alles medio 2015 gereed en kan de ingebruikname bij aanvang van de competitie 2015-2016 plaatsvinden. De directie en het bestuur hebben het volste vertrouwen in het commercieel perspectief op de lange termijn. De keuze voor (ver)nieuwbouw is gebaseerd op onze ambities en de haalbaarheid daarvan, binnen ons verzorgingsgebied van de stad Almelo en haar omstreken. Architectonische cultuurbewaker van Heracles Almelo Architect Norbert Lienesch Uit een voorselectie van drie bureaus werd door opdrachtgever Heracles Almelo het ontwerp van de gelegenheidscombinatie pr8 architecten uit Almelo en Widdershoven Architecten uit Kerkrade verkozen boven dat van twee gerenommeerde collegae. Architect Norbert Lienesch was betrokken bij de prilste planvorming toen een volledige nieuwbouw nog aan de orde was: Na al die jaren zien ze mij bij de club als bewaker van de uitwerking van de wensen die gedurende die periode op tafel zijn gekomen. Het winnende concept beantwoordde het meest aan een aantal belangrijke wensen van de club van voorzitter Jan Smit en directeur Nico Jan Hoogma. Lienesch: We hebben destijds een slimme doorsnee voor de tribune bedacht waardoor er een aantal essentiële criteria van de club konden worden vertaald in verantwoorde oplossingen. Zo werd er toen al rekening mee gehouden om een eventuele wens voor een nog verdere capaciteitsuitbreiding eenvoudig te kunnen realiseren. In het huidige concept van vernieuwbouw hebben we het idee van de doorsnede vastgehouden. Niet om in te kunnen spelen op een verdere uitbreiding van het stadion, na de tweede fase die volgend voorjaar op het programma staat, maar vooral omdat we de vorm zo gaaf vonden. Ook de samenvoeging van alle onderdelen van het voetbalbedrijf op de begane grond was een eis. om het stadion een prominentere entree te geven met meer allure dan de oude situatie. Het stadion krijgt nu echt smoel. Ik denk dat we daarin 7

zijn geslaagd. Als je nu voor het stadion staat zie je een centraal hoofdgebouw met rechts daarvan de bestaande supermarkt en links de kantoren en andere functies van de club. De hoofdentree is precies op de as van het veld, zodat je bij binnenkomst het veld kunt zien en een maximale beleving van de voetbalsfeer kunt ervaren. Aan de linkerzijde van de voorgevel bevindt zich een fanshop, waar supporters terecht kunnen voor shirts en fanartikelen, maar ook voor kaartjes en dergelijke. Bij het ontwerp van het stadion is sterk ingezet op het verhogen van het comfort van de toeschouwers. Dat vertaalt zich bijvoorbeeld in ruimere zitplaatsen, meer stadiontoegangen en ook in de service die aan de supporters kan worden geboden tijdens wedstrijden Er is in het ontwerp rekening mee gehouden dat straks op de gehele eerste ring een omloop ontstaat waar de supporters straks bij veel meer verkooppunten terecht kunnen voor hun natje en droogje. Daarnaast zijn er ook beduidend meer toiletten aanwezig. Het bekorten van wachttijden en daardoor een omzetverhoging bewerkstelligen is overigens ook een wens van de opdrachtgever. Je ziet dat steeds vaker in stadions. Zoals gezegd zijn alle bedrijfsonderdelen op de begane grond gesitueerd, die qua oppervlakte vergroot is door de nieuwe aanbouw. Aan de veldzijde zijn alle voetbaltechnische ruimten terug te vinden. Dat zijn de kleedkamers van Heracles, de bezoekende club, de kleedruimte voor de beloftes, arbitrage en ook de medische diensten van onder anderen de fysiotherapeuten zijn daar gehuisvest. Aan de voorzijde zijn dus de kantoren en in de brede middenstrook komen de persruimte en een centrale ontmoetingsruimte, de wasruimte en nog enkele andere ondersteunende diensten. Kortom: de functionaliteit staat centraal in de gemaakte keuzes. Tijdsdruk Het project wordt volgens Norbert Lienesch, naast een goede sfeer op de bouwplaats, gekenmerkt door een behoorlijke tijdsdruk: Dat heeft te maken met een aantal factoren. Bij de start hadden we al met een stagnatie te maken van een week of zes. Omdat de oplevering van onder andere de kleedkamers voor de aanvang van de competitie diende plaats te vinden, stond alles vanaf minuut één onder druk. Hoewel het in feite een design and built project is, moeten veel beslissingen over detailleringen tijdens de bouw worden genomen en vrijwel direct worden uitgevoerd. Omdat we ook verantwoordelijk zijn voor het ontwerp van het interieur zijn het drukke tijden. Zeker nu de binnenwanden staan, wordt alles steeds meer zichtbaar en komen er ook meer vragen over de inrichting die we op papier hebben gezet. In grote lijnen komt het erop neer dat we alle zeilen bijzetten om de aannemer voor te blijven, zodat deze door kan gaan. Als alles zo rond 1 november afgerond is, kunnen we terugkijken op een mooi project waarin eens te meer is gebleken dat een goede communicatie en onderlinge samenwerking goud waard is. Er is echt een prima prestatie geleverd door alle betrokken partijen. 8

Eerste fase nieuwbouw Heracles Almelo succesvol afgerond Medio oktober wordt de eerste fase van de nieuwbouwactiviteiten aan het stadion van Heracles Almelo afgerond. Sportief mag het de bianconero s dan wel niet voor de wind gaan, dat geldt niet voor de realisatie van de vernieuwbouw. Akor uit Rijssen is door de voetbaltrots van Almelo als bouwkundig hoofdaannemer van het project aangenomen. Projectleider Richard Middelkamp blikt terug en vooruit. De vernieuwbouw vormt de eerste fase van het totale nieuwbouwplan van het Heracles stadion. De tweede fase, met als blikvanger de ring om het stadion dat de toeschouwerscapaciteit bijna zal verdubbelen staat gepland voor het voorjaar. Richard Middelkamp: De fase die we nu afronden betreft met name het nieuwe onderkomen van het 9

voetbalbedrijf. In de oude situatie waren de diverse bedrijfsonderdelen op zowel de begane grond als de eerste verdieping gehuisvest. Wat we nu gedaan hebben is het vrijwel volledig strippen van het oude gebouw en het samenvoegen van alle onderdelen op de begane grond. Heracles heeft nu de beschikking over tweeduizend vierkante meter oppervlakte. Daarvoor hebben we onder andere de oude parkeerplaatsen dichtgebouwd en bij de bestaande begane grond betrokken. We hebben deze werkzaamheden opgeknipt in een drietal fases. De eerste betrof de kleedkamers en de massageruimtes die voorrang hadden vanwege de start van het nieuwe, nu lopende, seizoen. De tweede was het opleveren van de ruimtes voor de arbitrage, de kleedkamers voor de beloftes en de technische staf en het washok. De derde en laatste fase wordt week 42 opgeleverd. Dat zijn de kantoren en het spelershome. De start verliep allesbehalve soepel. Richard Middelkamp: De oorspronkelijke planning ging uit van een aanvang van de werkzaamheden direct na de competitie half mei. Door de nodige bureaucratische perikelen werden de contracten echter pas op 30 juni getekend. Een dag later zijn we daadwerkelijk van start gegaan. We moesten erg snel schakelen en dat viel niet mee omdat we pas na de contractvorming alle onderaannemers en leveranciers konden benaderen en vastleggen, terwijl de bouwvak al zijn schaduwen vooruit wierp. Het is allemaal wonderwel geslaagd. Daar was wel het nodige doorzettingsvermogen voor nodig. Gelukkig zit dat via mijn vader Wlady in mijn DNA verweven. Een vertraging van zes weken loop je niet zo eenvoudig in. Zeker niet in de vakantieperiode. Richard Middelkamp: We hebben langere dagen gemaakt en ook op de zaterdagen werd er doorgewerkt. Dat geldt niet alleen voor de eigen Akor mensen maar ook voor de onderaannemers. Een pluim is zeker op zijn plaats. Dat geldt ook voor de samenwerking met de opdrachtgever in de persoon van Nico Jan Hoogma en Norbert Lienesch van Pr8 11

Architecten. Zonder deze samenwerking, die in de praktijk neerkwam op lean bouwen, was het door de tijdsdruk wel heel spannend geworden. Als je als aannemer en architect elkaar wat ruimte gunt, respect hebt voor elkaars werk en zienswijze en bereid bent je echt coöperatief op te stellen kom je er altijd uit. Enerzijds verdient de esthetiek de ruimte. Anderzijds moet de maakbaarheid ook in het oog worden gehouden. We zijn daar prima met elkaar uitgekomen. We kunnen wat dat betreft terugzien op een goed eerste project met elkaar. In de lift Akor mag qua werkaanbod beslist niet klagen, vertelt Middelkamp. De crisis is natuurlijk ook niet geruisloos aan ons voorbij getrokken. Ook wij hebben te maken gehad met deeltijd WW en het minder inschakelen van flexibele krachten. Het tij is echter duidelijk gekeerd. Er zijn dit jaar alweer wat nieuwe mensen bijgekomen en op projectbasis worden weer de nodige krachten ingehuurd. Op dit moment bestaat onze vaste kern uit ongeveer dertig mensen op kantoor en vijftig op de bouw. Ook kunnen we behoorlijk vooruit kijken qua werkvoorraad. We zijn bijvoorbeeld actief in een groot winkelcomplex annex parkeerkelder in Nijkerk en op de Woonboulevard in Enschede. Daarnaast voeren we ook veel kleine projecten uit. Dat is ook onze kracht. Laagdrempelig en het gaat ons niet gauw te gek. We voelen ons niet te groot voor een keukenrenovatie en niet te klein voor grotere projecten. We doen vrijwel alles behalve grootschalige woningbouw. Die veelzijdigheid zorgt ervoor dat we behoorlijk in de lift zitten. Het SC Heracles stadion Onderstaande bedrijven zijn betrokken bij de eerste fase van de vernieuwbouw van het SC Heracles stadion te Almelo. Opdrachtgever: SC Heracles Almelo; Bouwkundig hoofdaannemer: Akor, Rijssen, Architect: Pr8 architecten, Almelo; Installaties : Meulenbeld, Almelo; Installaties: Lowik, Almelo; Stalen buispalen: Tubex, Werkendam; Betonwerk: Gebr. Lowik, Vriezenveen; Tegelwerk: Teunissen & Becking, Almelo; Plafond- en wandsystemen: Mulder Verweg, Almelo; Deuren: BPZ, Tynaarlo; Binnenkozijnen: Timmerbedrijf Berendijk, Nijverdal; Sloopwerk: Hein Heun, Vroomshoop; Grondwerk: Timmerhuis, Vriezenveen; Alumnium kozijnen en vliesgevels: Alkondor, Hengelo; Staalconstructie: Hutten Metaal, Hardenberg; Schilderwerk: SW< Almelo; Gietvloer: Ter Horst, Almelo; Jacuzzi: Starline, Enter; Betonvloer: De Jong Betonvloeren, Rijssen; Metselwerk: Hollink, Haaksbergen. 12

Loohuis-Meulenbeld hoofd installateur vernieuwbouw Heracles Vlot verloop ondanks tijdsdruk Echt verrassend was het niet dat het Loohuis-Meulenbeld Installatietechnieken het complete werktuigbouwkundige en elektrotechnische deel van de vernieuwbouw in de eerste fase van het stadion van Heracles Almelo voor haar rekening neemt. Het bedrijf is volgens bedrijfsleider Rene Hilberink huisinstallateur bij de zwart witten die het moeilijk hebben in sportief opzicht, maar qua accommodatie behoorlijk aan de weg timmeren. Nadat de originele nieuwbouwplannen na jaren, veelal politiek, steggelen van de tekentafels verdwenen, kwam op een gegeven moment vernieuwbouw als reële optie op tafel. Rene Hilberink: Akor en Urban Interests kwamen op een gegeven moment met een basisplan, waarbij wij zijn aangehaakt. We hebben de kennis van de bestaande situatie en konden dat zinvol inbrengen. Het is en blijft een gedeeltelijke nieuwbouw en verbouw en dat kent zijn eigen complexiteit en dynamiek. Na het tekenen van de intentieverklaring zijn we druk bezig geweest met de voorbereiding. Het definitieve groen licht vertraagde echter behoorlijk waardoor we pas een week voor de bouwvak konden starten. Onze projectleider Robert Veldhuis en twee van onze beste hoofdmonteurs hebben er met de andere medewerkers hun schouders onder gezet en doorgewerkt in de vakantie. De kleedkamers moesten uiteraard klaar zijn voor de start van de nieuwe competitie. Het heeft de nodige moeite gekost, maar we hebben het gehaald. Overigens mag ook de inbreng van enkele collegae niet onvermeld blijven. Omdat Heracles zijn sponsoren koestert hebben we ook mensen van installatiebedrijven Löwik, Huisman, Engberink en Van Kooten ingeschakeld. Alle lof voor deze mensen. Intensief Rene Hilberink ervaart het project als intensief: Er wordt veel op de bouw geregeld en dat is eigenlijk een beetje tegen de algemene trend in, waarin tegenwoordig een uitvoerige voorbereiding veelal ten grondslag ligt aan een succesvolle uitvoering. Sommige keuzes van bijvoorbeeld de architect of detailaanpassingen van de opdrachtgever lopen als het ware parallel aan de bouw en dat vergt het een en ander van je flexibiliteit. Gelukkig zijn we het nodige gewend. We zijn voor Ahold bijvoorbeeld betrokken bij het jaarlijks onderhoud van 425 winkels. Tevens zijn we betrokken bij de remoddeling van AH filialen. Het begrip V.W.O. (volgende week open, red) komt ons bekend voor. Die ervaring biedt 13

ons nu voordelen. Sommige valkuilen zie je vroegtijdig aankomen waardoor je kunt anticiperen. Toch kun je constateren dat, ondanks het geschetste beeld, de uitvoering enigszins soepel verloopt. Een goede samenwerking en een heldere communicatie zijn hiervoor onmisbaar. Wat dat betreft hebben we niets te klagen. Ook hebben we gezamenlijk in de vakantie veel werk verzet. Een deel van de achterstand die in het voorjaar ontstond hebben we toen weg kunnen werken. Een behoorlijke inhaalslag. Gebouw Beheersysteem In de vernieuwbouw van SC Heracles is een Gebouw Beheersysteem van Priva geïmplementeerd. Rene Hilberink: Op het gebied van klimaattechnologie zijn er een aantal keuzes gemaakt die de beheerskosten in de toekomst drastisch verlagen. Zo zijn onder andere de oude ketels vervangen door HR ketels en wordt Warmte Terug Winning (WTW) toegepast. Tevens is de verwarming en koeling op basis van een all-air systeem aangebracht. Bij een andere geavanceerde installatie geldt de toepassing van bewegingssensoren in combinatie met daglicht. Ook is in het basisidee uitgegaan van zoveel mogelijk hergebruik van de aanwezige materialen. Hierin zijn we goed geslaagd. Bij de keuze van hergebruik dan wel vernieuwing is uitgegaan van de capaciteit, rest levensduur, afschrijving en uitbreidingsmogelijkheden van de huidige installaties en zijn er op de economische en energie technische haalbaarheid keuzes gemaakt. Er ligt nu een zeer acceptabel meerjarig onderhoudsplan waar de club mee vooruit kan. Nu de punten in de competitie nog! Samenwerken als basis voor succes Het vernieuwbouwproject van Heracles Almelo mag best het predicaat uniek hebben. Maar liefst vijf regionale installatiebedrijven, allen sponsor van zwart witten, werken samen om de eerste fase van de bouwactiviteiten succesvol af te ronden. Ben Löwik, een van de vijf installateurs, is positief over de samenwerking. Toen de eerste plannen gemaakt werden, dat was nog in de vorm van volledige nieuwbouw, heb ik al aangegeven dat een samenwerking wellicht de beste optie zou zijn. We liepen daarin voorop. Heracles omarmde dat idee en toen er besloten werd tot deze vernieuwbouw hebben we het een en ander in overleg handen en voeten gegeven. Ik kan niet anders zeggen dat de samenwerking prima verloopt. Er is harmonie en dan blijkt alles oplosbaar is als iedereen van goede wil is. Dat bleek met name toen de kleedkamers, onder zeer grote tijdsdruk gerealiseerd moeten worden vanwege de competitiestart medio augustus. Dan merk je dat eensgezind met de medebouwers tot goede oplossingen kunt komen. Wat dat betreft is Heracles een mooi voorbeeld hoe het kan. Onze werkzaamheden bestaan hier voornamelijk uit elektrotechnische installaties inclusief de inbraakinstallatie. Lichtpuntjes Löwik, dat een werkkring biedt aan honderd medewerkers, ziet de toekomst redelijk positief in. Ben Löwik: Ik zie duidelijk lichtpuntjes en dan met name in de woningbouw, zorg en renovaties. Helaas geldt dat in mindere mate voor onze eigen Twentse regio, maar wel elders in het land zoals rond de Veluwe waar we op het moment actief zijn. Het ziet er allemaal wat rooskleuriger uit dan een tijdje terug. 14

SW verzorgt schilderwerk Heracles Het schilderwerk van de eerste fase van de vernieuwbouw van Heracles Almelo is uitgevoerd door SW bv, in de markt bekend als vastgoedverbeteraar en aanbieder van totaaloplossingen in onderhoud. Het bedrijf is al zo n jaar of twintig als sponsor verbonden aan de witzwarten. Wij stellen het zeer op prijs dat de club ons mede daardoor naar voren heeft geschoven, vertelt regiodirecteur Gert Kampherbeek. Door de aanbeveling van commercieel directeur Rob Toussaint kwam SW in contact met Richard Middelkamp, projectleider van bouwkundig hoofdaannemer Akor uit Rijssen. Het is voor het eerst dat we met elkaar te maken hebben en dat bevalt ons goed. Door de vertraging in de start van de bouw kregen we te maken met een forse tijdsdruk. In de eerste fase moesten we in twee dagen tijd de opdracht uitvoeren. We liepen er dan ook met tien mensen tegelijk. En dat het voor de rest rustig was op de bouwplaats kon je ook niet bepaald zeggen. Maar alles is prima verlopen en dat is volledig te danken aan de goede samenwerking met de andere betrokkenen. Richard Middelkamp sprak later van een soort wervelwind die hij zelden eerder had meegemaakt. Kwaliteit en snelheid gaan in de bouwsector niet vaak hand in hand, maar hier is het uitstekend geslaagd. Duidelijke onderlinge communicatie is daarbij leidend. Een aspect dat wel eens wordt vergeten. Als bouwers onderling heb je het veelal over techniek en sneeuwt het sociale het communicatieve regelmatig onder. Een project met een tijdsdruk als deze bevestigt dat dit onterecht is. Als er niet zo goed wordt samengewerkt kun je niet een dergelijk resultaat behalen. In Almelo hebben we ons hier beperkt tot de het reguliere schilderwerk. Normaal gesproken vliegen we een project breder aan, met totaaloplossingen qua onderhoud. Daarnaast hebben we de kennis en capaciteit om als hoofdaannemer een bouwkundig renovatie- of onderhoudsproject te verzorgen. We werken veel samen met grote vastgoedbezitters als woningcorporaties, gemeenten en zorginstellingen. SW is in staat complete renovatieprojecten uit te voeren van badkamer tot de hele buitenschil inclusief dak. Dat was bij Heracles dus niet aan de orde, maar ik kan je zeggen dat we er met zijn allen plezier aan hebben beleefd. Zelfs onze uitvoerder Hennie Leunink, een verstokte FC Twente fan, is gesignaleerd met een zwart witte veiligheidshelm. Dat dit kan omdat zijn collega s zijn vertrouwde rode helm verstopt hadden, is een bijzaak, maar daarom niet minder grappig! 15

Thijs en Matthijs Zomer van BPZ: Het gaat om de oplossing op de bouwplaats BPZ, bekend als handelsonderneming in het leveren van een totaalconcept van deuren bij bouwprojecten, maakt een ongekende groei door. Niet alleen door de overname van deurenproducent Van Vuuren in het afgelopen najaar, maar ook omdat BPZ nu buiten het noordelijke marktrayon treedt en heel Nederland kan bedienen. Door deze strategische overname realiseert BPZ als projectspecialist nu een aanzienlijke groei in omzet van wel 40%, terwijl de bouwsector een krimp van 2% vertoont. Daarnaast blijft de omzet van Van Vuuren gehandhaafd. Ervaring buiten de noordelijke markt had BPZ al opgedaan door de ontwikkeling en verkoop van het innovatieve ZORGPLUS-schuifdeurensysteem. Na de overname kon BPZ de markt landelijk penetreren. We maken nu door die marktuitbreiding met ons totaalconcept voor deuren een groei van wel 40% mee. En dat is ongekend in deze tijd, stelt Thijs Zomer, directeur-grootaandeelhouder. Voor 2015 wordt nog eens een groei van ca. 25% verwacht. Overname Die overname was een unieke kans, legt Thijs Zomer uit. De deurenfabrikant had zijn zaak als producent namelijk wel goed voor elkaar. Door de overname hebben we alles nu in eigen hand. Naast de levering van hoogwaardige, gecertificeerde deuren verzorgt BPZ de montage van hang- en sluitwerk en kunnen kozijnen worden geleverd en gemonteerd, de aannemer heeft daardoor slechts één aanspreekpunt. Organisatie In totaal zijn er voor BPZ zo n 140 mensen aan het werk. De organisatie bestaat uit Van Vuuren (38 fte), Oldenburg deurbewerking (20 fte), een groot aantal montagepartners (50 fte) en BPZ zelf dat uitbreidde van 24 naar 40 fte. In Oldenburg deurbewerking wordt geparticipeerd. Bij Van Vuuren wordt directie gevoerd door Dennis Gijsman en Thijs Zomer, terwijl bij BPZ Etzo Stuitje en Matthijs Zomer de leiding in handen hebben. 16

"We willen partner zijn van onze leverancier en afnemer. Ook zoeken we samenwerking met bedrijven die ons concept vermarkten." Hij vervolgt: "Van Vuuren bedient daarnaast een groot aandeel afnemers in de timmerindustrie, bouw en houthandel, wanden- en interieur bouw. Ook de export markt is groeiende. We leveren deuren in Belgie, Polen, Engeland, Saoedie Arabië, Senegal, Italië en zetten stappen op de Russische markt", vertelt Thijs Zomer. BPZ heeft uiteindelijk één opdracht: een deur op tijd op correcte wijze afgehangen en afgemonteerd zonder sores. Alle partijen hebben er belang bij dat een project goed loopt. Zo voelt het als één bedrijf, terwijl het allemaal zelfstandige bedrijven of werkmaatschappijen zijn. Matthijs: Als BPZ kopen wij onze deuren bij Van Vuuren. Zij zijn weer bezig om de Thijs Zomer: Die overname was een unieke kans. 17

productielijn zo efficiënt mogelijk in te richten, iets waar BPZ zich dus niet druk over hoeft te maken. Ieder kan zijn eigen kwaliteit daardoor het best tot zijn recht laten komen. BPZ is slechts een van de afnemers. Een ander belangrijk punt is dat BPZ zijn montagepartners en leveranciers binnen acht dagen uitbetaalt. Zomer: Het zijn onze partners. En dat geldt ook voor onze leveranciers. Dat geeft veel goodwill en we kunnen dat doen omdat we een financieel gezonde club zijn. Daarnaast wordt er aan scholing en kennisbevordering gedaan. En, voegt Thijs Zomer toe: We kopen kennis in door de juiste mensen, productspecialisten, in huis te halen. Maar de groei in personeel en uitbreiding vraagt ook aandacht om de eigen cultuur vast te houden. We staan naast elkaar, licht Matthijs Zomer toe. In de eerste plaats doe je het als team met elkaar, er heerst geen 9-5 mentaliteit. Die cultuur is hartstikke goed, dat kom je weinig tegen denk ik. Innovatie en succes Niet alleen de bedrijfscultuur is bepalend om succesvol te zijn. Het succes van BPZ is ook gelegen in het feit dat het een handelsonderneming is die een eigen concept in de markt zet en niet afhankelijk is van andere partijen. Matthijs: Wij hebben alles in een hand: de productie bij Van Vuuren, de voorbereiding, de calculatie, de planning en organisatie. Verder zijn we hang- en sluitwerkspecialist en doen we alles met eigen mensen. In personeel is fors geïnvesteerd. De organisatie heeft zowel binnen als buiten uitvoerders die de zaak behartigen. Matthijs: Daarnaast hebben we een compleet verhaal aan deuren met brandwerendheid, geluidwerendheid, we hebben tools van A tot Z om te leveren. Uiteindelijk gaat het om de aanpak, de marketing en de kwaliteit van wat je levert. In de marketing heeft ook de colofon van projecten in dit magazine bijgedragen, stelt Thijs Zomer vast. Het innovatieve ZORGPLUS schuifdeursysteem heeft het bedrijf door de crisis geholpen. Matthijs: Anders hadden ook wij het veel moeilijker gehad. Innovatie is de basis van succes. Het bedrijf loopt voorop in de markt. Zo was er het idee om hang- en sluitwerk te testen (een miljoen keer) via het onafhankelijke bureau SKH. Deze test slaagde. Andere innovaties waren het ZORGPLUS schuifdeurenconcept, de Digiprotect kozijnvolgende kunststof stootrand, nieuwe producten en diensten, het Digimate montageconcept. Ook wordt er voortdurend intern geïnnoveerd zoals met het verlagen van de faalkosten. Matthijs: We zijn voorloper en we willen ervoor zorgen dat we dat blijven. Alle werknemers kunnen hun inbreng doen in. Maar ook met leveranciers en montagepartnerx wordt samen doorontwikkeld. De beide Zomers staan er altijd open voor en zijn gemakkelijk toegankelijk. Het succes zit ook in de kwaliteit die we leveren tegen een redelijke prijs, vult Thijs Zomer aan. Matthijs Zomer: Het gaat om de oplossing die je biedt op de bouwplaats. Door keuzes te maken heeft BPZ zich in de loop der jaren ontwikkeld tot leverancier van totaalconcepten voor deuren, waarbij afscheid werd genomen van andere producten. Voor de aannemer maakt dat niet uit, het gaat om de oplossing die je biedt op de bouwplaats. Hoe je daar presteert, stelt Matthijs Zomer. En dat het bedrijf goede keuzes heeft gemaakt, blijkt wel uit de ongekende groei. BPZ heeft met zijn totaalconcept inmiddels naam gemaakt en een sterke positie in de markt opgebouwd. 18

Vlekkeloos verloop van mooie opdracht Timmerbedrijf Berendijk tekende voor de fabricage en levering van de kozijnen voor de eerste fase van de nieuwbouw van SC Heracles in Almelo. Het Nijverdalse bedrijf werd benaderd door Akor. Werkvoorbereider Brendan Berendijk: We hopen vaker op deze manier te kunnen samenwerken met de Akor. Ook als aanvulling op hun eigen timmerfabriek als die het werk tijdelijk niet aan kan. We werken voor diverse Twentse aannemers en bouwers. Onze kozijnen komen uiteindelijk in heel Nederland terecht. We monteren niet zelf, maar we hebben wel plannen in die richting. Nu doen we het alleen bij de kleinere opdrachten in de directe omgeving. Heracles was voor ons een mooie opdracht. Mooi om erbij te hebben. Het was ongeveer een halve maand werk. Niet uitzonderlijk groot, maar zeker welkom. Het project verliep, ondanks de behoorlijke tijdsdruk, vlekkeloos. Het tekenwerk en de goedkeuring hiervan nam nog geen 24 uur in beslag. Dat komt nooit voor! Druk Eigenaar Johan Berendijk toont zich tevreden met de laatste marktontwikkelingen. We kunnen nu alweer een half jaar vooruitkijken. Dat is in onze bedrijfstak relatief lang, zeker de laatste jaren. We zijn in Nijverdal het enige timmerbedrijf die zich voor een belangrijk deel heeft toegelegd op de fabricage van kozijnen, deuren en ramen. Daarnaast maken we prefab daken en dakkapellen, houtskelet wanden en transportkisten. We werken momenteel met zes mensen, maar werken regelmatig over. We willen op korte termijn weer iemand toevoegen aan ons team. We zien de toekomst met het nodige optimisme tegemoet. 19

Caspar Jansen is directeur van Duoflex, een HalDu Groep onderneming waartoe ook Halkers en Gromada uit Groesbeek behoren. Het uitzend- en detacheringsbureau gericht op de sectoren bouw en installatietechniek wordt dagelijks geconfronteerd met het wel en wee van de arbeidsmarkt. Zaken als onderwijs, krapte en arbeidsvoorwaarden passeren in deze rubriek de revue. Serieus en veelal gelardeerd met een knipoog, geïllustreerd door cases vanuit de praktijk van alledag. Is de rek er soms uit? Van wat ik hoor van heel veel ondernemers ook over je eigen grens stappen, om over de om mij heen, is dat de crisis er hard heeft top te gaan en meer te doen dan je zelf ooit ingehakt. Uiteraard financieel, maar vooral ook voor mogelijk had gehouden. En ik zeg u: dat emotioneel. Veel ondernemers uit onze branche is héérlijk en een paar lessen later hoop ik er zijn inmiddels gewoon bekaf, ik kan het niet stiekem al op dat mijn potentiële opdrachtgevers in een positieve stemming komen op anders zeggen, na 7 tot 8 jaar buffelen om te overleven. Enerzijds moest de orderportefeuille het moment ik hen bel en voorstel een afspraak toch vol, de medewerkers betaald én anderzijds voor een persoonlijke kennismaking te maken. de bank op afstand gehouden worden. Die En zo betaalt de investering in deze cursus spanning en constante stress hebben uiteindelijk zich dubbel en dwars terug en heb ik van mijn op ieder mens een effect, hoe sterk je ook hobby weer mijn beroep gemaakt. Op naar bent of denkt te zijn. Daarvoor duurde deze de volgende hobby. economische crisis eenvoudigweg té lang. Zo ontwikkel ik een totaal andere kant van De afgelopen jaren hebben mij niet onberoerd mijzelf. En deze hobby ís ook helemaal van gelaten. Ook ik heb mij moeten resetten om mijzelf. Ik hoef er niemand, inclusief mijn eigen mijzelf klaar te stomen voor de nieuwe realiteit. organisatie verantwoording over af te leggen. Op een gegeven moment was mijn elastiek zó Het is een verademing. Niet alleen mijn stembanden smeer ik op creatieve wijze, maar ook ver en langdurig uitgerekt dat ik voelde dat het nooit meer goed zou terugveren als de druk er het strakke stresselastiek dat bij tijd en wijle weer af zou gaan. In al die jaren was ik vergeten gespannen stond kan ik weer, zonder dat het om mijn elastiek goed te onderhouden en was knapt terug laten veren. de rek er een beetje uit. Het was droog, de barsten zat erin en er zat niks anders op dan Vaak ben ik zo druk met het bouwen, maar in de ratrace door te blijven lopen. renoveren en onderhouden van relaties, dat ik de lesavonden voor de stemtraining gebruik Maar ik ben niet voor één gat te vangen, dus als ideale bliksemafleider voor alle adrenaline ik ben er iets speciaals bij gaan doen, iets wat in mijn body en om weer in de stemming te alleen van mij is en niet meteen met mijn vak te komen. Na afloop ben ik herboren. Mijn kop is maken heeft. Iets wat ik u enorm kan aanraden. leeg en ik merk dat weer vol gas kan geven. Een Niet lachen, maar ik heb mij gestort op een hobby helpt dus om even uit het leven van alle hobby. In mijn geval de kunst van de stem. Ik dag te stappen. vind het leuk om samen met mijn stemtrainers en een clubje gelijkgestemden te leren hoe Jongen, neem een hobby zeiden ouders in de belangrijk de stem is in de communicatie en hoe jaren 60 als hun kind teveel op straat zwierf met je met je stem kunt acteren én beïnvloeden. de nozems. Nu zeg ik het tegen ú. Neem een Bijvoorbeeld om later onze eigen bedrijfsfilm in hobby en ga er helemaal voor. En verdraaid, te spreken, te acteren in commercials of een ook uw elastiek profiteert er van! documentaire of luisterboek in te spreken. Ik geef toe, dit is niet zo stoer als in de bouw werken, of toch wel? Stem acteren is namelijk Caspar Jansen COLUMN 21

Forse groei leidt tot nieuwbouw en verhuizing Vleesverwerker Hutten klaar voor een positieve toekomst Hutten en Zonen is gespecialiseerd in de slacht, verwerking en export van kwalitatief hoogwaardig rundvlees. Het familiebedrijf staat al ruim tachtig jaar garant voor vakmanschap op het gebied van verse rundvleesproducten. Alle rundvleesproducten komen voort uit eigen slachterij. Rick Hutten: Hutten hecht veel waarde aan een diervriendelijke en duurzame vleesverwerking. De verschillende onderdelen worden verwerkt tot aan de vierde snit. Daarnaast zorgen we voor de correcte export van het rundvlees en voorzien wij elke dag in heel Europa onze klanten van kwalitatief hoogwaardig rundvlees. De kwaliteit en correcte verwerking van de producten wordt onderstreept door het HACCP-certificaat. Wij bieden daarin een totaalplaatje van standaard tot aan specifiek maatwerk. Groei De voornaamste reden voor de nieuwbouw is de volgens Rick Hutten forse groei, gedurende de laatste jaren. Eigenlijk is ons pand bij deze groei achtergebleven. Wij stellen namelijk veel eisen aan ons product en een modern pand dat voldoet aan de modernste eisen van nu en de toekomst is daarbij in onze visie onontbeerlijk. Daarbij komt dat duurzaamheid ook een belangrijk thema is in ons bedrijf. Onze sector loopt helaas erg achter bij de ontwikkelingen die best snel plaatsvinden. Wij willen 22

De forse groei die vleesverwerker Hutten uit Heeten in de laatste jaren doormaakte, zorgde ervoor dat besloten werd tot nieuwbouw en een verhuizing van Heeten naar Nieuw-Heeten. Woordvoerder Rick Hutten wil hierdoor mede inhoud geven aan zijn streven om voorop te lopen in de vooruitgang in zijn bedrijfstak. vooroplopen in de vooruitgang en binnen de sector het goede voorbeeld geven. We zijn dus echt iets unieks aan het bouwen. Keuze Gevraagd naar het hoe en waarom voor de keus voor bouwbedrijf Aan de Stegge vertelt Rick Hutten dat met name de ervaring van het bedrijf in de voedingsmiddelenindustrie een belangrijke voordeel vormde. Eigenlijk was het simpel. De plaatselijke aannemer kon een project met deze omvang niet aan en daarom zijn we gericht op zoek gegaan naar een aannemer die zowel de kennis van de foodsector als de omvang had om onze plannen te verwezenlijken. Fijnmaziger konden we niet zoeken omdat er al vele jaren geen slachterijen gebouwd zijn. De referenties op het gebied van duurzaamheid spraken ons ook aan. Dat heeft zeker bijgedragen tot de keuze voor Aan de Stegge. Toekomst Met de ingebruikneming van de nieuwbouw verwacht Rick Hutten klaar te zijn voor de toekomst. We verwachten een hoger aanbod van slachtvee door de toename van de investeringen in de melkveesector die zich de laatste jaren sterk manifesteert. Met onze nieuwe, geavanceerde faciliteiten zijn we daarom positief gestemd voor de toekomst en hebben we onze gewenste voorloperspositie in de sector geconcretiseerd. 23

Hoeveel % overlevingskans heeft uw bedrijf? Opleidings Centrum Twente geeft BHV cursussen in Rijssen Red levens met een BHV cursus T: 0548-530 830 E: info@oct-rijssen.nu W: www.oct-rijssen.nu

Architect Herman Bessels ziet raakvlak omzetstijging voedingsindustrie en architectuur Producent helpt kopen door transparantie en beleving Om te voorkomen dat voedingsmiddelenproducenten continu een prijsgevecht blijven voeren, kunnen ze beter inzetten op beleving. Verkopen lukt beter door transparant te zijn en de zintuigen te prikkelen bij een bezoek aan het bedrijf. Dat denkt Herman Bessels, architect en naamgever aan het bureau Bessels architekten & ingenieurs in Twello. Hiermee denkt hij dat voedingsmiddelenproducenten de uitdaging aan kunnen om de consumenten voor zich te winnen. Volgens een recent Herman Bessels: verschenen rapport van Rabobank (Food Processors Challenged by Online Growth Dynamics) doen we over vijftien jaar bijna een kwart van de boodschappen online en dat betekent dat de spelregels voor leveranciers veranderen. Nederland loopt achter op ontwikkelingen in Engeland en Frankrijk, met name vanwege de hoge supermarktdichtheid, maar de verwachting is dat online verkoop in de food in 2016 de helft van de omzetgroei in de Nederlandse supermarkten opslokt. Producten zullen hun marketing, merkstrategie en assortiment moeten aanpassen om de uitdagingen van online Internet shoppen is als een goudvis zoenen met een glasplaat ertussen. In het bedrijf zelf kun je mensen veel meer laten beleven verkopen om te zetten in kansen. Hoe zoen je een goudvis? Om dit te laten slagen, hecht Bessels waarde aan twee aspecten: transparantie en beleving. In het bedrijf zelf kun je mensen veel meer laten beleven dan wanneer ze een bedrijf op internet opzoeken. Bessels vergelijkt die emotie met die van een goudvis. Die kun je alleen maar zoenen met een glasplaat ertussen. Door mensen uit te nodigen in het bedrijf, ze rond te leiden, de productie te laten zien, geef je ze een beleving mee waarbij alle zintuigen geprikkeld kunnen worden veel meer dan alleen op internet. Deze beleving moet wel kloppen met de verwachting van mensen. In een vleesbedrijf moet het bijvoorbeeld niet naar olie ruiken, in een broodfabriek wil je vers brood ruiken. De architect heeft in het buitenland al veel voorbeelden gezien van producenten die door transparantie en beleving beter gingen verkopen. Of helpen kopen, zoals Bessels verkopen noemt. Een Oostenrijkse broodfabriek laat jaarlijks aan zo n 100.000 mensen zien hoe ze brood maken, wat er toe geleid heeft dat consumenten ook buiten Oostenrijk in hun supermarkt naar dit brood vragen. Ook brouwerijen, 25

zoals Carlsberg in Kopenhagen, weten met een rondleiding door de brouwerij, eindigend in het proeflokaal, de zintuigen te prikkelen van de bezoekers en hen met een unieke ervaring naar huis te sturen. Echter, door alle regels aan onder meer hygiëne is het niet eenvoudig om mensen die beleving mee te geven. Een rondleiding door de productie in een bedrijf gaat vaak gepaard met lastige plastic schoentjes, vervelende mutsen en stofjassen over zorgvuldig geklede en gekapte inkopers, consumenten en andere relaties. Dat is één van de punten waar architectuur en voedingsindustrie elkaar ontmoeten. Beleving en transparantie ontstaan al in het ontwerp. Bij Plusfood in Oosterwolde bijvoorbeeld maakte Bessels het mogelijk om relaties, klanten, consumenten in hun eigen kleding zonder extra maatregelen rond te leiden: een transparante gang biedt de bezoeker de gelegenheid om het gehele productieproces achter glas te volgen. Maar dan niet het glas van een monitor, maar het glas dat gepaard kan gaan met allerlei zintuigprikkelende ervaringen. 26

Wensen opdrachtgever Hutten vertaald in verantwoord concept De isolatiepanelen ten behoeve van de koelruimten van het nieuwe bedrijfspand van Hutten en Zonen in Heeten zijn geleverd en gemonteerd door Roma Nederland uit Raamsdonksveer. Adviseur Harm van Vemde spreekt van een uitdagend project waar de lat hoog is gelegd en het eindbeeld zonder twijfel het predicaat referentieproject zal krijgen. Harm van Vemde is enthousiast over de gedegen voorbereiding van het project. Zowel opdrachtgever Hutten en Zonen als hoofdaannemer Aan de Stegge uit Twello hebben samen met ons diverse bedrijfspanden bezocht. Zowel nieuwe als ook bedrijven die al een jaar of tien in de huidige vorm operationeel zijn. We hebben de communicatie met de opdrachtgever en aannemer als zeer constructief ervaren. Kennisuitwisseling stond daarin centraal en door goed te filteren en de wensen te vertalen in een verantwoord concept, zijn we tot een aanpak gekomen. Doorslaggevend in de keus voor Roma Nederland was de hoogwaardige kwaliteit van onze panelen, waar we een goede naam mee hebben opgebouwd. We zijn inmiddels 35 jaar marktleider. Voor de deuren geldt dat we met onze eigen engineering een succesvolle roestvaststalen foodcare schuifdeur op de markt hebben gebracht die zich op veel plaatsen in de koelen vrieswereld bewezen heeft. Door jarenlange ervaring weten we waar de bottlenecks zitten. Zo hebben we door een uitgekiende detaillering vuilophoping in de ruimtes uitgesloten. De combinatie van al deze aspecten heeft ons deze mooie opdracht opgeleverd. BREEAM Alle duurzaamheidmaatregelen leiden in Heeten tot een BREEAM certificering. Harm van Vemde: Het betreft het BREEAM excellent certificaat. Alle inspanningen worden op deze wijze inzichtelijk en meetbaar. Het is altijd mooi hier een substantiële bijdrage aan te leveren. Met ons sandwichpanelenprogramma staan wij garant voor de verhoogde isolatiewaarden (ISO-14001, red.) van dak en gevels. De toepassing van hoogwaardige materialen in combinatie met het hoge afwerkingniveau is in dit project uniek. Op grootschalig niveau passen we een detaillering toe waarbij de bevestigingen uit het zicht blijven. Met onze prefabproducten en reductie van afval dragen wij bij aan een schone bouwmethodiek, het minimaliseren van energieverlies, de hoogst mogelijke foodcare afwerking en last but not least, een lust voor het oog. Vermeldenswaard is zeker ook nog dat in Heeten ons totaalconcept, waarin opgenomen het tekenwerk, de engineering, productie en zetwerk, montage, service en garantie, ten volle wordt benut. 27

Ruys Vloeren: Goede advies vooraf is beter dan achteraf problemen oplossen De keus voor de perfecte bedrijfsvloer is met name in de vleesverwerkende industrie van essentieel belang. Denk alleen maar aan de strenge eisen die aan hygiëne en HACCP verbonden zijn. De familie Hutten koos voor de marktleider op dit gebied, Ruys Vloeren uit Apeldoorn. Ruys Vloeren uit Apeldoorn is gespecialiseerd in de levering en montage van bedrijfsvloeren. Directeur Hendrik Ruys: We zijn marktleider in de, wat wij noemen, natte voedselverwerkende industrie waar vlees, vis en groente worden verwerkt. Daarnaast zijn we actief in overige voedselverwerking en de logistiek en zware industrie. Door de jaren heen hebben we letterlijk miljoenen vierkante meters aangelegd in meer dan twintig landen. Het feit dat een Italiaanse klant zijn granietvloer bij Ruys koopt, zegt wat over onze kwaliteit. Maar ook s werelds grootste varkensslachterij, Smithfield USA, heeft een vloer van Ruys. Europese distributiecentra van o.a. Blokker, Yamaha, Volvo, Albert Heijn, Frans Maas, etc. vertrouwen op de vlakheid, slijtvastheid en kwaliteit van de Ruys pantserdekvloer. Met de aanwezige kennis en expertise was het dus niet echt vreemd dat de familie Hutten contact zocht met het Apeldoornse bedrijf. Hendrik Jan Ruys: Dat was al in een vroegtijdig stadium tijdens een beursbezoek aan de IFFA in Frankfurt. Nadat we in kennis gesteld waren van de eerste contouren van het nieuwbouwplan zijn we in België op bezoek geweest naar een referentie die enigszins vergelijkbare criteria kende. Er ontstond een klik en vervolgens heeft Hutten ons als voorgeschreven partij voorgesteld aan Aan de Stegge. Ruys vindt het project in Heeten met name interessant vanwege de toepassing van verschillende vloeren en stootbanden uit eigen huis en de vooruitstrevende gedachte van de nieuwbouw. De omvang, zo n 2700 vierkante meter in totaal, mag dan wezenlijk kleiner zijn in vergelijk met een lopend Russisch project waar enkele tienduizenden vierkante meters mee gemoeid zijn, maar het project is desalniettemin bewerkelijk. Hendrik Ruys: We zijn onlangs begonnen met het aanbrengen van vier verschillende vloeren en onze RVS stootbanden. In de slachthal op de eerste verdieping komt een uitgewassen Margia granietvloer die goed bestand is tegen bloed- en vetzuren en een levenslange goede antislip biedt. In de koelcellen komen Margia Stone vloeren, die weer geschikt zijn voor andersoortige belastingen zoals het rijden met containers. De derde is een pantser dekvloer die vooral veel schuifbelasting kan hebben en last but not least komen er kunststofvloeren voor de kantoren en de sanitaire ruimten. In alle gevallen hebben we kunnen adviseren en mee kunnen beslissen. Zowel de opdrachtgever als wij zijn bij een goede aanpak en goed en uitvoerig doordachte keuzes gebaat. Een opdrachtgever wil ook de eerste twintig jaar niet geconfronteerd worden met onverwachte problemen en dat geldt uiteraard ook voor ons en de andere betrokken specialistische partijen zoals Roma en MPS. Opbouwend advies en een gedegen en gedetailleerde voorbereiding is altijd te verkiezen boven het achteraf probleem oplossen. Dat zie je ook in dit project. 29