Vervolgstappen WaterWerkplaatsen voor professionals 21 december 2016
OPZET EN UITKOMSTEN 1 e ronde WaterWerkplaatsen per gebied De bijeenkomsten vonden plaats in de stroomgebieden rondom: De Reusel De Beerze Keersop-Boven Dommel Peelrijt-Kleine Dommel De Leijen-Beneden Dommel De deelnemers waren kenners van het gebied, deskundigen over bepaalde onderwerpen en vertegenwoordigers van overheden of belangenorganisaties. De uitdaging: Slimme oplossingen voor een klimaatrobuust watersysteem Met veel energie en betrokkenheid zijn verschillende onderwerpen op tafel gelegd en besproken. Veel goede en soms stevige discussies zijn gevoerd over het verbeteren van de bodem en waterkwaliteit, de mogelijkheden om water vast te houden en af te voeren, optimalisering van beheer en onderhoud van watergangen en hoe we beter kunnen samenwerken en kennisdelen in gebieden. Aan het eind van de bijeenkomsten zijn afspraken gemaakt over vervolgstappen.
Rode draad uit 1 e ronde WaterWerkplaatsen Uit de resultaten van de vijf WaterWerkplaatsen zijn zes leidende thema s te halen: 1. Bodem 2. Water in bebouwd gebied 3. Stuurbaarheid 4. Samenwerken in de streek 5. Water en RO 6. Waterbewustzijn (+prikkels) Per thema organiseren we eind januari een 2 e ronde WaterWerkplaatsen (zie laatste sheet). Daarin gaan we de ideeën uit de 1 e ronde WaterWerkplaatsen binnen het thema nader uitwerken tot concrete adviezen voor het Algemeen Bestuur. Wat: is het concrete idee? Waarom: waar draagt het aan bij en wat maakt het beter dan nu? Hoe: wat is er voor nodig? Wie: zijn er bij nodig? Wanneer: kan het worden uitgevoerd?
1. Bodem in de bodem vinden landbouw, water en natuur elkaar: vergroten van de sponswerking! verhogen van organisch stofgehalte groter vochthoudend vermogen en minder uitspoeling van meststoffen, bodemvruchtbaarheid verbeteren van de bodemstructuur meer infiltratie, minder oppervlakkige afspoeling van water en meststoffen hoe omgaan met maaisel, welke ruimte is er? ook i.r.t. mestwetgeving. innovaties en kringloopdenken: bv maaisel verwerken in andere producten waterinnovatieve landbouw, bufferboeren water is ook een product, hoe boer je dan? kennis en ervaringen delen van boeren en kennisinstellingen wat werkt het best? gewaskeuze afstemmen op bodem- en wateromstandigheden, zowel te droog als te nat
2. Water in bebouwd gebied afkoppelen en infiltreren - riooloverstorten verminderen of voorkomen minder verharding: tegels uit de tuin en groen/infiltratie in woonwijken en op bedrijventerreinen gescheiden riolering, geen zuiver water naar de waterzuivering leren van regels en voorbeelden uit België slim / waterwijs inrichten van openbare ruimte openbare ruimte integraal inrichten op een hoger niveau dan zijn er meer/betere oplossingen (koppelen aan gezondheid, hittestress, beleving) advies bouwpeil afgeven straat van de toekomst zorgen voor doorstroming verversing / betere waterkwaliteit / minder blauwalg gordel van waterberging rondom dorpen zelf het water opvangen / afspraken met grondeigenaren groene daken, wadi s initiatieven Liempde breder toepassen en kijken naar Waterproof (A dam)
3. Stuurbaarheid vasthouden van water van hoog naar laag zo hoog mogelijk vasthouden en infiltreren in bovenlopen LOP-stuwen en knijpstuwen nieuw leven inblazen automatisering van stuwen en drainage en sturen o.b.v. weersverwachting werk op gebiedsniveau met meer aandacht voor haarvaten en waar deze samenkomen (flessenhalzen) benut natuurlijke laagten en systeem zoals vennen en molenbeemden Risico-gestuurd maaibeheer, afhankelijk van weersverwachting 2-3-fasenprofiel met open doorstroming in het midden van de watergang 24/7 meldpunt voor knelpunten / verstoppingen in het veld, zie buiten-beter-app sturen van water op waterkwaliteit naar landbouw en natuur combineren van waterberging en waterzuivering natuurgebieden benutten als waterberging en -opslag peilgestuurde drainage watersysteem aanpassen op functies met parallelle waterlopen slim gebruiken van kanalen voor waterafvoer en -aanvoer aandachtspunten: maakbaarheid systeem kent grenzen, maakt ook kwetsbaar / voorkomen van overstroming/wateroverlast voorkomen van schade
4. Samenwerken in de streek ga van postzegel naar posterniveau (weer) samenwerken in stroomgebiedscommissies / streekcommissies meer samenwerken om elkaars problemen op te lossen (kringloopdenken) sociale innovatie: samen probleemeigenaar, denken in maatschappelijke verdienmodellen totale gebiedsproces in kaart brengen en alle doelen samen oppakken integrale aanpak (ook financiën/subsidies bij elkaar) maak relatief kleine gebiedsoverleggen (o.l.v. het waterschap): afspraken over waterstanden, beheer, inrichting, projecten, verantwoordelijkheden stimuleer het gebiedsproces en benut kennis uit het gebied ga vaker wandelen en in gesprek met mensen gemeenten ondersteunen met kennis van partners i.p.v. externe inhuur
5. Water en RO de juiste functie/grondgebruik op de juiste plek maak keuzes in ruimtelijke ordening niet alles kan overal / accepteren bergend vermogen vergroten in beekdalen (i.c.m. Natuurnetwerk Brabant) en verkennen waar welke mogelijkheden zijn voor landbouw (bv. werken met schillen / driefasen profiel) verbreding van de landbouw, combinaties zoeken in mogelijkheden tussen natuur en landbouw verdienmodellen in STIKA echte blauwe diensten opnemen Natuurnetwerk Brabant aanpassen op watersysteem, robuuster beekdal leren van sterke punten van Deltaplan Grote Rivieren Natuurnetwerk versneld realiseren op kritische plekken watersysteem zichtbare uiterwaarden langs de stroom, geen woonwijken langs het water
6. Waterbewustzijn (+prikkels) water in de stad (weer) zichtbaar maken omwonenden betrekken bij beslissingen / uitdagingen van overheden het gesprek voeren: wanneer is water afvoeren afwentelen? Beter-buiten-app voor melden knelpunten / huisje-boompje-beter-app voor oplossingen klimaatneutraal bouwen en wonen (energie, maar ook water!) stimuleren afkoppelen regenwater door subsidies of belastingprikkels waterschappen en gemeenten herzien hun verdienmodel (belastingen / heffingen heroverwegen). Niet zomaar voorbij gaan als er weerstand is bij inwoners investeren in bewustwording specifiek aantonen urgentie en risico s en breed uitdragen wat mensen kunnen verwachten (klimaatverandering, overstromingsrisico s, grondwaterstanden) en geef ook handelingsperspectief besef: sinds de ruilverkaveling is systeem niet aangepast aan klimaat
UITNODIGING 2 e ronde WaterWerkplaatsen op thema Datum Tijdstip Thema Maandag 23 januari 2017 9.30 12.00 uur Bodem Maandag 23 januari 2017 13.30 16.00 uur Water in bebouwd gebied Dinsdag 24 januari 2017 9.30 12.00 uur Stuurbaarheid Dinsdag 24 januari 2017 13.30 16.00 uur Samenwerken in de streek Woensdag 25 januari 2017 9.30 12.00 uur Water en RO Woensdag 25 januari 2017 13.30 16.00 uur Waterbewustzijn (+prikkels) Locatie: proeflokaal van Brouwerij Van De Oirsprong in Oirschot (Koestraat 20) Daarna terugkoppeling uit alle thema-waterwerkplaatsen op 16 februari 2017 20.00-21.30 uur in het Waterschapshuis in Boxtel (Bosscheweg 56). Aanmelden voor één van de bovenstaande Thema-WaterWerkplaatsen en/of de terugkoppeling op 16 februari via waterwerkplaats@dommel.nl. Graag uw volledige naam + naam van de WaterWerkplaats vermelden.