Recyclage van kunststoffen www.ond.vlaanderen.be/dbo Het afvalprobleem Veel kunststoffen zijn vervaardigd uit Aardolie (net als benzine, diesel ). Van de totale wereldproductie van deze aardolie gebruikt men slechts 4% voor de productie van kunststoffen. De hoeveelheid aardolie neemt af. Dat verklaart waarom aardolie steeds duurder wordt. Kunststofafval ontstaat bij de productie (kunststofkorrels), de verwerking van de korrels tot producten (bv. botervlootjes) als het gebruik van de producten (botervlootje weggooien na gebruik). Hoewel ze slechts 7% van de totale massa van ons huishoudelijk afval uitmaken, vormen ze om twee redenen toch een probleem: - Ze zijn meestal niet biologisch afbreekbaar. - Ze nemen een groot volume in. Leg uit waarom navulverpakkingen (bv. PET-flessen), grote verpakkingen (bv. bus Lenor van 3 l) en verpakkingen van geconcentreerde producten (bv. dreft) bijdragen tot de verlaging van de vereiste hoeveelheid verpakking.... een probleem! Weg met de wegwerpverpakking? Neen, want kunststoffen zijn: - licht en dus brandstofbesparend, bv. bij de auto; - snel te verwerken en dus energiebesparend; - duurzaam en opnieuw bruikbaar en dus grondstofbesparend. * Onderzoek heeft aangetoond dat het gebruik van 50 kg kunststofschuim voor de isolatie van een huis over een periode van 25 jaar een besparing van 3700 liter brandstof oplevert, ofwel zo n 150 liter per jaar. * Als voorbeeld is hiernaast een schematische vergelijking weergegeven tussen de productie van een bekertje voor warme dranken in karton en eentje in geëxpandeerd polystyreen (EPS).
Wat dan met de afvalberg? Het verwijderen van afval is zeer duur, vooral door de noodzakelijke maatregelen om ons milieu te beschermen. Dat geldt zowel voor het storten als voor het verbranden van huisvuil. In verbrandingsovens wordt steeds meer energie gewonnen uit huisvuil. Dankzij hun hoge calorische waarde helpen kunststoffen het overige afval verbranden. Verbrandingswarmte van verschillende materialen De energie in het plastic afval is groter dan de energie in steenkool of stookolie. Maar... wat verbrand wordt, is onherroepelijk verloren.... de oplossing: een tweede leven voor kunststoffen! Recyclage van kunststoffen Het recyclageproces is niet zo eenvoudig: Gebruiksproducten zijn vaak samengesteld uit diverse kunststoffen en metalen. Het recyclageproces mag het milieu niet zwaarder belasten dan de andere methodes om afval op te ruimen. Er moet een markt zijn voor gerecycleerde kunststoffen. Hergebruik van thermoplasten Diverse bedrijven sorteren plastics en hergebruiken de thermoplasten door ze te smelten om ze andere toepassingen te geven. De eindproducten, de regeneraten, zijn slechts geschikt voor minder kritische toepassingen. Wist je dat In sommige sectoren zoals de automobielindustrie, landbouw, verpakkingsindustrie en bouwsector wordt er al bijna maximaal gerecycleerd. Zo wordt bijvoorbeeld PVC vermalen en herverwerkt in nieuwe raamprofielen, wandplaten, geluidswerende schermen, afvoerbuizen op dit ogenblik in België de vraag naar PVC- afval groter is dan het aanbod?
Bekijk enkele kunststofproducten in de keuken of badkamer bij je thuis. Zoek de code die op de onderkant of binnenin gedrukt staat. Stel een tabel op waarin wordt aangegeven welk soort plastic gebruikt wordt voor welke toepassing. Grondstoffen nodig voor het vervaardigen van huisvuilzakken kunnen herwonnen worden uit gebruikte landbouwfolie. Gemengd kunststofafval recycleren is een stuk moeilijker, maar mits een goede sortering kunnen uitstekende resultaten worden behaald. Een voorbeeld is de blauwe PMD-zak van bij ons die nu in heel Europa gebruikt wordt. De gesorteerde onderdelen doorlopen meerdere stappen waarin ze worden verwerkt en klaargemaakt tot nieuwe grondstoffen die wederom volwaardig ingezet kunnen worden voor de productie van nieuwe producten. Doos 5: recyclage: ekol Doos 5: recyclage: Fost Plus Italiaanse ontwerpers gebruiken gemengde gerecycleerde kunststoffen om vloerbedekking te maken voor ziekenhuizen, sportlokalen en kinderspeelplaatsen. Ze zijn duurzaam, vlamwerend, schokabsorberend en antislip en bovendien worden er geen nieuwe grondstoffen voor gebruikt. Waarom wordt het helder plastic gescheiden van het donkere, zelfs als ze uit hetzelfde materiaal vervaardigd zijn? Recyclage van de basisgrondstoffen (feedstock recycling) Bij deze chemische recyclage opent men als het ware de moleculen van de polymeerketens om een hele waaier van chemische grondstoffen te produceren. Deze grondstoffen kunnen gebruikt worden voor het vervaardigen van nieuwe producten. Er worden hoofdzakelijk 4 methoden gebruikt: 1. HYDROGENERING Het plastic afval wordt verhit met waterstofgas. Hierdoor worden de polymeren gekraakt en omgezet in een vloeibare koolwaterstof.
2. PYROLYSE Het plastic afval wordt in een vacuüm verhit (van 400 tot 800 C). De kunststof verbrandt niet, maar ontbindt in een mengsel van gasvormige en vloeibare koolwaterstoffen, die daarna in de raffinaderijen gebruikt kunnen worden. Er ontstaan geen verbrandingsgassen en dat maakt pyrolyse uitermate milieuvriendelijk. Pyrolyse is voor vrijwel alle soorten kunststoffen geschikt, zelfs indien het onzuiverheden bevat. Kunststofafval voor het pyrolyseproces Metaalresten na het pyrolyseproces Bij de pyrolyse van plastic afval komt er zoveel gas terug vrij dat slechts de helft hiervan nodig is voor de energievoorziening van de fabriek. De rest kan worden gebruikt als stadsgas. 3. VERGASSEN Het plastic afval wordt verhit in lucht zodat een gasmengsel van koolstofmonoxide en waterstof ontstaat. Dit gasmengsel kan gebruikt worden voor nieuwe grondstoffen zoals methanol. 4. CHEMOLYSE De gesorteerde kunststoffen worden chemisch behandeld en omgezet in grondstoffen voor dezelfde kunststof. Door de selectieve inzameling van o.a. melkflessen, flacons voor wasmiddelen en shampoos kent de productie van synthetisch hout een sterke groei. Gerecycleerde producten van deze hoge dichtheid polyetheen (HDPE) zijn vochtbestendig en bovendien rotten, vervormen, barsten of versplinteren ze niet.
Recyclage samengevat: Industriële activiteiten Afval Huishoudelijke activiteiten Elektriciteit verwarming Verbranding energiewinning 2deRangsmateriaal (vb. diesel) Smelten Petrochemische producten Pyrolyse Basisbestanddelen voor kunststoffen Hydrogenering Welke kunststof houdt water binnen en komt in een tweede leven terug om water buiten te houden? Selectief ophalen of sorteren PET-fles als lichtbron. Youtube Isang Litrong Liwanag ADVERTISEMENT www.youtube.com/watch?v=j Ol4vwhwkW8&feature=player _embedded PET Het water aan de binnenzijde is het mineraalwater dat wordt verpakt in kunststofflessen die zeer licht zijn en gemakkelijk en veilig om te dragen. En het water aan de buitenzijde? Dat is eenvoudigweg regenwater: dezelfde kunststofflessen worden na gebruik gerecycleerd voor het vervaardigen van regenschermen. Wist je dat een slaapzak wordt vervaardigd uit 55 gerecycleerde PET-flessen.
BIOPLASTICS www.ond.vlaanderen.be/dbo Probleem! Overal in de natuur komen we zwerfvuil tegen, vooral kunststofafval. Bovendien geraken de fossiele brandstoffen (aardolie, aardgas en steenkool) uitgeput. Onder de oppervlakte van de Stille Oceaan zweeft een massa van plastic en ander afval. Deze massa is al 2 keer zo groot dan de Verenigde Staten! Deze oppervlakte is een spons voor giftige stoffen en bovendien bedreigend voor de voedselketen. Wat zijn bioplastics? Bioplastics zijn plastics die gemaakt zijn met natuurlijke producten zoals maïs, suikerriet, aardappelen... Er zijn verschillende betekenissen voor bioplastics: kunststoffen die gedeeltelijk of volledig vervaardigd zijn uit hernieuwbare plantaardige grondstoffen. kunststoffen die composteerbaar of biologisch afbreekbaar (biodegradeerbaar) zijn. in bepaalde gevallen een combinatie van deze twee. Op welke manier kunnen composteerbare kunststoffen in de landbouw worden gebruikt of verwerkt? Bioplastics met het logo composteerbaar kunnen in de natuur verteerd worden. Dit betekent dat je het product op de composthoop mag deponeren. Wanneer kunststoffen afbreken onder de juiste omstandigheden en met een snelheid die vergelijkbaar is met die van groenafval, spreken we van composteerbare kunststoffen. Welke stoffen ontstaan er als de natuur een bioplastic afbreekt? Wanneer een kunststof door micro-organismen en andere organismen (zoals wormen, zwammen en bacteriën) wordt omgezet tot water, biomassa, CO2 en/of methaan, spreken we van biodegradeerbaar. De composteerbaarheid wordt in Europa beoordeeld a.d.h.v. een vastgelegde norm. Deze norm zegt dat de afbraak tussen 6 tot 12 weken moet plaatsvinden. Dan pas kan een product composteerbaar worden genoemd. Afbreekbare of composteerbare kunststoffen zijn geen oplossing voor zwerfvuil. Wanneer deze kunststoffen afbreken onder ongunstige omstandigheden, rekening houdend met vochtigheid, temperatuur en de aanwezigheid van microorganismen, kan het afbreekproces zeer traag verlopen. Dit proces kan zelfs meerdere jaren duren.
Het logo OK biodegradable wil zeggen dat het kunststofmateriaal afbreekbaar of biodegradeerbaar is. Als dit kunststofmateriaal op de grond terecht komt, dan vergaat het. Een voorbeeld hiervan is landbouwfolie. Het label OK compost geeft aan dat de kunststof in professionele composteringsinstallaties wordt afgebroken. Wanneer een verpakking het embleem OK compost home vertoont, wil dit zeggen dat je de verpakking thuis in het compostvat of op de composthoop mag werpen. Na 4 maanden valt de verpakking uit elkaar. Toepassingen van bioplastics Bioplastics kunnen voor bepaalde toepassingen interessante oplossingen bieden. Composteerbare kunststoffen worden al een lange tijd gebruikt in de medische wereld, in de verpakkingsindustrie en in de landbouwsector. In de medische wereld wordt wondgaren gemaakt van afbreekbare kunststoffen. Wanneer bij verpakte producten de vervaldatum overschreden is, worden deze samen met de verpakking verwerkt. Na het teeltseizoen kunnen de landbouwers de grondbedekkingsfolie samen met de grond omploegen. Voorbeelden van bioplastics: BioBag s Festivalbekers Plantgoed Vergelijk eens een BioBag met een draagtas vervaardigd uit polyetheen? Merk je verschillen op? Doos 2: template blaasfolie BioBag: Deze tas is 100% composteerbaar. Bij het composteren van de BioBag s komt een hoeveelheid CO2 vrij die gelijk is aan de CO2-hoeveelheid die de maïsplant tijdens zijn groeiproces heeft opgenomen. Het milieu wordt dus niet extra belast! Het productieproces is energiezuinig met een lage CO2-uitstoot. Bovendien ontstaan er minder broeikasgassen. BioBag s kunnen minstens 2 jaar probleemloos worden bewaard in een droge omgeving en bij normale temperaturen. Festivalbeker: Op het festival in Dranouter heeft men 750 000 wegwerpbekers gebruikt. Deze bekers zorgden voor 2940kg afval, dat werd omgezet tot 147 kg compost. Plantgoed: Er bestaan ook bloempotjes met het logo OK biodegradable SOIL. Dit wil zeggen dat we de plant samen met het bloempotje rechtstreeks in de bodem kunnen planten. Het bloempotje wordt in de bodem afgebroken. Experiment: Zelf bioplastic maken met melk en wijnazijn.
EKOL www.ond.vlaanderen.be/dbo Wie/wat is EKOL? EKOL is een bedrijf dat kunststofafval afkomstig van de huishoudens recycleert en verwerkt tot duurzame producten. Bij de afname van het afval maken zij geen onderscheid tussen de verschillende soorten kunststof, de kleur, de grootte of hun toepassing (verpakking, speelgoed, bouw ). Voor hen geldt: plastiek is plastiek! Enkel kunststofproducten uit de textielsector, zoals kledij en sporttassen, kunnen zij niet verwerken. Welke producten brengt EKOL op de markt? EKOL brengt een breed gamma aan producten op de markt: van straatmeubilair tot compostbakken, palen, geluidswanden en nog zoveel meer. Al deze producten zijn economisch en ecologisch verantwoord. Ze vergen immers weinig of geen onderhoud, gaan zeer lang mee en kunnen op hun beurt opnieuw gerecycleerd worden. Doos 1: template piketpaaltje uit gerecycleerd materiaal 1. Het aangevoerde kunststofafval wordt in een grote overdekte hal gestockeerd. Zo is het afval afgeschermd van regen en wind en kan vervuiling van de omgeving worden vermeden. 2. Het kunststofafval wordt verkleind tot vuistgrootte. Hiervoor wordt een shredder (versnipperaar) gebruikt. 3. Vervolgens wordt het verkleinde kunststofafval in een voorwastrommel gescheiden van stenen, glas en metaal. Ook worden etiketten en organische resten (o.a. voedsel) verwijderd. Dit gebeurt in een frictiewasser. Wanneer het kunststofafval gewassen is, wordt het nog eens verkleind in een snijmolen. 4. De volgende stap is het scheiden van de lichte en de zware kunststoffen. Dit gebeurt in een scheidingsinstallatie, wat eigenlijk niets meer is dan een grote bak water. De lichte kunststoffen zullen op het water drijven, de zware daarentegen zullen zinken. Na de scheiding worden beide afzonderlijk uit de installatie afgevoerd.
De lichte kunststoffen hebben een soortelijk gewicht van minder dan 1kg/dm³. Hiertoe behoren o.a. polyetheen (PE) en polypropeen (PP). De zware kunststoffen hebben een soortelijk gewicht van meer dan 1kg/dm³. Tot deze groep behoren o.a. polystyreen (PS), polyetheentereftalaat (PET) en polyvinylchoride (PVC). Experiment: Dichtheid van kunststoffen 5. Het water dat uit de scheidingsinstallatie is meegekomen, wordt centrifugaal verwijderd en samen met het waswater gezuiverd en volledig hergebruikt. Waarom is het nuttig om het waswater te zuiveren en te hergebruiken? 6. Wanneer de verkleinde kunststofdeeltjes gedroogd zijn, ondergaat de drijvende fractie (PE en PP) nog een thermische droging. Vervolgens scheidt de windzifter deze massa nog eens in twee groepen: de zachte, dunne kunststoffen (folies) en de harde, dikkere kunststoffen (afkomstig van melkfessen, bloempotjes ). 7. De versnipperde zachte, dunne kunststoffen worden nadien in een agglomerator verdicht (ontgast) tot ruwe korrels. 8. De 3 kunststoftypes, verkregen tijdens het recyclageproces, worden in bunkers opgeslagen vooraleer ze verwerkt worden. Bij de verwerking maakt men, afhankelijk van de gebruikte machine en het type eindproduct, een mengsel van de 3 kunststofsoorten. (zie doos 4: zakjes gerecycleerd granulaat PE/PP) Het merendeel van de producten wordt vervaardigd via continu extrusielijnen. De kunststofkorrels worden bij een temperatuur van ongeveer 190 C gesmolten. Deze gesmolten massa wordt vervolgens door een vormmatrijs geduwd en afgekoeld door een waterkoelmachine. 9. Na voldoende afkoeling, kunnen de vormstukken bewerkt worden: ze worden geschuurd, op maat gezaagd en van een kleurtje voorzien. Tenslotte worden de stukken gemonteerd zodat het gewenste eindproduct (bv. een zitbank) verkregen wordt. Dit alles gebeurt in de montageafdeling.
EKOL www.ond.vlaanderen.be/dbo Wie/wat is EKOL? EKOL is een bedrijf dat kunststofafval afkomstig van de huishoudens recycleert en verwerkt tot duurzame producten. Bij de afname van het afval maken zij geen onderscheid tussen de verschillende soorten kunststof, de kleur, de grootte of hun toepassing (verpakking, speelgoed, bouw ). Voor hen geldt: plastiek is plastiek! Enkel kunststofproducten uit de textielsector, zoals kledij en sporttassen, kunnen zij niet verwerken. Welke producten brengt EKOL op de markt? EKOL brengt een breed gamma aan producten op de markt: van straatmeubilair tot compostbakken, palen, geluidswanden en nog zoveel meer. Al deze producten zijn economisch en ecologisch verantwoord. Ze vergen immers weinig of geen onderhoud, gaan zeer lang mee en kunnen op hun beurt opnieuw gerecycleerd worden. Doos 1: template piketpaaltje uit gerecycleerd materiaal 1. Het aangevoerde kunststofafval wordt in een grote overdekte hal gestockeerd. Zo is het afval afgeschermd van regen en wind en kan vervuiling van de omgeving worden vermeden. 2. Het kunststofafval wordt verkleind tot vuistgrootte. Hiervoor wordt een shredder (versnipperaar) gebruikt. 3. Vervolgens wordt het verkleinde kunststofafval in een voorwastrommel gescheiden van stenen, glas en metaal. Ook worden etiketten en organische resten (o.a. voedsel) verwijderd. Dit gebeurt in een frictiewasser. Wanneer het kunststofafval gewassen is, wordt het nog eens verkleind in een snijmolen. 4. De volgende stap is het scheiden van de lichte en de zware kunststoffen. Dit gebeurt in een scheidingsinstallatie, wat eigenlijk niets meer is dan een grote bak water. De lichte kunststoffen zullen op het water drijven, de zware daarentegen zullen zinken. Na de scheiding worden beide afzonderlijk uit de installatie afgevoerd.
De lichte kunststoffen hebben een soortelijk gewicht van minder dan 1kg/dm³. Hiertoe behoren o.a. polyetheen (PE) en polypropeen (PP). De zware kunststoffen hebben een soortelijk gewicht van meer dan 1kg/dm³. Tot deze groep behoren o.a. polystyreen (PS), polyetheentereftalaat (PET) en polyvinylchoride (PVC). Experiment: Dichtheid van kunststoffen 5. Het water dat uit de scheidingsinstallatie is meegekomen, wordt centrifugaal verwijderd en samen met het waswater gezuiverd en volledig hergebruikt. Waarom is het nuttig om het waswater te zuiveren en te hergebruiken? 6. Wanneer de verkleinde kunststofdeeltjes gedroogd zijn, ondergaat de drijvende fractie (PE en PP) nog een thermische droging. Vervolgens scheidt de windzifter deze massa nog eens in twee groepen: de zachte, dunne kunststoffen (folies) en de harde, dikkere kunststoffen (afkomstig van melkfessen, bloempotjes ). 7. De versnipperde zachte, dunne kunststoffen worden nadien in een agglomerator verdicht (ontgast) tot ruwe korrels. 8. De 3 kunststoftypes, verkregen tijdens het recyclageproces, worden in bunkers opgeslagen vooraleer ze verwerkt worden. Bij de verwerking maakt men, afhankelijk van de gebruikte machine en het type eindproduct, een mengsel van de 3 kunststofsoorten. (zie doos 4: zakjes gerecycleerd granulaat PE/PP) Het merendeel van de producten wordt vervaardigd via continu extrusielijnen. De kunststofkorrels worden bij een temperatuur van ongeveer 190 C gesmolten. Deze gesmolten massa wordt vervolgens door een vormmatrijs geduwd en afgekoeld door een waterkoelmachine. 9. Na voldoende afkoeling, kunnen de vormstukken bewerkt worden: ze worden geschuurd, op maat gezaagd en van een kleurtje voorzien. Tenslotte worden de stukken gemonteerd zodat het gewenste eindproduct (bv. een zitbank) verkregen wordt. Dit alles gebeurt in de montageafdeling.
Fost Plus www.ond.vlaanderen.be/dbo Wie/wat is Fost Plus? Fost Plus is een vzw die verantwoordelijk is voor de promotie, coördinatie en financiering van de selectieve inzameling, sortering en recyclage van het huishoudelijk verpakkingsafval in België. Fost Plus telt ongeveer 5400 leden. Dit zijn ondernemingen die verpakte producten op de markt brengen. Jaarlijks betalen zij een financiële bijdrage aan Fost Plus die afhangt van het type verpakkingsmateriaal (plastic, glas, papier, karton ), het aantal verpakkingen en de recycleerbaarheid ervan. Deze bijdragen bekostigen de inzameling, sortering en recyclage van de huishoudelijke verpakkingen in ons land. Hoe wordt het sorteren en recycleren georganiseerd? Fost Plus coördineert en financiert de sortering en recyclage van verschillende soorten verpakkingsafval zoals glas, PMD (de blauwe zak), papier en karton. Fost Plus werkt hiervoor samen met afvalintercommunales, private ophalers en sorteercentra. In dit document leggen wij ons toe op het inzamelen, sorteren en recycleren van plasticverpakkingen www.fostplus.be => De organisatie van de sortering en recyclage en De recyclage van plastic flessen en flacons' 1. Bedrijven brengen verpakte producten op de markt en leveren hiervoor een financiële bijdrage aan Fost Plus. Het bewijs hiervan is het Groene Punt-logo. Het Groene Punt-logo geeft aan dat het bedrijf het verpakt product op de markt brengt, een financiële bijdrage levert voor de selectieve inzameling en de recyclage van de verpakking. Dit wil niet zeggen dat de verpakking uit gerecycleerd materiaal bestaat of dat de verpakking sowieso selectief ingezameld en gerecycleerd wordt. 2. De consument koopt de verpakte producten in de winkel en sorteert nadien de lege verpakkingen. Plastic flessen en flacons horen thuis in de blauwe PMD-zak. Waarvoor staat de afkorting PMD? Ga na welke verpakkingen thuishoren in de PMD-zak en welke niet. 3. De PMD-zakken worden opgehaald en naar sorteercentra gebracht. Jaarlijks wordt er in ons land ongeveer 15kg PMD per inwoner ingezameld. Desondanks komt er nog steeds een heleboel nietrecycleerbaar materiaal in de recyclageketen terecht, wat de maatschappij met extra kosten opzadelt. Als iedere Belg op een jaar tijd 1kg niet-recycleerbaar afval in de PMD-zak steekt, bedraagt de jaarlijkse meerkost al gauw vijf miljoen euro!
4. In de sorteercentra worden metalen verpakkingen, drankkartons, plastic flessen en flacons van elkaar gescheiden. De plastic verpakkingen worden vervolgens gesorteerd naargelang het soort plastic: PET of HDPE. Tenslotte worden de PET-flessen nog gesorteerd volgens kleur: blauw, groen of kleurloos. Het sorteren kan met de hand of machinaal gebeuren. Waarom worden de PET-flessen gesorteerd volgens kleur? 5. Het gesorteerde afval wordt in balen geperst, vervolgens verkocht en naar recyclagebedrijven gebracht. 6. In de recyclagebedrijven worden de plastic flessen of flacons vermalen, gewassen en omgevormd tot zuivere schilfers of gebruiksklare korrels. Deze schilfers of korrels worden gesmolten, en via verschillende technieken verwerkt tot nieuwe producten. Gerecycleerde PET is o.a. terug te vinden in fleecekledij, vulling voor slaapzakken, tapijten en nieuwe PET-flessen. HDPE-flacons daarentegen worden gerecycleerd tot opbergbakken, prullenmanden, leidingen, kabelomhulsels en nog zoveel meer. Van 27 PET-flessen kan men welgeteld één fleecetrui maken. In één voetbaltruitje gaan 8 plastic flessen! Deze truitjes uit gerecycleerd materiaal waren een groot succes gedurende de wereldbeker in 2010: er werden maar liefst 13 miljoen PET-flessen gerecycleerd! www.fostplus.be => De voorwerpen van morgen www.schooltv.nl/beeldbank => Hoe maak je shirts van plastic flessen? Doos 4: template granulaten en flakes van PET en HDPE Wist je dat België de Europese marktleider bij uitstek is op het gebied van sorteren en recycleren van huishoudelijk verpakkingsafval. Maar liefst 95% van de Belgen sorteert zijn of haar verpakkingsafval! in ons land meer dan 90% van het huishoudelijk verpakkingsafval wordt gerecycleerd! de recyclage van zo n 680 000 ton huishoudelijk verpakkingsafval jaarlijks zorgt voor een vermindering van een CO2-uitstoot van 850 000 ton! Dit is de hoeveelheid CO2 die een auto zou produceren als deze 180 000 keer rond de aarde zou rijden. het product in de verpakking meestal een grotere impact op het milieu heeft dan de verpakking zelf! www.fostplus.be
Afvalspel: knip- en vouwblad Beschouw de omwenteling van de afvalcontainer als de omwenteling van een balk zonder bovenvlak. Knip eerst de volledige omwenteling uit in één geheel. Plooi daarna de blauwe zijvlakken en het grondvlak. De grijze vakjes worden tot slot naar binnen geplooid ter versteviging. De vlakken hoeven niet te worden verlijmd. Zo kun je de omwenteling terug losmaken en bij een volgend gebruik opnieuw plooien en bevestigen. De pionnen knip je eerst volledig uit in één geheel. Lijm daarna de vlakken met de afbeeldingen tegen elkaar. De onderste vlakjes worden tot slot elk naar buiten geplooid zodat ze een steunvlak voor de pion vormen.
AANKOMST AFVALSPEL VRAGENKAARTJES 33 35 38 31 30 29 27 START 1 40 2 68 41 67 64 44 45 5 CONTAINER 26 24 47 62 50 60 52 21 20 6 10 8 11 58 57 55 54 18 16 14 13
Wat betekent het Groene Punt-logo? a. De verpakking bestaat uit gerecycleerd materiaal b. De verpakking wordt sowieso ingezameld en gerecycleerd c. Firma levert een bijdrage voor inzameling en recyclage Beoordeel volgende uitspraak: Zowel PET-flessen als yoghurtpotjes horen in de PMD-zak. a. PET-flessen niet, yoghurtpotjes wel b. PET-flessen wel, yoghurtpotjes niet c. Deze uitspraak is juist Eén van de methodes om plastic afval chemisch te recycleren is hydrogenering. Wat betekent dit? a. Verhitten met waterstof b. Behandelen met chemische producten c. Verhitten met water Hoe wordt de inzameling, sortering en recyclage van huishoudelijke verpakkingen in België bekostigd? a. De overheid bekostigt dit b. De consumenten betalen hiervoor extra belastingen c. De producenten leveren hiervoor een bijdrage Waarom wordt het aangevoerde kunststofafval in de recyclagebedrijven gestockeerd in een overdekte hal? a. Om vervuiling van het kunststofafval te vermijden b. Om vervuiling van de omgeving te vermijden c. Om geurhinder te vermijden Wanneer kunststoffen door bepaalde organismen kunnen worden omgezet in water, biomassa, CO 2 en/of methaan, spreken we van a. composteerbare kunststoffen b. biodegradeerbare kunststoffen c. bioplastics In de toekomst zal er een groot probleem optreden voor het vervaardigen van kunststoffen. Wat is de oorzaak hiervan? a. De vraag naar kunststoffen daalt b. De aardolie geraakt uitgeput c. Er wordt steeds minder gerecycleerd Afval zomaar ergens droppen is sluikstorten. Kan je hiervoor een boete krijgen? a. Ja, de boete kan oplopen tot 25 euro b. Ja, de boete kan oplopen tot 160 euro c. Neen, hiervoor kan je geen boete krijgen Waarvoor staat de afkorting PMD? Plastic flessen en flacons Metalen verpakkingen Drankkartons Waarom wordt bij het sorteren het helder plastic gescheiden van het donker, zelfs als ze uit hetzelfde materiaal bestaan? Voor helder plastic zijn er veel toepassingen mogelijk. Helder plastic kan gemakkelijk donkerder worden gemaakt maar het omgekeerde is niet mogelijk. Gerecycleerde PET is terug te vinden in vele voorwerpen uit ons dagelijks leven. Geef één voorbeeld. - nieuwe PET-flessen - fleecekledij - tapijten - vulling voor slaapzakken Wat is de basisgrondstof voor het vervaardigen van kunststoffen? Aardolie Waarom is het gebruik van kunststofonderdelen brandstofbesparend bij een auto? Producten uit kunststoffen zijn lichter en ze verminderen daardoor het verbruik van de auto. Biodegradeerbare kunststoffen kunnen door bepaalde organismen worden omgezet in andere stoffen. Geef 2 voorbeelden van deze stoffen. Water, CO 2, biomassa, methaan Vragenkaartjes bij spelbord: blad 1
Vragenkaartjes bij spelbord: achterzijde blad 1
Waar mogen kunststofproducten met het logo composteerbaar worden gedeponeerd? Op de composthoop Hoeveel kilogram huishoudelijk afval maakt een Belg gemiddeld per jaar? a. 490 kg b. 570 kg c. 730 kg Wat hoort er niet thuis in de PMD-zak? a. een blikje limonade b. een slagroomspuitbus c. een koffiebekertje Wat zijn bioplastics? Dit zijn plastics gemaakt uit natuurlijke producten zoals maïs, suikerriet, aardappelen Waar en hoe kan kunststofafval ontstaan? Geef een voorbeeld. - huishoudelijk afval - afval uit de horeca - afval uit de land- en tuinbouw: folies en zakken - het afvalproces tijdens de productie - Welke kunststof houdt water binnen en komt in een tweede leven terug om water buiten te houden? PET wordt gebruikt om flessen voor o.a. water en frisdrank te maken. Diezelfde kunststofflessen worden na gebruik gerecycleerd voor het maken van regenschermen. Geef één reden waarom we kunststoffen opnieuw willen gebruiken. - Om de hoeveelheid afval te reduceren - Om grondstoffen te sparen - Om de kostprijs van nieuwe producten te verminderen - Hoeveel % van het huishoudelijk verpakkingsafval wordt er in België gerecycleerd? a. minder dan 70% b. tussen 70 en 90% c. meer dan 90% Kunststoffen worden composteerbaar genoemd wanneer de afbraak ervan plaatsvindt a. binnen 2 weken b. in minder dan 6 weken c. tussen 6 en 12 weken Hoeveel % van de totale wereldproductie van aardolie wordt gebruikt voor de kunststoffenindustrie? a. 4% b. 14% c. 24% Hoeveel % van de Belgen sorteert zijn verpakkingsafval? a. 60% b. 80% c. 95% Hoeveel % van de totale massa van ons huishoudelijk afval bestaat uit kunststoffen? a. 7% b. 27% c. 47% Hoe scheidt men lichte en zware kunststoffen van elkaar? De lichte en zware kunststoffen worden gescheiden in een scheidingsinstallatie: een grote bak water. De lichte kunststoffen gaan op het water drijven terwijl de zware zinken. Kunststoffen vormen een probleem in ons huishoudelijk afval. Geef één reden. - Ze zijn niet biologisch afbreekbaar - Ze nemen een groot volume in - Vragenkaartjes bij spelbord: blad 2
Vragenkaartjes bij spelbord: achterzijde blad 2
Afvalspel: knipblad