Evaluatiecommissie Basispakket Metacontent 12 november 2013 Dit document is een publieke versie van het verslag van de evaluatiecommissie Basispakket Metacontent (zonder financiële en contractuele gegevens). Inhoudstafel Inhoudstafel... 1 Aanwezigheden... 1 1. Inleiding... 2 1.1 Definitie... 2 1.2 Huidige situatie... 2 1.3 Financiering... 4 2. Verslag evaluatiecommissie 7 mei 2013... 4 3. Opdrachten... 5 3.1 NBD Biblion covers, samenvattingen en recensies... 5 3.2 Muziekfragmenten... 7 3.3 Vlabin recensies... 7 3.4 Aftopping centrumsteden... 8 3.5 Evolutie persmappen... 8 3.6 Basispakket uitzetten in Bibliotheekportalen... 9 3.7 Gebruikersonderzoek... 9 3.8 Meta4Books... 9 4. Voorstel Basispakket Metacontent 2014... 10 Aanwezigheden Antwerpen: Marleen Rome (OB Geel) en Natasja Schouterden (OB Antwerpen) Brussel: Pascale Bruynbroeck (OB Anderlecht), Bavo Stoffels (OB Etterbeek), Linda Bruyninckx (OB Sint-Jans-Molenbeek, verontschuldigd) en Patrick Vanhoucke (SBB) Limburg: Steven Bok (OB Sint-Truiden), Hilde Vandeput (PBS) en Klaar Franssen (SBB) Oost-Vlaanderen: Charlotte Van Damme (Gent), Sofie Delporte (OB Gavere), Eva Collyn (OB Sint-Niklaas), An Heirbaut (OB Lebbeke) en Joris Eeraerts (PBS) West-Vlaanderen: Marnix Paesbrugge (PBS, verontschuldigd), Koen Calis (PBS, verontschuldigd) Vlaams-Brabant: Tim Lerno (OB Lond erzeel), Eugeen Bouwen (OB Diest, verontschuldigd), Danie De Sadeleer (OB Leuven) en Geert Regelbrugge (PBS) Bibnet: Bart Beuten, Jan Braeckman, Johan Mijs en Liesbeth Thiers 1
1. Inleiding 1.1 Definitie Het Basispakket Metacontent bestaat uit een aantal betalende digitale bronnen die in Bibliotheekportalen worden geïntegreerd en vrij (zonder login) toegankelijk worden gemaakt op het internet. Typisch gaat het om fragmenten, of informatie over werken, auteurs of onderwerpen in de catalogus die bibliotheekgebruikers helpen bij het zoeken en oriënteren doorheen de collectie. Het Basispakket Metacontent is van bij de start in 2012 voorzien van een groeiscenario. Door de aansluiting van nieuwe bibliotheken op Bibliotheekportalen en onderhandelingen met de metacontentleveranciers is er ruimte gecreëerd voor nieuwe initiatieven en eventuele uitbreiding van het basispakket op korte termijn, zonder de kost voor individuele bibliotheken te doen stijgen. In 2014 willen we die groei consolideren, zodat we in het Basispakket Metacontent voor de kost van 0,06 euro per inwoner per jaar een zo waardevol en relevant mogelijk pakket van digitale bronnen kunnen inzetten. 1.2 Huidige situatie Van 1 januari tot 31 december 2013 bestaat het basispakket metacontent uit: Onderdeel Omschrijving Aantal (op 1/1/2013) Persmappen Selectie van persartikels uit Mediargus door bibliotheekmedewerkers 12.428 persartikels in 254 persmappen Recensies Recensies uit Leeswolf en Leeswelp Voor 56.585 titels van Vlabin-VBC Muziekfragmenten Muziekfragmenten bij tracks van nietklassieke Meer dan 3 miljoen tracks muziek Covers Covers van boeken, cd s en dvd s van Boek.be, CDR, Syndetics en andere Boek.be (311.000), CDR (349.000), Syndetics (62.000), andere (4.400) Flapteksten Flapteksten van boeken van Boek.be 167.000 flapteksten 2
Een Bibliotheekportaal met Basispakket Metacontent ziet er zo uit: Een Bibliotheekportaal zonder Basispakket Metacontent ziet er zo uit: 3
1.3 Financiering Het Basispakket Metacontent kost 0,06 euro per inwoner per jaar. Financiering per Bibliotheekportaal in 2013 Brussel: co-financiering tussen VGC en bibliotheken Provincie Antwerpen: financiering door bibliotheken Provincie Vlaams-Brabant: financiering door bibliotheken Provincie West-Vlaanderen: financiering door provincie, vanaf 1 januari 2014 aanpassing: financiering door bibliotheken via factuur PBS Provincie Oost-Vlaanderen: financiering door provincie Provincie Limburg: financiering door provincie Tussen 2014 en 2016 ligt ook een plan klaar om bibliotheken die niet deelnemen aan het PBS aan te sluiten op Bibliotheekportalen. Al deze bibliotheken krijgen bij de aansluiting op Bibliotheekportalen het Basispakket Metacontent aangeboden. Vanaf het jaar na hun aansluiting zal Bibnet deze bibliotheken (of desgevallend provincie) vragen om een licentieovereenkomst af te sluiten aan 0,06 euro. 2. Verslag evaluatiecommissie 7 mei 2013 Conclusies Prijs blijft 0,06 euro/inwoner/jaar voor 2014 Basispakket blijft één pakket Wat doen we met een klein recurrent overschot? Opdrachten aan Bibnet 1. Onderhandelen met NBD Biblion over de integratie van MOM in basispakket 2. Muziekfragmenten evalueren 3. Vlabin recensies evalueren 4. Onderzoek naar aftopping voor centrumsteden 5. Evolutie persmappen 6. Mogelijk maken dat het basispakket wordt uitgezet in Bibliotheekportalen bij een bibliotheek die niet wenst deel te nemen 7. Gebruikersonderzoek starten 8. Opvolgen Meta4Books piloot 4
3. Opdrachten 3.1 NBD Biblion covers, samenvattingen en recensies Vorige vergadering werd gevraagd om de mogelijkheid te onderzoeken om het basispakket uit te breiden met metacontent van NBD Biblion. Covers en recensies worden namelijk ook aangeboden in de Meer over media (MOM) service van NBD Biblion en zijn daar ook van thuis uit raadpleegbaar. Meer over media wordt aangeboden in het pakket NBD Biblion databanken en wordt volgens onze gegevens van 2010 afgenomen door meer dan 200 Vlaamse bibliotheken. Covers en een link naar MOM zijn voor die bibliotheken geactiveerd in Bibliotheekportalen, maar de licentie hiervoor behoort niet tot het Basispakket Metacontent. Bibnet heeft de afgelopen maanden het aanbod van NBD Biblion grondig onderzocht, met focus op covers, samenvattingen en recensies. Belangrijkste categorieën het afgelopen jaar Boeken: 16.069 (isbn) Film: 1.928 (ean) Bladmuziek: 2.169 (isbn, ismn) Games: 322 (ean) Totalen afgelopen jaren 1984 14.913 1999 18.035 1985 16.410 2000 22.645 1986 14.422 2001 21.967 1987 14.971 2002 23.493 1988 16.241 2003 23.119 1989 15.060 2004 23.492 1990 15.515 2005 21.925 1991 17.107 2006 21.318 1992 16.439 2007 21.850 1993 15.627 2008 22.864 1994 15.507 2009 24.398 1995 16.841 2010 23.969 1996 17.311 2011 24.642 1997 16.696 2012 22.551 1998 16.678 2013 19.783 Totaal 575.789 Covers De covers van NBD Biblion zijn zelf ingescand (enkel de voorkant). 2008-...: 150 dpi, bv. 1022x1428px 2004-2008: 72 dpi...-2004: 200x300px Samenvattingen De samenvattingen van NBD Biblion zijn eigen redactie en vatten het boek samen in één regel. <note>het leven van een rokkenjager neemt een volledig andere wending als zijn zus onverwacht overlijdt en hij de voogdij krijgt over haar 8 maanden oude dochter.</note> 5
Recensies De recensies van NBD Biblion zijn eigen redactie (via een netwerk van recensenten) en worden snel aangeleverd als aanwinstinformatie voor bibliotheken. Ze bevatten een waardeoordeel. Bv. <review>dexter Yates leven draait om werk, vrouwen, drank en snelle auto s. Maar zijn luxe leven neemt een volledig andere wending als zijn zus onverwacht overlijdt en hij de voogdij krijgt over haar 8 maanden oude dochter Delphi. Hoewel Dexter even moet wennen aan het idee, ziet hij al snel dat een hippe Londense flat niet de beste plek is om een baby op te laten groeien. Hij besluit te verhuizen naar een rustig dorpje buiten Londen, waar hij als alleenstaande (pleeg)vader met een baby al snel het middelpunt van de belangstelling wordt. Het opvoeden van een baby gaat hem niet altijd even gemakkelijk af, maar gelukkig wil zijn buurvrouw Molly hem daar graag bij helpen. Dit is een lekker leesbaar en geestig boek van de populaire Engelse chick lit-schrijfster. Door het originele onderwerp is het, ondanks het verder vrij voorspelbare verloop, verfrissend. Naast het hoofdverhaal zijn er verschillende zijlijnen over de levens en, vooral, liefdes van andere bewoners van het dorpje. In de laatste hoofdstukjes worden al die verhaallijntjes netjes afgewerkt. Normale druk; ruime interlinie.</review> Integratie 1. NBD Biblion levert Bibnet eenmalig alle coverbestanden en samenvatting/recensie xml, daarna wekelijks. 2. Bibnet laadt de bestanden in op de coverserver (wordt geoptimaliseerd tot metacontent repository). 3. De output van de metacontent repository wordt geïntegreerd in Bibliotheekportalen (indien mogelijk in indexeertijd, zo kunnen bv. de samenvattingen opzoekbaar worden gemaakt en worden getoond in de resultatenlijst). Kostprijs De onderhandelingen over covers, samenvattingen en recensies tussen Bibnet en NBD Biblion zijn geland op een bedrag dat de opname in het Basispakket Metacontent van 0,06 euro per inwoner per jaar mogelijk maakt, mits het jaarlijks inzetten van het recurrent overschot van het Basispakket Metacontent en enkele maatregelen (zie verder). 6
3.2 Muziekfragmenten Top tien.be-domeinen op basis statistieken van CDR tussen 1 januari en 30 september 2013 Afgespeelde fragmenten Gebruikers Domein 6.446 1.046 zoeken.bibliotheek.be 3.417 552 zoeken.aalst.bibliotheek.be 2.176 214 zoeken.oudenaarde.bibliotheek.be 1.880 435 zoeken.leuven.bibliotheek.be 1.583 350 zoeken.roeselare.bibliotheek.be 1.553 284 zoeken.sint-niklaas.bibliotheek.be 1.542 287 kortrijk.bibliotheek.be 1.352 144 zoeken.dendermonde.bibliotheek.be 1.319 175 ieper.bibliotheek.be 1.247 223 waregem.bibliotheek.be (let op: provincie Antwerpen pas op Bibliotheekportalen Liquid op 30 september) Daarna daalt het aantal afgespeelde fragmenten heel sterk, de meeste bibliotheken komen niet verder dan enkele tientallen afgespeelde fragmenten. (ter info: muziekweb.nl > 2.262.287 afgespeelde fragmenten, 259.712 gebruikers zoeken.oba.nl > 15.779 afgespeelde fragmenten, 3.213 gebruikers) Vorige vergadering was er discussie over het gebruik en de waarde van de muziekfragmenten, en over het feit dat de bibliotheken zonder muziekafdeling moeten meebetalen aan de Muziekfragmenten. Voorstel: muziekfragmenten zijn aan de huidige kost niet langer houdbaar als onderdeel van het basispakket. Bibnet krijgt de opdracht om te onderhandelen met CDR met als minimale uitkomst dat de muziekfragmenten een optie kan zijn buiten het basispakket voor bibliotheken die dat wensen (afzonderlijke overeenkomst met Bibnet, dat raamovereenkomst heeft met CDR). Mogelijk moet er een tijdelijke overgangsmaatregel worden gevonden voor de eerste maanden van 2014. 3.3 Vlabin recensies Google Analytics kliks op de actie Lees meer... bij Vlabin recensies tussen 1 januari en 30 september Provincie Lees meer... (Vlabin recensie) Zoeken.bibliotheek.be 17.209 kliks Oost-Vlaanderen 16.499 kliks West-Vlaanderen 14.154 kliks Vlaams-Brabant 11.176 kliks Brussel 3.237 kliks Limburg 2.081 kliks (let op: provincie Antwerpen pas op Bibliotheekportalen Liquid op 30 september) Vorige vergadering was er discussie over de waarde van de recensies. De meningen waren verdeeld. De conclusie was: dat samenvattingen meer prioritair zijn dan recensies (samenvattingen zeggen in één oogopslag waarover het gaat) 7
dat recensies korter moeten zijn met een waardeoordeel dat er in het basispakket moet worden gestreefd naar meerdere bronnen voor recensies. Op basis van deze conclusies ging de prioriteit naar onderhandelingen met NBD Biblion, dat sinds 1994 zowel eenregelige samenvattingen als beknopte MOM-recensies met een waardeoordeel kan leveren. Bibnet is daarom onderhandelingen gestart met Vlabin om hun prijs te laten dalen. Het doel is de metacontent van zowel NBD Biblion als Vlabin te kunnen combineren in het basispakket. De onderhandelingen zorgden voor ongerustheid bij Vlabin. Daarom namen zij het initiatief voor een bevraging van de bibliotheken over de waarde van de recensies. De gesprekken met Vlabin zijn vandaag nog niet afgerond. 3.4 Aftopping centrumsteden Een aftopping is momenteel niet aan de orde indien wordt ingegaan op de uitbreiding van basispakket met NBD/Biblion. 3.5 Evolutie persmappen Evolutie Persmappen zijn een beperkte set van persartikelen, geselecteerd door een werkgroep van bibliotheken en gecoördineerd door Vlabin. De artikels begrepen in de persmappen zijn met 14 dagen vertraging vrij (zonder login) raadpleegbaar in Bibliotheekportalen. Door de integratie van het Gopress Krantenarchief in de catalogi van openbare bibliotheken, is er nu grote verwarring tussen Gopress en persmappen. Naast de nieuwe zoekomgeving voor heel het Krantenarchief vinden gebruikers nu ook op een andere (storende) manier artikels in de catalogus. Na een evaluatie vorig jaar is ook duidelijk dat het concept van de actuele brede onderwerpen persmappen onvoldoende scope heeft en dus zowel moeilijk beheersbaar is voor de bibliotheekmedewerker die selecteert als moeilijk te begrijpen valt voor de eindgebruiker. Het Gopress Krantenarchief biedt een veel beter alternatief. Er is wel grote vraag van bibliotheken om in plaats van artikels over algemene onderwerpen, persartikels over boeken, cd s, auteurs en dergelijke te integreren in de catalogus. Dit past in de rij van andere metacontent die wordt verzameld en ingekocht en is complementair met de Vlabin recensies (overeenkomstig de vraag naar recensies uit andere bronnen). Pilootproject Concreet: Bibnet start een pilootproject op met de bibliotheek van Gent en Vlabin: Gent zal gedurende een jaar recensies van boeken selecteren uit De Standaard, De Morgen, De Tijd en Knack, en ze invoeren in de recensiedatabank. Vlabin zal de recensies van boeken uit bestaande persmappen (auteursmappen, ongeveer 2.000 artikels) invoeren in de recensiedatabank Het pilootproject houdt in dat we die artikels in een recensiedatabank opslaan met het identificerend nummer van het boek. De artikels worden daarna op de detailpagina van een boek/cd/dvd getoond in Bibliotheekportalen (geen login nodig). De artikels zullen niet op zich vindbaar zijn, alleen als je zoekt op het besproken boek of de geïnterviewde auteur (later: auteurspagina s). 8
Op die manier worden artikels uit het krantenarchief sterk geactiveerd en gecontextualiseerd op een manier die ook promotie betekent voor de recensent en de krant. Mediargus geeft zijn goedkeuring voor deze aanpak. Uiteraard blijven de veertien dagen vertraging gelden. Vanaf 1 januari worden geen persmappen meer gemaakt. In het voorjaar van 2014 wordt de recensiedatabank voor het eerst geïntegreerd in Bibliotheekportalen, worden de oude persmappen gearchiveerd en verdwijnen ze uit Bibliotheekportalen. 3.6 Basispakket uitzetten in Bibliotheekportalen Vorige vergadering werd aangedrongen op het feit dat het technisch mogelijk moet zijn om het basispakket in Bibliotheekportalen uit te zetten bij een bibliotheek die niet wenst deel te nemen. Op dit moment is dit niet mogelijk. Bibnet heeft dit verder onderzocht en is samen met Serials Solutions Medialab tot de conclusie gekomen dat alle bronnen op display-tijd kunnen worden uitgezet per profiel in Bibliotheekportalen. Deze optie dient te worden ontwikkeld en wordt bij de implementatie van de nieuwe bronnen voorzien in Bibliotheekportalen. Daarnaast zal ze ook bij bestaande bronnen worden geïmplementeerd. Er is evenwel één uitzondering: de Mediargus persmappen worden getoond als records in de resultatenlijst. Deze records zijn niet uitzetbaar per profiel. De persmappen evolueren echter naar krantenrecensies op de detailpagina van een boek. Daar zijn ze wel uitzetbaar per profiel. 3.7 Gebruikersonderzoek Er is nog geen gebruikersonderzoek uitgevoerd. Redenen: tijdsgebrek er is interfaceoptimalisatie gepland (evolutief onderhoud) in Bibliotheekportalen in het voorjaar van 2014, en we willen deze meenemen in het gebruikersonderzoek Het gebruikersonderzoek wordt best gepland voor de volgende evaluatiecommissie in mei 2014. 3.8 Meta4Books Bibnet bekostigt samen met Meta4Books sinds 2012 een pilootproject (budget 40% Bibnet, 60% Boek.be) om metacontent (covers, achterflappen, flapteksten) van Boek.be en Centraal Boekhuis te ontvangen. De kosten voor dit pilootproject zijn geen onderdeel van het Basispakket Metacontent. Boek.be leidt dit project en wil vooral inzetten op het structureler en kwalitatiever aanleveren van metacontent door uitgevers zelf. Dit pilootproject kent vertraging en de evaluatie is lopende. Een mogelijke uitbreiding zijn leesfragmenten en inhoudstafels. 9
4. Voorstel Basispakket Metacontent 2014 Vanaf 1 januari 2014 zal het Basispakket metacontent bestaan uit: Onderdeel 2013 Evolutie 2014 Persmappen Selectie van persartikels uit Mediargus door bibliotheekmedewerkers Vanaf januari 2014: persmappen worden niet meer bijgewerkt Voorjaar 2014: persmappen Recensies Recensies uit Leeswolf en Leeswelp van Vlabin-VBC Muziekfragmenten Muziekfragmenten bij tracks van niet-klassieke muziek Covers Flapteksten Samenvattingen Covers van boeken, cd s en dvd s van Boek.be, CDR, Syndetics en andere Flapteksten van boeken van Boek.be Pilootproject samenvattingen met Vlabin + sporadische samenvattingen door Bibliografisch Centrum in Open Vlacc verdwijnen Voorjaar 2014 aanvullend: - ook recensies van NBD Biblion - ook recensies uit Gopress Krantenarchief Verdwijnen uit het basispakket, worden optioneel na maart 2014 (onderhandeling met CDR lopende) Voorjaar 2014 aanvullend: ook covers NBD Biblion Blijft Kost 0,06 euro 0,06 euro Voorjaar 2014 aanvullend: samenvattingen NBD Biblion Het bestaande recurrent overschot, de heronderhandeling (optioneel maken) van de muziekfragmenten en de heronderhandeling van de Vlabin recensies volstaan om NBD covers, samenvattingen en recensies aan te kopen binnen de bestaande 0,06 euro. De volgende vergadering evaluatiecommissie is gepland donderdag 22 mei 2014. 10