PLAN VAN AANPAK Integrale Vroeghulp 2016 West-Brabant OOST Auteur: Adri Foesenek Datum: 26 november 2015
Leeswijzer Voor u ligt het plan van aanpak Integrale Vroeghulp West-Brabant Oost 2016. In hoofdstuk 1 wordt in de inleiding Van samenwerken naar samenvoegen, de veranderende omgeving van Integrale Vroeghulp beschreven en het nieuwe stelsel. Met de nieuwe Jeugdwet wordt een transitie (overdracht) van alle jeugdhulp naar gemeenten voorgesteld. De gemeenten zijn per 1 januari 2015 integraal verantwoordelijk voor de gehele jeugdketen. Vervolgens leest u de aanleiding die bestaat uit een opdracht voor de regio West-Brabant Oost, te weten: Integrale Vroeghulp West-Brabant Oost en het Jeugdadviesteam West-Brabant Oost zijn geïntegreerd. Waarbij de werkzame elementen en succesfactoren behouden blijven. In de volgende pagina s worden de uitgangspunten van Integrale Vroeghulp en het Jeugdadviesteam beschreven. Daarna wordt in hoofdstuk 2 een voorstel gedaan om vervolgens de onderdelen van Integrale Vroeghulp, coördinatie, casemanager, kernteam en stuurgroep uitgebreider te beschrijven. Vervolgens treft u in hoofdstuk 3 het advies om tot een gezamenlijk plan te komen en hierbij het goede te behouden. Het Jeugdadviesteam en Integrale Vroeghulp integreren en daarbij de werkzame elementen en succesfactoren behouden. Daarbij wordt in paragraaf 3.1 het beoogde resultaat en het tijdspad beschreven. Voor de volledigheid vindt u als bijlage 1 een drietal overzichten, te weten de werkzame casemanagers IVH in de 9 gemeenten, de deelnemers in het Kernteam IVH en de organisaties waarmee samenwerkingsafspraken zijn. Adri Foesenek, coördinator Integrale Vroeghulp West-Brabant November 2015 2
Inhoudsopgave 1 Inleiding 4 1.1 Aanleiding 5 1.2 Uitgangspunten IVH 6 1.3 Uitgangspunten JAT 7 2 Voorstel 8 Coördinatie/werkwijze 10 2.1 Coördinator 11 2.2 Casemanagers 11 2.3 Kernteam 12 2.4 Stuurgroep 13 3 Advies 13 3.1 Resultaat en tijdspad 14 Bijlagen: 1 Overzichten 2 Bronnen 3
Inleiding Van samenwerken naar samenvoegen In februari 2014 hebben VWS, de VNG en MEE Nederland overeenstemming bereikt over een zorgvuldige overgang van de cliëntondersteuning van MEE naar gemeenten per 1 januari 2015. De drie partijen hebben bestuurlijke afspraken gemaakt. Hierin is ook Integrale Vroeghulp meegenomen, waarvoor de MEE-organisaties nu de coördinatiefunctie vervullen. Een van de afspraken heeft betrekking op Integrale Vroeghulp. Gemeente en MEE beogen daarmee solide afspraken over de continuïteit van de functie Integrale Vroeghulp. Dit vormt een goede uitgangspositie om de continuïteit Integrale Vroeghulp te borgen. De veranderingen binnen het gemeentelijk sociaal domein, waaronder de transitie jeugdzorg, stellen gemeenten voor grote uitdagingen. Zij bereiden zich samen met veldpartijen voor op de nieuwe situatie per 1 januari 2015. Het netwerk Integrale Vroeghulp West-Brabant levert hiermee graag haar bijdrage aan die opgave. Het zijn bouwstenen om alle kinderen in West-Brabant veilig en gezond te laten opgroeien, hun talenten te laten ontwikkelen en mee te laten doen in de samenleving. Gemeenten zijn druk bezig met de uitvoering van: Transitie begeleiding Awbz (nieuwe Wmo, 1 januari 2015); Decentralisatie jeugdzorg (Jeugdwet, 1 januari 2015); Harmonisatie voorschoolse voorzieningen (niet nader benoemd); Passend Onderwijs (Wet Passend Onderwijs, 1 augustus 2014). Kernbegrippen bij deze verandering van bestaande verantwoordelijkheden en de komst van nieuwe taken zijn: Minder: minder afhankelijkheid, meer eigen kracht en daardoor minder beroep doen op gemeentelijke voorzieningen en/of dure zorg; Anders: ruimte voor nieuwe initiatieven van inwoners en samenleving zelf, informele ondersteuning en algemene basisvoorzieningen; Beter: de wel beschikbare collectief gefinancierde voorzieningen moeten zich in samenhang richten op het voorkomen van problemen en/of een langdurig beroep op zware ondersteuningsvormen. De lappendeken van verantwoordelijkheden wordt zo vanaf 1 januari 2015 door diverse wetswijzigingen en de daaruit voortvloeiende overdracht van taken en omvorming van het sociaal domein tot een samenhangend geheel gesmeed. Gemeenten zijn vanaf dan verantwoordelijk voor de uitvoering van alle zorg voor kinderen, jongeren en hun opvoeders. Ook krijgen ze de taak om netwerkorganisatie Integrale Vroeghulp te continueren en te borgen. Het nieuwe stelsel Met de nieuwe jeugdwet wordt een transitie (overdracht) van alle jeugdhulp naar gemeenten voorgesteld. Zij worden per 1 januari 2015 integraal verantwoordelijk voor de gehele jeugdketen. Het streven daarbij is dat alle kinderen gezond en veilig kunnen opgroeien, hun talenten ontwikkelen en naar vermogen participeren in de samenleving (Jeugdwet, 2013). Het uitgangspunt daarbij is dat ouders hiervoor de eerst verantwoordelijken zijn en naar vermogen zelf regie voeren. De overheid komt in beeld als dit niet vanzelf gaat. 4
Gemeentelijke uitdagingen: De 18 gemeenten, waaruit de regio Integrale Vroeghulp West-Brabant bestaat, zitten niet stil. Er vormen zich twee clusters van 2 keer 9 gemeenten: West-Brabant West en West- Brabant Oost. Zij ontwikkelen op een groot aantal gebieden initiatieven om de uitdagingen, waarvoor zij zich gesteld zien, aan te pakken. Deels gebeurt dit als onderdeel van de reguliere werkzaamheden, zoals het jeugdgezondheidsbeleid. Deels vormen de transities het aangrijpingspunt, zoals de decentralisatie jeugdzorg. In de 9 gemeenten van West-Brabant West zijn sinds 2015 de Jeugdprofessionals van SPR!NG werkzaam. Deze 9 gemeenten zijn: Bergen op Zoom, Etten-Leur, Halderberge, Moerdijk, Roosendaal, Rucphen, Steenbergen, Woensdrecht en Zundert. De 9 gemeenten van West-Brabant Oost zijn, Aalburg, Alphen-Chaam, Baarle-Nassau, Breda, Drimmelen, Geertruidenberg, Oosterhout, Werkendam en Woudrichem. 1.1 Aanleiding De aanleiding voor dit plan van aanpak Integrale Vroeghulp en Jeugdadviesteam is dat er een opdracht ligt vanuit de gemeenten in de regio West-Brabant Oost. Deze luidt als volgt: Integrale Vroeghulp West-Brabant Oost en het Jeugdadviesteam West- Brabant Oost zijn geïntegreerd. Waarbij de werkzame elementen en succesfactoren behouden blijven. De 9 gemeenten in West-Brabant Oost, met Breda als centrumgemeente, investeren in een Jeugdadviesteam om de specialistische expertise te borgen en beschikbaar te houden voor de wijk- of cjg-teams. Wij maken hierbij onderscheid tussen het Jeugdadviesteam en een kernteam IVH. Wij verwijzen u voor uitgebreider uitleg hierover naar de uitgangspunten in de paragrafen 1.2 en 1.3. Het Jeugdadviesteam bestaat uit gedragsdeskundigen met kennis op een specifiek terrein, die op basis van wat er speelt worden ingezet. Het kernteam IVH daarentegen is een team van op elkaar ingespeelde en elkaar aanvullende deskundigen en disciplines. Integraliteit in aanpak en proces staan hierbij centraal. De expertise die nodig is bij en voor Integrale Vroeghulp vraagt om het op peil houden van kennis/expertise. Dit vraagt om voldoende vlieguren (regelmatige inzet). Bovendien is het voor de samenhang en het samenspel belangrijk dat het team een overzichtelijke schaal behoudt. Zo ook blijft het mogelijk ouders en/of kinderen in West-Brabant met complexe ondersteuningsbehoefte de gewenste kwaliteit te garanderen. Dit is met trajectbegeleiders/casemanagers en een kernteam IVH met kennis van de complexe ontwikkelingsproblemen bij jonge kinderen (voor 0 7 jarigen) te realiseren. Deze organisatievorm is ook kosteneffectief, omdat: de communicatie efficiënt is, iedereen dezelfde taal spreekt en begrijpt wat er over het kind/gezin gezegd wordt; het onderlinge afwegingskader bekend is, waarmee miscommunicatie (met alle mogelijke gevolgen van dien) kan worden voorkomen en integrale afweging om te komen tot een passende aanpak hierbij centraal staan; alle experts een eigen invalshoek hebben en elkaar aanvullen en alle mogelijke aspecten van aanvang af worden meegenomen. Dit alles natuurlijk in afstemming met ouders. meerkosten door dubbelingen en opeenvolgende consultaties die ook voor ouders en kinderen belastend zijn - worden voorkomen. 5
1.2 Uitgangspunten Integrale Vroeghulp (IVH) De uitgangspunten voor Integrale Vroeghulp zijn landelijk afgestemd. Alle gemeenten, dus ook in West-Brabant, onderschrijven de uitgangspunten binnen Integrale Vroeghulp. Lokaal doen, wat lokaal kan : een integrale benadering van leefgebieden, vroegsignalering en preventie vormen kernpunten van de beoogde benadering. Dit krijgt vorm door samenwerking van professionals en het flexibel schakelen tussen expertiseniveaus binnen netwerken op lokaal en (boven)regionaal niveau. Naast de transitie (overdracht) wordt een transformatie (omvorming) van de jeugdketen beoogd die gekenmerkt wordt door: 1. preventie en uitgaan van eigen verantwoordelijkheid en eigen mogelijkheden (eigen kracht) van jeugdigen en hun ouders, met inzet van hun sociale netwerk; 2. de-medicaliseren, ontzorgen en normaliseren door onder meer het opvoedkundig klimaat te versterken in gezinnen, wijken, scholen en in voorzieningen als kinderopvang en peuterspeelzalen; 3. eerder de juiste hulp op maat te bieden om het beroep op dure gespecialiseerde hulp te verminderen; 4. integrale hulp aan gezinnen volgens het uitgangspunt één gezin, één plan, één aanspreekpunt ; 5. meer ruimte voor professionals om de juiste hulp te bieden door vermindering van regeldruk; 6. betrokken professionals die sociale netwerken in de omgeving van het gezin weten in te schakelen en die kunnen samenwerken met vrijwilligers en familieleden en hun kracht weten te benutten. Doel, visie en werkwijze van Integrale Vroeghulp sluiten naadloos aan bij deze gemeentelijke uitgangspunten. Kernpunten van Integrale Vroeghulp immers zijn: zo vroeg en optimaal mogelijk signaleren; Integrale Vroeghulp brengt mensen met verschillende specialismen en specialisaties samen. In intersectoraal en multidisciplinair overleg rondom 0-7 jarige kinderen worden specifieke vragen op alle levensgebieden besproken. eenvoudige en laagdrempelige toegang en kwalitatief hoogwaardig advies in een voor ouders begrijpelijk en hanteerbaar integraal adviesplan. Daarbij staat erkenning van de positie van ouders als regisseur voorop, omdat zij de constante factor in het leven van hun kind zijn en de belangrijkste opvoeder. beschikbaarheid van langdurige trajectbegeleiding en een soepele toegang tot onderwijs of combinaties van onderwijs en zorg. Op ieder moment kunnen ouders vragen over hun kind stellen. Professionals en hulpverleners adviseren de ouders en houden in al hun handelen rekening met het feit dat ouders expert zijn in het gedrag van hun kind. Professionals luisteren goed naar ouders: ouders maken onderdeel uit van het team vanaf de start van het proces en alle informatie is beschikbaar en in hun bezit. benutten en versterken van de pedagogische omgeving en de eigen kracht en regie van mensen; Integrale Vroeghulp richt zich op het versterken van het kind, de opvoeders en de omgeving (professionals bij algemene basisvoorzieningen voor kinderopvang, welzijn, onderwijs en zorg). Integrale Vroeghulp wil hen in staat stellen eerder en beter om te gaan met vragen rondom opvoeden en opgroeien. Dit draagt bij aan een zo normaal mogelijke ontwikkeling van het kind, houdt mogelijke problemen klein, vergroot de draagkracht van ouders en voorkomt een (te) snelle, maar ook een te late, opschaling naar zwaardere professionele ondersteuningsvormen buiten de reguliere gezinsomgeving. preventie waar mogelijk en bijspringen waar nodig. Jonge kinderen met complexe hulpvragen of ontwikkelingsproblemen/stoornissen vragen om specifieke expertise. De werkwijze en expertise van Integrale Vroeghulp draagt daaraan bij. 6
1.3 Uitgangspunten Jeugd Adviesteam (JAT) Het adviesteam hanteert de basisprincipes zoals geformuleerd voor de gemeenten in West-Brabant-Oost: regie bij het gezin, normaliseren, ontmedicaliseren en netwerk versterken. Het adviesteam heeft zichzelf ten doel gesteld om (in de casuïstiek waar zij bij betrokken wordt) te normaliseren en kritisch te kijken naar wanneer er wel of geen specialistische zorg noodzakelijk is, en de professionals in dit proces mee te nemen. Bijvoorbeeld: zijn er andere hulpbronnen die kunnen worden ingezet vanuit het eigen netwerk of vrijwilligers? Het uitgangspunt eigen kracht van de cliënt dient ook steeds onder de aandacht gebracht te worden. Het adviesteam ondersteunt professionals in hun eigen kracht te staan hun eigen netwerk te versterken (bij collega s en andere samenwerkingspartners). Taken van het adviesteam (zoals in de vacaturetekst omschreven): Advies en consultatie aan de jeugdgeneralist, aan ouders en jongeren en de vertaling naar doelen en acties. Doen van onderzoek, classificeren van problematiek en indien nodig het stellen van diagnose van kinderen en jongeren, vanuit een systemische benadering. Aanbevelingen doen voor de meest geschikte vorm van jeugdhulp passend bij de leefwereld van deze jeugdige, deze ouders en hun netwerk. Het (doen) versterken van de handelingszekerheid van de professionals, de ouders en jeugdigen tijdens het ondersteuningsproces. Horizontale samenwerking en coproductie met betrokkenen in het jeugddomein, waaronder scholen, artsen en specialisten uit andere werkvelden. (Bron: Vacature regionaal adviesteam jeugdhulp West Brabant Oost) Gaandeweg bleek de behoefte binnen de sociale wijkteams en de Centra voor Jeugd en Gezin echter breder te liggen. Het adviesteam is ingesprongen op die behoefte door het begeleiden van intervisiemomenten in sub-teams en door het aanbieden van scholingsmomenten en workshops. Ook het voeren van individuele caseloadbesprekingen en het bieden van coaching behoort tot de werkzaamheden van het adviesteam. Daarnaast heeft het adviesteam een signalerende rol. Het signaleert trends binnen de gemeenten en tegen welke zaken de generalisten aanlopen. Deze informatie kan nuttig zijn voor beleidsmakers en coördinatoren. Krachten en successen De snelheid, mobiliteit alsmede de bereikbaarheid, laagdrempeligheid van het adviesteam. Het meegaan naar overleg of het aansluiten bij een keukentafelgesprek Het gevoel er niet alleen voor te staan. Het niet enkel klinische advies, maar juist ook het meenemen van de beleving van de CJG-er/werker wordt als aanvullend en prettig gezien. Blinde vlekken worden weggenomen bij sommigen en er komt meer zicht op de juiste en beschikbare routes. Ouders krijgen een beter beeld van de mogelijkheden en onmogelijkheden van hun kind. Het samen in gesprek gaan met het hele gezin en hierin samen nadenken over de te nemen stappen, wordt als een transparante manier van werken gezien. Het achteraf checken van het adviesteam hoe het verloopt binnen een casus waarin samen is opgetrokken getuigt van interesse, waardoor het gevoel van samenwerken versterkt wordt. CJG-ers ervaren gelijkwaardigheid en wederzijds vertrouwen in de manier waarop gewerkt wordt. (Bron: Evaluatie adviesteam januari t/m september 2015) 7
2 Voorstel Er is een groot verschil in de werkwijze van Integrale Vroeghulp (IVH) en het Jeugd Adviesteam (JAT). Punten die uitgewerkt moeten worden zijn: routing aanmelding, casemanagers aansturen (centraal of via de CJG s) en hoe maak je gebruik van het kernteam of het JAT. Het idee is begin bij het begin; dus begin bij de aanmeldingen (en bedenk hoe je die vorm gaat geven: via de casemanagers of via een vast persoon via het JAT). Binnen het JAT zoals het nu functioneert, komt de aanmelding binnen bij de jeugdprofessional; die bepaalt wat wel en niet ingebracht wordt in het JAT. De regie en het mandaat ligt daarmee te allen tijde bij de jeugdprofessional. IVH pleit ervoor om een bepaalde coördinatie van de IVH vragen te behouden; om daarmee de coördinatie en routing rondom de aanmeldingen te volgen. Dit omdat er sprake is van complexe casussen. Een andere reden is dat IVH regio-overstijgend is. Om de expertise te borgen, is het handig een vorm van coördinatie te behouden. Deze manier van werken verschilt duidelijk van de manier van werken van het JAT. Ook daar komen zeer complexe casussen binnen. Maar dan is het toch steeds de jeugdprofessional die bepaalt wanneer het JAT wel of niet ingeschakeld wordt. Wanneer het JAT wel ingeschakeld wordt, is het de jeugdprofessional die bepaalt wanneer deze bemoeienis stopt. IVH bestaat vooral uit diagnostiektrajecten: naar schatting 80%. De rest is doorverwijzing naar hulpverlening. In het kernteam wordt o.b.v. het intakedocument bepaald waar diagnostiek het beste plaats kan vinden. De casemanager is voorafgaand op huisbezoek geweest en heeft een intake gevoerd. Ook hier zit een verschil in werkwijze JAT en werkwijze IVH. Bij JAT is maar een heel beperkt deel van de aanmeldingen diagnostiek. De vraag is hoe we het JAT en IVH in elkaar kunnen laten integreren en daarbij de werkzame elementen en succesfactoren behouden. Invoegen en aansluiten Integrale Vroeghulp netwerk Het Integrale Vroeghulpnetwerk werkt en ontwikkelt zich in een continu veranderende omgeving. Ook in de toekomst. Thema s waarop het Integrale Vroeghulp netwerk zich focust zijn: De algemene en reguliere voorzieningen met kennisoverdracht, advies en consult ondersteunen en in staat stellen vragen en signalen rondom de ontwikkeling van een kind te beantwoorden en waar te nemen; Het invoegen en aansluiten op de wijk- en cjg-teams en de vind-/werkplaatsen voor kinderen en ouders en participeren in de lokale verbanden met andere professionals; Met keten- en netwerkpartners onderling de werkwijzen stroomlijnen (protocollen herkenning en doorverwijzing, procesafspraken), zodat op alle domeinen (gemeentelijk, cure, care) het Integrale Vroeghulp vangnet functioneert; Investeren in een vroegere signalering om kinderen met een (vermoedelijke) beperking of ontwikkelingsachterstand op jongere leeftijd te kunnen herkennen en ondersteunen; Verder verbreden van de relatie met alle voor de jeugd relevante gebieden; Blijvende aandacht voor de verankeringszorg voor Integrale Vroeghulp cliënten, zodat zij zoveel mogelijk op eigen kracht en met het eigen netwerk verder kunnen. Maar waar nodig ook het op langere termijn bieden van begeleiding en het daarmee voorkomen dat zij uit beeld verdwijnen en zodanig in de problemen komen dat zij een veel groter beroep gaan doen op maatschappelijke voorzieningen; Bijdragen aan de visie en uitvoering van het toekomstig stelsel van jeugdvoorzieningen in West-Brabant en de transities in het bijzonder; 8
In de overgangsperiode de coördinatie van de keten zowel inhoudelijk als financieel verankeren met daarnaast blijvend, de coördinator als spilfunctie van het Integrale Vroeghulp kernteam; De organisatorische vervlechting met de wijk- of cjg-teams volgens het schillenmodel : o Het Integrale Vroeghulp netwerk ziet het schillenmodel als optie voor het flexibel organiseren van de benodigde expertise op het daarvoor geëigende niveau: lokaal, binnen het netwerk of bovenregionaal; o Aan de basis staan de lokale voorzieningen (peuterspeelzalen, kinderopvang, onderwijs, welzijn, zorg), de lokale loketten en de wijk- of cjg-teams. Partners van het Integrale Vroeghulp netwerk (o.a. jeugdgezondheidszorg als onderdeel van de GGD, Careyn Thuiszorg Breda, MEE, Revant revalidatiecentrum, Amarant, Kentalis, Visio en Juzt) participeren ook nu al in die lokale infrastructuur. Zij investeren daar in de mogelijkheden van de basisvoorzieningen om zelf antwoorden en oplossingen aan te dragen; o Als de benodigde inzet die van de lokale generalisten te boven gaat, wordt opgeschaald. Voor kinderen 0-7 jaar is daarvoor het netwerk Integrale Vroeghulp, geborgd in de IVH professional/casemanager in de desbetreffende wijk- of cjg-teams. Daarmee kan ook expertise uit aanpalende domeinen voor curatieve en langdurende zorg ingezet worden. Waar mogelijk worden oplossingen weer teruggelegd naar het lokale niveau; o Voor zover de binnen het Integrale Vroeghulp netwerk gebundelde disciplines niet toereikend zijn of een specifieke oplossing nodig is, kan bovenregionale expertise en ondersteuning worden ingeroepen. Om vanaf het begin af te zorgen voor een gezamenlijk gedragen plan is het voorstel om een groep vertegenwoordigers samen te stellen vanuit beide entiteiten (zowel JAT als IVH) die zich buigen over een concreter integratieplan. De uitwerkvragen zijn: Routing aanmeldingen/vragen. Taken casemanager/ jeugdprofessional Samenvoegen Kernteam IVH en Jeugdadviesteam WBO In de volgende pagina s wordt d.m.v. een schema de bestaande werkwijze in beeld gebracht en de verschillende onderdelen in tekst uitgeschreven. 9
Coördinatie/werkwijze: 0-7 Start vraag ouders aan IVH Coördinator IVH 0-23 Start vraag cjg-wijkteam Aanmeldlijn IVH Aanmelding via CJG Jeugdprofessional pakt vraag op Aanmelding naar IVH mailbox Jeugdprofessional legt vraag voor aan JAT Verdeling van aanmelding naar CAT of IVH CJG-er Telefonische screening Terugkoppeling naar coordinator Wel/geen intake en/of observatie? Ja Nee Terugkoppeling naar cliënt + doorverwijzing Casemanager IVH koppelen aan aanmelding Kan dezelfde persoon zijn. Cm IVH en/of JP a. Intake (huisbezoek) b. Adviesformulering JAT Wel/geen traject? Nee Afsluiten + warme overdracht Ja Advies helder? Nee Kernteambespreking met ouders en kind Kernteam IVH/JAT Ja Uitvoeren trajectbegeleiding Afsluiten Jeugdprofessional voert advies uit en trajectbegeleiding Einde Einde 10
2.1 Coördinator: Zoals in bovenstaand schema is weergegeven begeleidt de coördinator de IVH vragen vanaf de eerste vraagstelling door ouders tot de afsluiting van het IVH traject. De coördinator is beschikbaar voor consult en advies aan casemanagers en verwijzers. En zit de kernteambesprekingen voor. Het traject wordt op afstand gevolgd. 2.2 Casemanagers: Beschikbaarheid van de juiste informatie en het juiste advies op het juiste moment is voor alle ouders van groot belang. Iemand moet de zorg van ouders serieus nemen, of dit nu een huisarts, de school of het consultatiebureau is. Na dit startschot biedt een casemanager - die náást de ouders staat, het overzicht en de voortgang bewaakt - een grote meerwaarde. Dat biedt Integrale Vroeghulp, laagdrempelig en zonder indicatie. Sommige gezinnen vinden een dergelijke regisseur in het particuliere circuit, sommigen vullen die rol na verloop van tijd zelf in. Met name in het begin, wanneer er nog veel onduidelijk is en de coördinatie van de zorg moet worden gestart, zijn professionals onmisbaar. De trajectbegeleiding en ondersteuning van jonge kinderen en gezinnen wordt juist daarom zoveel mogelijk dicht bij huis geboden. Bij meervoudige en complexe vragen is een bovenregionaal aanbod vereist om ook preventieve multidisciplinair vroegdiagnostiek en dagbehandeling mogelijk te maken. De wijk- of cjg-teams worden in West-Brabant Oost ondersteund door het Jeugdadviesteam (JAT). Hierbij wordt gedacht aan inbreng van disciplines uit verschillende domeinen, zoals wonen, werk, onderwijs, welzijn en zorg (van jeugdgezondheidszorg, (L)VB sector, jeugdzorg en jeugd GGZ). De experts gaan als achterwacht voor de wijk- of cjg-teams functioneren. Zij zijn er voor consultatie en advies, screening en diagnose en voor inschatting van de veiligheid van het individu. Voor jonge kinderen met complexe ontwikkelingsvragen in het gezin is daarbij de mogelijkheid van het erbij halen van specifieke expertise zoals, Integrale Vroeghulp vanzelfsprekend. Als dit goed werkt kan een deel van de huidige doelgroep van Integrale Vroeghulp door de lokale wijk- of cjg-teams geholpen worden. Ondersteuning hoeft dan niet meer te worden opgeschaald. Deze werkwijze draagt er ook toe bij dat wordt voorkomen dat complexe vragen snel worden doorverwezen naar de zwaardere zorg (2e lijn). De in de wijk- of cjgteams geborgde Integrale Vroeghulp casemanagers/trajectbegeleiders/jeugdprofessionals vormen nu daarbij de schakel tussen wijk- en cjg-teams en het Integrale Vroeghulp kernteam. Taken Casemanager IVH: De casemanager neemt binnen een week telefonisch contact op met ouders om een afspraak te maken voor een huisbezoek. Het huisbezoek vindt plaats binnen twee weken. De casemanager heeft een uitvoerig gesprek met ouders. De casemanager maakt daarna een zorgvuldig en gedetailleerd verslag van het huisbezoek met verdere hulpvraagverduidelijking en vervolgafspraken dat ondertekend wordt voor akkoord door ouders. Zo nodig kan een observatie thuis en op school worden ingelast als extra middel voor hulpvraagverduidelijking. Formulieren: Intakeformulier Huisbezoek De casemanager vervult de rol van ondersteuner van de ouders en heeft tevens een coördinerende rol in de afstemming tussen ouders en hulpverlening. Als er signalen zijn dat een nadere afstemming noodzakelijk is, is deze persoon goed bereikbaar en goed op de hoogte. Voor ouders is het plezierig om met een vertrouwd persoon te kunnen werken die goed op de hoogte is van de situatie. 11
2.3 Kernteam IVH: Het kernteam Integrale Vroeghulp: is gebaseerd op samenwerking met de sector Jeugdgezondheidszorg, kindergeneeskunde, kinderrevalidatie, zorg voor kinderen met een spraaktaal- of visuele stoornis, zorg voor kinderen met een verstandelijke beperking en de sector GGZ Jeugd beschikt over een team, bestaande uit vertegenwoordigers uit bovengenoemde sectoren met aanvullende gedragswetenschappelijke expertise en expertise veiligheid; heeft een onafhankelijk aangestuurde voorzitter/coördinator; beschikt over een pool van deskundige trajectbegeleiders/casemanagers, bijvoorbeeld in de vorm van sociaal/pedagogisch werkers die binnen het wijk- of cjg-teams de doelgroep als specifiek aandachtsgebied hebben; beschikt over, respectievelijk aansluiten op, een laagdrempelig aanmeldpunt zoals de wijk- of cjg-teams. Werkwijze kernteam Integrale Vroeghulp West-Brabant De ouders overleggen tijdens de kernteambespreking met het kernteam Integrale Vroeghulp over de situatie van het kind en het gezin. Het kernteam IVH geeft daarna met gebruikmaking van voorhanden zijnde beeldvorming een samenhangend advies voor onderzoek, behandeling, begeleiding en ondersteuning en bespreekt dit met de ouders. De casemanager: Ontvangt de ouders/verzorgers en doet uitgeleide. Ondersteunt ouders indien nodig tijdens het gesprek. Vat de kernteambespreking het advies van het kernteam schriftelijk samen. Dit advies en de eigen overwegingen van de ouders vormen de basis van het advies/ondersteuningsplan dat in samenspraak tussen ouders en de casemanager wordt opgesteld. De coördinator: Heet de aanwezige ouders welkom namens team en leidt introductierondje in. Geeft kort uitleg over doel van het gesprek Geeft korte samenvatting van het intakeverslag; vraagt eventueel correctie van onjuiste opmerkingen aan ouders. Herhaalt de hulpvraag. Afhankelijk van de vraagstelling wordt het woord gegeven aan een of meerdere kernteamleden: - revalidatiearts m.n. ontwikkeling motoriek - logopediste m.n. spraak/taal - kinderarts m.n. medisch gebied - orthopedagoog m.n. gedrag/ cognitieve ontwikkeling - zorgconsulent/maatschappelijk werker t.b.v. thuisondersteuning De ouders worden tijdens het gesprek meegenomen in het denkproces van het team Bewaakt de tijd. Sluit de bespreking af met een samenvatting van het gesprek, het advies en de gemaakte afspraken. Vraagt eventueel van ouders een reactie op het gesprek in het team. Het Advies kernteam IVH wordt schriftelijk samengevat door de casemanager en bestaat uit: een samenvatting van de hulpvraagverduidelijking, met als doel een beeld te geven van de achtergronden en de motieven van de hulpvragen en van wat er al gedaan is Het geformuleerde advies door het kernteam. Dit bestaat uit de benodigde onderzoeken; door wie zij het best kunnen worden uitgevoerd en welke zorg en ondersteuning nodig is voor het kind en/of de ouders. 12
Aan de hand van dit advies en de overwegingen van de ouders wordt het Advies/ondersteuningsplan opgesteld in samenspraak tussen casemanager en ouders. De ouders hebben een doorslaggevende rol in de afweging van de prioriteiten in de hulp en de plaats waar deze wordt gegeven daar zij als geen ander kunnen inschatten wat hun kind vermoedelijk aan kan en wat hun eigen mogelijkheden zijn. 2.4 Stuurgroep: De stuurgroep, samengesteld uit leden (of een afvaardiging) van directies van de partijen. De primaire functie is het nemen van beleidsmatige beslissingen en het zorg dragen voor het uitvoeren van de samenwerkingsovereenkomst. De stuurgroep is verantwoordelijk voor het ontwerpen en bekrachtigen van het huishoudelijk reglement. De stuurgroep is belast met het vinden van de benodigde financiële middelen en draagt eindverantwoordelijkheid voor het project. Het kernteam is verantwoording verschuldigd aan de stuurgroep. Samenstelling: directies/management van de participerende instellingen ingebed binnen het reguliere overleg van directies van de deelnemende organisaties aangevuld met een onafhankelijke voorzitter uit een samenwerkende organisatie. Functie: aansturing op grote lijnen, levert bijdrage in beleidsontwikkeling, denktank, voorwaardenscheppend, verantwoordelijk voor inhoudelijke ontwikkeling en voortgang, eindverantwoordelijk voor de voortgang en de financiën. De huidige deelnemende instellingen zijn (samenwerkingsverband): Careyn Thuiszorg Breda; Amarant Groep; Pauwer; MEE West-Brabant; Revant Revalidatiecentrum Breda; MEE Brabant Noord; GGD West-Brabant (Thebe); Spr!ng (Bureau Jeugdzorg West-Brabant); Thuiszorg West-Brabant; Stichting Dag- en Woonvoorzieningen (SDW); JUZT; Lievensberg Ziekenhuis; Mytylschool Roosendaal; Koninklijke Visio; Koninklijke Kentalis; WSNS (Weer Samen naar School). Rol van de Stuurgroep IVH West-Brabant in 2016/2017 is het proces van Integratie begeleiden. Verwacht wordt dat het nodig is om hiervoor nog 3x bij elkaar komen. 3 Advies Zoals in het voorstel benoemd is het streven het goede te behouden. Het Jeugdadviesteam en Integrale Vroeghulp integreren en daarbij de werkzame elementen en succesfactoren behouden. Om vanaf het begin af te zorgen voor een gezamenlijk gedragen plan is het voorstel om een groep vertegenwoordigers samen te stellen vanuit beide entiteiten (zowel JAT als IVH) die zich buigen over een concreter integratieplan. De uitwerkvragen hiervoor zijn: Routing aanmeldingen/vragen. Taken casemanager/ jeugdprofessional Samenvoegen Kernteam IVH en Jeugdadviesteam WBO De samengestelde groep krijgt de opdracht om een planmatige aanpak op te stellen, waarin de uitwerkvragen worden meegenomen in het integratieplan. 13
3.1 Resultaat en tijdspad Integrale Vroeghulp West-Brabant Oost en het Jeugdadviesteam West-Brabant Oost zijn geïntegreerd. Waarbij de werkzame elementen en succesfactoren behouden blijven. Er ligt een gezamenlijk integratieplan om dit te realiseren. De realisatie zal eind zomer, 1 augustus 2016, afgerond zijn. Fase 0: december 2015, voorleggen plan van aanpak IVH 2016 voor akkoord. Fase 1: januari/februari 2016, concept integratieplan uitgewerkt in samenwerking met het JAT. Eind februari definitieve versie opleveren. Fase 2: maart/april 2016, stappen zetten in proces zoals beschreven in integratieplan. Fase 3: mei/juni 2016, stappen zetten in proces zoals beschreven in integratieplan. Fase 4: juli 2016 afronding. 14
Bijlage 1 Overzichten Overzicht gemeenten met casemanagers IVH o Wijk en Aalburg: Henny Valk o Alphen & Chaam: Hanneke Jobse o Baarle Nassau: Hanneke Jobse o Breda: Hanneke Jobse, Elly Vanlaerhoven, Claudia van Opdorp, Sabrina van der Meulen, Marleen Aarts, Lydia Sprangers, Shirley van Riet, Kristel Damen. o Drimmelen: Hanneke Jobse, Elly Vanlaerhoven o Geertruidenberg: Simone de Vree o Oosterhout: Antje Huijgens, Elleke Pompe o Werkendam: Debby Tonissen o Woudrichem: Debby Tonissen Overzicht deelnemers Kernteam Integrale Vroeghulp Breda o Mw. Susanne de Groot, kinderrevalidatiearts, Revalidatiecentrum Breda o Mw. Coranne Aarts, kinderarts, Amphia Ziekenhuis Breda o Mw. Trudy Hoeken, GZ psycholoog/ orthopedagoog, ODC de Paddestoel, Amarant o Mw. Hanneke Jobse, consulent onderwijs en zorg, MEE West-Brabant o Mw. Odette Neggers, jeugdarts GGD West-Brabant o Mw. Jeanine Nuijten, GZ psycholoog / manager behandeling team het jonge kind GGZ Breburg o Mw. Monique Luijkx, behandelcoördinator/gedragsdeskundige Kentalis de Kubus Breda o Mw. Adri Foesenek, coördinator Integrale Vroeghulp West-Brabant Samenwerkingsafspraken organisaties t.a.v. onderzoek/diagnostiek etc. o GGZ Breburg, het jonge kind team. o Revant, revalidatie Centrum Breda, multidisciplinair kinderteam o Kentalis de Kubus o Amphia Ziekenhuis, Coranne Aarts kinderarts, ontwikkelingsspreekuur o Audiologisch centrum Breda o Impegno o Praktijk Van Steenhoven o Stichting Prisma o MEE Brabant Noord 15
Bijlage 2 Bronnen Plan IVH Friesland 2015 Protocol/werkwijze IVH West-Brabant Rapportage jaarcijfers IVH 2014, Taskforce IVH oktober 2015 Document expertteam WB West Documenten JAT WB Oost 16