Balansventilatie in Vathorst Effectstudie van de verbetermaatregelen

Vergelijkbare documenten
Balansventilatie; Onderzoek naar de effectiviteit van de genomen maatregelen en naar de tevredenheid van de bewoners van de wijk Vathorst

Landelijk onderzoek naar de prestaties van mechanische ventilatiesystemen in nieuwbouw eengezinswoningen

Het binnenmilieu binnenste buiten

Overzicht voor Energietransitie bij renovatie

Meten is weten (wat te doen) Gezondheid in woningen, scholen en kinderdagverblijven. Presentatie 3e kennisdag Bouwfysica 14 mei 2009

et presteen echanische entilatie- Het presteren van mechanische ventilatiesystemen in nieuwbouw eengezinswoningen

PEILING VROUWENHOF VENTILATIEPROBLEMEN IN NIEUWBOUWWONINGEN IN DE WIJK VROUWENHOF ONDER DE LOEP GENOMEN

Gezond ventileren lekkere lucht is hoofdgerecht van gezond wonen. Evert Hasselaar Onderzoeksinstituut OTB, TUDelft 12 november 2009

Ventilatie van woningen

Gezond Wonen. Binnenmilieu en gezondheid. Ad Dilven Monique Scholtes

Balansventilatie en gezondheid

Bewoners, huisdieren en planten produceren dagelijks tien liter vocht. onderhouden+verbouwen. Ventilatie Onderhoud. eigen huis magazine

Op weg naar een beter binnenmilieu in bestaande schoolgebouwen

Onzichtbaar ventileren en een gezond binnenklimaat

GEZONDHEID EN VENTILATIE IN WONINGEN IN VATHORST; BIJLAGEN 1-3

Vervuilde lucht in huis ligt vaak aan gedrag bewoners. We ventileren veel slechter dan we denken

GEZONDHEID EN VENTILATIE IN WONINGEN IN VATHORST; onderzoek naar de relatie tussen gezondheidsklachten, binnenmilieukwaliteit en woningkenmerken.

Bouwfysica. Ventilatie en Infiltratie. hoofdstuk 6 Bouwfysica. eisen m.b.t. ventilatie oppervlakte

Artikelen. Energiegebruik

Toetsing bouwbesluit. Onderwerp:

Rapportage Energiezuinige Woningen

Methodiek Binnenmilieuprofiel

OVERZICHT. De Raad Aanvang: 19:00. Het Plein. Raadzaal Tijd. Vermeerzaal Molendijkzaal :00

Woningventilatie. Geluidarme systemen. Piet Jacobs

Gezond ventileren. Evert Hasselaar Onderzoeksinstituut OTB, TUDelft 15 oktober 2009

ComfoFan CO 2 -systeem. Koeling Ventilatie Filtering

Molendijkzaal Overlast gevende huis-houdens (voorheen woonunits onaange-paste huurders)

FIJNSTOF TEN GEVOLGE VAN KOKEN. 22 januari 2015 Piet Jacobs & Wouter Borsboom

Installatiegeluid in woningen

Ventilatieberekening. Projectnummer Project : Vrijstaande woning aan de Roswinkelermarke 15 ter Apel

Froukje van Dijken. Bouwstenen voor Frisse Scholen

We denken dat ventilatie in huis vanzelf goed gaat, maar onderzoek na onderzoek wijst uit. dat systemen verkeerd

Woonruimteverdeling en leefstijlen: oud probleem, nieuwe oplossingen?

GEZONDHEID EN VENTILATIE IN WONINGEN IN VATHORST

Rapportage Energiebus

Vinkenbaan/Mussenpad/Geelgorsstraat/Mezenpad/ Merelstraat/Tapuitstraat

Effecten van energiebesparende maatregelen

Model opleveringsrapport ventilatiesysteem met natuurlijke toevoer en mechanische afvoer

Ventilatie berekening Nieuwbouw woning Den Hartog

Slimme keuzes voor woningconcepten met warmtepompen

Briefrapport /2009 S. Bader R.O. Blaauboer. Mechanische ventilatie in nieuwbouwwoningen: gebruik, geluidsniveau en beleving

Waardering van leefbaarheid en woonomgeving

Gezonde, frisse lucht in huis

Binnenmilieu op de basisschool verdient meer aandacht

BOUWBESLUIT TOETSING Restauratie boerderij Hekendorpse Buurt 67 te Hekendorp i.o.v. Dhr. J. Vervloet Datum: 22 juli 2016

Bouwfysica Ventilatie en Infiltratie. hoofdstuk 6 Bouwfysica

Mechanische ventilatie in nieuwbouwwoningen

Instructie Ventilatie

Woningventilatie en renovatie

Huisbezoek of telefonisch advies. Afhandeling van vocht- en schimmelproblematiek

Toetsing bouwbesluit. Kavel 10

Toetswaarden voor ventilatie in scholen en kindercentra

Verkennen. Inventariseer de behoeften en wensen van uw mede eigenaren

Ventilatievoorzieningen, Daglicht, VWA en HWA

20 JAAR WARMTEPOMPEN IN WONINGEN

Bewustwordingsproject

WOONLASTEN Zijn de maandlasten voor huur + energie in een Passiefhuis lager dan in een normale woning? 4

Studentenwoningen Korvezeestraat, Delft. Controlemetingen ventilatiesysteem

Ventilatie van woningen

Uitspraak. van de Huurcommissie

Inhoud. Regelgeving. J.E. StorkAir. Jerôme Corba Adviseur woningbouw. - Regelgeving. - Bouwbesluit berekening / installatie ontwerp - EPC.

Koploperstraining Installatietechniek in de toekomst

Al uw vragen over mechanische ventilatie beantwoord

bou. architectuur Bouwaanvraag uitbreiding keuterij fam. Bette Wethouder Bergerstraat 26, Assen

Stap in de vernieuwing van de wijk

Mechanische ventilatie in de school GGD - Informatieblad voor schoolleiding

Stavingsstuk voor de bepaling van de forfetaire reductiefactoren met DucoTronic System

Geluidisolatieproject Tongerseweg

Rapportage Energiebus. BC Kleine Jan, Huizen

Daglichtberekening. Ventilatieberekening

architektenburo snijders en van stekelenburg

, relatieve luchtvochtigheid (RH) en temperatuur hoeft u zelf helemaal niets te doen.

W o l f f & P A R T N E R S

Rapportageformulier. Rapportage jaar School Locatie adres. (In te vullen door de preventiemedewerker) vorige volgende. Binnenmilieuscan Basisscholen

Themablad Binnenklimaat NOM Keur

Een duurzaam bestaan voor de woning

Natuurlijke ventilatie van leslokalen

Correspondentie Postbus GA Delft

Onderzoek naar ventilatie in relatie tot gezondheidsaspecten en energiegebruik voor een representatieve steekproef van het Nederlandse woningbestand.

Bijlage 1: Algemene informatie: respons op van 25,71%

ComfoFan S R 275 Handleiding voor de gebruiker Manuel de l utilisateur

4 mogelijke ventilatieprincipes.

Goed ventileren in huis

ADVIES ENERGIECONCEPT BUREAU NIEMAN KLUSWONINGEN CAPADOSESTRAAT 9-11 DEN HAAG

Renovatieplan Burgemeester Fockstraat en Speelmanstraat de Alliantie

Ventilatie. Ton Knaapen Gezondheid/Comfort/Energiebesparing

Leeronderzoek: Enquête Studentenhuisvesting Propedeuse 2015/2016

1.12 CV 1,6 m woonkamer 26,9 m2. kunststof kozijnen. kleur als bestaand merk en type n.t.b. kunststof kozijnen. kunststof kozijnen

Forfetaire Reductiefactoren. Ing. Stefan Verbrugge Innovatie manager Duco

, relatieve luchtvochtigheid (RH) en temperatuur hoeft u zelf helemaal niets te doen.

Ringvaartflats. Tabel -

1. Welk lesaanbod/lespakket voert de school uit voor het thema binnenmilieu? (meerdere antwoorden mogelijk)

Sensorgestuurde, natuurlijke ventilatie. Vent-O-System CO2. Een optimaal binnenklimaat zonder omkijken

Oppervlakte, daglicht en ventilatieberekening woning familie van Lin

In 10 stappen een Active House

Resultaten onderzoek monitoring projecten Energiesprong. Niels Sijpheer, Energiesprong Wouter Borsboom, TNO

Veelgestelde vragen en antwoorden Goed en gezond mechanisch ventileren

ComfoFan CMF 14 Handleiding voor de gebruiker

eisen te voldoen? METHODE

Transcriptie:

Balansventilatie in Vathorst Effectstudie van de verbetermaatregelen Arjen Meijer 16-11-2009 In samenwerking met: GGD Midden-Nederland, DWA en GGD Groningen In opdracht van: Gemeente Amersfoort Begeleidingscommissie: Portaal, De Alliantie, Ministerie van VROM Delft University of Technology Challenge the future

Tijdlijn 2006: Bewoners meldden zich met klachten bij GGD Eemland 2006-2007: Onderzoek naar gezondheidsklachten in relatie tot ventilatiesystemen 2007-2008: Verbetermaatregelen genomen 2009: Effectstudie van verbetermaatregelen Balansventilatie in Vathorst 2 17

Onderzoeksopzet Telefonische enquête Metingen binnenmilieu Grootschalige enquête in Vathorst Non-response onderzoek Balansventilatie in Vathorst 3 17

Onderzoeksopzet Telefonische enquête Metingen binnenmilieu Grootschalige enquête in Vathorst Non-response onderzoek Balansventilatie in Vathorst 4 17

Telefonische enquête Vragen over: Woning en huishouden Gebruik van ventilatiesysteem Gezondheidsklachten en tevredenheid Genomen verbetermaatregelen Zowel in woningen met mechanische afzuiging als met balansventilatie Respons: 58 woningen Uitgevoerd door Onderzoeksinstituut OTB Balansventilatie in Vathorst 5 17

Metingen binnenmilieu Geluidsniveaus Ventilatiesnelheden CO 2 -concentraties Alleen in woningen met balansventilatie Respons: 38 woningen Uitgevoerd door DWA Balansventilatie in Vathorst 6 17

Verdeling onderzoeksgroep Casus Gematcht Controle Gemeld met gezondheidsklachten? Ja Nee Nee Ventilatiesysteem volgens opgave Balansventilatie Balansventilatie Mechanische afzuiging Balansventilatie in Vathorst 7 17

Resultaten Percentage woningen met één of meer gezondheidsklachten 100 % woningen 80 60 40 20 2007 2009 0 Casus Gematcht Controle Totaal Balansventilatie in Vathorst 8 17

Resultaten Tevredenheid ventilatiesysteem 100% Mechanische afzuiging Balansventilatie Totaal 80% 60% 40% 20% Zeer tevreden Tevreden Neutraal Ontevreden Zeer ontevreden 0% 2007 2009 2007 2009 2007 2009 Balansventilatie in Vathorst 9 17

Resultaten Gemiddeld geluidniveau in woonkamer 50 geluidniveau [db(a)] 40 30 20 10 2007 2009 0 laag midden hoog Stand Balansventilatie in Vathorst 10 17

Resultaten Gemiddeld geluidniveau in slaapkamer 50 geluidniveau [db(a)] 40 30 20 10 2007 2009 0 laag midden hoog Stand Balansventilatie in Vathorst 11 17

Resultaten 100 Ventilatiesnelheid voldoet aan Bouwbesluit Toevoer Mechanische afzuiging 2007 Balansventilatie 2007 Balansventilatie 2009 Afvoer % woningen 80 60 40 20 0 Woonkamer Slaapkamer Totaal Toilet Badkamer Keuken Totaal Balansventilatie in Vathorst 12 17

Resultaten CO 2 -concentratie % gebruiksperiode 30 25 20 15 10 5 0 2007 2009 2007 2009 > 1000 ppm > 1200 ppm Woonkamer Slaapkamer Balansventilatie in Vathorst 13 17

Resultaten Vathorst-breed Respons: 484 woningen met balansventilatie Huurders meer bezorgd dan kopers over gezondheid 45% ontevreden, 19% tevreden over balansventilatiesysteem 56% heeft meting laten uitvoeren; 48% hiervan in orde 27% koopwoningen verbetermaatregelen Lichte afname gezondheidsklachten bij koopwoningen, lichte toename bij huurwoningen; 81% geen verschil Netto verbetering in tevredenheid Non-responsonderzoek: geen grote verschillen met responsgroep, wel wat minder klachten over ventilatiesysteem Balansventilatie in Vathorst 14 17

Conclusies Geluid: geluidsniveau verbeterd, hinder afgenomen Ventilatie: totale ventilatiesnelheid niet verbeterd, wel beter verdeling binnen woning CO 2 -concentraties: niet veel veranderd Tevredenheid: Lichte toename tevredenheid, met name afname klachten over geluid en tocht Gezondheidsklachten: Weinig veranderd Balansventilatie in Vathorst 15 17

Hoe nu verder? Gemeente Amersfoort en OBV: Subsidie voor aanbrengen ramen of roosters Subsidie voor afsluiten onderhoudscontract Aanpassingen Bouwbesluit: Normen geluidsniveau installaties binnenshuis Landelijke enquête RIGO en ECN Landelijk meetprogramma i.o.v. VROM Balansventilatie in Vathorst 16 17

Hoe nu verder? Zorgvuldigheid bij ontwerp, installatie en onderhoud ventilatiesysteem Voorlichting aan bewoners: gebruik en onderhoud Maatwerk waar nodig Bedenk wel: Er zijn echter voldoende woningen met balansventilatie zonder problemen Ook bij woningen met mechanische afzuiging kunnen zich problemen voordoen Balansventilatie in Vathorst 17 17