[tabblad] Vaals 1
2
Camerig Cottessen landschapszone Nr Kaartblad 01 4 Algemene gebiedstypologie Welstandsisie Zeer kleinschalige bebouwingslinten an landschap en clusters in helling tussen noordoost helling en Geul. Karakteristieke zichtlijnen door open landschap en anaf de hogere plateauranden. Historische structuur gebaseerd op wegenpatroon met bebouwing rond kruispunt an wegen. Kernorming ontbreekt en markant zijn de doorzichten tussen de bebouwingsclusters. Clusters zijn duidelijk afgebakend door open agrarisch kleinschalig landschap. Karakteristiek is de werking an de topografie waardoor de geelhoogte aan oor en achterzijde meters kan erschillen en an sterke inloed is op de beeldorming en geelgeleding (zorgaspect an ijfde geel ). Beschermen an de bestaande waardeolle structuur en aanpassingen in hoge mate afstemmen op de kleinschalige basisstructuur. Het dicht bouwen an openingen in de bestaande structuur ormt een aantasting an het waardeolle kenmerkend beeld. De zorg oor de ijfde geel is anuit landschappelijk perspectief heel belangrijk. De openheid erdient bijzondere aandacht zowel door het afplanten als ook het dichten an uitzichten tussen de bebouwing door. De inrichting openbaar gebied dient aan te sluiten op de basisstructuur, te strakke en fel gekleurde ormgeing is te ermijden. Mogelijke ontwikkelingen in kader beleidsplannen ruimte oor ruimte en Rood oor groen. Stedenbouwkundig Veel historische en oudere bebouwing. Stereotiep is de amorfe structuur an straatruimten en gehele gebied, met eenzijdig of sterk erspreide bebouwing in uitgerekte linten. De spreiding an incidentele bebouwing oer het gehele gebied biedt een karakteristiek ruimtelijke kwaliteit, ooral doordat de structuur zo duidelijk herkenbaar en beleefbaar is anaf hogere uitzichten. Wisselwerk landschap met uitzichten is sterk en karakteristiek. Straatruimte (holle wegen) is licht tot sterk meanderend en soms met markante hoogteerschillen. Oudere bebouwing olgt de rooilijn en staat aan de rand an de weg waardoor incidenteel een sterke beslotenheid ontstaat. Door ertanding, oorruimten en structurele openheid ontstaat een waardeolle ruimtelijke dynamiek. Door patroon an wegen ontstaan markante doorzichten en beeldwerking. De inrichting an openbaar gebied (zelfs bij gebrekkig onderhoud) is ondersteunend oor de beleingswaarde. Karakteristiek is de oergang aan de randen an kleinschalige groen (hagen, boomgaard, graften en hollewegen) naar het landschap. Bebouwing Qua typologie betreft de bebouwing an deze zone oerwegend kleinschalige boerderijachtige gebouwen. Het bouwolume kan sterk ariëren maar het basispatroon an de geelgeleding is kleinschalig. Oerwegend twee lagen met kappen, georiënteerd op de weg met oorruimte naast bebouwing. Jongere toeoegingen aan bestaande bebouwingsstructuur. Grootschalige agrarische uitbreidingen anaf jaren zestig ormen groot contrast door schaal, geelindeling en materiaal. Kleur en materiaal an baksteen, incidenteel streekeigen natuursteen en akwerkbouw ersterken de beleingswaarde an het gebied. Detaillering is ooral bij oudere en monumentale panden erfijnd (akwerkbouw, daklijsten en raamlijsten in streekeigen natuursteenwanden). Markant is de eelheid aan akwerkgebouwen. Monumenten zijn aangegeen in de bijlage monumentenlijst. Meerdere zones ormen een klein ensemble. Camerig en Cottessen zijn beschermde dorpsgezichten. Waardering Het gebied is zeer welstandsgeoelig omdat de bestaande sterke kwaliteit en ruimtelijke dynamiek an lint en lintbebouwing bepalend zijn oor de beleingswaarde. De basisstructuur is goed herkenbaar en beeldbepalend. Bij toeoegingen aan de bestaande bebouwing dient uiterst zorguldig omgegaan te worden met de isuele kwaliteit. 3
Camerig, Cottessen Gebied tussen Camerig, Epenerweg, Elsenboschweg en rijksgrens Welstandsnieau 1 Bijzonder welstandsgebied Gebiedsgerichte beoordelingskaders Ontwikkelingen dienen ondersteunend te zijn oor de beleingswaarde an de woongebieden an de lintbebouwing. Ontwikkelingen relateren aan de bestaande beeldorm en stedenbouwkundige korrelgrootte an het omringende gebied, met extra aandacht oor ernieuwing. Verstoring an het bestaande waardeolle karakter dient te worden oorkomen. Bijzondere aandacht oor de gebiedseigen structuur an openheid. Optimaliseren an de gebiedseigen kwaliteit: zorg oor de sterke hoogteerschillen waardoor anuit landschap en openbare ruimte de beleing an uitzichten op gebouwen en de randen an het woongebied behouden blijft (zorg oor de ijfde geel). Stedenbouwkundige aandachtspunten Ligging in de omgeing Behoud an de bestaande ruimtelijke structuur Oriëntatie an bebouwing op de hoofdstructuur Massa en orm an het gebouw Vernieuwende bouwplannen qua erschijningsorm en beleingswaarde afstemmen op de stedenbouwkundige structuur en korrelgrootte, waarbij accenten toegestaan kunnen worden die positief afwijken op een of twee punten an de bestaande stedenbouwkundige context. Het oerwegend kleinschalige beeld dient te worden gerespecteerd. Welstandscriteria architectuur nieau Detaillering Gesloten geelwanden Verticale geelgeleding Materiaal en kleur Structuur materiaal: baksteen, hout, terughoudende toepassing an plaatmateriaal en panelen. Gebruik an natuurlijke kleuren en bouwmaterialen (rode baksteen, streekeigen natuursteen zoals Kunradersteen, gesmoorde pannen en aanerwanten). Bij gestucte geels ingetogen historisch kleurenpalet toepassen. Beperken of ermijden an felle synthetische kleuren. Beleidsaspecten Monumentenwet 1988 (beschermd dorpsgezicht), Ruimte oor ruimte en Rood oor groen. 4
Holset landschapszone Nr Kaartblad 02 4 Algemene gebiedstypologie Kleinschalige bebouwingslinten en clusters in de laagte tussen Vaals, Lemiers, Vijlen en het Holsetterbos. Karakteristieke zichtlijnen door open landschap en anaf de hogere plateauranden. Historische structuur gebaseerd op wegenpatroon met bebouwing rond kruispunt an wegen. Kernorming ontbreekt en markant zijn de doorzichten tussen de bebouwingslinten. De linten zijn duidelijk afgebakend door open agrarisch kleinschalig landschap. Karakteristiek is de werking an de hoogteerschillen in het terrein waardoor de geelhoogte aan oor en achterzijde meters kan erschillen en an sterke inloed is op de beeldorming en geelgeleding (zorgaspect an ijfde geel ). Stedenbouwkundig Veel historische en oudere bebouwing met sporadisch decenniuminullingen. Stereotiep is de amorfe structuur an straatruimten en gehele gebied, met eenzijdig of sterk erspreide bebouwing in uitgerekte linten. De spreiding an incidentele bebouwing oer het gehele gebied biedt een karakteristiek ruimtelijke kwaliteit aan te duiden als krentenpap, ooral doordat de structuur zo duidelijk herkenbaar en beleefbaar is anaf hogere uitzichten. De wisselwerking met het landschap door uitzichten is sterk en karakteristiek. De straatruimte is licht tot sterk meanderend en soms met markante hoogteerschillen. Oudere bebouwing olgt de rooilijn en staat aan de rand an de weg waardoor incidenteel een sterke beslotenheid ontstaat. Door ertanding, oorruimten en structurele openheid ontstaat een waardeolle ruimtelijke dynamiek. Door straatpatroon ontstaan markante doorzichten en beeldwerking. De inrichting an openbaar gebied (zelfs bij gebrekkig onderhoud) is ondersteunend oor de beleingswaarde. Karakteristiek is de oergang aan de randen an kleinschalige groen (hagen, boomgaard) naar het landschap. Bebouwing Qua typologie beat deze zone oerwegend kleinschalige boerderijachtige gebouwen. Het bouwolume kan sterk ariëren maar het basispatroon an de geelgeleding is kleinschalig. Oerwegend twee lagen met kappen, georiënteerd op de weg met oorruimte naast bebouwing. De minder aak oorkomende decenniuminullingen staan erder an de weg. Grootschalige agrarische bedrijen (anaf jaren zestig) ormen groot contrast door schaal, geelindeling en materiaal. Kleur en materiaal an baksteen, incidenteel streekeigen natuursteen en akwerkbouw ersterken de beleingswaarde an het gebied. Detaillering is ooral bij oudere en monumentale panden erfijnd (akwerkbouw, daklijsten en raamlijsten in Kunradersteen wanden). De recente uitbreiding an de monumentale kasteelhoee Vaalsbroek sluit goed aan op de beeldwerking en beleingswaarde an de bestaande structuur. Monumenten zijn aangegeen in de bijlage monumentenlijst. Meerdere zones ormen een klein ensemble maar alleen Raren is een beschermd dorpsgezicht. 5
Harles, Holset, Vaalsbroek, Raren, Wolfhaag Gebied tussen Vijlen, Rijksweg, Vaals en Holsetterbosch Welstandsnieau 1 Waardering Het gebied is zeer welstandsgeoelig omdat de bestaande sterke kwaliteit en ruimtelijke dynamiek an lint en lintbebouwing bepalend is oor de beleingswaarde. De basisstructuur is goed herkenbaar en beeldbepalend. Welstandsisie De isie is gericht op het beschermen an de bestaande waardeolle structuur. Aanpassingen dienen in hoge mate te worden afgestemd op de kleinschalige basisstructuur. Het dichtbouwen an openingen in de bestaande structuur ormt een aantasting an het waardeolle kenmerkend beeld. De zorg oor de ijfde geel is anuit landschappelijk perspectief heel belangrijk. De openheid erdient bijzondere aandacht. Zowel het afplanten als ook het dichten an uitzichten tussen de bebouwing door dient te worden oorkomen. De inrichting openbaar gebied dient aan te sluiten op de basisstructuur, te strakke en fel gekleurde ormgeing is te ermijden. Mogelijke ontwikkelingen in kader beleidsplannen ruimte oor ruimte en Rood oor groen. Raren is een beschermd dorpsgezicht. 6
Harles, Holset, Vaalsbroek, Raren, Wolfhaag Gebied tussen Vijlen, Rijksweg, Vaals en Holsetterbosch Welstandsnieau 1 Bijzonder welstandsgebied Gebiedsgerichte beoordelingskaders Ontwikkelingen dienen ondersteunend te zijn oor de beleingswaarde an de woongebieden an de lintbebouwing. Ontwikkelingen relateren aan de bestaande beeldorm en stedenbouwkundige korrelgrootte an het omringende gebied, met extra aandacht oor ernieuwing. Verstoring an het bestaande waardeolle karakter dient te worden oorkomen. Bijzondere aandacht oor de gebiedseigen structuur an openheid. Optimaliseren an de gebiedseigen kwaliteit: zorg oor de sterke hoogteerschillen waardoor anuit landschap en openbare ruimte de beleing an uitzichten op gebouwen en de randen an het woongebied behouden blijft (zorg oor de ijfde geel). Stedenbouwkundige aandachtspunten Ligging in de omgeing Behoud an de bestaande ruimtelijke structuur Oriëntatie an bebouwing op de hoofdstructuur Massa en orm an het gebouw Vernieuwende bouwplannen qua erschijningsorm en beleingswaarde afstemmen op de stedenbouwkundige structuur en korrelgrootte, waarbij accenten toegestaan kunnen worden die positief afwijken op een of twee punten an de bestaande stedenbouwkundige context. Het oerwegend kleinschalige beeld dient te worden gerespecteerd. Welstandscriteria architectuur nieau Detaillering Gesloten geelwanden Verticale geelgeleding Materiaal en kleur Structuur materiaal: baksteen, hout, terughoudende toepassing an plaatmateriaal en panelen. Gebruik an natuurlijke kleuren en bouwmaterialen (rode baksteen, streekeigen natuursteen zoals Kunradersteen, gesmoorde pannen en aanerwanten). Bij gestucte geels ingetogen historisch kleurenpalet toepassen. Beperken of ermijden an felle synthetische kleuren. Beleidsaspecten Monumentenwet 1988 (beschermd dorpsgezicht), Ruimte oor ruimte en Rood oor groen. 7
8
Lemiers kern gemeente Vaals Nr Kaartblad 03 4 Algemene gebiedstypologie Waardering Lemiers is een kleinschalige kern gelegen in een beekdal met karakteristieke uitzichten naar het hooggelegen kleinschalige landschap. De ruimtelijke zone an de kern loopt door in het beekdal an de Selzerbeek. Er is een markant zicht op de randen anaf de toegangswegen en de hogere gebieden. De historische structuur is gebaseerd op het patroon an wegen, de linten an oudere bebouwing aan Orsbacherweg en Oud Lemiers. Kernorming indt plaats door decenniumwoonbuurtjes, gelegen aan de zuidzijde an de Rijksweg (Klaaselderweg, VanThimusstraat, Schoolstraat). Incidenteel betreft dit markante en grootschalige bebouwing, ooral aan de uiteinden an de kern, zowel monumentale boerderijen als bedrijfsgebouwen. De ontsluitingsstructuur an de Rijksweg doorsnijdt de woonzone, maar loopt achter de linten an de oudere bebouwing. De ruimtelijke kwaliteit in Oud Lemiers wordt sterk bepaald door de beleingswaarde an de Selzerbeek. De jongere bebouwing aan de Rijksweg heeft een afzonderlijke ruimtelijke kwaliteit met een zeer sterke ariatie in bouwstijlen. Het gebied is welstandsgeoelig door de bestaande kwaliteit (herkenbare en beeldbepalende structuur) en ruimtelijke dynamiek an het oudere gebied (klein ensemble) in samenspel met de landschappelijke situatie. De decenniumwoonbuurt is minder welstandsgeoelig maar draagt wel bij aan de beleingswaarde an de gehele kern. Stedenbouwkundig Rond de kerk aan de Rijksweg en de amorfe pleinruimte aan de Klaaselderweg beindt zich eel oudere bebouwing. Er is een sterke menging an monumentale incidenten en decenniuminullingen. De Rijksweg is gegroeid als een onafhankelijke structuur. Het heeft een amorf en breed straatprofiel met oudere lintbebouwing met eigen ruimtelijke kwaliteit. Kenmerkend is het brede wegprofiel in het centrale deel an de kern met zeer kleinschalige bebouwing. Oud Lemiers (beschermd dorpsgezicht) is markant gesitueerd rond de beek in de orm an lintbebouwing met relatief gesloten straatwanden en smalle wegprofielen. De inrichting an het openbare gebied ondersteunt de beleingswaarde an de gebieden. Er zijn kleinschalige decenniumwoonbuurt bestaande uit bouwblokken an stroken en tweekappers uit de jaren 7080 in een open structuur op terrassen met wooneren die minimaal aansluiten op de lineaire structuur an de Rijksweg. Er is een wisselwerking met het landschap door de zichtlijnen. Welstandsisie Het beleid is gericht op het instandhouden an de bestaande waardeolle structuur. Aanpassingen dienen daarom te worden afgestemd op de kleinschalige basisstructuur. De zorg oor de ijfde geel is anuit landschappelijk perspectief heel belangrijk oor de uitbreiding an de randen an de kern (inbedding in dal). Aandacht is nodig oor de ruimtelijke kwaliteit an de grootschalige agrarische bedrijen in de randzones. Bebouwing De oudere bebouwing is oerwegend opgebouwd in kleinschalige basisstructuur met oereenkomstige geelgeleding, gelegen aan het historische stratenpatroon. Incidenteel betreft dit monumentale boerderijachtige gebouwen. De oriëntatie richt zich op het historisch patroon an wegen en aan de rooilijnen. Kleur en materiaalgebruik zijn oerwegend baksteen en incidenteel bij oudere bebouwing streekeigen natuursteen. De detaillering bij monumentale gebouwen is meestal erfijnd (raamlijsten en dakranden). De bedrijfsterreinen zijn een onderdeel an de functioneel dierse en dynamische zone an de Rijksweg (Rijkswegzone), die een groot contrast ormt met de basisstructuur. De decenniumwoonbuurt bestaat oerwegend uit woningen in twee lagen met kap in rechte bouwblokken, uitgeoerd in decenniumormgeing an beperkte omang (straat). De ensembles bij kerk en Rijksweg, eenals Oud Lemiers zijn een beschermd dorpsgezicht. Monumenten zijn aangegeen in de bijlage monumentenlijst. 9
Rijksweg, Klaaselderweg, Orsbacherweg, Oud Lemiers, Schoolstraat en Van Thimusstraat Welstandsnieau 2 Potentieel welstandsgebied Gebiedsgerichte beoordelingskaders Ontwikkelingen dienen ondersteunend te zijn oor de beleingswaarde an de woongebieden an de lintbebouwing. Verstoring an het bestaande waardeolle karakter dient oorkomen te worden. Bijzondere aandacht oor de gebiedseigen structuur an openheid. Stedenbouwkundige aandachtspunten Ligging in de omgeing Behoud an de bestaande ruimtelijke structuur Oriëntatie an bebouwing op de hoofdstructuur Massa en orm an het gebouw Vernieuwende bouwplannen qua erschijningsorm en beleingswaarde afstemmen op de stedenbouwkundige structuur en korrelgrootte, waarbij accenten toegestaan kunnen worden die positief afwijken op een of twee punten an de bestaande stedenbouwkundige context. Oerwegend kleinschalig beeld respecteren. Welstandscriteria architectuur nieau Detaillering Verticale geelgeleding Materiaal en kleur Structuur materiaal: baksteen, hout terughoudende toepassing an plaatmateriaal en panelen. Gebruik an natuurlijke kleuren en bouwmaterialen (rode baksteen, streekeigen natuursteen, gesmoorde pannen en aanerwanten). Bij gestucte geels ingetogen historisch kleurenpalet toepassen. Beperken of ermijden an felle synthetische kleuren. Beleidsaspecten Monumentenwet 1988 (beschermd dorpsgezicht), Ruimte oor ruimte en Rood oor groen. 10
Rijksweg Lemiers lintzone Nr Kaartblad 04 4 Algemene gebiedstypologie Welstandsisie Kleinschalige bebouwingslinten en clusters aan grootschalige erkeersweg (rijksweg) door het dal an de Selzerbeek. De rijksweg doorsnijdt de oudere wegen patronen waardoor markante scheefstanden en ersnipperde percelen ontstaan zijn. Karakteristiek rechtlijnig erloop wegpatroon met kruispunten ter plekke an terreininsnijdingen naar kernen. Kernorming ontbreekt en markant zijn de doorzichten tussen linten an bebouwing oer het open en grootschalige plateaulandschap. De spreiding an bebouwing is zo erdeeld dat de gehele zone als open lint getypeerd kan worden. Markant is het uitzicht op het beekdal en de aanwezige monumentale complexen. De isie is gericht op het handhaen an de bestaande structuur met bijzondere aandacht oor het opwaarderen an de uitstraling. Aanpassingen of afschermingen dienen te worden afgestemd op de merendeels kleinschalige basisstructuur. De zorg oor de ijfde geel is anuit landschappelijk perspectief heel belangrijk. Stedenbouwkundig Incidenteel oudere bebouwing met zeer sporadisch decenniuminullingen. Stereotiep is de amorfe structuur an straatruimten en gehele gebied, met eenzijdig of sterk erspreide bebouwing. De spreiding an incidentele bebouwing oer het gehele gebied biedt een karakteristiek ruimtelijke kwaliteit aan te duiden. De wisselwerk met het landschap door uitzichten is sterk en karakteristiek. Straatruimte is strak rechtlijnig. Oudere bebouwing olgt de rooilijn en staat aan de rand an de weg. Typerend oor de ruimtelijke kwaliteit is de inrichting an openbaar gebied die oerwegend op de erkeersfunctie gericht is. Markant zijn de grote contrasten in bebouwing, functie en ormgeing zoals de grootschalige bedrijen die beeldbepalend in het relatief kleinschalig oerwegend kale landschap an het beekdal staan. Bebouwing Oerwegend kleinschalige gebouwen met zeer uiteenlopende orm en functie. Hotel, pension, horeca, grootschalige bedrijfsloodsen, boerderijen en een modern politiebureau flankeren de zone. Het bouwolume kan sterk ariëren maar het basispatroon an de geelgeleding is oerwegend kleinschalig, georiënteerd op de weg met oorruimte naast bebouwing. Minder aak oorkomende decenniuminullingen staan erder an de weg. Grootschalige agrarische bedrijfsuitbreidingen anaf jaren zestig ormen een groot contrast door schaal, geelindeling en materiaal. Kleur en materiaalgebruik an baksteen (aak wit geschilderd) ersterken de beleingswaarde an het gebied. Markant is het cluster boerderijen rond Mamelis dat een beschermd dorpsgezicht is. Monumenten zijn aangegeen in de bijlage monumentenlijst. Waardering Het gebied is neutraal welstandsgeoelig omdat de bestaande kwaliteit en ruimtelijke dynamiek an lint en lintbebouwing sterk amorf is en de erkeersfunctie oor het gebied door de beleingswaarde wordt bepaald. De basisstructuur is herkenbaar en beeldbepalend. Het beschermde dorpsgezicht Mamelis kent een eigen regelgeing op basis an de Monumentenwet. 11
Straatruimte tussen Mamelis en Vaals Gebied langs de Proinciale weg Welstandsnieau 2 Potentieel welstandsgebied Gebiedsgerichte beoordelingskaders Ontwikkelingen dienen ondersteunend te zijn oor de beleingswaarde an de woongebieden an de lintbebouwing. Verstoring an het bestaande waardeolle karakter dient oorkomen te worden. Bijzondere aandacht oor de gebiedseigen structuur an openheid. Stedenbouwkundige aandachtspunten Ligging in de omgeing Behoud an de bestaande ruimtelijke structuur Oriëntatie an bebouwing op de hoofdstructuur Massa en orm an het gebouw Vernieuwende bouwplannen qua erschijningsorm en beleingswaarde afstemmen op de stedenbouwkundige structuur en korrelgrootte, waarbij accenten toegestaan kunnen worden die positief afwijken op een of twee punten an de bestaande stedenbouwkundige context. Oerwegend kleinschalig beeld respecteren. Welstandscriteria architectuur nieau Detaillering Verticale geelgeleding Materiaal en kleur Structuur materiaal: baksteen, hout terughoudende toepassing an plaatmateriaal en panelen. Gebruik an natuurlijke kleuren en bouwmaterialen (rode baksteen, streekeigen natuursteen, gesmoorde pannen en aanerwanten). Bij gestucte geels ingetogen historisch kleurenpalet toepassen. Beperken of ermijden an felle synthetische kleuren. Beleidsaspecten Monumentenwet 1988 (beschermd dorpsgezicht), Ruimte oor ruimte en Rood oor groen. 12