Juridische aspecten Decentralisaties Sociaal Domein Den Haag, 10 juli 2014
Vereniging van Nederlandse Gemeenten Programma 15:00 16:30 uur Presentatie Sandra van Heukelom-Verhage 16:30 16:45 uur Presentatie Colette Gonsalves 16:45 17:00 uur Vragen 17:00 17:30 uur Borrel & netwerken
Juridische aspecten decentralisaties sociaal domein Juli 2014 Sandra van Heukelom s.vanheukelom@pelsrijcken.nl
Opzet van deze dag Vraaggestuurde sessie: - Op voorhand vragen gesteld - Nu gelegenheid tot vragen stellen Van 15.00-17.00 uur
Ingestuurde vragen 1. Samenwerking Tussen gemeenten (GR, overeenkomst) Tussen gemeente(n)-instellingen (sok, in rechtspersoon) Binnen de gemeente (raad-college)(delegatie) 2. Wijkteams Samenstelling Rechtsvorm? Detachering en BTW 3. Toegang Algemene/Overige voorziening vs Maatwerk/Individuele voorziening Wanneer beschikking? PGB Overgangsrecht 4. Subsidie/Inkoop Onderscheid subsidiëren en inkoop Eisen subsidiëren en inkoop
Ingestuurde vragen 5. Privacy Verhouding wetten Verhouding partijen 6. Rechtsbescherming Bezwaar/beroep/hoger beroep tegen beschikking (in mandaat) Klachten tegen (be)handelingen Medezeggenschap 7. Europese regels Aanbesteding Staatssteun 8. Personeel Wanneer is sprake van Ovo?
Betrokken partijen Regionale samenwerking Huisarts Gecertificeerde instelling Gemeente Kinderrechter Instellingen Wijkteam Gebruikers
Ingestuurde vragen 1. Samenwerking Tussen gemeenten (GR, overeenkomst) Tussen gemeente(n)-instellingen (sok, in rechtspersoon) Binnen de gemeente (raad-college)(delegatie)
Samenwerking Jeugdbescherming Jeugdreclassering AMHK Ambulant Regionale samenwerking Gemeente Samenwerking publiek of privaat Huisarts Gecertificeerde instelling Kinderrechter Inkoop/SOK Instellingen Eerstelijns Ambulant Wijkteam Gebruikers
Samenwerking algemeen Samenwerking algemeen: - Tussen gemeenten (GR, privaatrechtelijke rechtspersoon of overeenkomst) - Tussen gemeente(n) en instellingen (sok, rechtspersoon) - Binnen de gemeente (Raad-College) (Verordening, Delegatie) Tip: De regeling of statuten kunnen voorzien in (i) meer zeggenschap voor onderwerpen die alleen de eigen gemeente aangaan en (ii) bijdrageverplichting die afhankelijk is van de binnen de eigen gemeentegrenzen verleende jeugdhulp
Ingestuurde vragen 2. Wijkteams Samenstelling Rechtsvorm? Detachering en BTW
Wijkteams Wijkteams: - Samenstelling van en samenwerking in wijkteam - Rechtsvorm van wijkteam - Detachering en BTW Let op: Wijkteam met rechtspersoonlijkheid kan jeugdhulpaanbieder izv Jeugdwet worden
Ingestuurde vragen 3. Toegang Algemene/Overige voorziening vs Maatwerk/Individuele voorziening Wanneer beschikking? PGB
Toegang verantwoordelijkheid van de gemeente Regionale samenwerking Huisarts Gecertificeerde instelling Beschikking (op verzoek) in geval van individuele/maat werk voorziening Gemeente Instellingen Kinderrechter 1 Wijkteam Gebruikers
Toegang via gemeente Beschikking: Beschikking 1 Gemeente - Voor individuele/maatwerkvoorziening in natura (op verzoek) - Voor PGB A M/I Aandachtspunten Gebruikers - Ook beschikken bij algemene voorzieningen? Opstellen van (geϊndividualiseerde) criteria voor die voorzieningen leidt mogelijk tot beschikking - Bij beschikking geldt bestuursrechtelijke bescherming van bezwaar en beroep
Toegang via de instellingen (mandaat) Regionale samenwerking Huisarts Gemeente 2 a Mandaat Gecertificeerde instelling Kinderrechter Mandaat 2 b Instellingen Wijkteam Beschikking in geval van individuele voorziening Gebruikers
Toegang via de instellingen Er kan mandaat worden verleend aan personen binnen de instellingen om beschikking namens de gemeente te nemen A Gemeente M/I 2 Mandaat Instellingen Aandachtspunten - Er is een mandaatbesluit nodig; mandaat wordt verleend aan een persoon of college - In de beschikking moet tot uitdrukking komen dat besluit in mandaat is genomen Beschikking Gebruikers - Onderscheid ondertekeningsmandaat van inhoudelijk mandaat - Beslissing op bezwaar (heroverweging) kan niet door dezelfde gemandateerde persoon worden genomen Tip: Verleen mandaat aan functionaris in plaats van aan persoon
Ingestuurde vragen 4. Subsidie/Inkoop Onderscheid subsidiëren en inkoop Eisen subsidiëren en inkoop 7. Europese regels Aanbesteding Staatssteun
Relatie gemeente en instellingen: inkoop of subsidie? Het onderscheid tussen inkoop of subsidie is met name gebaseerd op 4:21 Awb: - Door de gemeente betaalde prijs (tegemoetkoming en kostprijs subsidie, marktprijs is inkoop) - Doorlevering aan (geϊndividualiseerde) derde (algemene voorziening kan subsidie zijn, maatwerk/individuele voorziening is veelal inkoop) Gemeente A M/I Gebruikers inkoop overeenkomst of Subsidierelatie? Instellingen Tip: Bij deze keuze kan gebruik gemaakt worden van de handreiking Subsidiëren of Inkopen? (VNG)
Relatie gemeente en instellingen: inkoop Inkoop aanbestedingsrecht Gemeente inkoop overeenkomst - Diensten op het gebied van jeugdzorg en maatschappelijke ondersteuning = IIB - IIB diensten vallen niet onder de Richtlijnen/ Unierecht, tenzij duidelijk grensoverschrijdend belang A Gebruikers M/I Instellingen Uit de hand gunnen mag dus ook, maar rekening houden met - Wijze waarop overeenkomst tot stand wordt gebracht én keuze voor toegelaten ondernemer(s) moeten aan de hand van objectieve criteria worden gemotiveerd - Algemene beginselen van behoorlijk bestuur Let op: de nieuwe richtlijn 2014/24/EU schrijft boven Є 750.000 naleving van de beginselen voor Tip: houd alvast rekening met de mogelijkheid dat over circa twee jaar meedingen wel aan de orde is
Relatie gemeente en instellingen: inkoop De inkoopovereenkomst dient te omvatten: - Omschrijving in te kopen zorg (product, domein, fte) - Kwaliteitseisen (wettelijke eisen) W5 - Toegang (algemeen/individueel, max. wachttijden) - Vergoeding (p x q, plafond, budget, doorleverplicht, incentives, waarborgen tegen overcompensatie) A Gemeente Gebruikers - Informatievoorziening (volumeontwikkeling, kwaliteit, calamiteiten) - Privacy M/I inkoop overeenkomst - Overig (overleg, controles, aansprakelijkheid, duur en voortijdige beëindiging, publiciteit, geschillen) Instellingen Beschikking
Relatie gemeente en instellingen: subsidie De subsidierelatie kan vormgegeven worden met Gemeente subsidierelatie - Subsidie beschikking - Subsidie uitvoeringsovereenkomst A M/I Instellingen Aandachtspunten - ASV is van toepassing op relatie, die eist meestal subsidieregeling - Subsidie wordt verleend middels systeem van verlenen, verantwoorden en vaststellen (beschikkingen) Beschikking Gebruikers - Uitvoeringsovereenkomst met nakomingsplicht leidt tot overheidsopdracht izv aanbestedingsrichtlijn: gaat hier om IIB diensten Tip: Neem in subsidieregeling een subsidieplafond met verdeelsleutel op, maak die bekend in Gemeenteblad en maak een begrotingsvoorhoud
Ingestuurde vragen 5. Privacy Verhouding wetten Verhouding partijen
Privacy Regionale samenwerking Privacy afspraken Gemeente Afspraken gegevensuitwisseling Privacyafspraken Huisarts Gecertificeerde instelling Kinderrechter Instellingen Algemene voorzieningen Maatwerk voorzieningen/ individuele voorzieningen Dossier Gebruikers
Privacy Opmerkingen en aandachtspunten - Op de privacy-relatie zijn verschillende wetten van toepassing: - Jeugdwet / Wmo - Wet Bescherming Persoonsgegevens - Uitwisseling en gebruik van gegevens is alleen toegestaan voor zover dat noodzakelijk is voor de uitvoering van de taak van de gemeente en daarvoor een wettelijke grondslag bestaat (ga niet alles verzamelen) - College is verantwoordelijk voor zorgvuldige gegevensverwerking - Zie: Visd en Beleidsvisie Zorgvuldig en bewust, Gegevensverwerking en Privacy in een gedecentraliseerd sociaal domein
Privacy & decentralisaties Hulpmiddelen
Vereniging van Nederlandse Gemeenten Privacy tools Beleidsvisie Gegevensverwerking en Privacy in een gedecentraliseerd sociaal domein VISD Gegevensuitwisseling en privacybescherming: -> Privacy scan + toelichting -> Factsheet Triage -> Privacy Governance binnen het sociaal domein
Ingestuurde vragen 6. Rechtsbescherming Bezwaar/beroep/hoger beroep tegen beschikking (in mandaat) Klachten tegen (be)handelingen Medezeggenschap
(Rechts)bescherming gebruiker Bezwaar/beroep/hoger beroep tegen beschikking (in mandaat) op grond van de Algemene wet bestuursrecht (gemeente) Vertrouwenspersoon (gemeente) Klachten tegen (be)handelingen op grond van bijzondere wetten (WMO 2015 en Jeugdwet) (gemeente/instellingen) Medezeggenschap op grond van bijzondere wetten (WMO 2015 en Jeugdwet) (instellingen)
Ingestuurde vragen 8. Personeel Wanneer is sprake van OvO?
Het personeel Regionale samenwerking Huisarts Gecertificeerde instelling Gemeente Kinderrechter Instellingen Instellingen Instellingen Instellingen Instellingen Wijkteam Gebruikers
Het personeel Overgang van onderneming (ovo) - Sprake van als taken overgaan naar andere organisatie en identiteit behouden blijft - In dat geval gaat al het personeel dat toebehoort aan de taken die overgaan, van rechtswege over - Ovo is niet van toepassing op ambtenaren, wel bij deprivatisering. - Soms bestaat op grond van wet of cao plicht tot (overleg over) overname personeel
Het personeel Arbeidsvoorwaarden bij overgang - In geval van ovo: behoud arbeidsvoorwaarden, harmoniseren wegens ovo niet toegestaan - Bij in dienst treding anders dan op grond van ovo geldt contractsvrijheid, er kan wel een cao van toepassing zijn - Voor ambtenaren gelden bijzondere arbeidsvoorwaarden. Reorganiseren - Afnemende budgetten leiden tot noodzaak afvloeiing personeel - Bij reorganisatie gelden regels UWV (in lijn met afspiegelingsbeginsel) om te bepalen wie ontslagen moet worden, de werkgever kan niet vrij kiezen - Daarnaast speciale regels voor overleg met bonden en medezeggenschap Tip: Handreiking Vorming AMHK s en toegang jeugdhulp van VNG
Contactgegevens voor het (vrijblijvend) stellen van vragen Sandra van Heukelom-Verhage T (070) 515 3961 M 06 12998974 E sandra.vanheukelom@pelsrijcken.nl
Juridische aspecten Decentralisaties Sociaal Domein Den Haag, 10 juli 2014
Vereniging van Nederlandse Gemeenten Waar kunt u terecht met vragen? VNG Decentralisaties Sociaal Domein VNG Forum Sociaal Domein & Forum Gemeenterecht OndersteuningsTeam Decentralisaties (OTD)
Vereniging van Nederlandse Gemeenten VNG Decentralisaties Sociaal Domein Ondersteuningsprogramma s, bv. VISD, Inkoop Jeugd-GGZ Handreikingen, modelcontracten Veelgestelde vragen & antwoorden Ook: VNG Databank Praktijkvoorbeelden
Vereniging van Nederlandse Gemeenten VNG Forum Sociaal Domein & Forum Gemeenterecht Kennisuitwisseling (bv. Q&A Sociaal Domein) Discussie (bv. Modelverordeningen Jeugd & Wmo 2015) Vragen
Vereniging van Nederlandse Gemeenten OndersteuningsTeam Decentralisaties (OTD) Antwoord op individuele vragen Advies op maat OTD Expertpool
Tot slot Vereniging van Nederlandse Gemeenten