WATER? NATUURLIJK! Verkiezingsprogramma Water Natuurlijk Hollands Noorderkwartier 2015-2019 Even voorstellen Water Natuurlijk is een NIET-politieke vereniging, die in 2008 speciaal is opgericht om de belangen van natuur, milieu, landschap en recreatie in de waterschappen beter te kunnen beschermen. Water Natuurlijk bekijkt haar werk in het waterschap vanuit een visie, die niet alleen oog heeft voor veiligheid en droge voeten, maar vooral voor de kwaliteit van uw leefomgeving; (ecologisch) gezond water vormt daarvoor de basis. Onze manier van werken is innovatief: rekening houdend met de lange termijn, toekomstbestendig dus. Op energiegebied en het terugwinnen van nuttige grondstoffen willen wij het goede voorbeeld geven. En we streven naar een gezonde financiële organisatie, die sober en doelmatig werkt; en dat de lusten en lasten eerlijk worden verdeeld; ook voor generaties na ons. WN let op de kleintjes: het is immers uw geld dat wij in beheer gekregen hebben. Als het om water gaat is veiligheid voor de bewoners het uitgangspunt. Maar die veiligheid kan op veel verschillende manieren bereikt worden. Het waterschap moet midden in de maatschappij staan en daar ook naar handelen. Samen met U ontstaan de mooiste oplossingen. Alleen met Uw stem kunnen we onze (en Uw) visie realiseren.
Speerpunten van Water Natuurlijk voor Hollands Noorderkwartier Schoon en gezond water voor een veilige en prettige woonomgeving Natuurontwikkeling een kans geven en duurzamer inrichting van het watersysteem Rekening houden met klimaatverandering Tegengaan van onoordeelkundig gebruik van bestrijdingsmiddelen Rioolwaterzuiveringen worden energie- en grondstoffenfabrieken Een gezonde financiële organisatie; met een eerlijker verdeling van de lusten en de lasten Het waterschap staat midden in de maatschappij: Samen aan het werk De wegen die in beheer zijn bij het waterschap worden overgedragen aan de gemeenten Schoon en gezond water voor een veilige en prettige woonomgeving WN werkt vanuit het waterbeheer aan de kwaliteit van de leefomgeving, juist ook in stedelijk gebied. Wij streven naar ecologisch gezond water; naar sloten vol levende beestjes; waar ook vissen zich thuis voelen; met vispassages bij stuwen en gemalen. Vissen worden nog te vaak vermalen in pompen. Dankzij een door ons ingediende motie wordt nu bij alle renovaties en vernieuwingen gebruik gemaakt van visvriendelijke pompen. We zullen erop toezien dat de maatregelen uit de Kaderrichtlijn Water onverkort worden uitgevoerd, zodat de waterkwaliteit snel verbetert. En wij vinden het belangrijk dat mensen dichtbij huis kunnen zwemmen. Het waterschap dient voor schoon zwemwater te zorgen.
Natuurontwikkeling een kans geven en een duurzame inrichting van het watersysteem Bij alle maatregelen die we treffen, willen wij dat de natuurontwikkeling een kans krijgt. Wij streven naar dijken, die bloeiende linten vormen in het landschap. Sterke graszoden om onze dijken te beschermen, gaan hand in hand met ecologisch verantwoord beheer daarvan. Pachtcontracten dienen aangepast te worden aan dit principe. Ook de wegbermen kunnen meer natuurvriendelijk worden beheerd. Bij kustontwikkeling is meer ruimte voor dynamiek mogelijk. Samen met de natuurterreinbeheerders willen wij verder gaan met maatregelen voor natuurherstel; de binnenduinrand en de veenweidegebieden bieden de meeste kansen. Als voorbeeld noemen wij het project van de Schoonwatervallei, waar zuiver duinwater gebruikt moet worden voor natuurherstel in de orchideeënrijke graslanden in de binnenduinrand. Het watersysteem kan op een duurzamer en minder verkwistende manier worden beheerd, daarbij rekening houdend met de wensen van de landbouw. De polders worden vaak ingericht naar de wensen van het landbouwkundig gebruik. Om het polderpeil te handhaven en verzilting tegen te gaan wordt er veel water van het IJssel- en Markermeer ingelaten. Daar wordt veel water mee vermorst. We zijn inmiddels verslaafd aan het IJssel- en Markermeer. Nadeel is ook dat de waterkwaliteit, door het vele doorspoelen, er slechter aan toe is dan we willen. Wij willen zo min mogelijk gebiedsvreemd water in de polders, waardoor weer heldere sloten ontstaan en de ecologische kwaliteit van het water zich kan herstellen.
Rekening houden met klimaatverandering Maatregelen in de waterhuishouding dienen toekomstgericht te zijn: rekening houden met klimaatverandering op lange termijn. De problemen met watertekort en wateroverlast zullen in de toekomst alleen maar groter worden. Hierdoor ontstaan ook beperkingen: technische mogelijkheden om onze polders naar onze hand te zetten, zijn niet overal meer mogelijk. We moeten accepteren dat niet alles meer overal kan. Natuur en recreatiegebieden kunnen gebruikt worden om klimaatbuffers in te richten; deze kunnen een oplossing bieden om de overlast van extreme regenval op te heffen. Maar ook in stedelijke gebieden zullen creatieve inrichtingsmaatregelen moeten komen: b.v. een pleintje kan heel goed dienen voor wateropvang. Het programma om de dijken voor de (verre) toekomst op orde te maken, wordt onverkort uitgevoerd. Tegengaan van onoordeelkundig gebruik van bestrijdingsmiddelen. Het waterschap is afhankelijk van het toelatingsbeleid van het Rijk t.a.v. het gebruik van bestrijdingsmiddelen. Het waterschap constateert echter dat er nog resten van bestrijdingsmiddelen voorkomen die al vele jaren niet meer zijn toegelaten; zelfs in zeer hoge concentraties. Door een streng handhavingsbeleid en actieve voorlichting doet het waterschap al veel aan het ongewenste gebruik daarvan om afvloeiing naar het oppervlaktewater te voorkomen... Maar er kan meer. Wij willen dat het waterschap haar kennis actief gebruikt bij de maatschappelijke discussie op landelijk en internationaal niveau t.a.v. de toelating en gebruiksvoorschriften van bestrijdingsmiddelen. Waterschappen kunnen bij aantoonbare negatieve invloed op de waterkwaliteit, vragen om een verbod op het gebruik van specifieke bestrijdingsmiddelen. Tot nog toe heeft het waterschap te weinig gebruik gemaakt van die mogelijkheid. Als voorbeeld: Neonicotinoïden zijn in Frankrijk reeds verboden. Wanneer volgt Nederland? Duurzame energie Water Natuurlijk erkent het belang van een duurzame energiehuishouding. Door innovaties nemen zowel de mogelijkheden voor opwekking als besparing van energie toe. WN wil dat alle activiteiten van het waterschap zo duurzaam mogelijk worden uitgevoerd. Een voorbeeld is het nieuwe energiezuinige Waterschapskantoor te Heerhugowaard. Ons rioolwater bevat veel energie en nuttige afvalstoffen. Door innovatieve zuiveringsprocessen kan een groot deel van die energie worden gewonnen. Het is zelfs mogelijk om binnenkort de energie volledig terug te winnen. Ook andere energieprocessen, zoals op basis van algensynthese, zijn binnen handbereik. WN zet zich in om deze innovatieve processen in te passen bij de zuivering van haar afvalwater. Hetzelfde geldt voor het terugwinnen van fosfaat en nitraat. Over 10 jaar willen wij dat de energie in de zuiveringen 100 % worden teruggewonnen en dat rioolzuiveringsinstallaties een essentiële rol spelen in de grondstof kringloop.
Een gezonde financiële organisatie; met een eerlijker verdeling van de lusten en de lasten Wij streven naar een financieel gezonde organisatie, die sober en doelmatig werkt. Ons budget is op dit moment 250 miljoen. Belangrijk is dat we geen rekening doorschuiven naar generaties na ons. De schuldenlast moet naar beneden, door uitgaven meer direct te betalen uit de exploitatie. WN let op de kleintjes: het is immers Uw geld dat wij in beheer gekregen hebben. Wij willen niet tornen aan het kwijtscheldingsbeleid. Wij streven naar een evenwichtiger verdeling van de lusten en de lasten: op basis van het principe de vervuiler betaalt voor de vervuiling en de gebruiker betaalt voor de waterdiensten. Maatregelen voor verbetering van de poldersystemen ten gunste van agrarische bedrijfsvoering, worden nu bijvoorbeeld voor 90 % betaald door inwoners en eigenaren van gebouwen en bedrijven. Bovendien is in de huidige kostenverordening geen enkele positieve financiële prikkel om zuinig om te gaan met water. Dat willen wij veranderen. Het waterschap staat midden in de maatschappij Samen aan het werk Het waterschap beheert veel beeldbepalende landschapselementen. Deze landschapselementen zijn van ons allemaal. Daarmee staat het waterschap midden in de maatschappij. Door samen te werken met anderen zijn er veel creatieve oplossingen mogelijk om die landschapselementen te behouden. En ze zijn daardoor soms ook nog goedkoper. Een voorbeeld: een combinatie van waterberging en natuur. Maar ook in stedelijk gebied kun je bijvoorbeeld van een plein een mooie waterbergingslocatie maken. Dijken zouden wat ons betreft beter benut kunnen worden door bijvoorbeeld de dijk open te stellen voor wandelaars; maar ook bebouwing zou mogelijk moeten zijn, mits de veiligheid niet in het gedrang komt. Samenwerking in de afvalwaterketen met het drinkwaterleidingbedrijf PWN en gemeenten, is in het verleden voorzichtig opgepakt. En heeft al vele financiële successen opgeleverd. Die samenwerking zal in de toekomst nog verder uitgebreid moeten worden. De wegen die in beheer zijn bij het waterschap worden overgedragen aan de gemeenten In verschillende gemeenten beheert en onderhoudt het hoogheemraadschap de buitenwegen. Die situatie is gegroeid vanuit het verleden, toen de waterschappen veel buitenwegen in eigendom hadden. Omdat niet iedere gemeente haar wegentaak heeft overgedragen, wordt de rekening bij steeds minder mensen neergelegd. Burgers uit andere gemeenten (waaronder de steden) betalen in dit systeem niet mee. Er is dus geen sprake van solidariteit. Om die reden vinden wij dat de
wegen moeten worden overgedragen aan de gemeenten zelf. Het beste zou zijn om een wegenschap in het leven te roepen, samen met provincie en gemeenten; dan kan de rekening neergelegd worden bij alle gebruikers. Waarom Water Natuurlijk? De natuur in Nederland gaat nog steeds achteruit. In het laaggelegen gebied van Hollands Noorderkwartier heeft dat voor 80% met verkeerd waterbeheer te maken: te laag waterpeil; onvoldoende gebruik van het mooie duinwater in de binnenduinrand; te veel doorspoelen t.b.v. een strikt peilbeheer voor de landbouw; onvoldoende waterkwaliteit, zowel in de stad als daarbuiten. Als het om water gaat is veiligheid voor de bewoners het uitgangspunt. Maar die veiligheid kan op veel verschillende manieren bereikt worden. Keuzes zijn bijvoorbeeld: asfalt of riet? Doorgang of afsluiten? Met of zonder begroeiing? Gaan we medicijnen en microplastics uit ons afvalwater verwijderen of is dat te duur? Zetten we een hek op iedere dijk met Verboden Toegang, of mogen burgers ook over die dijk wandelen of fietsen, als dat mogelijk is? Wordt de energie die in ons afvalwater zit hergebruikt? Zo maar een greep uit de verschillende mogelijkheden! Het debat over deze belangrijke keuzes moeten wij als burgers zelf voeren en niet overlaten aan technici en ambtenaren. Het gaat ons allemaal aan. Wij willen graag weer namens u en met u aan de slag gaan als waterschapsbestuurders. We willen bewoners in ons waterschap ook de komende vier jaar weer actief betrekken bij het verbeteren van de veiligheid en waterkwaliteit in ons gebied en daarmee een basis leggen voor een plezierige woon-en werkomgeving. U kunt ons helpen bij het nemen van de besluiten en ook door ons te laten weten of gelukt is wat we wilden bereiken en bereikt hebben. Kies bij de waterschap verkiezingen! Kies voor Water Natuurlijk! Lijst 1. Vastgesteld op de algemene ledenvergadering van Water Natuurlijk op 25 november 2014