Behandelwijzer dialyse Afdeling dialyse gemini-ziekenhuis.nl
Eigendom van: Naam:... Adres:... Postcode:... Plaats:... Telefoonnummer:... Als u dit boekje vindt, dan verzoeken wij u dringend om contact op te nemen met de eigenaar. 1
1. Belangrijke telefoonnummers en adressen 2. Waarom deze brochure? 3. De voorbereiding: de nierfalenpolikliniek 4. Nierfunctievervangende therapieën 5. Wie werken er op de dialyseafdeling? 6. Vakantie en dialyse 7. Meer informatie 8. Tot slot 9. Opmerkingen en suggesties 10. Eigen aantekeningen 11. Inlegvellen 2
1. Belangrijke telefoonnummers en adressen Gemini Ziekenhuis Den Helder Adres: Huisduinerweg 3, 1782 GZ Den Helder Algemeen telefoonnummer: 0223-69 69 69 De hemodialyseafdeling van het Gemini is geopend op maandag, woensdag en vrijdag van 07.30 uur tot 20.00 uur. U kunt de afdeling bereiken via telefoonnummer 0223-69 67 30 of 0223-69 67 31. Buiten deze tijden kunt u contact opnemen met het algemene nummer van Medisch Centrum Alkmaar 072-548 44 44. U wordt dan doorverbonden met de dienstdoende verpleegkundige. Polikliniek interne geneeskunde, afdelingsnummer 23. U kunt de polikliniek bereiken via telefoonnummer 0223 69 60 36. Texel Adres: Hof 20, 1794 AZ Oosterend De hemodialyseafdeling op Texel is telefonisch bereikbaar via MCA op nummer 072-548 28 55. Medisch Centrum Alkmaar (MCA) Adres: Wilhelminalaan 12, 1815 JD Alkmaar De hemodialyseafdeling van MCA is geopend van maandag t/m zaterdag van 7.30 21.00 uur. U kunt de hemodialyseafdeling bereiken via telefoonnummer 072-548 28 55. Buiten deze tijden kunt u contact opnemen met het algemene nummer van het MCA: 072-548 44 44. U wordt dan doorverbonden met de dienstdoende verpleegkundige. PD-team (peritoneaal dialyse): de medewerkers van het PD-team kunt u bereiken van maandag t/m zaterdag van 7.30 uur tot 21.00 uur op telefoonnummer 072-548 28 55. Buiten deze tijden kunt u via 072-548 44 44 de dienstdoende verpleegkundige bereiken. Diëtetiek: 072-548 35 52. Polikliniek interne geneeskunde: 072-548 33 22. Nierfalenpolikliniek: 072-548 33 20 Maatschappelijk werk: 072-548 28 55. Twitter: @mcanierziekten 3
Patiëntenverenigingen Meer informatie over patiëntenverenigingen vindt u op: www.hollandsnoorden.com www.nvn.nl 4
2. Waarom deze brochure? U bent gestart of start binnenkort met een therapie die uw nierfunctie vervangt. Dit gebeurt op één van de dialyseafdelingen van Medisch Centrum Alkmaar. Met deze informatiemap willen we u wegwijs maken op de dialyseafdelingen van MCA. U vindt informatie over de organisatie van de afdeling, de aansluittijden, bezoektijden en andere wetenswaardigheden. Zo kunt u thuis alles nog eens rustig doorlezen. In de map lichten we de behandelmethoden slechts kort toe. Voor uitgebreide informatie verwijzen wij u naar het zorgboek Mijn Niergids. Dit zorgboek van de Nierstichting krijgt u via de nierfalenpolikliniek. Heeft u vragen? Deze informatiemap zal niet al uw vragen beantwoorden en kan ook geen persoonlijk gesprek vervangen. Mocht u na het lezen van de map nog vragen hebben of wilt u ergens over praten, dan kunt u terecht bij één van de verpleegkundigen van de dialyseafdeling. Met vriendelijk groet, De medewerkers van de dialyseafdeling Medisch Centrum Alkmaar (MCA) Locatie Den Helder (Gemini Ziekenhuis) Locatie Texel Locatie Alkmaar (MCA) Thuisdialyse MCA 5
6
3. De voorbereiding: de nierfalenpolikliniek zelf zo veel mogelijk grip op de vervolgbehandeling kunt krijgen. Wanneer uw behandelend arts heeft vastgesteld dat uw nierfunctie achteruit gaat wordt u doorverwezen naar de nierfalenpolikliniek van Medisch Centrum Alkmaar. Het woord nierfalen staat voor de periode die voorafgaat aan dialyse of niertransplantatie. Het nierfalenteam De nefroloog U kunt terecht bij de nefroloog voor informatie over: uw nierziekte de behandeling verschillende nierfunctievervangende therapieën Waarom is de nierfalenpolikliniek belangrijk? Omdat we nierfunctievervangende therapie (zoals dialyse of niertransplantatie) zo lang mogelijk willen uitstellen. Omdat het belangrijk is dat u zo fit mogelijk bent. Ook als u ervoor kiest om geen nierfunctievervangende therapie te ondergaan. Om u te helpen bij het bepalen welke vervolgbehandeling voor u het meest geschikt is. Om u tijdens de overgangsfase naar nierfunctievervangende therapie zo goed mogelijk te begeleiden. Om u duidelijk te maken hoe u De nefroloog controleert regelmatig uw nierfunctie en stemt hier de nierfunctievervangende therapie op af. Hij/zij onderzoekt ook of u in aanmerking komt voor niertransplantatie. Soms is een bepaalde behandeling uit medisch oogpunt niet mogelijk. De nierfalenverpleegkundige Deze gespecialiseerde verpleegkundige begeleid u in het proces van de achteruitgang van de nierfunctie. U krijgt informatie over de functie van de nieren en wat er gebeurt als de nieren niet goed meer werken. De verschillende vormen van nierfunctievervangende therapie 7
worden met u besproken. Deze nierfalenverpleegkundigen werken ook op de dialyseafdeling. Diëtist(e) De diëtist(e) vertelt u over de relatie tussen voeding en nierziekten. Meestal kunt u uw nierfunctie beïnvloeden door uw eetpatroon aan te passen. Een dergelijk dieet is dan helemaal afgestemd op uw persoonlijke situatie. Wij willen er graag samen met u voor zorgen dat uw lichamelijke conditie en voedingstoestand zo goed mogelijk is. dagelijks leven. De medisch maatschappelijk werker helpt u met praktische tips, maar geeft ook psychosociale ondersteuning. Medisch maatschappelijk werk Welke nierfunctievervangende therapie u ook kiest, de behandeling is ingrijpend. Dit kan grote invloed hebben op allerlei aspecten van uw dagelijks leven en dat van uw naaste(n). Daarom maakt het medisch maatschappelijk werk deel uit van het nierfalenteam. Hij/zij overlegt geregeld met de andere deskundigen. In de nierfalenfase zal de medisch maatschappelijk werker u bellen voor een afspraak bij u thuis. Hij/zij is opgeleid om u te ondersteunen bij het inpassen van de nierfunctievervangende therapie in uw 8
4. Nierfunctievervangende therapieën Er zijn drie mogelijkheden voor nierfunctievervangende therapie: hemodialyse: dit gebeurt in Alkmaar, Den Helder en op Texel peritoneaal dialyse (PD): dit gebeurt in Alkmaar niertransplantatie: de voorbereidende onderzoeken vinden plaats in Alkmaar of Den Helder. De transplantatie zelf gebeurt in een academisch ziekenhuis 9
10
5. Wie werken er op de dialyseafdeling? Dialyse is een ingewikkelde behandelvorm die invloed heeft op uw lichamelijk, psychisch en sociale situatie. Daarom werken er op de afdeling naast nefrologen en verpleegkundigen, ook medisch maatschappelijk werkers, diëtisten, secretaresses, instrumentatietechnici en voedingsassistenten. In totaal zo n honderd medewerkers. Onderstaand vindt u een overzicht van wie u allemaal op de afdeling tegen kunt komen. Leidinggevenden De manager van de afdeling dialyse leidt de dialyseafdeling. Dit doet hij samen met drie teamleiders. In principe is er dagelijks een teamleider aanwezig op de afdeling. U kunt een afspraak met één van hen maken. De afdelingsleiding heeft vier maal per jaar overleg met de patiëntenvereniging Hollands Noorden. Verpleegkundigen Alle verpleegkundigen hebben de specialistische opleiding tot dialyseverpleegkundige gevolgd na hun verpleegkundige opleiding. Sommigen volgen deze opleiding nog. Verpleegkundigen krijgen regelmatig verplichte bijscholing over de nieuwste ontwikkelingen. Op de dialyseafdeling krijgt elke patiënt een coördinerende verpleegkundige toegewezen. Deze verpleegkundige regelt de afspraken met u. Op de dag van de dialysebehandeling zorgt een verpleegkundige voor u. Dit kan een ander zijn dan de coördinerende verpleegkunde, omdat die niet altijd aanwezig is. Artsen en specialisten Nefrologen zijn artsen die gespecialiseerd zijn in de behandeling van nierziekten. U krijgt steeds voor een half jaar een vaste nefroloog. Daarna wisselen de nefrologen van patiënten. Zij doen dit om alle patiënten te leren kennen. Naast nefrologen kunt u ook te maken krijgen met arts-assistenten, die in opleiding zijn tot internist. Arts-assistenten zijn volledig bevoegde artsen die onder verantwoordelijkheid van en in nauw overleg met de nefroloog werken. Uw vaste nefroloog is dus eindverantwoordelijk voor uw medische zorg en het verloop van uw dialysebehande ling. De arts bezoekt u 11
gemiddeld één maal per week tijdens de hemodialysebehandeling. Overleg op de afdeling De nefroloog praat regelmatig met de verpleegkundige leiding over de organisatie van de dialyseafdeling. Acute problemen worden van maandag tot en met vrijdag s ochtends besproken met de nefrologen, internisten in opleiding, verpleegkundigen en de medisch maatschappelijk werkers. Zo nodig wordt de behandeling bijgesteld. Jaarlijks wordt uw behandeling doorgenomen tijdens een multidisciplinaire patiëntenbespreking. Zo nodig wordt uw behandeling bijgesteld. Behalve artsen zijn hierbij ook aanwezig: maatschappelijk werkers, diëtisten en uw coördinerende verpleegkundige. Als voorbereiding op deze bespreking krijgt u een uitnodiging voor een jaargesprek met uw nefroloog op de polikliniek. Wij raden u aan deze uitnodiging te accepteren. Het kan erg prettig zijn om buiten de dialyseafdeling uw behandeling door te spreken en nieuwe afspraken te maken. Medisch Maatschappelijk Werk Een intensieve en langdurige dialysebehandeling is ingrijpend en kan leiden tot gevoelens van onzekerheid, angst en verdriet. Wellicht heeft u vragen over werk, financien, huisvesting of andere gevolgen ten aanzien van de ziekte. De maatschappelijk werkers van de dialyseafdeling kunnen u psychosociale en praktische ondersteuning bieden. Zowel u als uw naaste omgeving kunnen altijd een beroep doen op de diensten van een maatschappelijk werker. Dit kan direct of via een andere zorgverlener van de dialyse- of verpleegafdeling. Diëtisten Voeding speelt een belangrijke ondersteunende rol bij het dialyseren. Als u gaat dialyseren krijgt u een persoonlijk dieetadvies. Daarom maakt een diëtist deel uit van het behandelteam op de dialyseafdeling. Als u gekozen heeft voor de hemodialyse komt de diëtist tijdens het dialyseren regelmatig bij u langs. Bij de peritoneaal dialyse krijgt u een afspraak met de diëtist. Deze afspraak wordt gecombineerd met uw bezoek aan arts en verpleegkundige. Mocht u de diëtist niet treffen, dan kunt u aan een medewerker van de dialyseafdeling vragen of deze de diëtist wil vragen om contact met u op te nemen. 12
U kunt ook zelf contact opnemen met de afdeling diëtetiek via telefoonnummer 072-548 35 52. Medisch instrumenteel technicus De instrumentatietechnicus of dialysetechnicus is verantwoordelijk voor het onderhoud van dialyseapparatuur en installaties. Er worden strenge, internationale eisen gesteld aan de apparatuur en de dialysevloeistoffen. De dialyseverpleegkundige en de dialysetechnicus kunnen uw vragen over de apparatuur beantwoorden. De locaties Gemini en Texel worden door Fresenius Medical Care onderhouden. Secretariële medewerkers Als u tijdens kantooruren belt, krijgt u meestal een medewerker van het secretariaat te spreken. Zij staan u te woord en verbinden u zo nodig door. Zij zijn verantwoordelijk voor de administratie van alle verrichtingen die u op de afdeling ondergaat. Daarnaast zorgen zij voor de verwerking van aanvragen voor laboratoriumbepalingen en ander onderzoek. Zij kunnen u verder helpen bij vragen over tijdstippen van onderzoeken, taxibriefjes en eventuele rekeningen van uw behandeling. Voedingsassistenten Voedingsassistenten zorgen gedurende de dialysebehandeling voor koffie of thee, een snack en eventueel een lichte broodmaaltijd. Er wordt op de dialyseafdeling geen warme maaltijd geserveerd. Veel patiënten verdragen namelijk een lichte broodmaaltijd tijdens dialyse beter dan een warme maaltijd. Ondersteunende medewerkers Er worden hoge eisen gesteld aan de hygiëne en bevoorrading op een dialyseafdeling. Onze ondersteunende medewerkers helpen de verpleegkundigen bij het aanvullen van materialen op de afdeling. Ook zorgen zij voor de schoonmaak van dialysegebonden apparatuur en werkruimtes. Huishoudelijk medewerkers De huishoudelijk medewerkers verzorgen de schoonmaak van de werkruimtes en sanitaire voorzieningen. Houdt u er rekening mee dat na het dweilen de vloer wat glad kan zijn. 13
14
6. Vakantie en dialyse Als u op vakantie gaat, is het prettig als u dit tijdig doorgeeft aan uw verpleegkundige. Dan kunnen wij daar rekening mee houden met de planning. Op de afdeling ligt een map met tips over waar u naar toe zou kunnen gaan met vakantie. Zo staat er informatie over dialysecentra over de hele wereld. Verder kunt u op internet ook de nodige informatie vinden voor dialysecentra tijdens uw vakantie. Op onderstaande websites kunt u informatie vinden over dialysecentra over de hele wereld: www.hditravel.com www.globaldialysis.com www.nierstichting.nl 15
16
7. Meer informatie 9. Opmerkingen en suggesties Via internet kunt u veel informatie vinden over dialyse. Enkele nuttige sites zijn: www.nierstichting.nl www.mca.nl www.lvd.nl (Landelijke vereniging voor dialyserenden) www.nefro.nl www.mijnnierinzicht.nl www.mijneigenkoers.nl www.niernieuws.nl Heeft u nog vragen naar aanleiding van deze brochure? Of heeft u informatie gemist? Dan horen wij dit graag van u. U kunt uw vragen en ideeën doorgeven aan de verpleegkundige van de dialyseafdeling. 8. Tot slot De dialysebehandeling is een intensieve behandeling, waardoor er veel in uw lichaam gebeurt. U kunt daarom na verloop van tijd anders gaan denken over de kwaliteit van uw leven of wat u zou willen als uw conditie sterk achteruit gaat. Hierover kunt u altijd praten met uw behandelend arts, medisch maatschappelijk werk of uw verpleegkundige. 17
18
10. Eigen aantekeningen............................................. 19
20
Wetenswaardigheden Alkmaar Openingstijden Bij deze informatiemap zit een inlegvel met de openingstijden van de dialyseafdeling. Buiten deze tijden kunt u contact opnemen met de dienstdoende dialyseverpleegkundige via het algemene telefoonnummer van Medisch Centrum Alkmaar: 072-548 44 44. Bereikbaarheid, parkeergelegenheid en vervoer De afdeling is tijdens de openingstijden bereikbaar via de hoofdingang. Van maandag tot en met vrijdag is de afdeling van 8.00 tot 17.00 uur ook bereikbaar via de ingang van de voormalige Cadettenschool aan de Wilhelmina laan. De dialyseafdeling beschikt over een aantal eigen parkeerplaatsen. De verpleegkundige kan u hierover informeren. Bent u van plan met eigen vervoer te komen? Bespreek dit dan met de nefroloog of de verpleegkundige. Het is namelijk mogelijk dat u na de dialysebehandeling niet in staat bent om zelf naar huis te rijden. Om dezelfde reden raden wij u ook af om met het openbaar vervoer te reizen. Uw verzekering vergoedt, na het betalen van een eigen bijdrage, de taxikosten van en naar het ziekenhuis. Een formulier voor de taxivergoeding kunt u ophalen bij de secretaresse van de dialyse afdeling. Certificatie De dialyseafdeling in Alkmaar en op Texel zijn volgens de HKZ normen gecertificeerd. Deze norm stelt speciale eisen aan dialyseafdelingen in Nederland. De continuïteit en kwaliteit van de zorg zijn omschreven volgens zeer strenge regelgeving, zoals: goede en veilige apparatuur goed opgeleid personeel de organisatie van zorg volgens vaste protocollen de betrokkenheid van de andere disciplines bij de behandeling van de dialysepatiënt de beleving van de patiënt Patientenervaring.nl/enquêtes Wij vinden het belangrijk dat u: zich op uw gemak voelt op de afdeling zich met respect behandeld voelt tevreden bent over de geboden behandeling
Daarom nemen wij regelmatig enquêtes af om dit te meten. Of u wordt uitgenodigd om een enquête in te vullen hangt af van het onderwerp dat onderzocht wordt. Met het invullen van de enquête helpt u ons bij het opzetten van verbetertrajecten. Controle op hepatitis B, C en HIV Tijdens uw dialysebehandeling zullen wij regelmatig bloedmonsters afnemen om het effect van uw behandeling te evalueren. Bij iedere vorm van dialyse is direct en indirect bloedcontact mogelijk. Daarom wordt er standaard eens per jaar bloed bij u afgenomen en gecontroleerd op hepatitis B, hepatitis C en HIV. Dit is ter bescherming van uzelf en de medewerkers. Al onze patiënten worden tijdens de nierfalenfase gevaccineerd tegen hepatitis B. Als u acuut moet dialyseren, kunnen we u niet vooraf vaccineren. Dan doen we dat zo spoedig mogelijk daarna. te leggen. Daarom is het mogelijk dat wij u vragen om mee te werken aan een medisch wetenschappelijk onderzoek of registratie. Wij zullen u dan vooraf uitgebreid informeren over het soort onderzoek, de werkwijze tijdens het onderzoek en het privacyreglement. U bent vrij om wel of niet deel te nemen aan onderzoek. Patiëntenvereniging Hollands Noorden De patiënten van de dialyseafdeling van MCA hebben een patiëntenvereniging opgericht, genaamd Hollands Noorden. Zij hebben regelmatig overleg met de leiding van de afdeling, andere regionale patiëntenverenigingen en landelijke patiëntenorganisaties. Verder organiseren zij voorlichtingsbijeenkomsten of recreatieve bijeenkomsten, zoals het jaarlijkse kerstdiner voor patiënten. Kijk voor meer informatie op www.nvn.nl of www.hollandsnoorden.com Medisch wetenschappelijk onderzoek Nefrologie/nierziekten is een medisch wetenschappelijke discipline. Er wordt veel onderzoek gedaan om uw behandeling te verbeteren. Zo worden patiënten gevolgd om het effect van nierfunctievervangende therapie vast Verboden te roken Er mag niet gerookt worden op de afdeling en elders in het ziekenhuis. Privacy De units voor hemodialyse zijn zo gebouwd dat onze dialyse-verpleegkundi-
gen goed overzicht hebben over meerdere patiënten tegelijk. Op deze manier kunnen zij u beter bewaken tijdens het dialyseproces. Om u toch enige privacy te geven, zijn de dialysestations van elkaar afgeschermd. Er is dus niet altijd voldoende privacy voor een gesprek. Als u meer privacy wilt tijdens een gesprek met uw arts, verpleegkundige of maatschappelijk werker, dan kunt u een afspraak maken direct voor of na uw dialysebehandeling. Ook kunt u via het secretariaat van de nefrologen een afspraak maken met uw nefroloog op zijn of haar polikliniek, via telefoonnummer 072-548 33 20. Contactpersoon Wij zijn bereid u informatie over uw dialysebehandeling te geven, of aan anderen als u dat wilt. Om uw privacy te kunnen garanderen, vragen we u een contactpersoon aan te wijzen. Mochten andere personen dan de contactpersoon informatie over u willen hebben, dan geven we dit alleen na uw toestemming. Kluisje MCA en Gemini Ziekenhuis zijn niet aansprakelijk voor vermissing of diefstal van uw eigendommen. Wij adviseren u daarom uw eigendommen zoveel mogelijk thuis te laten. De eigendommen die u meeneemt naar het ziekenhuis, kunt u tijdens de behandeling bewaren in een kluisje/kastje in de garderobe. Het kluisje kunt u door middel van 1 euro afsluiten, die u na gebruik terug krijgt. Familiehuis Wanneer u opgenomen moet worden in het ziekenhuis, kan uw familie gebruik maken van het Familiehuis van MCA. Dit ligt op loopafstand van het ziekenhuis. In het Familiehuis vindt uw familielid meer dan alleen een bed. De verblijfsruimten zijn plezierig aangekleed. Er kan gebruik worden gemaakt van de keuken, de tuin of de huiskamer met televisie. Het Familiehuis beschikt in totaal over 7 slaapkamers en is altijd open. U kunt uw auto gratis parkeren. Via de verpleegkundige kan uw familie zich aanmelden. Er wordt per nacht een geringe vergoeding gevraagd. Kijk voor meer informatie op www.familiehuismca.nl. 182633 / 2015.08
Dialyseafdeling in Medisch Centrum Alkmaar De dialyseafdeling in MCA (huisnummer 079) bestaat uit: 22 dialysestations waar per dag 2 tot 3 patiëntengroepen een hemodialyse behandeling ondergaan 2 stations voor een acute dialysebehandeling een behandelruimte voor de peritoneaal dialyse kantoorruimtes De dialyseafdeling verzorgt ook dialysebehandelingen op: de Intensive Care Unit (ICU) de hartbewakingsafdeling (CCU) de peritoneaal dialyse op de verpleegafdeling in het ziekenhuis Gang van zaken tijdens de hemodialyse Op de dialyseafdeling van het MCA zijn meerdere units. In principe wordt u ingedeeld bij een vaste unit. Zo raakt u zoveel mogelijk vertrouwd met de omgeving, medepatiënten en verpleegkundigen. Op de afdeling is een garderobe. U kunt gebruik maken van een afsluitbaar kluisje. Ook krijgt u een eigen hoofdtelefoon voor de televisie en een stuwband voor het aanprikken van de shunt. Wij verzoeken u deze zelf te bewaren in uw kluisje. We raden u aan om gemakkelijk zittende kleding te dragen. Houdt u er rekening mee dat er met bloed wordt gewerkt. Er kan dus een spatje bloed op uw kleding komen. De voedingsassistente zorgt ervoor dat het u tijdens de behandeling aan niets ontbreekt. Duur van de behandeling Een hemodialysebehandeling duurt 3 tot 5 uur. Er is continu een verpleegkundige aanwezig voor vragen of wanneer u zich niet lekker voelt. Elk uur wordt u gecontroleerd door de verpleegkundige. Na het afsluiten van de kunstnier blijft u nog een kwartier ter observatie. Daarna kunt u naar huis. Door persoonlijke omstandigheden kan de gang van zaken afwijken van de informatie in deze map. Apparatuur Onze ervaring is dat de dialysemachines met hun geluids- en lichtsignalen veel indruk kunnen maken
op patiënten en bezoekers. Als u wat langer op de dialyseafdeling komt, zult u merken dat u aan deze signalen gewend raakt. De verpleegkundigen houden de apparatuur in de gaten. Alle machines worden na een behandeling gedesinfecteerd en getest, zodat u steeds aangesloten wordt op een schone en veilige dialysemachine. Dit kost soms wat extra tijd, waardoor u even moet wachten. Openingstijden De dialyseafdeling is geopend van maandag tot en met zaterdag van 7.30-21.30 uur. U kunt de afdeling bereiken via telefoonnummer 072-548 28 55 of 072-548 28 60. Buiten deze tijden kunt u contact opnemen met het algemene nummer van MCA 072-548 44 44. U wordt dan doorverbonden met de dienstdoende verpleegkundige. Bezoek U mag tijdens de dialyse bezoek ontvangen. Om veilig te kunnen werken kan er geen bezoek zijn bij het aan- en afsluiten van de kunstnier. Het bezoek wacht dan op de gang. Dit geldt ook wanneer er zich calamiteiten voordoen tijdens een behandeling. 182625 / 2015.08
Dialyseafdeling Gemini Ziekenhuis Den Helder De dialyseafdeling (huisnummer 036) van het Gemini Ziekenhuis is een onderdeel van MCA en ligt op de derde etage. De afdeling heeft een mooi uitzicht. De sfeer is die van een huiskamer met kleuren die aan zon, zee en strand doen denken. De afdeling bestaat uit: 1 ruimte met plaats voor 9 patiënten een aparte kamer voor een patiënt die intensieve zorg nodig heeft Gang van zaken tijdens de hemodialyse Op de afdeling is een garderobe. U krijgt een eigen, afsluitbaar kastje. Ook krijgt u een eigen hoofdtelefoon voor de televisie en een stuwband voor het aanprikken van de shunt. Deze gaan in een afsluitbare doos op naam. We raden u aan om gemakkelijk zittende kleding te dragen. Houdt u er rekening mee dat er met bloed wordt gewerkt. Er kan dus een spatje bloed op uw kleding komen. De voedingsassistente zorgt ervoor dat het u tijdens de behandeling aan niets ontbreekt. Duur van de behandeling Een hemodialysebehandeling duurt 3 tot 5 uur. Er is continu een verpleegkundige aanwezig voor vragen of wanneer u zich niet lekker voelt. Elk uur wordt u gecontroleerd door de verpleegkundige. Na het afsluiten van de kunstnier blijft u nog een kwartier ter observatie. Daarna kunt u naar huis. Door persoonlijke omstandigheden kan de gang van zaken afwijken van de informatie in deze map. Apparatuur Onze ervaring is dat de dialysemachines met hun geluids- en lichtsignalen veel indruk kunnen maken op patiënten en bezoekers. Als u wat langer op de dialyseafdeling komt, zult u merken dat u aan deze signalen gewend raakt. De verpleegkundigen houden de apparatuur in de gaten. Alle machines worden na een behandeling gedesinfecteerd en getest. Zodat u steeds aangesloten wordt op een schone en veilige dialysemachine. Dit kost soms wat extra tijd, waardoor u even moet wachten. Bezoek U mag tijdens de dialyse bezoek
ontvangen. Om veilig te kunnen werken kan er geen bezoek zijn bij het aan- en afsluiten van de kunstnier. Het bezoek wacht dan op de gang. Dit geldt ook wanneer er zich calamiteiten voordoen tijdens een behandeling. De openingstijden De dialyse afdeling is geopend van maandag tot en met zaterdag van 8.00-21.00 uur. U kunt de afdeling bereiken via telefoonnummer 0223-69 67 30 of 0223-69 67 31. Buiten deze tijden kunt u contact opnemen met het algemene nummer van MCA 072-548 44 44. U wordt dan doorverbonden met de dienstdoende verpleegkundige. 182617 / 2015.08
Dialysecentrum Texel In het dialysecentrum op Texel dialyseren een aantal eilandbewoners. Het gehele jaar door worden er ook vakantiepatiënten ontvangen. Het dialysecentrum op Texel is kleinschalig en er kunnen maximaal 6 patiënten per dag behandeld worden. Vakantiedialyse op Texel MCA geeft dialysepatiënten de kans om op Texel op vakantie te gaan. Voor dialysepatiënten is er in Oosterend een vakantiedialysecentrum opgezet. verpleegkundige. Na het afsluiten van de kunstnier blijft u nog een kwartier ter observatie. Daarna kunt u naar huis. Door persoonlijke omstandigheden kan de gang van zaken afwijken van de informatie in deze map. Apparatuur Onze ervaring is dat de dialysemachines met hun geluids- en lichtsignalen veel indruk kunnen maken op patiënten en bezoekers. Als u wat langer op de dialyseafdeling komt, zult u merken dat u aan deze signalen gewend raakt. De verpleegkundigen houden de apparatuur in de gaten. Begeleiding De begeleiding van uw dialysebehandeling gebeurt door dialyseverpleegkundigen uit MCA. De medische eindverantwoordelijkheid ligt bij de nefrologen van MCA. Tijdens de behandelingen zijn de nefrologen bereikbaar. Duur van de behandeling Een hemodialysebehandeling duurt 3 tot 5 uur. Er is continu een verpleegkundige aanwezig voor vragen of wanneer u zich niet lekker voelt. Elk uur wordt u gecontroleerd door de Bezoek U mag tijdens de dialyse bezoek ontvangen. Om veilig te kunnen werken kan er geen bezoek zijn bij het aan- en afsluiten van de kunstnier. Het bezoek wacht dan op de gang. Dit geldt ook wanneer er zich calamiteiten voordoen tijdens een behandeling. Eten en drinken De verpleegkundigen verzorgen op Texel de catering. U kunt drinken en eten krijgen tijdens dialyse. Het assortiment is beperkt
door de kleinschaligheid van het dialysecentrum. Meer informatie Het centrum is gevestigd aan t Hof 20, 1794 AZ Oosterend Wilt u meer weten over de vakantiedialyse op Texel? Vraag dan de folder of kijk via: vakantiedialyse@mca.nl of kijk op: www.mca.nl/vakantiedialysetexel 182629 / 2015.08
Hemodialyse Om u een beeld te geven van de gang van zaken tijdens een hemodialysebehandeling vindt u hier een globaal overzicht. We proberen uw afspraken zo te plannen, dat u zo min mogelijk hoeft te wachten. Hemodialyse op de dialyseafdeling Tijdens de dialysebehandeling zit of ligt u aangenaam in een bedstoel. Ook de verpleegkundigen kunnen prettig werken aan deze bedstoelen. Om uw tijd op de afdeling te veraangenamen hebben we: een televisie voor elke patiënt een draadloos netwerk, zodat u met uw eigen laptop gebruik kunt maken van internet minilaptops van de afdeling de nieuwste leesmap een speciale hometrainer waarop u tijdens het dialyseren kunt fietsen Passieve hemodialyse Hemodialyse is een behandeling waarbij uw bloed gemiddeld 3 maal per week via een kunstnier wordt gezuiverd. Een verpleegkundige sluit u aan op de kunstnier. U hoeft zelf niets te doen. Om de kunstnier op uw bloedbaan aan te sluiten wordt een toegang tot de bloedbaan gemaakt. Deze toegang heet een shunt. Dit gebeurt via een chirurgische ingreep een aantal maanden voor de start van de hemodialyse. Actieve hemodialyse Bij actieve hemodialyse bent u zelf actief betrokken bij uw dialysebeleid en behandeling. Dit kan leiden tot een betere kwaliteit van leven. U bouwt zelf de machine op aan de hand van een opbouwboek en stelt de machine in. Tijdens de dialyse leert u de theoretische kennis. Uiteraard gebeurt alles onder toezicht van de verpleegkundige en in uw eigen tempo. Als u voor actieve dialyse in aanmerking wilt komen, kunt u contact opnemen met uw nefroloog of dit melden aan de verpleegkundige. Uw nefroloog en verpleegkundige bekijken of u een geschikte kandidaat bent. Hemodialyse thuis Het is ook mogelijk om zelf thuis uw hemodialysebehandeling uit te voeren. Hiervoor kunt u op de dialyseafdeling in MCA een opleiding volgen.
Speciaal getrainde verpleegkundigen van het ziekenhuis begeleiden u gedurende 3 maanden op vaste dagen in de week. De laatste 2 weken van de opleiding neemt het dialysecentrum Dianet in Utrecht de training over. Zij testen in Utrecht of u voldoende vaardig bent. Dit doen zij door een dialyse in een huiskamer na te bootsen en te kijken of u zich zeker genoeg voelt. Na de opleiding bezoekt een verpleegkundige van Dianet u gemiddeld eens per 3 maanden thuis. De nefroloog van Medisch Centrum Alkmaar controleert u eens per 6 weken op de polikliniek. Zo nodig gebeurt dit vaker. Wanneer u in bent opgenomen in het ziekenhuis, kunt u voor dialyse terecht op een van de locaties van Medisch Centrum Alkmaar. 182609 / 2015.08
Peritoneaal dialyse (PD) Peritoneaal dialyse kunt u zelf thuis uitvoeren. Via een chirurgisch ingebrachte katheter wordt er vloeistof in uw buik gebracht, waardoor uitwisseling plaatsvindt van afvalstoffen en water. Tijdens de CAPD-training (Continue Ambulante Peritoneaal Dialyse) leert u handmatig de vloeistof te wisselen. Later kunt u eventueel overgaan op een nachtelijke A.P.D.-behandeling (Ambulante Peritonaal Dialyse). Het dialyseren gebeurt dan s nachts met een machine. Wij trainen u bij voorkeur poliklinisch. U komt dan enkele dagen op de dialyseafdeling voor training en gaat aan het einde van de dag weer naar huis. Soms is dit niet haalbaar en wordt u opgenomen in de kliniek voor training. Per patiënt wordt bekeken wat wenselijk is. Regelmatig contact Na deze training komt u eens per 6 tot 8 weken terug voor een poliklinisch bezoek aan de dialyseafdeling. Dit bezoek bestaat uit 2 gedeelten: 1. een medisch deel, waarbij u de nefroloog bezoekt. De nefroloog bespreekt met u de medische zaken, zoals voortgang van uw peritoneaal dialysebehandeling, uw medicatie, laboratoriumuitslagen en mogelijke klachten. 2. een verpleegkundig deel: de PDverpleegkundige voert een aantal controles bij u uit en bespreekt met u hoe de dialysebehandeling thuis verloopt, beantwoordt uw vragen en bespreekt eventuele problemen. De diëtist maakt indien nodig een afspraak met u voor het polibezoek. Uiteraard stemmen wij de poliklinische bezoeken aan de dialyseafdeling af op uw persoonlijke en/of medische situatie. Het is mogelijk om eventuele andere polikliniekbezoeken in MCA te combineren met uw bezoek aan de dialyseafdeling. Wilt u dan tijdig de data van die afspraken aan ons doorgeven? Uw vragen over de peritonaal dialyse? Heeft u vragen? Dan kunt u contact opnemen met het PD-team. Deze medewerkers zijn bereikbaar van maandag tot en met zaterdag van 7.30 tot 21.30 uur, op
telefoonnummer 072-548 28 59 of 072-548 28 55. Buiten deze tijden kunt u via 072-548 44 44 de dienstdoende verpleegkundige bereiken. 182613 / 2015.08
Niertransplantatie Een andere therapie om de nierfunctie te vervangen is een niertransplantatie. Niet iedereen komt hiervoor in aanmerking. U kunt echter met de nefroloog bespreken hoe u hierover denkt en informeren wat de mogelijkheden zijn. De wachtlijsten voor een donornier zijn lang. Dit komt door een orgaantekort in Nederland. Een andere mogelijkheid is donatie door een familielid of partner. Voor meer informatie hierover verwijzen we u naar de zorgmap van de Nierstichting of naar uw nefroloog. Om te bepalen of u in aanmerking komt voor een niertransplantatie, ondergaat u meerdere onderzoeken. Deze onderzoeken gebeuren grotendeels in MCA of Gemini Ziekenhuis. De transplantatie zelf gebeurt in het VUmc of het AMC in Amsterdam. Met deze ziekenhuizen werken we dan ook nauw samen. Soms wordt een patiënt naar een ander transplantatiecentrum doorverwezen. Wanneer een transplantatiearts u geschikt vindt, wordt u op de transplantatielijst geplaatst. 182605 / 2015.08
Het is voor uw eigen gezondheid en de gezondheid van anderen belangrijk dat u stopt met roken. In deze folder vindt u informatie over verschillende mogelijkheden voor ondersteuning bij stoppen met roken. Uw motivatie is belangrijk Stoppen met roken begint bij uw motivatie. U kent vast de schadelijke effecten van roken voor het hart en de longen. En u weet ongetwijfeld dat ook meeroken slecht is voor de gezondheid. Toch vindt u het misschien moeilijk om te stoppen. Of dit wel of niet lukt, hangt dan ook sterk af van hoe gemotiveerd u bent. Hoe gemotiveerd bent u? Hoe sterk is uw motivatie om te stoppen met roken, uitgedrukt in een cijfer? Een o betekent helemaal geen motivatie, een 10 betekent zeer gemotiveerd. 0-1 - 2-3 - 4-5 - 6-7 - 8-9 - 10 Geeft u zichzelf lager dan een 5? Lager dan een 5 betekent dat u niet gemotiveerd genoeg bent om te stoppen met roken. Vraag uzelf eens af wat u wel zou kunnen motiveren. Zet daarvoor alle voor- en nadelen van roken op een rij. Vraag u vervolgens af wat uw motivatie kan verhogen. Geeft u zichzelf een 5 of hoger? Een 5 of hoger betekent dat de kans groot is dat stoppen met roken u gaat lukken. Desondanks zal het niet altijd gemakkelijk zijn. Het kan zijn dat u dan baat heeft bij een van de volgende mogelijkheden voor ondersteuning bij stoppen met roken. Persoonlijke begeleiding in Vaatcentrum MCA Een kleine groep patiënten komt na verwijzing door de behandelend arts in aanmerking voor persoonlijke begeleiding in Medisch Centrum Alkmaar (MCA). U kunt uw arts ook zelf om een verwijzing vragen. Verspreid over een bepaalde periode heeft u een aantal gesprekken met een gespecialiseerd vaatverpleegkundige. Deze verpleegkundige kan u ook adviseren over andere mogelijkheden
voor ondersteuning bij stoppen met roken die in deze folder staan. Voor meer informatie kunt u terecht bij uw behandelend arts. Begeleiding door uw huisarts U kunt ook bij uw eigen huisarts terecht voor begeleiding bij stoppen met roken. Uw huisarts is goed op de hoogte van de hulpmiddelen en wat mogelijk het beste bij u past. Het kan zijn dat uw huisarts een praktijkondersteuner in dienst heeft met wie u persoonlijk of telefonisch 1 of 2 begeleidende gesprekken voert. Vraag wel na of uw zorgverzekeraar de kosten vergoedt. Voor meer informatie kunt u terecht bij uw huisarts of kijk op www.rokeninfo.nl Boeken Nederland stopt! met roken Het boek Nederland stopt met roken van de longartsen Paulien Dekker en Wanda de Kanter geeft inzicht in hoe u kunt stoppen met roken. Het toegankelijk geschreven boek beschrijft ook hoe u een ander kan motiveren om te stoppen. Alle effectieve stoptechnieken worden volgens de laatste wetenschappelijke inzichten beschreven. Het boek kost 19.95 en is verkrijgbaar bij diverse boekhandels. Stoppen met roken In zijn boek Stoppen met roken ontrafelt Allan Carr haarfijn de mechanismen die een roker doen roken. Wie dat eenmaal doorziet, merkt dat stoppen met roken heel eenvoudig is. Het boek kost 14,95 en is verkrijgbaar bij diverse boekhandels. Nicotinevervangers Als u stopt met roken, kan het zijn dat u lichamelijke klachten krijgt. Denkt u aan hoesten, snel boos of somber zijn en/of kortademigheid. U kunt dan een nicotinevervanger gebruiken. Nicotinevervangers kosten ongeveer 20,00 per week. Er zijn vier soorten nicotinevervangers: pleisters kauwgom zuigtabletten microtabs Belangrijk! Overleg vóór gebruik altijd eerst met uw (huis)arts of een verpleegkundige.
Voor meer informatie kunt u terecht bij uw (huis)arts en/of gespecialiseerd vaatverpleegkundige of kijk op www.apotheek.nl. Uw vragen Heeft u nog vragen? Neem dan gerust contact op met het medisch maatschappelijk werk van MCA. Dat kan op werkdagen van 9.00 tot 17.00 uur via telefoonnummer 072-548 35 34. Gemini Ziekenhuis Huisduinerweg 3 1782 GZ Den Helder T 0223 69 69 69 gemini-ziekenhuis/dialyse 182621 / 2015.06 Op alle behandelingen in het Gemini Ziekenhuis zijn de algemene voorwaarden van Gemini Ziekenhuis van toepassing, zie www.gemini-ziekenhuis.nl of vraag bij het patiëntenservicebureau.
Colofon Redactie: dialyseafdeling afdeling communicatie Vormgeving: vormgeving MCA Druk: Ricoh Artikelnummer: 182637 / 2015.08 Op alle behandelingen in het Gemini Ziekenhuis zijn de algemene voorwaarden van het Gemini Ziekenhuis van toepassing, zie www.gemini-ziekenhuis.nl of vraag bij het patiëntenservicebureau.
Gemini Ziekenhuis Huisduinerweg 3 1782 GZ Den Helder T 0223-69 69 69 F 0223-62 50 53 www.gemini-ziekenhuis.nl/dialyse Texel Hof 20 1794 AZ Oosterend www.mca.nl/vakantiedialysetexel Medisch Centrum Alkmaar Wilhelminalaan 12 1815 JD Alkmaar T 072-548 44 44 F 072-548 21 59 www.mca.nl/dialyse gemini-ziekenhuis.nl